Γιώργος Γκόζης: η Θεσσαλονίκη διαβάζει

Η Θεσσαλονίκη είναι γενέτειρα πολλών σημαντικών λογοτεχνών. Ανάμεσα τους και ο συγγραφέας Γιώργος Γκόζης, που σπούδασε Θεολογία στο Α.Π.Θ. και ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στον τομέα Εκκλησιαστικής Ιστορίας, Χριστιανικής Λατρείας, Αρχαιολογίας και Τέχνης με ειδίκευση στην Αγιολογία.

Μιλάει 7 ξένες γλώσσες, επαγγελματικά ασχολείται με τα ναυτιλιακά και είναι τακτικό μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης. Έχει γράψει διηγήματα, νουβέλες, αγιολογία, ενώ κείμενα του έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες και στο θεατρικό αναλόγιο του ΚΘΒΕ Ανασκαφή-1.

Ο Γιώργος Γκόζης μιλά μαζί μας με αφορμή το μυθιστόρημά του Θραύση Κρυστάλλων που κυκλοφόρησε πρόσφατα.

«Μια ερωτική επιστολή αναδρομικής ισχύος από τα χρόνια της ωριμότητας στα χρόνια της αθωότητας που φτάνει επιτέλους στον προορισμό της με καθυστέρηση είκοσι πέντε ετών» ή με άλλα λόγια ένα ιδιότυπο και συνάμα ερωτικό επιστολικό μυθιστόρημα ενηλικίωσης. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο σας Θραύση Κρυστάλλων θέλετε να μας μιλήσετε γι’ αυτό;

Ευχαρίστως. Πρόκειται για μια ερωτική επιστολή, η οποία απευθύνεται από τον Άρη προς τη Μαρία στα χρόνια της ωριμότητας, ας πούμε στα σαράντα τους σήμερα και η οποία αφορά τον εφηβικό τους έρωτα, ας πούμε στα δεκάξι τους τέλη του ’80. Μέσα απ’ αυτήν προβάλλει εκτός από τη μεταξύ τους σχέση και εκείνη του Άρη με τον πατέρα του με υπόβαθρο μία άλλη πια Ελλάδα των αρχών του ‘90. Πρόκειται με δυο λόγια για σύγχρονο μυθιστόρημα που εδράζεται επάνω σε δύο αφηγηματικούς άξονες κι αφορά την ενηλικίωση δυο παιδιών και μιας χώρας.

Στο μυθιστόρημα σας απασχολεί ιδιαίτερα η δεκαετία του ’90 – μια περίοδος που δεν εμφανίζεται συχνά στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία – τι σας οδήγησε σε αυτήν την επιλογή;

Η αλήθεια είναι ότι προέκυψε ασυναίσθητα. Δεν έψαξα δηλαδή να αναζητήσω σκόπιμα μια χρονική περίοδο σπάνια στα ελληνικά γράμματα. Ακολούθησα απλώς το χνάρι της προσωπικής μου μνήμης. Όλα όσα ζητούσα γύρω μου τα είχα ήδη μέσα μου. Για το λόγο αυτό δεν κατέφυγα ούτε σε βιβλιογραφία, παρά μόνο σε ελάχιστες περιπτώσεις προκειμένου να προσδιορίσω ας πούμε ακριβείς ημερομηνίες. Ακριβώς επειδή η δεκαετία του ’90 συνέπεσε με την ενηλικίωση της δικής μου γενιάς, διαπιστώσαμε πολλά χρόνια μετά ότι είχαμε γράψει ιστορία εν αγνοία μας.   

Πέρα από τη δεκαετία του ’90, αυτή η «ερωτική επιστολή αναδρομικής ισχύος» φωτίζει και το παρόν μας. Πιστεύετε ότι σήμερα φοβόμαστε να κοιτάξουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη; Θεωρείτε πως ζούμε σε μια εποχή θραύσης κρυστάλλων;

Κάθε φορά που κοιτάζει ο καθένας μας το δικό του καθρέφτη, γνωρίζει πολύ καλά αν βλέπει τον εαυτό του με ειλικρίνεια. Επομένως είναι ζήτημα αυτογνωσίας. Αν ζούμε σε μια εποχή θραύσης κρυστάλλων… Ναι… Ζούμε, μάλλον σε μια εποχή όπου μας έχουν σπάσει και τα μούτρα και προσπαθούμε να μαζέψουμε και τα κομμάτια του καθρέφτη που έχει σπάσει και τα δικά μας.  

