Φοιτητικές Εστίες ΑΠΘ: Η εξαθλιωμένη γειτονιά των φοιτητών

Λίγο πιο πάνω από την Πανεπιστημιούπολη, στην περιοχή των Σαράντα Εκκλησιών, βρίσκονται οι Φοιτητικές Εστίες, τα τρία από τα τέσσερα κτίρια, που αποτελούν το προσωρινό σπίτι κατά τη δεύτερη δεκαετία της ζωής πολλών ατόμων. 

Από τα μπαλκόνια τους, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες που κατοικούν στα μικρά δωμάτια, των λίγων μόλις τετραγωνικών, μπορούν να αγναντεύουν το κέντρο της πόλης. Γύρω από την περιοχή υπάρχει ιδιαίτερη κίνηση από νέους, που γυρνάνε από μαθήματα, πηγαίνουν σε δουλειές ή βόλτες, ή περπατούν με φίλους.

Και ενώ, κάθε χρόνο, χιλιάδες φοιτητές μπαίνουν σε μια μακροχρόνια διαδικασία υποβολής αιτήσεων και των απαραίτητων εγγράφων, με ενδεχόμενο βέβαια, να αποκλειστούν από τις υποψήφιες λίστες διαμονής, έρχονται αντιμέτωποι με την ίδια την εξαθλίωση, αν τελικά, καταφέρουν να διεκδικήσουν ένα δωμάτιο.

Με μια πρώτη ματιά, σπασμένα παράθυρα, παρατημένα αντικείμενα και χαλασμένα ασανσέρ μαρτυρούν μια εικόνα εγκατάλειψης, όχι τόσο από τους ίδιους τους φοιτητές, αλλά κυρίως από τις αρμόδιες πανεπιστημιακές αρχές. 

Οι κάτοικοι των Εστιών, άτομα διαφορετικής ηλικίας και καταγωγής, που κυρίως τους ενώνει η φοίτησή τους στο ΑΠΘ, έρχονται να παραθέσουν την προσωπική τους εμπειρία ως ένοικοι των παραμελημένων αυτών κτιρίων.

Έξω από τις Γ’ Εστίες κάθεται μια παρέα. Η γειτονιά της Αλεξάνδρας, του Χρήστου, του Γιώργου και της Μαρίας είναι ανάμεσα στα ογκώδη κτίρια, τις προεκτάσεις του ΑΠΘ, και για αυτόν το λόγο ήταν πρόθυμοι να μου παρουσιάσουν τις συνθήκες διαβίωσης που επικρατούν στους χώρους τους.

Ξεκινώντας, όπως και όλα τα άτομα που συνάντησα, μου μίλησαν για τις κακές ταχύτητες του διαδικτύου. 

«Η σύνδεση του Ίντερνετ είναι πολύ κακή έως και ανύπαρκτη. Και ζώντας στην περίοδο της τηλεκπαίδευσης και των ηλεκτρονικών εξεταστικών, που το διαδίκτυο είναι απολύτως απαραίτητο, υπήρχαν άτομα που δεν μπορούσαν να παρακολουθήσουν διαλέξεις ή ακόμη και να δώσουν μαθήματα».

Την ίδια στιγμή, οι περισσότεροι οικότροφοι – αν όχι όλοι – εντοπίζουν μια μεγάλη σειρά προβλημάτων αναφορικά με τις υποδομές των κτιρίων.

Τα κοινόχρηστα μπάνια αποτελούν τη βασικότερη δυσχέρεια κατά την παραμονή των φοιτητών. Κατά κύριο λόγο ως ζήτημα ατομικής υγιεινής, καθώς όλοι οι ένοικοι μοιράζονται το ίδιο μέρος για την καθαριότητά τους.

«Επίσης, σε τουαλέτες και ντουζ που είναι διαμορφωμένα με τρόπο ώστε οι πόρτες να μην καλύπτουν πλήρως τον εσωτερικό χώρο, έχουν παρατηρηθεί περιστατικά παραβίασης της ιδιωτικότητας, με άτομα να τραβάνε φωτογραφίες οικότροφων», όπως σημειώνουν δύο φοιτήτριες.

