Το καπνεργοστάσιο Κωνσταντινίδη μετατρέπεται σε συγκρότημα κατοικιών

Σιντριβάνι με τρεις σειρές από πίδακες νερού, νέες δενδροστοιχίες, φυτεύσεις, χτιστά καθίσματα αλλά και νέο φωτισμό και διαπλατυσμένα πεζοδρόμια περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων η νέα βιοκλιματική ανάπλαση της πλατείας Μαβίλη. Πράγματι η έκπληξη είναι μεγάλη για όσους έχουν καιρό να περπατήσουν τον δρόμο αυτό. Το άλλοτε παρατημένο παρκάκι με τα λιγοστά δέντρα απέκτησε νέα όψη.

Στόχος του έργου είναι η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της Β΄ Δημοτικής Κοινότητας Θεσσαλονίκης καθώς η πλατεία Μαβίλη βρίσκεται κοντά στην περιοχή του ναού των 12 Αποστόλων και των λουτρών “Πασά Χαμάμ”, όπου ο δήμος ήδη ολοκλήρωσε έργο ανάπλασης γύρω από τα μνημεία.

Στην περιοχή λειτουργούν κάποια καινούργια καταστήματα εστίασης και με τις νέες αναπλάσεις και την ανάδειξη των μνημείων γίνεται πόλος έλξης τουριστών και κατοίκων της πόλης.

Απέναντι από την πλατεία Μαβίλη βρίσκεται το καπνεργοστάσιο Κωνσταντινίδη. Το άλλοτε παρατημένο κτήριο που δεσπόζει μεγαλοπρεπώς και καταλαμβάνει όλο το οικοδομικό τετράγωνο προς μεγάλη έκπληξη περαστικών και μόνιμων κατοίκων μεταμορφώθηκε με ταχύς ρυθμούς και σύντομα θα στεγάσει μια σειρά από κατοικίες – διαμερίσματα. Οι μόνιμοι κάτοικοι και ιδιοκτήτες καταστημάτων της πλατείας μιλούν για ένα καινούργιο ξενοδοχείο. Η καπναποθήκη Κωνσταντινίδη αποτελεί τμήμα της ένδοξης ιστορίας της βιομηχανικής Θεσσαλονίκης την περίοδο ακμής του εμπορίου τσιγάρων.

Η Θεσσαλονίκη ήταν κάποτε ξακουστή για τις καπνοβιομηχανίες της και αποτελούσε μια από τις 3 μεγαλύτερες ευρωπαϊκές αγορές καπνού μαζί με την Δρέσδη και το Αμβούργο. Η εμπορία και η επεξεργασία του καπνού αποτελούσε μια από τις βάσεις της οικονομικής ευημερίας της πόλης: η Θεσσαλονίκη έγινε έδρα εμπορικών οίκων από όλες τις χώρες της Βαλκανικής, μεγάλων αμερικανικών εταιριών (Glenn Tobacco, American Tobbaco, Gary, Alston Tobbaco), ελληνοβρετανικών (Commercial of Salonica), γερμανικών (Herzog), καθώς και μονοπωλίων πολλών ευρωπαϊκών χωρών (Ιταλίας, Αυστρίας).

Η εμπορική επεξεργασία του καπνού στεγαζόταν αρχικά σε παλιές αποθήκες στην περιοχή του λιμανιού και της πλατείας Βαρδαρίου όπου ακόμα και σήμερα οι παλιές καπναποθήκες υφίστανται αν και με αλλαγή χρήσης, συνήθως έχουν μετατραπεί σε μεγάλα σούπερ μάρκετ.

Η καπναποθήκη Κωνσταντινίδη εμφανίζει επιρροές art deco στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της οπότε υποθέτουμε ότι χτίστηκε κάποια στιγμή μέσα στην δεκαετία του ’30. Είχε σταματήσει την λειτουργία της από το 1960. Χαρακτηρίστηκε διατηρητέα το 2016.

Αποτελείται από ημιυπόγειο και 5 ορόφους. Χαρακτηριστικό του κτιρίου είναι ο μεγάλος του όγκος, που δεσπόζει και δημιουργεί τρεις όψεις με απότμηση της γωνίας των κύριων όψεων, που δημιουργεί μια τρίτη, μικρότερη σε πλάτος.

Επαναληπτικότητα του ορόφου, με οριζόντιες ζώνες ανοιγμάτων, που περικλείονται από προεξέχουσες οριζόντιες γραμμές στο επίχρισμα στο άνω και στο κάτω μέρος τους.

Αξιόλογη η ογκοπλασία και η μορφολογία στον άξονα της εισόδου επί της οδού Κ. Παλαμά με την κάθετη διάταξη ορθογωνικών ανοιγμάτων που ενοποιούνται με περιμετρικό προεξέχον πλαίσιο και την τοξωτή απόληξη του πλαισίου που εσωκλείει στρογγυλό φεγγίτη στο άνω μέρος του. Λιτότητα στην κατασκευή, ορθογωνικά παράθυρα με καΐτια, μεταλλική πόρτα εισόδου. Σύντομα η παλιά καπναποθήκη θα είναι έτοιμη να φιλοξενήσει τους νέους της ένοικους.

Μια σκοτεινή πλατεία στην άκρη της πόλης με κτήρια φαντάσματα και μνημεία που δεν αναδεικνύονταν αποκτά ζωή, κίνηση και μπαίνει δυναμικά και πάλι στα must see στον χάρτη της πόλης

Πηγές: Το ελληνικό τσιγάρο, 7 ημέρες, Η Καθημερινή 1997, Οι καπναποθήκες της Θεσσαλονίκης, Β. Κολώνας | Η αρχιτεκτονική των καπναποθηκών στον ελλαδικό χώρο, Κουρτίνα Μελαχροινή-Παύλου Ελπινίκη | «ΟΙ ΚΑΠΝΑΠΟΘΗΚΕΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ», Σοφία Γκουβούση, Σπυρίδων Ταβλίκος, University Studio Press, 2018 | Χάρτης Ελληνικής Βιομηχανικής Κληρονομιάς | ΕτΚ Τεύχος ΑΑΠ 229/04.11.2016, https://thessarchitecture.wordpress.com