H Τζόαν Μπαέζ κλείνει σήμερα τα 80!

Η γυναίκα θρύλος, το σύμβολο μιας ολόκληρης εποχής, συμπληρώνει σήμερα 80 χρόνια ζωής. 

Βαθιά πολιτικοποιημένη, ακτιβίστρια, υπέρμαχη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλο τον κόσμο έγραψε με χρυσά γράμματα την ιστορία της στο παγκόσμιο τραγούδι και στα κοινωνικά δικαιώματα.

Όσα πράγματα που πρέπει να ξέρετε για κείνη:

1) Γεννήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 1941 στην Νέα Υόρκη και πέρασε τα παιδικά της χρόνια μετακινούμενη μαζί με την οικογένειά της σε διάφορα μέρη, λόγω της δουλειάς του μεξικανικής καταγωγής πατέρα της που ήταν καθηγητής Φυσικής.

Ήταν το 1956 όταν η ίδια κατάφερε να αποκτήσει την πρώτη της κιθάρα και γνώρισε τον αγώνα του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Ξεκίνησε να τραγουδά στα καφέ για ελάχιστα σεντς.

Το 1959 έκανε την εμφάνισή της στο φολκ φεστιβάλ του Νιούπορτ για εν συνεχεία επέστρεψε στη Νέα Υόρκη. Ακολούθησε τον Γούντι Γκάθρι πατέρα του τραγουδιού διαμαρτυρίας.

2) Το 1962 το «Time» τη φιλοξένησε στο εξώφυλλό του, γνωρίστηκε με τον Μπομπ Ντίλαν, με τον οποίο συνεργάστηκε και συνδέθηκε ερωτικά. Το σπουδαιότερο ζευγάρι στην ιστορία της φολκ που έμελλε να γράψει ιστορία.

3) Έγινε ενεργό μέλος ενός νέου τότε κινήματος που ονομάστηκε «protest movement». Αυτό αποτελούσε κίνημα διαμαρτυρίας με σκοπό να συμπαρασταθεί στους φτωχούς, στους αδύνατους, στους έγχρωμους, στους αδικημένους. Οι φοιτητικές εξεγέρσεις, ο πόλεμος του Βιετνάμ και ο ανανεωτικός αέρας που φέρνει το ροκ της εποχής απασχόλησαν την Τζόαν Μπαέζ.

Όπως γράφει ο Τζέρι Ρούμπιν στο βιβλίο του «Do it», οι εξεγέρσεις στα αμερικάνικα πανεπιστήμια «ξεκίνησαν με το φιρμάνι από 14 λέξεις ενός κοσμήτορα του Μπέρκλεϊ που απαγόρευε τους πίνακες πολιτικών ανακοινώσεων και το μοίρασμα προκηρύξεων, για άσχετες διαδηλώσεις από τα θέματα τον Πανεπιστημίου». Και λίγο μετά συνεχίζει λέγοντας: «Μια ωραία ηλιόλουστη μέρα λοιπόν, το μεσημέρι, τραγουδούσε η Τζόαν Μπαέζ έπειτα έβγαλε λόγο ο Μάριο Σάβιο και χίλιοι φοιτητές κατέλαβαν το κτίριο της διεύθυνσης. Στις 4 το πρωί ο κυβερνήτης, ένας φιλελεύθερος δημοκράτης, διέταξε τους μπάτσους του Όκλαντ να ξεκαθαρίσουν το κτίριο. Έγιναν οκτακόσιες συλλήψεις, η πιο μεγάλη μπάζα στην αμερικανική ιστορία». Στις επεξηγήσεις, στο τέλος του βιβλίου, η Τζόαν Μπαέζ αναφέρεται ως «ηρωίδα της αμφισβήτησης».

4) Στις 28 Αυγούστου του 1963 η Μπαέζ συμμετείχε, μαζί και με άλλους καλλιτέχνες, στην Πορεία στην Ουάσινγκτον (ή Πορεία στην Ουάσινγκτον για δουλειά και Ελευθερία) (The Great March on Washington ή March on Washington for Jobs and Freedom) στην οποία ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ άρχισε την ομιλία του με την φράση που έμεινε στην ιστορία ”Έχω ένα όνειρο… (I have a dream…)”. Εκεί η Μπαέζ τραγούδησε τα τραγούδια Oh Freedom και We shall overcome (το οποίο το ξανατραγουδήσε στη διάρκεια των διαδηλώσεων του Κινήματος ελευθερίας του λόγου- Free Speech Movement (1964–1965) στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϋ στην Καλιφόρνια) και μαζί με τον Μπομπ Ντύλαν, με τον οποίο είχε συναντηθεί για πρώτη φορά στον συναυλιακό χώρο Gerde’s Folk City στην Νέα Υόρκη το 1961, το When the Ship Comes In.

5) Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70 η ζωή της θα κυλήσει ανάμεσα σε δίσκους, συναυλίες, συλλήψεις και αντιπαραθέσεις με τις αμερικανικές αρχές, βραβεύσεις για τη μουσική και τη δράση της. Η ίδια έγινε σύμβολο του αγώνα για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

6) Το 1971 θα δώσει συναυλία κατά της χούντας των συνταγματαρχών στο Greek Theatre του Μπέρκλεϊ με τη συμμετοχή της Μελίνας Μερκούρη, του Ζιλ Ντασέν και άλλων Ελλήνων.

7) Κατόπιν άρχισε τα ταξίδια στη Σοβιετική Ένωση, στο Ισραήλ, στην Αργεντινή, στη Χιλή, στο Λίβανο, στην Τυνησία, στην Ιρλανδία, στην Τσεχοσλοβακία, στην Καμπότζη, στην Παλαιστίνη.

Η φωνή της, τα τραγούδια της και η παρέμβασή της πήγαν παντού όπου υπήρξε πρόβλημα, χωρίς ποτέ να πάψει να προσπαθεί για τα προβλήματα των συμπατριωτών της. Δημιούργησε ή ηγήθηκε δεκάδων ιδρυμάτων για τα δικαιώματα των μεταναστών, των μαύρων.

8) Μπήκε μάλιστα στη φυλακή και δεν είχε τις καλύτερες σχέσεις με τη CIA.

9) Στην δισκογραφία πρωτοεμφανίστηκε το 1959 συμμετέχοντας στον δίσκο «Folksingers ‘Round Harvard Square» μαζί με τον Μπιλ Γουντ και τον ελληνοαμερικανό Θεόδωρο Αλεβίζο (Ted Alevizos, 1926-2009).

10) Ένα χρόνο μετά κυκλοφόρησε τον πρώτο της προσωπικό δίσκο της με τίτλο το όνομά της. Τα πρώτα τέσσερα άλμπουμ της ήταν ένα μείγμα από αμερικανικές και βρετανικές μπαλάντες.

11) Η ερμηνεία της στο κλασικό «We Shall Overcome» (από το «In Concert/Part 2») πέρασε στην ιστορία. Στο ίδιο άλμπουμ περιλαμβάνεται και η διασκευή της στο τραγούδι του Μπομπ Ντίλαν «Don’t Think Twice, It’s All Right».

12) Το 1966 η Μπαέζ στάθηκε στο πλευρό του ιδρυτή της National Farm Workers Association Τσέζαρ Τσάβεζ (Cesar Chavez) και τους μετανάστες που εργαζόταν σε αγροτικές εργασίες στην Καλιφόρνια και που αγωνίζονταν για καλύτερους μισθούς και ασφαλείς συνθήκες εργασίας.

13) Τη χρονιά αυτή ξεκίνησε η συνεργασία της με τον συνθέτη Peter Schickele με το άλμπουμ Noel η οποία συνεχίστηκε τα επόμενα δύο χρόνια με τα άλμπουμ Joan (1967) και Baptism: A Journey Through Our Time (1968).

14) Το 1968, το κοινό της απόλαυσε το δίσκο «Any Day Now» με ερμηνείες τραγουδιών του Ντίλαν. Η Μπαέζ έκανε με τον Ντίλαν αρκετές περιοδείες.

10) Το 1968, παντρεύτηκε τον Ντέιβιντ Χάρις,έναν ακτιβιστή υπέρ της ειρήνης που φυλακίστηκε επειδή αρνήθηκε να στρατευτεί στον πόλεμο του Βιετνάμ.

16) Το 1969 κυκλοφόρησε το «David’s Album», αφιερωμένο στο σύζυγό της. Το ζευγάρι τράβηξε χωριστούς δρόμους το 1973.

17) Η πρώτη επιτυχία της Τζόαν Μπαέζ ήταν η διασκευή του «The Night They Drove Old Dixie Down», από το 1971. Το τραγούδι, έφτασε στο Νο3 του αμερικανικού πίνακα επιτυχιών.

18) Εν μέσω του πολέμου του Βιετνάμ, η Τζόαν Μπαέζ συνέχισε να εκφράζει τις πολιτικές της πεποιθήσεις χρησιμοποιώντας στη δεύτερη πλευρά του σινγκλ «Where Are You Now My Son» (1973) ένα μεγάλο μέρος από ηχογραφήσεις που έκανε κατά την επίσκεψή της στο Ανόι. Τη δεκαετία του ’70, ξεχώρισαν οι δίσκοι «Come From The Shadows» (1972), «Gracias a la Vida» (1974) και «Diamonds And Rust» (1975), μετά το οποίο επανασυνδέθηκε με τον Ντίλαν για τη θρυλική περιοδεία «Rolling Revue Thunder Tour».

