Προτάσεις από τον ελληνικό αμπελώνα για να περάσετε τις γιορτές

Τα Χριστούγεννα μοσχοβολούν νυχτέρι. Προτάσεις από τον ελληνικό αμπελώνα για να περάσετε τις γιορτές. 

Τα δικά μου Χριστούγεννα πλημμύριζαν πάντοτε από τα αρώματα της κουζίνας της μητέρας μου. Αρώματα και μυρωδιές που αναστάτωναν την ύπαρξη μου και πλέον παραδέχομαι ότι πότισαν μια για πάντα και το τελευταίο, πεισματάρικο κύτταρο του DNA μου που προέβαλλε ματαίως αντίσταση.

Από νωρίς το πρωί είχες την αίσθηση ότι μέναμε σε φούρνο, καθώς επικρατούσε ένας καλώς εννοούμενος πανζουρλισμός στο σπίτι και σε κάθε γωνιά του σπιτιού υπήρχε πάντα κάτι φρεσκοφουρνισμένο να σε γλυκοκοιτάζει πονηρά. Οι τουαλέτες μετά βίας γλίτωναν από αυτή την μανία, αλλά είμαι σίγουρος ότι κάποια στιγμή είδα κάτι κουραμπιέδες δίπλα στο νεροχύτη. Οι μυρωδιές μου έστηναν από νωρίς ενέδρα και αφού δραπέτευαν από την κουζίνα, γλιστρούσαν ύπουλα κάτω από την χαραμάδα της πόρτας του δωματίου μου, σφήνωναν τεμπέλικα κάτω από τα σκεπάσματα μου και αφού χουζουρεύαμε μαζί, αποφάσιζαν να μου γαργαλήσουν βασανιστικά τα ρουθούνια. Αυτό ήταν. Συναγερμός κι έγερση πιο γρήγορα και από το προσκλητήριο σάλπισμα όταν υπηρετούσα στο στρατό. Η ταχύτητα με την οποία έτρεχα στις σκάλες έκαναν τα βήματά μου να ακούγονται σαν ελέφαντα και αμέσως γούρλωνα τα μάτια μου στο ζωγραφικό πίνακα της μητέρας μου: κουλουράκια, μελομακάρονα, κουραμπιέδες, κέικ, σοκολάτες, τυρόψωμα και λαδόψωμα. Φυσικά από τον παιχνιδιάρη φούρνο μου έγνεφε ένα μπούτι αρνάκι με δενδρολίβανο και χρυσαφένιες πατάτες ή 4-5 κότσια με σκορδάκι και πολύ πιθανόν κάποιο μπούτι χοιρινό με μέλι και δαμάσκηνα. Το πιλάφι με συκωτάκια με την κλασική μικρασιάτικη συνταγή της γιαγιάς μου ετοιμαζόταν, ενώ ο μπαμπάς μου ήδη είχε στήσει το τσίπουρο με τους πλουσιοπάροχους μεζέδες μας: ντολμαδάκια, παστουρμάς, κεφαλοτύρι, κατίκι κτλ κτλ. Η κοτόσουπα είχε καταναλωθεί αποβραδίς όπως και το γεμιστό κοτόπουλο με την τραγανή του πέτσα και την κρασάτη χοιρινή τηγανιά.

