Αλλαγή ώρας: Γιατί δεν έχουν καταργηθεί θερινή και χειμερινή ακόμα;

Μένουν λίγες μέρες για την αλλαγή της ώρας το 2024. Την Κυριακή 27 Οκτωβρίου, τα ξημερώματα, θα αλλάξουμε την ώρα στα ρολόγια μας. Συγκεκριμένα, στις 04:00 τα ξημερώματα θα γυρίσουμε τους δείκτες μία ώρα πίσω, ώστε να δείχνουν 03:00. Η χειμερινή ώρα σηματοδοτεί την επίσημη έναρξη του χειμώνα.

«Γιατί όμως αλλάζει η ώρα» και «γιατί συνεχίζουμε να χρησιμοποιούμε θερινή και χειμερινή ώρα»; Δύο ερωτήματα που απασχολούν εδώ και χρόνια αρκετούς πολίτες σε Ελλάδα και Ευρώπη, οι οποίοι διαφωνούν με τη συγκεκριμένη πρακτική. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε ψηφίσει το 2019 την κατάργηση στην αλλαγή ώρας στα ρολόγια. Ειδικότερα, το 2021 τα κράτη – μέλη θα έπρεπε να αποφασίσουν αν θα κρατήσουν τη χειμερινή ώρα ή τη θερινή.

Ωστόσο, η πανδημία κορονοϊού έβαλε στον πάγο την εφαρμογή του μέτρου. Ακολούθησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, με τη συζήτηση να έχει αναβληθεί επ’ αόριστον. Αποτέλεσμα: Την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου η ώρα αλλάζει (ξανά) σε χειμερινή.

Τι υποστηρίζουν όσοι ζητούν να σταματήσει η αλλαγή ώρας

Χειμερινή ώρα και θερινή ώρα. Η καθιερωμένη αλλαγή ώρας στα ρολόγια δύο φορές τον χρόνο έχει αρκετούς… πολέμιους. Βασικά επιχειρήματα είναι το γεγονός ότι τα «μπρος πίσω» στα ρολόγια δεν έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα στην εξοικονόμηση ενέργειας, την ώρα που προκαλούν αρκετά προβλήματα στο βιολογικό ρολόι. Ακόμα, όμως, και στην περίπτωση που καταργηθεί το συγκεκριμένο μέτρο, παραμένουν οι διαφωνίες για το ποια… ώρα είναι η καλύτερη.

Σημειώνεται ότι το Ινστιτούτο Ιατρικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Μονάχου προβλέπει «τεράστια προβλήματα από μια παντοτινή θερινή ώρα, περισσότεροι διαβητικοί, καταθλιπτικοί, προβλήματα ύπνου και μάθησης, προσθήκη βάρους». Την ίδια στιγμή σε έρευνα του γερμανικού ασφαλιστικού φορέα υγείας DAK-Gesundheit το 2019, το 29% των ερωτηθέντων παραπονέθηκε για μια σειρά από παθήσεις τη χειμερινή ώρα, όπως διαταραχή ύπνου, κόπωση διάρκειας πολλών εβδομάδων και προβλήματα αρτηριακής πίεσης. Κυρίως οι άνθρωποι που εργάζονται σε βάρδιες, βρίσκονται αντιμέτωποι με τις μεγαλύτερες επιπτώσεις από την αλλαγή ώρας.

Οι θιασώτες της χειμερινής ώρας υπογραμμίζουν ότι η καλοκαιρινή (θερινή) είναι τεχνητή ώρα που «αφαιρεί φως το πρωί, κάτι που επηρεάζει αρνητικά την εργασιακή επίδοση και επιβαρύνει το σώμα το βράδυ με μια επιπλέον ώρα φωτός, όταν είναι ώρα για ύπνο».

Πότε έγινε για πρώτη φορά η αλλαγή ώρας

Η απόφαση για την αλλαγή ώρας ελήφθη το 1975 εν μέσω πετρελαϊκής κρίσης. Εκείνη τη χρονιά αποφασίστηκε να υιοθετείται η θερινή ώρα την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου και οι δείκτες του ρολογιού να πηγαίνουν μια ώρα μπροστά. Αντίστοιχα, την τελευταία Κυριακή του Οκτωβρίου οι πολίτες άλλαζαν τους δείκτες στα ρολόγια τους για να έρθει η χειμερινή ώρα.

Στη Γερμανία η θερινή ώρα καθιερώθηκε το 1980. Συνηγορούσαν και πρακτικοί λόγοι, καθώς είχε καθιερωθεί η θερινή ώρα από τις περισσότερες γειτονικές χώρες. Από το 1996 ισχύει μία ενιαία, πανευρωπαϊκή ρύθμιση, κατά την οποία την άνοιξη τα ρολόγια πηγαίνουν μία ώρα μπροστά, ενώ το φθινόπωρο τα γυρνάμε μια ώρα πίσω.

Πότε άλλαξε η ώρα στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα η θερινή ώρα εφαρμόστηκε για πρώτη φορά, δοκιμαστικά, το 1932 και συγκεκριμένα από τις 6 Ιουλίου μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου. Εκείνη την περίοδο τα ρολόγια πήγαν μία ώρα μπροστά. Η ιδέα, ωστόσο, εγκαταλείφθηκε γρήγορα. Μερικές δεκαετίες αργότερα, το 1973, λόγω της ενεργειακής κρίσης που επηρέασε την Ευρώπη, αποφασίστηκε η υιοθέτηση του μέτρου της θερινής ώρας από μεγάλο μέρος των κρατών, συμπεριλαμβανομένης τότε και της Ελλάδας.

Η ανακοίνωση του υπουργείου Υποδομών για το πότε αλλάζει η ώρα «Σας υπενθυμίζουμε ότι, την Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2024, λήγει η εφαρμογή του μέτρου της θερινής ώρας, σύμφωνα με την Οδηγία 2000/84 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της EE 19/01/2001, σχετικά με τις διατάξεις για τη θερινή ώρα. Οι δείκτες των ρολογιών πρέπει να μετακινηθούν μία ώρα πίσω, δηλαδή από 04:00 π.μ. σε 03:00 π.μ.» αναφέρει η ανακοίνωση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.