19) Μέχρι και σήμερα, η Τζόαν Μπαέζ συνέχισε αδιάλειπτα την καλλιτεχνική και πολιτική της δράση. Από την δισκογραφική της παραγωγή ξεχωρίζουν τα άλμπουμ «Recently» (1987), με διασκευές σε τραγούδια των Dire Straits και U2, «The Live Diamonds And Rust» (1989), «Billing And Speaking Of Dreams» (1989), «Play Me Backwards» (1992), «Gone from Danger» (1997), «Bowery Songs» (2005), «Day After Tomorrow» (2008) και «Whistle Down the Wind» (2018). Το 2017, εντάχθηκε στο Πάνθεον του Ροκ εντ Ρολ (Rock and Roll Hall of Fame).

20) «Η μοναδική επανάσταση του φεστιβάλ, ήταν ότι για τρεις ημέρες οι μπάτσοι άφησαν τα όπλα τους και κάπνιζαν χασίσι», είχε πει η Μπαέζ σε δημοσιογράφο κάποτε για το Γούντστοκ.

«Ξέρω ότι υπήρχαν αρκετοί στο Γούντστοκ που όταν μιλούσα, χασμουριόνταν. Εγώ όμως συνέχιζα ακάθεκτη την αποστολή μου, ακόμη και σε αυτό το ξέφρενο φεστιβάλ», είχε πει ακόμη.

21) Η Τζόαν Μπαέζ, συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στους μουσικούς με τόσο έντονη και πολύπλευρη κοινωνική δράση. Όλα αυτά τα χρόνια δεν σταμάτησε ποτέ να αγωνίζεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα, για την ειρήνη και τις δημοκρατικές ελευθερίες στη Λατινική Αμερική, στη Μέση Ανατολή, στην Ασία και τα Βαλκάνια.

22) Ιούλιος του 1974. Η Τζόαν Μπαέζ έρχεται στην Αθήνα. Σήκωσε τα δάχτυλα στο σήμα της νίκης, έπειτα από απαίτηση των φωτογράφων και μόλις έφθασε στον κύκλο των δημοσιογράφων έκανε μια υπόκλιση ειρωνευόμενη το φέρσιμο των «σταρ»…

Η Τζόαν Μπαέζ, στην οποία δεν της προσφέρθηκε ούτε μία ανθοδέσμη, αρνήθηκε να δώσει αυτόγραφα, μίλησε στους δημοσιογράφους, φίλησε τον Ντασσέν και στη συνέχεια πέρασε σε πολιτικές δηλώσεις.

Ήρθε τυχαία στην Ελλάδα. Πήγαινε από τις αραβικές χώρες προς το Ισραήλ, ωστόσο, στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας κάτι συνέβη και τι «ευτυχής συγκυρία να περάσει ένα βράδυ με τους φίλους στην Αθήνα».

23) Μπορεί να είναι θρύλος της φολκ και σύμβολο μιας ολόκληρης εποχής, αλλά το 2018 δεν της επιτράπηκε να μπει σε ένα παριζιάνικο κλαμπ, σαν να ήταν οποιαδήποτε θνητή: συνέβη το βράδυ της Πέμπτης στην Τζόαν Μπαέζ που βγήκε για να διασκεδάσει με έναν φίλο της στο Παρίσι αλλά δεν κατάφερε να περάσει την πόρτα του πολυτελούς κλαμπ Pachamama.

“Μαντέψτε τι συνέβη. Ήμουν με έναν φίλο μετά την όγδοη (συναυλία) στο Olympia. Θέλαμε να πάμε για χορό στο πολύ κομψό Pachamama στη Βαστίλλη αλλά μας απαγόρευσαν την είσοδο εξαιτίας των παπουτσιών μου”, είχε γράψει στο Twitter η Αμερικανίδα τραγουδίστρια, αναρτώντας και μια φωτογραφία κάνοντάς μας να απορούμε.

24) Το φινάλε της καριέρας της

Μετά από 60 χρόνια στον χώρο του τραγουδιού η Τζόαν Μπαέζ αποχαιρετά την μουσική στις 28 Ιουλίου 2019 μετά την τελευταία της συναυλία στη Μαδρίτη στο πλαίσιο της αποχαιρετιστήριας περιοδείας της που ξεκίνησε πέρσι με την κυκλοφορία του άλμπουμ «Whistle Down The Wind». Μιλώντας στην ιταλική Corriere, η πρώην σύντροφος του Μπομπ Ντίλαν Τζόαν Μπαέζ υποστηρίζει πως η φωνή της έχει αρχίσει να την εγκαταλείπει. «Πλέον μου είναι πιο δύσκολο να ελέγξω τις φωνητικές μου χορδές και αυτό καθιστά το τραγούδι κουραστικό. Χρειάζεται ολοένα και περισσότερη εξάσκηση», λέει.

Με πληροφορίες από Τα Νέα