Σε όλο αυτόν τον πανικό ένα πράγμα μόνο κατείχε περίοπτη θέση και δεν το άγγιζε κανείς, παρά το έβλεπες να στέκει ασάλευτο σαν σε θρόνο επάνω στο τραπέζι. Το φρεσκοσιδερωμένο και κατάλευκο τραπεζομάντιλο (πεδίο μάχης αργότερα) έμοιαζε σαν προίκα στα πόδια του, ενώ όλα τα υπόλοιπα πιάτα σαν αυλικοί και υπήκοοι του. Αυτό ήταν το «Νυχτέρι Σαντορίνης», το αγαπημένο κρασί της οικογένειας που κοσμούσε πάντα το χριστουγεννιάτικο τραπέζι μας. Φρόντιζε γι’ αυτό το πράγμα η μητέρα μου, που κάθε Χριστούγεννα με το κλείσιμο της δουλειάς της πήγαινε στην κοντινή κάβα, έπαιρνε το αγαπημένο της «Νυχτέρι» στην πανέμορφη φιάλη του Συνεταιρισμού της Σαντορίνης και το έβαζε στο τραπέζι μας. Το λάτρευε αυτό το κρασί. Και αυτό αρκούσε για να το λατρεύουμε κι εμείς. Τώρα θα σας παραδεχτώ και μια άλλη αλήθεια. Το αν ταίριαζε ή δεν ταίριαζε εκείνα τα χρόνια, ελάχιστα με απασχολούσε. Ούτε ήξερα τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο φτιαχνόταν, ούτε ήξερα τι είναι το ασύρτικο (το σταφύλι από το οποίο προέρχεται) και άλλες «τεχνικές» λεπτομέρειες που μπήκαν μετέπειτα στη ζωή μου, όπως ένας πολιορκητικός κριός που δεν χτυπάει ποτέ το κουδούνι. Τότε πάντως δεν με ένοιαζε καθόλου. Μου έφτανε που το κρασί μοσχοβολούσε μέλι ακόμα και για τα δικά μου απαίδευτα ρουθούνια και έκανε τους γονείς μου να γελάνε και να λένε τις δικές τους ιστορίες γύρω από αυτό.

Μερακλού η μάνα μου ανέκαθεν. Και εξαιρετική μαγείρισσα. Από την άλλη ο πατέρας μου, μου έλεγε πόσο του άρεσε το νυχτέρι σαν κρασί και τι αναμνήσεις του έφερνε στο μυαλό, καθώς, όντας απόστρατος αξιωματικός της πολεμικής αεροπορίας, του θύμιζε τις επισκέψεις του για ανεμούριο στη Σαντορίνη, όπου του σέρβιραν καταχείμωνο ζεστή μοσχοβολιστή χορτόσουπα μαζί με το νυχτέρι, το οποίο έρεε «σαν λάδι στο ποτήρι», όπως του αρέσει ακόμα να λέει. Αυτά και άλλα πολλά άκουγα στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι από παιδί, που αρχικά έμοιαζε με ένα μίνι πόλεμο, αλλά στο τέλος θύμιζε αδιαμφισβήτητα μαραθώνιο. Ρουφώντας τότε τα λόγια των γονιών μου σαν σφουγγάρι και βάζοντας στις τσέπες της μνήμης μου αυτές τις στιγμές, δεν συνειδητοποιούσα τι «χτιζόταν» μέσα μου, δίπλα σε μια φιάλη κρασί. Τα χρόνια όμως περνούσαν, τα πράγματα άλλαζαν, τα χριστουγεννιάτικα τραπέζια επίσης, αλλά ένα πράγμα παρέμενε αμετάβλητο στο άλλοτε φτωχότερο και άλλοτε πλουσιότερο χριστουγεννιάτικο τραπέζι μας: το αγαπημένο μας νυχτέρι. Δεν μας το στέρησε ούτε η κρίση αυτό και παρά τις δυσκολίες πάντα στο τραπέζι μας είχε το ρόλο ισότιμου οικογενειακού μέλους. Και γι’ αυτό το λόγο τα δικά μου Χριστούγεννα μοσχοβολάνε πάνω απ’ όλα νυχτέρι. Γιατί κάθε φορά που το βάζω στο ποτήρι μου, το φέρνω στη μύτη και στο στόμα μου, στο νου μου έρχονται όλες οι παραπάνω εικόνες. Τα αρώματα μελιού, γιασεμιού οι νότες από καπνό και μαρμελάδες φρούτων με ταξιδεύουν σε εκείνα τα ατελείωτα χριστουγεννιάτικα τραπέζια.

