2017 – Η χρονιά της γυναίκας

Το 2017 μοιάζει σαν να ήταν η χρονιά του γυναικείου φύλου για την κινηματογραφική βιομηχανία του Χόλυγουντ. Η αλήθεια είναι πως το σκάνδαλο Γουαϊνσταϊν και οι πολλαπλές αποκαλύψεις σχετικά με τα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης (Κέβιν Σπεϊσι, Ντάστιν Χοφμαν, C.K. Lewis, κλπ) στιγματίζουν τη χρονιά που φεύγει περισσότερο από κάθε άλλη ιστορία που συνέβη μέσα στο ’17 τον χώρο του κινηματογράφου. Καθόλου τυχαία άλλωστε το περιοδικό TIME χάρισε σε αυτές τις γυναίκες που είχαν το θάρρος να βγουν μπροστά και να αποκαλύψουν τις ιστορίες τους τον τίτλο του προσώπου της χρονιάς.

Κι ας μην ξεχνάμε την παρουσία του Ντόναλντ Τραμπ – ένα πρόσωπο που συμβολίζει πέρα από κάθε άλλο θεσμικά και σημειολογικά τον σεξισμό και το ακραίο πρόσωπο της πατριαρχίας – αλλά και τις δυναμικές κινητοποιήσεις του φεμινιστικού ακτιβισμού που συνέβησαν στις ΗΠΑ και αρκετές γυναίκες της κινηματογραφικής βιομηχανίας έλαβαν μέρος ή υποστήριξαν με τον τρόπο τους τις δράσεις τους.

Είναι όμως και η τεράστια συζήτηση που πλέον ανοίγει θαρραλέα στα μεγάλα κινηματογραφικά φεστιβάλ και σημαντικά event του χώρου για τον ρόλο του γυναικείου φύλου. Και η συζήτηση δυναμώνει και αποκτάει μεγαλύτερη έκταση αν μετρήσεις τις σημαντικές στιγμές που συνέβησαν φέτος και είχαν όλες άρωμα γυναίκας. Ποιος μπορεί άραγε να ξεχάσει λ.χ. την παρουσία της Σοφία Κόπολα και της Νικόλ Κιντμαν στις Κάννες, τον Μαϊο του ΄17, με το φεμινιστικό και συνάμα εξαιρετικό remake της Αποπλάνησης; Ή την δυναμική της Wonder Woman, που βάζει για τα καλά την συζήτηση περί φεμινισμού στις μπλοκμπαστερ – κομιξάδικες ιστορίες του Χόλυγουντ; Το διαδικτυακό κινηματογραφικό περιοδικό Indiewire σημειώνει μάλιστα πως το 2017 σε ένα πιο πρακτικό επίπεδο το box office της χρονιάς είχε άρωμα γυναίκας καθώς 15 παραγωγές μεγάλου βεληνεκούς, που φέρουν την υπογραφή μιας γυναίκας κινηματογραφίστριας απέφεραν σημαντικά έσοδα στα ταμεία των μεγάλων στούντιο που ξεπερνάνε το 1,3 δις δολάρια, πράγμα που σημαίνει ότι το Χόλυγουντ έχει στα χέρια του ένα πλούσιο δυναμικό γυναικών που φτιάχνει ταινίες που πουλάνε.

Αυτό το δυναμικό δείχνει να πολλαπλασιάζεται ικανοποιητικά καθώς μέσα στο 2018 άλλες 15 τουλάχιστον σημαντικές κινηματογραφικές παραγωγές στις οποίες η σκηνοθετική υπογραφή είναι γένους θηλυκού θα απασχολήσουν κοινό και κριτικούς χωρίς να αποκλείονται οι εκπλήξεις σε σημαντικά κινηματογραφικά φεστιβάλ (Κάννες, Βενετία, Τορόντο ή Σάντανς). Να μια λίστα με τις σημαντικότερες κινηματογραφικές στιγμές της χρονιάς που έχουν άρωμα γυναίκας είτε σκηνοθετικά είτε σεναριακά. Κάποιες από αυτές τις είδαμε ήδη και στις ελληνικές αίθουσες ενώ κάποιες άλλες ετοιμάζονται για την προβολή τους στην Ελλάδα μέσα στις πρώτες εβδομάδες του 2018.

