Περπατώντας στις πιο διάσημες σκάλες του κόσμου!
Οι «σκάλες Ποτέμκιν» τουριστικό αξιοθέατο αλλά και σύμβολο του παγκόσμιου κινηματογράφου.
Ταξιδέψτε, μην κάνετε πολέμους!
Η τωρινή περίοδος δεν είναι και η καλύτερη για να ταξιδέψετε στην πανέμορφη Ουκρανία, αφού κάποιοι βάλθηκαν να βάλουν μπουρλότο σε αυτή την πολύπαθη περιοχή. Μια από πιο ενδιαφέρουσες πόλεις της χώρας είναι και η Οδησσός. Ένας τόπος που άκαμσε ο Ελληνισμός ενώ εκεί συστήθηκε και οργανώθηκε η Φιλική Εταιρεία.
Οι «σκάλες Ποτέμκιν» τουριστικό αξιοθέατο αλλά και σύμβολο του παγκόσμιου κινηματογράφου!
Μπορούν άραγε μερικά εκατοντάδες σκαλοπάτια, να δημιουργήσουν ποικίλες συζητήσεις για την ύπαρξή τους, να γίνουν δημοφιλές τουριστικό αξιοθέατο, αλλά και να αποτελούν παγκόσμιο κινηματογραφικό σύμβολο;
Αν λοιπόν βρεθείτε στην ιστορική πόλη της Οδησσού, ένα από τα μέρη που θα σας προτείνουν να επισκεφτείτε οπωσδήποτε είναι οι «Σκάλες Ποτέμκιν», «Pot’omkins’ki Skhody» στα Ουκρανικά και «Potemkinskaya lestnitsa» στα Ρωσικά. Αυτές οι σκάλες αποτελούν το πιο ιστορικό σύμβολο, όχι μόνο της πόλης αλλά και του παγκόσμιου κινηματογράφου.
Βρίσκονται στο κέντρο της Οδησσού την οποία συνδέουν με την προκυμαία και το λιμάνι της πόλης. Τις περπάτησαν εκατομμύρια απλοί άνθρωποι, ενώ διάσημοι και συχνοί περιπατητές που κατοικούσαν στην Οδησσό, ήταν ο Πούσκιν, ο Γκογκόλ και ο Τσέχωφ, οι οποίοι απολάμβαναν τη βόλτα τους κατηφορίζοντας τη λοφοπλαγιά με θέα τη Μαύρη θάλασσα.
Η αρχιτεκτονική με το παράξενο ενδιαφέρον… ανάλογα την οπτική ματιά…
Οι Σκάλες Ποτέμκιν σχεδιάστηκαν το 1825 και κατασκευάστηκαν μεταξύ 1837-1841. Αρχικά ήταν διακόσια (200) σκαλοπάτια, αλλά το 1933 η διάβρωση του εδάφους κατέστρεψε μερικά μειώνοντάς τα σήμερα στα εκατόν ενενήντα δύο (192). Αρχιτεκτονικά έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού αν τα κοιτάτε από την πάνω πλευρά της πόλης είναι ορατά μόνο τα μεγάλα ενδιάμεσα κεφαλόσκαλα, ενώ αν τα κοιτάτε χαμηλά από το λιμάνι «βλέπετε» μόνο τα μικρά σκαλοπάτια !
Την περίοδο της Σοβιετίας και συγκεκριμένα το 1955, οι Σκάλες Πριμόρσκι, όπως αρχικά ονομάζονταν, μετονομάστηκαν σε Σκάλες Ποτέμκιν, για τον εορτασμό της 50ης επετείου από την εξέγερση του Θωρηκτού Ποτέμκιν*. Μετά την ανεξαρτησία όμως της Ουκρανίας, οι Σκάλες Ποτέμκιν ξαναπήραν και πάλι το αρχικό τους όνομα Σκάλες Πριμόρσκι, αν και χρησιμοποιείται ευρύτατα και σήμερα το όνομα Σκάλες Ποτέμκιν.
Ο παγκόσμιος κινηματογράφος «χρωστά» πολλά σε αυτές τις σκάλες…
Και ο παγκόσμιος κινηματογράφος «χρωστάει» πολλά σε αυτά τα σκαλοπάτια. Εκεί και για πρώτη φορά στην ιστορία του σινεμά, η κάμερα ήταν κινούμενη και ακολουθούσε το πλάνο. Ο Ρώσος σκηνοθέτης Σεργκέι Αϊζενστάιν, γύρισε το 1925 σκηνές της σφαγής για το ιστορικό έπος του «Θωρηκτό Ποτέμκιν», σε μια ασπρόμαυρη επική ταινία του βωβού κινηματογράφου. Μια από τις πιο δραματικές σκηνές της ταινίας είναι αυτή στην οποία το παιδικό καροτσάκι με το μωρό κατρακυλάει στα σκαλοπάτια. Στη συγκεκριμένη σκηνή, οι στρατιώτες καταδιώκουν τον κόσμο στις σκάλες της Οδησσού, ενώ ένα παιδικό καρότσι κατρακυλά στις σκάλες, προκαλώντας ποικίλα συναισθήματα στους θεατές. Ανάλογη σκηνή υπάρχει και στην ταινία «Οι Αδιάφθοροι» το 1987 του Μπράιαν ντε Πάλμα. Η ταινία θεωρήθηκε ιδιαίτερα προκλητική στην Ευρώπη εκείνη την εποχή και απαγορεύτηκε η προβολή της. Με την απειλή της γενικής απεργίας στην Αγγλία το 1926, οι βρετανικές αρχές αποφάσισαν να μην εξωθήσουν τους εργάτες σε εξέγερση και απαγόρευσαν την προβολή της ταινίας. Μέχρι το 1954 το «Θωρηκτό Ποτέμκιν» δεν είχε προβληθεί στην Αγγλία και την Ευρώπη.
*Η ανταρσία του Ποτέμκιν
Το θρυλικό Θωρηκτό του Ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας Ποτέμκιν Ταβριτσέσκυ (Potemkin Tavrichesky) ήταν αγκυροβολημένο έξω από την Οδησσό, όταν το πλήρωμά του στασίασε κατά την πρώτη αποτυχημένη επανάσταση του 1905 εναντίον του τσαρικού καθεστώτος, με αφορμή τις περιορισμένες μερίδες φαγητού και τα σάπια τρόφιμα. Οι ναύτες καταλαμβάνουν το σκάφος, πετούν στη θάλασσα τους αξιωματικούς και κατευθύνονται στην Οδησσό. Στις 14 Ιουνίου 1905 υψώνουν κόκκινη σημαία και ξεσηκώνουν το λαό σε εξέγερση εναντίον του Τσάρου. Οι κάτοικοι της Οδησσού κατέβηκαν τρέχοντας τα σκαλοπάτια για να υποστηρίξουν τους ναύτες, αλλά πυροβολούνται ανελέητα από τους Κοζάκους και την τσαρική αστυνομία. Η εξέγερση καταπνίγεται στο αίμα και τα σκαλιά της Οδησσού βάφονται κόκκινα. Η ανταρσία στο θωρηκτό Ποτέμκιν και η ανηλεής καταστολή της από τα στρατεύματα του τσάρου, εκτός από την ιστορία, πέρασε και στη λογοτεχνία. Ο συγγραφέας Νίκος Θέμελης περιγράφει με έξοχη ζωντάνια τα γεγονότα στο εκτενές μυθιστόρημά του «Η ανατροπή».