Η γεύση και η όσφρηση λειτουργούν ως οικοδόμοι της μνήμης

«Ομίχλη χωρίς λιμάνι είναι πράγμα αταίριαστο» για το Σαλονικιό συγγραφέα Γιώργο Ιωάννου. «Χριστούγεννα χωρίς κρασί είναι επίσης πράγμα αταίριαστο» σύμφωνα με τον επίσης Σαλονικιό (όχι όμως συγγραφέα)… Δημήτρη Μότσο (!).

Το κρασί των Χριστουγέννων αποτελεί αγαπημένο θέμα συζήτησης αυτές τις μέρες ανάμεσα στους ειδικούς, αλλά και στους απλούς καταναλωτές, που αμφότεροι «βασανίζονται» για το ποιό κρασί θα είναι το κατάλληλο για το εορταστικό τραπέζι των Χριστουγέννων, με ποιο φαγητό θα ταιριάξει καλύτερα και φυσικά πόσο βαθιά θα μπει το χέρι στην τσέπη. Σε αυτό το τρομερά «φλέγον» θέμα που ταλανίζει γενιές και γενιές (!), φιλοδοξούν να δώσουν απαντήσεις δεκάδες πολύ ωραία άρθρα, που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο κι εσείς μπορείτε να αλιεύσετε ως καλοί wine geeks. Προτάσεις, κατευθύνσεις, επιλογές μα πάνω απ’ όλα σε αυτά τα άρθρα που θα διαβάσετε υπάρχει ένας κοινός χρυσός κανόνας: ένα πολύ καλό ταίριασμα με φαγητό μπορεί να απογειώσει την εμπειρία του τραπεζιού σας, να χτίσει μέσα σας αναμνήσεις που θα σας ακολουθούν, χωρίς υπερβολή, σε όλη σας τη ζωή. Οι αισθήσεις της γεύσης και της όσφρησης δημιουργούν παρακαταθήκες που βαστάνε στα εσώψυχα του ανθρώπου μια ζωή, καθώς το κρασί πατάει με το ένα πόδι στη γεύση και με το άλλο στα γλυκά του αρώματα. Αν είχε τη δυνατότητα και για παραπάνω, σίγουρα θα πατούσε στην καρδιά, καθώς είναι φυσικό μεν προϊόν, αλλά έχει κυρίως μεταφυσική διάσταση.

Παρακάτω σας προτείνουμε αγαπημένα κρασιά από τον ελληνικό αμπελώνα που καλύπτουν όλες τις επιλογές και τα προσωπικά γούστα (σχεδόν). Κρασιά με ελαφρύ σώμα, άλλα πιο στιβαρά, με δομή και πιο απαλά. Κρασιά που θα ταιριάξουν δίπλα στη γαλοπούλα, στο γεμιστό κοτόπουλο με την τραγανή πέτσα, στα bbq που θα γεμίσουν με καπνό τους ουρανούς, σε πιο ελαφριά γεύματα, σε αποξηραμένα φρούτα και φρουτοσαλάτες, δίπλα στο χοιρινό μπούτι με μέλι, στο μοσχάρι κατσαρόλας, στο κατσικάκι φούρνου, στο πιλάφι με τα συκωτάκια κτλ. Σε αυτές τις προτάσεις μας θα είμαστε όμως λίγο αιρετικοί: δεν θα σας πούμε ακριβώς με τι ταιριάζει το καθένα, καθώς θέλουμε να σας προκαλέσουμε να πειραματιστείτε, να μας ρωτήσετε, και πάνω απ’ όλα να το δείτε σαν ένα παιχνίδι που θα σας βοηθήσει να χτίσετε τις δικές σας αναμνήσεις γύρω από μια φιάλη καλό κρασί. Στην υγειά σας!

ΛΕΥΚΑ

1. Μποσινάκης, «Μαντίνεια» 2015, Alc: 12,5%, Τιμή: 8-8,5€

Υποδειγματική οινοποίηση μοσχοφίλερου από την οικογένεια Μποσινάκη και μια τρανή απόδειξη προσιτής πολυτέλειας. Αρωματικό, με γλυκές νότες από λουκούμι τριαντάφυλλο και φλούδες εσπεριδοειδών. Λεπτό σώμα με τραγανά χαρακτηριστικά.