«Ένα πρόβλημα που με ταλαιπωρεί πολύ είναι το ασανσέρ, το οποίο χαλάει συνέχεια και μερικές φορές περιμένουμε και μήνες μέχρι να το φτιάξουν. Χαρακτηριστικά θυμάμαι, όταν πήρα το δωμάτιο ήταν χαλασμένο για ένα εξάμηνο, οπότε όλα τα έπιπλα και τα πράγματά μου έπρεπε να τα μεταφέρω με τις σκάλες μέχρι τον 8^ο», αναφέρει ο Γιάννης, κάτοικος των Γ’ Εστιών, επικαλούμενος μια από τις πρώτες αναμνήσεις της φοιτητικής του ζωής.

Μια άλλη οικότροφος δηλώνει: «Χθες πλημμύρισα, χάλασαν οι αποχετεύσεις, βγήκαν τα νερά προς τα έξω. Οι σωλήνες ήταν παμπάλαιοι και για αυτό τον λόγο έπρεπε να τους σπάσουνε για να βάλουνε καινούργιους. Αναγκάστηκα να κοιμηθώ αλλού γιατί ακόμα το δωμάτιο είναι χάλια».

Παρόμοια περιστατικά, όμως, φαίνεται να αποτελούν καθημερινότητα για τους φοιτητές των κτιρίων. 

Ο Γιώργος παραθέτει άλλη μία περίπτωση: «Ήταν πέντε το πρωί, όταν ξαφνικά ακούμε φωνές από το διάδρομο, αγχωθήκαμε, σκεφτήκαμε πως κάτι συνέβη, βλέπουμε το μισό διάδρομο μούσκεμα. Τα νερά έφτασαν μέχρι τον κάτω όροφο γιατί έπεσαν από έναν φωταγωγό. Μαζευτήκαμε πολλά άτομα με σφουγγαρίστρες και προσπαθούσαμε να μαζέψουμε όλα αυτά τα νερά».

Η παρέα των φοιτητών διαπιστώνει, μάλιστα και με αφορμή τα συγκεκριμένα συμβάντα, πως ο αριθμός του προσωπικού είναι δυσανάλογος σε σχέση με τον αριθμό των φοιτητών και των αναγκών τους.

Αγώνας για ένα δωμάτιο και το τελικό – άδοξο – αντίκρισμα

«Υπάρχουν πολλά μη κατοικήσιμα δωμάτια τα οποία μένουν αναξιοποίητα. Δεν δίνονται στους φοιτητές, με αποτέλεσμα πολλά άτομα να περιμένουν σε πίνακες εισδοχής για αρκετό διάστημα και πολλές φορές να χάνουν ένα με δύο εξάμηνα», λέει η Μαρία, επιβεβαιώνοντας την ταλαιπωρία που υπόκεινται όσοι προσπαθούν να μπουν στις Εστίες.

Ωστόσο, πάρα τη μεγάλη ζήτηση και τα κριτήρια που απαιτούνται προκειμένου να δοθεί δωμάτιο εστίας, τελικά, τα δωμάτια όχι μόνο δεν ανταποκρίνονται στο βαθμό που θα έπρεπε αλλά είναι σε άθλια κατάσταση.

«Κάποια δωμάτια είναι επιπλωμένα και κάποια όχι. Μπορεί να λείπει το κρεβάτι ή να είναι χαλασμένο και να πρέπει να το φτιάξεις από την αρχή. Συνήθως ένα δωμάτιο έχει μέσα ένα κρεβάτι, ένα γραφείο και μία καρέκλα, αυτό, όμως, δεν σημαίνει πως δεν μπορεί κάποιος να αντικρίσει ένα δωμάτιο τελείως άδειο», προσθέτουν τα παιδιά.

«Οι Α’ Εστίες δεν έχουν ούτε νιπτήρα στα δωμάτια… Να θες να πλύνεις τα χέρια σου και να πρέπει να βγεις από το δωμάτιο σου, για αυτό και άλλαξα κτίριο», εξομολογείται η Ελένη, η οποία έχει υπάρξει ένοικος σε δύο από τις τέσσερις Εστίες.

