Το Click Away ως μια ψευδεπίγραφη τεχνολογική επανάσταση

Λέξεις: Αστέρης Αποστολίδης 

Διάβασα χθες σε ιστοσελίδα μεγάλου ραδιοτηλεοπτικού συγκροτήματος πως η εγχώρια επινόηση του “click away” είναι προϊόν της 4^ης Βιομηχανικής Επανάστασης. Το εν λόγω άρθρο λογικά ενθουσίασε και προβεβλημένο υπουργό, που έσπευσε να το μοιραστεί στα κοινωνικά δίκτυα. Πριν όμως μοιραστώ κι εγώ αυτόν τον διάχυτο ενθουσιασμό για τον εκσυγχρονισμό της εμπορικής διαδικασίας στην Ελλάδα, πήγα πίσω στον ορισμό του λεγόμενου Industry 4.0.

Η 4^η Βιομηχανική Επανάσταση, όρος που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2015 σε άρθρο του περιοδικού Foreign Affairs, αφορά στον αδιάλειπτο συνδυασμό υλικού, λογισμικού και βιολογίας που θα βελτιώσουν τη συνδεσιμότητα και αποτελεσματικότητα βιομηχανικών διεργασιών. Κύρια δομικά στοιχεία αυτής της εξέλιξης είναι η χρήση τεχνολογιών όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (IoT), η Ρομποτική, η ανάπτυξη αυτοματοποιημένης Διαγνωστικής και Προγνωστικής, κ.α.

Η πρώτη μου αντίδραση ήταν μια πηγαία απορία για τη σχέση μεταξύ μιας αμφιλεγόμενης κυβερνητικής απόφασης -με όνομα που δεν βγάζει νόημα και με σαφή πλεονεκτήματα για τις μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων, την ώρα που αντικειμενικά έχει χαθεί ο έλεγχος του ιού- με τον ευρύ ψηφιακό μετασχηματισμό που βρίσκεται σε εξέλιξη στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες. Με άλλα λόγια, θεωρώ πως βλέπουμε μια θλιβερή απόπειρα να βαφτιστεί πρωτοποριακό κάτι το βαθιά δυσλειτουργικό.

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να αντιληφθεί την υστέρηση της χώρας μας σε τεχνολογικά αγαθά όπως η ευρυζωνικότητα. Αν κάποιος είχε τη ειλικρινή διάθεση να κατευθύνει τη χώρα προς την 4^η Βιομηχανική Επανάσταση, θα ξεκινούσε από τα βασικά. Η Ελλάδα τον προηγούμενο μήνα κατετάχθη 98^η σε ευρυζωνικές ταχύτητες, πίσω απ’ όλες ανεξαιρέτως τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πίσω από γειτονικά κράτη όπως η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία. Αν κάτι είναι βασικό συστατικό μιας χώρας που εκμεταλλεύεται τις ψηφιακές εξελίξεις, είναι ακριβώς αυτό το μέτρο. Ποιος θα μπορούσε λοιπόν να μας εξηγήσει γιατί υπάρχει αυτή η απαράδεκτη εικόνα, τη στιγμή που οι τιμές πρόσβασης για τους οικιακούς καταναλωτές και τις επιχειρήσεις παραμένουν υψηλές; Γιατί γινόμαστε μονίμως μάρτυρες ηχηρών ανακοινώσεων που βρίθουν εντυπωσιακού λεξιλογίου, την ίδια στιγμή που η ουσία των τεχνολογικών εξελίξεων παραμένει σε ύπνωση;

Είναι εύλογο πως χωρίς γρήγορες ταχύτητες διασύνδεσης, ούτε το ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να εξελιχθεί, ούτε η τηλεκπαίδευση μπορεί να λειτουργήσει σωστά, ούτε η τηλεργασία να εδραιωθεί, και φυσικά δεν μπορεί να γίνει καν γενικευμένη συζήτηση για Industry 4.0, και των λοιπών απαραίτητων συστατικών τεχνολογιών. Μεμονωμένες εγχώριες πρωτοβουλίες σαφώς και υπάρχουν, αλλά απέχουν πολύ από οποιαδήποτε οργανωμένη προσπάθεια γενικευμένης προόδου. Συνήθως συμβαίνει το αντίστροφο: Το υπάρχον τεχνολογικό και ρυθμιστικό πλαίσιο λειτουργεί αποτρεπτικά προς τις ενδιαφέρουσες ιδέες. Έχει χυθεί πολύ μελάνι για τις διαχρονικές αιτίες αυτής της πραγματικότητας, οπότε δεν θα επιχειρήσω να τις αναλύσω. Αυτό όμως που δεν μπορώ να αγνοήσω είναι πως τη στιγμή που η χώρα βρίσκεται σε τραγική υγειονομική κατάσταση, υπάρχει ένα σύστημα που ενδιαφέρεται εξόφθαλμα για πολιτικά οφέλη, πουλώντας τεχνολογική πρόοδο σε τιμές ευκαιρίας.

*Ο Αστέρης Αποστολίδης είναι διδάκτωρ Μηχανολόγος Μηχανικός. Εργάζεται στον τομέα της τεχνολογικής καινοτομίας και στρατηγικής.