2. Κτήμα Άλφα, «Sauvignon blanc Fume» 2015, Alc: 13%, Τιμή: 14-16€

Από τα καλύτερα δείγματα ελληνικού Sauvignon blanc. Περασμένο από βαρέλι τόσο όσο να του δώσει την απαραίτητη λιπαρότητα και όγκο σε απόλυτη ισορροπία με την υψηλή οξύτητά του. Αρωματικά έχει όλα τα γνωστά και τυπικά χαρακτηριστικά της ποικιλίας, με βοτανικά και χορτώδη αρώματα, πλάι σε πιο εξωτικά φρούτα.

3. Κτήμα Κίτρους, «Μαλαγουζιά» 2016, Alc: 13%, Τιμή: 9-11€

Η ποικιλία που πριν λίγα χρόνια κόντεψε να εξαφανιστεί, σήμερα έχει γίνει trend στο οινόφιλο κοινό. Εδώ σε ένα από τα καλύτερα δείγματά της, με συναρπαστικά αρώματα λευκών λουλουδιών, νότες από τραγανό ροδάκινο και με ένα στόμα που υποδηλώνει ότι έχουμε να κάνουμε με ένα σοβαρό κρασί.

4. Κτήμα Θεόπετρα, «Vermentino» 2015, Alc: 12,5%, Τιμή: 15-17€

Ιταλική και όχι τόσο γνωστή ποικιλία, που αν δεν κάνω λάθος είναι το μοναδικό της οινοποιημένο δείγμα στον ελληνικό χώρο. Αρώματα εσπεριδοειδών, πλάι σε πιο γλυκά φυτικά που θυμίζουν τσάι και μέντα. Στο στόμα η λιπαρότητα που του χαρίζει η παραμονή του στο βαρέλι αντισταθμίζεται από την τραγανή του οξύτητα.

5. Santo Wines, «Νυχτέρι» 2015, Alc: 14%, Τιμή: 12-14,5€

Το αγαπημένο νυχτέρι Σαντορίνης από Ασύρτικο, Αηδάνι και Αθήρι. Ανθικό, με απαλά μελένια αρώματα, ανθικές νύξεις λευκών λουλουδιών και διακριτικότατη την παρουσία του βαρελιού, που χαρίζει όγκο και ισορροπεί με την τραγανή του οξύτητα.

6. Κτήμα Σιγάλας, «Καβαλιέρος» 2014, Alc: 14%, Τιμή: 24-32€

Στην κατηγορία των premium λευκών έχουμε τον εξαιρετικό «Καβαλιέρο» ή αλλιώς το ασύρτικο Σαντορίνης στα καλύτερά του. Από τα καλύτερα ελληνικά λευκά, με όγκο, δύναμη και τη γνωστή ορυκτότητα της ηφαιστειακής γης. Γιασεμί, μέλι, ώριμα εσπεριδοειδή. Υψηλό δυναμικό παλαίωσης με δομή που δεν φοβάται τα πλούσια γεύματα.

ΡΟΖΕ

1. Αμπέλου Χώρα, «For Kings» 2015, Alc: 12,5%, Τιμή: 8-9,5€

Παιχνιδιάρικο ροζέ σε ημίξηρο στυλ, από ένα σπάνιο blend ξινόμαυρου και βερτζαμιού. Πανέμορφο τριανταφυλλί χρώμα, με τυπικά αρώματα της ελιάς και της ντομάτας δίπλα στα κόκκινα φρουτάκια που ιντριγκάρουν τη μύτη, ενώ στο στόμα η φυσική οξύτητα ισορροπεί και αναζωογονεί από την ελαφριά γλύκα.