Πως νιώθετε που το μυθιστόρημα σας κυκλοφόρησε εν μέσω πανδημίας;

Πραγματικά ευτυχής γιατί αν και ήταν προγραμματισμένο να εκδοθεί νωρίτερα εντούτοις φαίνεται ότι η δική του ωριμότητα κατέφτασε σε αυτήν την εποχή. Εφόσον, λοιπόν, ήρθε σε αυτήν την εποχή είναι καλοδεχούμενο. Αισθάνομαι επίσης ευτυχής και για τη συνάντηση με τους ανθρώπους του «Ποταμού».

Μέσα από το μυθιστόρημα ο Άρης απευθύνεται στη Μαρία και εσείς στους αναγνώστες. Κλείνοντας την επιστολή του ο Άρης λέει στη Μαρία «σου στέλνω την αλήθεια μου». Εσείς τί θα θέλατε να κρατήσει ο αναγνώστης από το βιβλίο σας; Τί θα θέλατε να θυμάται;

Την αλήθεια του και μόνο. Ό,τι είναι ανεπιτήδευτο, πηγαίο, αυθόρμητο, αληθινό είναι και ωραίο. Μερίδιο στην ομορφιά έχει μόνο όποιος χαρίζει την αλήθεια του.

Κείμενά σας έχουν μεταφραστεί στα αλβανικά και στα σουηδικά. Πως αισθάνεστε που η λογοτεχνική φωνή σας έχει ταξιδέψει και πέρα από τα σύνορα της ελληνικής γλώσσας και έχει κυκλοφορήσει στο εξωτερικό;

Δε λέω, είναι κολακευτικό, αλλά η δική μου η φωνή από μόνη της δεν επαρκεί. Εύχομαι κάποια στιγμή να ακουστεί όλη η σύγχρονη ελληνική πεζογραφία στο εξωτερικό και τότε μαζί με τις φωνές των υπολοίπων πεζογράφων θα ακουστεί και η δική μου ακόμα περισσότερο και ακόμα καλύτερα. 

Ποια είναι κατά τη γνώμη σας η σχέση της Θεσσαλονίκης με τα βιβλία. Πως βλέπετε το αναγνωστικό κοινό της πόλης; Η Θεσσαλονίκη διαβάζει;

Τα στέκια αλλάζουν, κάποια διαγράφονται, δημιουργούνται άλλα καινούργια – κι αυτό είναι ακόμα σημαντικότερο, ότι δηλαδή υπάρχουν σημεία αναφοράς για τους βιβλιόφιλους. Προσωπικά βλέπω πάρα πολλές λέσχες ανάγνωσης, βλέπω δημιουργικές πολιτιστικές ομάδες, βλέπω παρουσιάσεις βιβλίων, βλέπω τη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης… Πιστεύω ότι είναι μια πραγματικότητα: η Θεσσαλονίκη διαβάζει. 

Ποια είναι τα δικά σας αγαπημένα στέκια;

Τα βιβλιοπωλεία «Γιάφκα» και «Ακυβέρνητες Πολιτείες» του ιστορικού κέντρου.    

Έχετε δηλώσει πως «μια από τις οφειλές του κάθε συγγραφέα είναι να γίνει παραμυθάς». Πιστεύετε πως στην Ελλάδα στις μέρες μας έχουμε κατανοήσει αυτήν την έννοια του ανθρώπου που λέει ιστορίες; 

Έχουμε χάσει λίγο τα κέντρα μας. Ο συγγραφέας δεν είναι γκουρού, δεν είναι μάγος της φυλής, δεν είναι πολιτικός οδοδείκτης, δεν είναι μάντης, δεν είναι πασπαρτού δικαιολογίας για τη δική μας ακηδία ως πολίτες μιας δημοκρατίας. Ο συγγραφέας οφείλει να αφηγείται τις ιστορίες του, να επανέλθει από τη δική μας παράδοση στη σύγχρονη πραγματικότητα και να γίνει πάλι παραμυθάς. 

Μια ευχή για το μέλλον…

Να ζούμε την κάθε μέρα της ζωής μας σαν να είναι η πρώτη και να τη ζούμε με χαρά.

INFO

Το νέο βιβλίο του Γιώργου Γκόζη Θραύση Κρυστάλλων κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ποταμός. 

*Φωτογραφίες: Αρχείο Γιώργου Γκόζη