Wonder Woman : Ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, που ήδη αναφέραμε, είναι η μπλοκμπαστερ ιστορία Wonder Woman της Πάτυ Τζένκινς.

Σε επίπεδο εμπορικής επιτυχίας η Wonder Woman έκανε το ταμείο της χρονιάς. Σε επίπεδο συμβολισμών πάντως η Wonder Woman είναι η απόλυτη ταινία της μετά Ομπάμα (Τραμπ) εποχής καθώς αφηγείται και παρουσιάζει το πως μια γυναίκα μπορεί να είναι θαρραλέα, μαχήτρια, δίκαιη, σοφή, ηγέτιδα.

Atomic Blonde : κατασκοπευτική ταινία που είχε ως πρωταγωνίστρια μια κατάσκοπο στο ψυχροπολεμικό Βερολίνο του ’80 την οποία ερμήνευε η Σαρλίζ Θερόν.

Η Πεντάμορφη και το Τέρας : Η Ντίσνει τόλμησε με μεγάλη επιτυχία να δημιουργήσει ένα live action remake της κλασικής ιστορίας της δίνοντας ακόμη μεγαλύτερο βάθος και δύναμη στον πρωταγωνιστικό χαρακτήρα της Μπελ (που ερμηνεύει η Έμμα Γουότσον) κάτι που δίνει μια φεμινιστική διάθεση στο γνωστό και αγαπημένο παραμύθι.

Lady Bird : Από τις ιδιαίτερες στιγμές του αμερικάνικου ανεξάρτητου κινηματογράφου μέσα στο 2017. H (αγαπημένη από το Frances Ha) Γκρέτα Γκέργουικ σε μια δημιουργική καλλιτεχνική στροφή αφήνει την υποκριτική για χάρη της σκηνοθεσίας σε μια ταινία που συζητήθηκε αρκετά στην Αμερική (στην Ελλάδα θα την παρακολουθήσουμε προσεχώς) και δείχνει τον δρόμο για το πως μια γυναίκα σκηνοθέτις μπορεί να δημιουργήσει μια εξαιρετική καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία, η οποία δεν αποκλείεται να αποτελέσει και μια από τις μεγάλες θριαμβεύτριες στα Όσκαρ του 2018.

Η Αποπλάνηση : η δυναμική, όπως ήδη αναφέραμε, παρουσία της Σοφία Κόπολα με μια ταινία στρατευμένη στο ρόλο και στη σημασία του φύλου και με ένα λαμπερό γυναικείο καστ με προεξάρχουσα τη Νικόλ Κιντμαν

Ντιτροϊτ : η Κάθριν Μπίγκελοου, η πρώτη γυναίκα σκηνοθέτις που κέρδισε Όσκαρ σκηνοθεσίας με την ταινία Hurt Locker, σε μια μοναδική στιγμή αναπαράστασης μιας ταραγμένης εποχής για την Αμερική με το φυλετικό ζήτημα να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας.

Raw : Η Τζούλια Ντουκουρνό με δυνατούς σεξουαλικούς συμβολισμούς και την χρήση βίας ως μέσο ασφάλειας των γυναικών στο σκηνοθετικό της ντεμπούτο μας αφηγείται μια απόλυτα φεμινιστική ιστορία με τα υλικά μιας ταινίας τρόμου.

Mudbound : Η ιστορία γίνεται ακόμη πιο εντυπωσιακή αν σκεφτεί κανείς ιδιαίτερες περιπτώσεις δημιουργικών Αφροαμερικάνων όπως η Ντι Ρις, η οποία επίσης με την ταινία της φλερτάρει δυναμικά με τα Όσκαρ της επόμενης χρονιάς μετά από μια εξαιρετική παρουσία σε σημαντικά φεστιβάλ της Αμερικής όπως το Σάντανς.