ΕΡΥΘΡΑ

1. Κτήμα Δαλαμάρα, «Νάουσα» 2015, Alc: 12,5%, Τιμή: 11-13€

Η entry level ετικέτα του κτήματος ανταπεξήλθε σε μια δύσκολη χρονιά και αν και δεν συγκεντρώνει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του Παλιοκαλιά (το Νο1 κρασί του κτήματος) έχει το έμμεσο πλεονέκτημα να είναι πιο «έτοιμη» για κατανάλωση χωρίς να την περιμένεις καμιά δεκαριά χρόνια. Αρώματα πάστας ελιάς και κόκκινων φρούτων, με μέτριο σώμα και υψηλή οξύτητα. Ο ορισμός του bargain.

2. Οινοποιία Αϊβαλής, «Νεμέα» 2014, Alc: 14%,Τιμή: 12,5-14€

Από τα κρασιά που αγαπάω και πραγματικά θεωρώ ότι δεν πρέπει να λείπουν ποτέ από κανένα τραπέζι. Ο Χρήστος Αϊβαλής και ο γιος του Σωτήρης έχουν προκαλέσει μεγάλο ντόρο με τις premium εμφιαλώσεις τους. Ωστόσο, εγώ πεθαίνω για την «απλή» Νεμέα τους που μόνο απλή δεν είναι. Ζουμερά κόκκινα και μαύρα φρουτάκια, νότες βανίλιας και ένα στόμα που συνδυάζει αρμονία, ένταση, συμπύκνωση και φινέτσα.

3. Βιβλία Χώρα, «Pinot Noir Sole» 2013, Alc: 14%, Τιμή: 15-18€

Η «δύσκολη» γαλλική ποικιλία δεν θα μπορούσε να μην τιθασευτεί από ένα κτήμα θρύλο, όπως η «Βιβλία Χώρα». Από το Κοκκινοχώρι Καβάλας, έρχεται αυτό το «νεοκοσμίτικο» Pinot Noir, με πληθώρα κόκκινων φρούτων στη μύτη (ώριμα κεράσια και φράουλες) και με γεμάτο, juicy στόμα, που όμως είναι έτοιμο να το πιεις αυτά τα Χριστούγεννα, αν και σίγουρα θα εξελιχθεί τα επόμενα χρόνια.

4. Κτήμα Παυλίδη, «Emphasis Tempranillo» 2012, 15% Alc. Τιμή: 17-20€

Ένα πλούσιο ερυθρό κρασί από το Κτήμα Παυλίδη στη Δράμα, που καταφέρνει και συνδυάζει όσο λίγα τη δύναμη με τη φινέτσα. Αρώματα μαύρων και κόκκινων φρούτων και γλυκά αρώματα βανίλιας, αποτέλεσμα της πολύμηνης παρουσίας σε δρύινα βαρέλια. Ελάχιστες φιάλες έχουν απομείνει στην αγορά οπότε σπεύστε να τις εντοπίσετε.

5. Κτήμα Αβαντίς, «Άγιος Χρόνος» 2011, Alc: 14%, Τιμή: 19-24€

Με το πλατινένιο βραβείο (η ύψιστη διάκριση) στις βαλίτσες του από το διακεκριμένο διεθνές περιοδικό οίνου «Decanter», δεν θα μπορούσε να μην αποτελεί πρότασή μας για τις φετινές γιορτές. Το οινοποιείο από την Εύβοια συνοοινοποεί την ερυθρή ποικιλία syrah με τη λευκή ποικιλία viognier στα πρότυπα της σχολής του Ροδανού και το αποτέλεσμα είναι ένα υπέροχο κρασί με αρώματα βιολέτας, αποξηραμένων κόκκινων φρούτων και νότες γλυκόριζας. To στόμα του είναι ότι πιο κοντά στο βελούδο.