Σε μια γρήγορη ξενάγηση μέσα στις Α’ Εστίες και κατευθυνόμενοι προς τα κοινόχρηστα πλυντήρια, ο Χρήστος μου εξηγεί: «Δεν υπάρχουν πλυντήρια για όλους, μάλιστα αν το δούμε αναλογικά, 1 πλυντήριο αντιστοιχεί σε 5 άτομα και πρέπει να ψάξεις για να βρεις. Επίσης, και αυτά που υπάρχουν, στην ουσία αγοράστηκαν κάποτε από τους ίδιους τους φοιτητές που ζούσαν εδώ και τα άφησαν για τους επόμενους».

Στη λίστα των αδυναμιών αναγράφονται επιπλέον, η κακή ηχομόνωση και η παράλογη διαχείριση της θέρμανσης των δωματίων, καθώς και οι συχνές κλοπές που γίνονται, λόγω της έλλειψης ασφάλειας του χώρου.

Οι περισσότεροι οικότροφοι όμως, είναι, σε γενικές γραμμές, ευχαριστημένοι με την κουζίνα των Εστιών, όπως και με την καθαριότητα των κοινόχρηστων χώρων. 

Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες που διαμένουν στις Εστίες προσπαθούν να διαμορφώσουν το δικό τους κόσμο, με τη διοργάνωση δραστηριοτήτων και δράσεων, ωστόσο συναντούν πολλά εμπόδια που οφείλονται στην αδιάφορη στάση της γραμματείας.

«Γίνονται διάφορα μαθήματα δωρεάν και δράσεις αφιλοκερδώς από την πλευρά πολλών φοιτητών και φοιτητριών, που κάνουν πολύ μεγάλη προσπάθεια και η γραμματεία δεν ενδιαφέρεται για αυτό και δεν δίνει τους κενούς χώρους που υπάρχουν και είναι εγκαταλελειμμένοι. Υποτίθεται ότι υπάρχουν μέσα χώροι για τις ανάγκες των φοιτητών, αλλά δεν δίνονται και μένουν κλειδωμένοι», χαρακτηριστικά αναφέρουν τα παιδιά.

Την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση χρηματοδοτεί για την πανεπιστημιακή αστυνομοκρατία και ψηφίζει νομοσχέδια με σκοπό να “βελτιώσει” το επίπεδο και την ποιότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η εμφάνιση των Εστιών μόνο πρόοδο δεν μαρτυρά.

Η “ξεχασμένη” περιοχή των Εστιών πλαισιώνει την ταπείνωση και την αδιαφορία, κάτω από συνθήκες που δεν είναι ικανές να καλύψουν τις βασικότερες ανάγκες των νέων.

Και για όλους τους καλοθελητές, είναι αδύνατον να απαιτούμε να γίνουμε “Ακαδημαϊκή Ευρώπη”, όταν εμείς οι ίδιοι ωθούμε τους φοιτητές μας να συμβιβαστούν με το χείριστο. Γιατί, πέρα από όλες τις δυσκολίες και τα προβλήματα, οι οικότροφοι προσπαθούν να μην αντικρίζουν με απαισιοδοξία την κατάσταση. 

«Πάντα είναι αλλιώς να βλέπει ένας τρίτος τα πράγματα, εμείς έχουμε συνηθίσει. Όση ώρα σου δείχνουμε τον χώρο και προσπαθώ να σκεφτώ τι άλλο μπορούμε να σου πούμε, θυμήθηκα πως ήταν στην αρχή, που άκουγα διάφορα και σκεφτόμουν, πού θα πάω τώρα εγώ να μείνω. Όταν, όμως, ήρθα εδώ και έφτιαξα τον χώρο μου, είδα τα πράγματα αλλιώς. Σίγουρα, ζεις σε συνθήκες που δεν ζεις στο σπίτι σου, αλλά νομίζω πως είναι μια χαρά και εδώ», συμπεραίνει ο Χρήστος.

Πάνω στα λόγια του, η Αλεξάνδρα επισημαίνει: «Δεν μεριμνά το ίδιο το Πανεπιστήμιο για τις Εστίες και αυτό οδηγεί τους φοιτητές να αναπτύξουν μια σχέση αλληλεγγύης μεταξύ τους, ανταλλάσσουμε έπιπλα, ρούχα και πράγματα, μαγειρεύουμε συλλογικά και συγκεντρώνουμε είδη πρώτης ανάγκης. Οι εστίες είναι μια μικροκοινωνία, ένας άλλος κόσμος».