Τα συλλεκτικά…κρασιά που γίνονται περιζήτητα ενθύμια

Ήταν μία ανεπανάληπτη καταστροφή αυτό που συνέβη τον Ιούλιο του 2021 στα γερμανικά κρατίδια της Ρηνανίας-Παλατινάτου και της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Μία ασταμάτητη καταιγίδα σάρωσε τα πάντα. Παρέσυρε σπίτια, γέφυρες, αγροτικές αποθήκες και δεκάδες χιλιάδες αυτοκίνητα σε μία απροσδιόριστη μάζα από λάσπη. 183 άνθρωποι σκοτώθηκαν, 90.000 σπίτια και 28.000 επιχειρήσεις καταστράφηκαν ολοσχερώς. Σε μία πρώτη εκτίμηση οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν εκτιμήσει τις ζημιές σε 8,5 δισεκατομμύρια ευρώ.

Και όλα αυτά σε μία από τις πιο φτωχές περιφέρειες της παλαιάς Δυτικής Γερμανίας, η οποία ζει από τον τουρισμό και την αμπελοκαλλιέργεια. Φροντισμένους  αμπελώνες συναντάμε στην περιοχή του Άαρ στη Ρηνανία, νοτίως της Βόννης. Αν και δεν απέχουν πολύ από τις κοιλάδες του Ρήνου με τις φημισμένες και βραβευμένες ποικιλίες Ρίσλινγκ, οι οινοπαραγωγοί της περιοχής έχουν  αφοσιωθεί σε κάτι εντελώς δικό τους, για το οποίο είναι υπερήφανοι. Πρόκειται για την ποικιλία Spätburgunder, η οποία αντιστοιχεί στο Pinot Noir που γνωρίζουμε από την Αλσατία, τη Βουργουνδία ή τη Λομβαρδία. Είναι ένα εξαιρετικά απολαυστικό, κατά προτίμηση δροσερό κόκκινο κρασί, που όμως χρειάζεται ένα ιδιαίτερο μικροκλίμα για να δώσει τη γεύση που επιζητούν οι οινόφιλοι.

Μόλις σταμάτησαν να μετρούν τις πληγές τους, οι οινοπαραγωγοί άρχισαν να σκέπτονται την «επόμενη ημέρα». Δεν ήθελαν να τα παρατήσουν. Αποφάσισαν να κάνουν για μία ακόμη φορά αυτό που ξέρουν καλύτερα. Να παράγουν κρασί. Κι έτσι, μας διηγείται ο νέος οινοποιός Πέτερ Κρίχελ στο περιθώριο της έκθεσης ProWein στο Ντίσελντορφ, προέκυψε το «Flutwein», το «κρασί της πλημμύρας». Εδώ ο όρος «αργιλώδης γεύση» αποκτά μία διάσταση ασυνήθιστη, ίσως και μακάβρια. Αλλά αυτή τη φορά το στοίχημα δεν ήταν η απόλαυση, ήταν ο αγώνας για την επιβίωση.

Παρά την καταστροφή, οι οινοπαραγωγοί δεν έχασαν το χιούμορ τους. «Σας προσφέρουμε τη χειρότερή μας χρονιά» ήταν το σύνθημά τους. Ο κόσμος ανταποκρίθηκε, το «κρασί της πλημμύρας» έγινε ανάρπαστο. Ασφαλώς οι πιο πολλοί δεν σκοπεύουν να το πιουν, αλλά το απέκτησαν ως ενθύμιο ή θέλοντας να ενισχύσουν οικονομικά τους οινοπαραγωγούς. Οι οποίοι, σημειωτέον, επιμένουν ότι το «κρασί της πλημμύρας» πίνεται ευχαρίστως και δεν είναι υποδεέστερο σε σχέση με άλλες χρονιές. Όπως κι αν έχει, η ιδέα διαδόθηκε από στόμα σε  στόμα, αλλά και μέσα από την ηλεκτρονική πλατφόρμα Startnext, που έγινε «η πρώτη μαζική επιχείρηση crowdfunding των αμπελουργών μας», όπως λέει ο Πέτερ Κρίχελ. Μέχρι τις 29 Ιουλίου του 2021 είχαν συγκεντρωθεί πάνω από 900.000 ευρώ για τους καλλιεργητές του Άαρ.

Αλλά η ιστορία δεν τελειώνει εδώ. Ακολούθησε μεγάλη δημοπρασία οίνου για φιλανθρωπικούς σκοπούς, στην οποία πολλοί παραγωγοί συμμετείχαν με ξεχωριστές δημιουργίες τους. Ο ίδιος ο Πέτερ Κρίχελ έβγαλε «στο σφυρί» μία εκλεκτή φιάλη Spätburgunder του 2012. Και εκεί συνέβη κάτι απίστευτο, όπως διηγείται ο ίδιος: «Συμμετείχε ένας άγνωστος πλειοδότης και έδωσε για τη συγκεκριμένη φιάλη 30.000 ευρώ. Ήταν η πρώτη φορά που ένα γερμανικό κρασί συγκεντρώνει ένα τόσο σημαντικό ποσό σε δημοπρασία».

Όταν η πλημμύρα γίνεται …έργο τέχνης

Τώρα η πλημμύρα αρχίζει να εμπνέει και τους καλλιτέχνες. Ή μήπως είναι απλώς μία φευγαλέα έμπνευση του μάρκετινγκ; Σίγουρα πάντως το concept είναι πρωτότυπο. «Museum of Modern Ahrts» ονομάζεται ο τεράστιος τρισδιάστατος μπλε κύβος που μας παρουσιάζει ο Πέτερ Κρίχελ, όπου γίνεται λογοπαίγνιο με το «Art», την τέχνη, και το «Ahr», την ονομασία της περιοχής. Σε ένα παχύρρευστο γαλάζιο υγρό μοιάζουν να αιωρούνται ή να κολυμπούν αντικείμενα που τυχαία ξέβρασε η πλημμύρα: ένα παπούτσι, ένα παλιό ρολόι, παραμορφωμένες πινακίδες αυτοκινήτου και βέβαια μία φιάλη Spätburgunder. Αυτή τη φορά όμως η φιάλη δεν προέρχεται από το οινοποιείο του Πέτερ Κρίχελ. Είναι μία προσφορά του οινοπαραγωγού Μαρκ Αντενόιερ από τη λουτρόπολη Μπαντ Νόιεναρ.

Ο κύβος χρηματοδοτείται από ιδιώτες χορηγούς, που θέλουν να κρατήσουν ζωντανή, όπως λένε, την ανάμνηση των δραματικών γεγονότων του 2021. Θέλουν όμως και να πειραματιστούν με τα όρια του crowdfunding και συναφών επινοήσεων. Σύντομα ο μυστηριώδης κύβος θα παράγει «ψηφιακά μερίσματα», που θα διατίθενται στους ενδιαφερόμενους πλειοδότες ως NFT.