Φανταστική Γυναίκα : ο Αργεντίνος Σεμπαστιάν Λέλιο μετά την επίσης τρυφερή και ευαίσθητη Gloria φτιάχνει μια ταινία που συζτήθηκε αρκετά στη Μπερλινάλε του 2017 και αποτελεί ένα από τα πιο δυνατά χαρτιά των επόμενων Όσκαρ απλώνοντας την σχετική συζήτηση περί φύλου στον χώρο του queer.

Post : Άλλη μια ταινία που θα δούμε προσεχώς με τον Στήβεν Σπήλμπεργκ να αφηγείται την ιστορία της πρώτης εκδότριας εφημερίδας (της Γουοσινγκτον Ποστ), της Κεϊ Γκράχαμ Η

Μάχη των Φύλων : σημαντική ταινία για την αναπαράσταση των φεμινιστικών αγώνων που έλαβαν χώρα στην Αμερική κατά την δεκαετία του ’70 η Μάχη των Φύλων με την απαστράπτουσα Έμμα Στοούν μετά τον οσκαρικό θρίαμβο του La La Land να ερμηνεύει την μεγάλη δόξα του τένις και φεμινίστριας ακτιβίστριας Μπιλι Τζιν Κινγκ

Miss Sloane : Μια από τις πιο κυνικές ματιές στη θέση της γυναίκας στον σημερινό κόσμο των λόμπι, των media, της αγοράς, των επιχειρήσεων σε ένα παιχνίδι αλά House of cards που καταλήγει σε μια μάχη ενάντια στα δικαιώματα του φύλου με την Τζέσικα Τσαστεϊν σε μια στιβαρή ερμηνεία. 20th

20th Century Women : Μια ωδή στην γυναικεία ύπαρξη (με την Ανέτ Μπένινγκ να πρωταγωνιστεί ως μητέρα ενός νεαρού αγοριού που προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην άγρια εφηβική φύση του και στις ευαισθησίες της μητέρας του και των γυναικών που αποτελούν το στενό περιβάλλον της νιότης του.

Η λίστα αυτή δεν θα ήταν πλήρης αν δεν υπήρχε μια μικρή ενδεικτική αναφορά στις αντίστοιχες τηλεοπτικές παραγωγές, που έκαναν αίσθηση λόγω της θεματολογίας τους περί φύλου.

Από τη μια το Big Little Lies έχοντας ένα δυνατό σενάριο και δύο εκπληκτικές πρωταγωνίστριες (Νικόλ Κιντμαν, Ρις Γουίδερσπουν) σχολιάζει την ιδιαίτερα ευαίσθητη θέση και τις ανησυχίες μιας ομάδας ευκατάστατων αστών γυναικών (ανάμεσα στις ιστορίες που αφηγείται βρίσκουμε και δύο περιπτώσεις βιασμού και σεξουαλικής κακοποίησης) σε μια πλούσια πόλη της Καλιφόρνια ως μητέρες αλλά και ως γυναίκες. Από την άλλη το Feud, η αριστουργηματική σειρά που αναπαριστά με έξοχο τρόπο την σχέση δύο μεγάλων ντίβων του αμερικάνικου κινηματογράφου, της Τζόαν Κρόφορντ και της Μπέτι Ντεϊβις (τις υποδύονται αντιστοιχα οι Τζέσικα Λανγκ και Σούζαν Σαράντον), υλικό που δίνει την ευκαιρία σεναριακά να αναπαραστήσει και τις έμφυλες σχέσεις στον δύσκολο, ανταγωνιστικό αλλά πατριαρχικά δομημένο χώρο της αμερικάνικης κινηματογραφικής βιομηχανίας κατά την περίοδο 1945 – 1969.