6. Κτήμα Παπαργυρίου, «Le Roi des Montagnes Cuvee» 2014, Alc: 15%, Τιμή: 20-25€

O «Βασιλιάς των Βουνών» είναι ένα premium ερυθρό κρασί, περιορισμένης παραγωγής από το Λαλιώτη Κορινθίας. O Γιάννης Παπαργυρίου συνδυάζει το cabernet sauvignon με ένα ποσοστό μαυροδάφνης και touriga nacional. To αποτέλεσμα είναι ένα πεντανόστιμο κρασί με συμπύκνωση, αρώματα σταφίδας και ώριμων κόκκινων φρούτων, που απαιτεί πλούσια πιάτα για να δέσει άψογα. Η κομψή φιάλη περνάει μία προς μία από βουλοκέρι.

7. Οινοποιία Πιερία Ερατεινή, «Γυμνός Βασιλιάς» 2013, Alc: 15%, Τιμή: 26-31€

Premium ερυθρό κρασί από την Πιερία. Το αγαπημένο και σοκολατένιο syrah συμπληρώνεται από την ντόπια ποικιλία κολινδινό. Το αποτέλεσμα είναι ένα πεντανόστιμο, πλούσιο και βαθύχρωμο κρασί με ωραία αρώματα σοκολάτας, μαύρων φρούτων και γλυκών μπαχαρικών. Στόμα με όγκο και λεπτά χαρακτηριστικά που διακρίνονται στη μακρά επίγευση.

8. Κτήμα Τέχνη Οίνου, «Nebbio» 2007, Alc: 14%, Τιμή: 25-30€

«Nebbio» από την ιταλική και απαιτητική ποικιλία nebbiolo, που όταν ωριμάσει δίνει εξαιρετικά κρασιά παλαίωσης παγκοσμίου φήμης στην περιοχή του Πιεμόντε. Στη Δράμα η ποικιλία βρήκε το ιδανικό μικροκλίμα για να αναπτυχτεί και το κρασί είναι ένας συνδυασμός ρώμης και φινέτσας, με αρώματα μαύρης ελιάς και κόκκινων φρούτων, ενώ το στόμα 9 χρόνια μετά, έχει μαλακώσει αρκετά αν και βρυχάται ακόμα πίσω από το πλούσιο σώμα και τις υψηλές τανίνες.

ΓΛΥΚΑ

1. ΕΟΣ Σάμου, «Nectar» 2007, Alc: 14%, Τιμή: 10-15€

Μελομακάρονα, κουραμπιέδες, δίπλες και τόσα άλλα υπέροχα γλυκά από όλες τις γωνιές της Ελλάδος. To «Nectar» από τη Σάμο είναι ένα γλυκό κρασί παλαίωσης, το οποίο προέρχεται από υπερώριμα, λιαστά σταφύλια μοσχάτου. Το αποτέλεσμα είναι ένα κρασί που μοσχοβολάεi σταφύλι, αποξηραμένα φρούτα, μέλι και ξηρούς καρπούς. Στο στόμα είναι γλυκό και απαλό, ενώ η επίγευση του είναι σαν… nectar

2. Κτήμα Κυρ Γιάννη, «Χρυσογέρακας» 2013, Alc: 14%, Τιμή: 24-30€

Το Κτήμα Κυρ Γιάννη μας συστήνει τη νέα του ετικέτα από την περιοχή του Αμυνταίου. Ένα υπέροχο γλυκό κρασί από τις αρωματικές ποικιλίες gewürztraminer και μαλαγουζιά. Τα σταφύλια παραμένουν στα τσαμπιά μέχρι να σταφιδιάσουν και τρυγιούνται στις αρχές του χειμώνα, όταν τα σάκχαρα έχουν συσσωρευτεί σε μεγάλο βαθμό. Το αποτέλεσμα είναι ένα κρασί όψιμου τρύγου, με γλυκύτατα αρώματα λουλουδιών, μελιού και γλυκών πυρηνόκαρπων φρούτων, ενώ στο στόμα η γλυκύτητα αντισταθμίζεται από την τραγανή οξύτητα.

Υ.Γ. Οι πιο παρατηρητικοί θα δουν ότι λείπουν τα αφρώδη από τις προτάσεις μας… Υπομονή μέχρι τις παραμονές της Πρωτοχρονιάς.