Ο Χάικ Γιαζιτζιάν μιλά στην Parallaxi λίγο πριν το μουσικό ταξίδι του στη Βεργίνα

Μεγάλη υπόθεση η μουσική να φτάνει όχι μόνο στα αυτιά, αλλά και την ψυχή κάποιου. Να αγγίζει βαθιά ξυπνώντας μνήμες και μεταφέροντας κατά έναν μαγικό τρόπο τον ερμηνευτή και αποδέκτη της (και) στο παρελθόν.

Η μουσική του σπουδαίου Χάικ Γιαζιτζιάν είναι δίχως δεύτερη σκέψη τέτοια.

Οι λέξεις κι οι μελωδίες του μουσικοσυνθέτη γεμίζουν το κοινό του- που φτάνει απ’ την Ανατολή ως τη Δύση και απ’ το βορρά μέχρι το νότο- σκέψεις, συναισθήματα, νοσταλγία.

«Όπλο» στη φαρέτρα του, βεβαίως, πέρα από το αναγνωρισμένο ταλέντο του, το ούτι. Ασύλληπτος, θα έλεγε κανείς, ο τρόπος με τον οποίο ο καλλιτέχνης αγγίζει τις χορδές του εγχόρδου κι ύστερα τις ψυχές μας.

Κι αν οι λέξεις ξενιτιά και προσφυγιά σου λένε κάτι, θα συμφωνήσεις σίγουρα σε αυτό.

Για αυτούς και άλλους λόγους, αλλά και με την ευκαιρία του επικείμενου Φεστιβάλ Αιγών στη Βεργίνα και το Αρχαίο Θέατρο Μίεζας, στο οποίο βάζει την υπογραφή του, μιλήσαμε με τον ίδιο.  

Προτού, λοιπόν, χαρίσει μαζί με την ορχήστρα του και σημαντικούς σολίστ  από την Ελλάδα και το εξωτερικό ένα συναρπαστικό μουσικό ταξίδι στο  χώρο και τον χρόνο, ο άνθρωπος που αγάπησε η παγκόσμια μουσική σκηνή απαντά σε όλα.

Ιδού όσα αποκαλύπτει από καρδιάς στην parallaxi:

Θα ήθελα επιτέλους να λύσω την απορία μου γύρω από το μικρό όνομά σας. Ποιες οι ρίζες του; Σημαίνει κάτι συγκεκριμένο;

Το όνομα Haig έχει αρμένικες ρίζες. Η λέξη «Hay» σημαίνει στα αρμενικά, Αρμένιος, και το όνομά μου σημαίνει «Μεγάλη Αρμενία». Εκτός αυτού, το όνομα αυτό προέρχεται από τον θρυλικό γενάρχη και ιδρυτή του αρμενικού έθνους Haig ή αλλιώς Haig Nahabed.

Πώς βρεθήκατε από τη Συρία στην Ελλάδα για τους λίγους που ενδεχομένως δεν γνωρίζουν;

Έφυγα το 1980 από το Χαλέπι της Συρίας ψάχνοντας διαφυγή, θέλοντας να ανοίξω τους ορίζοντές μου. Κοντινότερος σταθμός στην παράδοση και την κουλτούρα της Συρίας ήταν η Ελλάδα. Όταν έφυγα από την Συρία και ήρθα στην Ελλάδα, αισθάνθηκα απλώς σαν να άλλαξα γειτονιά, σε μια πιο ελεύθερη χώρα που με βοήθησε και με ώθησε να πραγματοποιήσω τα όνειρα μου.

Πότε και πώς μπήκε η μουσική στη ζωή σας;

Η μουσική μπήκε στη ζωή μου από πολύ μικρή ηλικία, στην ηλικία των 12 ετών. Στο Χαλέπι της Συρίας έπαιζα διάφορα μουσικά όργανα στους αρμένικους συλλόγους της πόλης και σε πιο μεγάλη ηλικία μού μπήκε το μικρόβιο της ροκ και jazz μουσικής. 

Nιώσατε ποτέ ως «ξένο σώμα» στην Ελλάδα;

Στην Ελλάδα δεν ένιωσα ποτέ ξένο σώμα. Όπως προανέφερα η Ελλάδα για μένα όταν ήρθα ήταν σαν κάτι γνώριμο, σαν να την έχω επισκεφθεί ξανά. Δεν ένιωσα ποτέ ότι δεν ανήκω εδώ όπως επίσης δεν με έκαναν και ποτέ οι άνθρωποι να νιώσω ξένος. Το αναφέρω πάντα, και θα το αναφέρω, ότι η Ελλάδα για μένα ήταν μια μεγάλη αγκαλιά που άνοιξε τα χέρια της όταν βρέθηκα εδώ και με έκανε να νιώσω σπίτι μου.

Πώς από την ηλεκτρική κιθάρα μεταπηδήσατε σε μια εξίσου μεγάλη σας αγάπη, το  ούτι;

Πριν βρεθώ στην Ελλάδα δεν είχα κάποια σχέση με την παραδοσιακή μουσική, ούτε με το ούτι. Στην Ελλάδα ανακάλυψα τον πλούτο της παραδοσιακής μουσικής, και συγκεκριμένα της Συρίας, της Αρμενίας και της Ελλάδας. Αυτό που σκεφτόμουν τότε ήταν πως οι περισσότεροι ακούγαμε την ξένη μουσική και λιγότερο την παραδοσιακή μας. Αυτό που κατάλαβα όμως ήταν πως η μουσική μπορεί να αλλάζει από τόπο σε τόπο, από πολιτισμό σε πολιτισμό, ντυμένη με στίχους από διαφορετικές γλώσσες, αλλά χρειάζονται όλα τα είδη της μουσικής, να επηρεάζει το ένα το άλλο για να δημιουργούνται όμορφες συνθέσεις. 

Σήμερα παρά την ενασχόλησή σας με την παραδοσιακή μουσική, θα χαρακτηρίζατε ακόμα τον εαυτό σας ως «ροκά»;

Μπορεί η επαγγελματική μου πορεία να είναι βασισμένη στην παραδοσιακή μουσική αλλά η ιδεολογία μου ήταν και είναι πάντα ροκ. Είναι οι ήχοι που άκουγα ως έφηβος και με έκαναν να λατρέψω τη μουσική και να θέλω να ενασχοληθώ μαζί της. Ακόμη και σήμερα όταν ακούω μουσική, θα επιλέξω πιο jazz και ροκ συγκροτήματα και μουσικές.

Σε ποιες στιγμές βρίσκετε καταφύγιο στη μουσική και πότε απέχετε από αυτήν, εάν απέχετε;

Όπως πολύ σωστά αναφέρετε, η μουσική είναι το καταφύγιό μου. Όχι μόνο όταν συνθέτω και μελοποιώ και ντύνω με μελωδίες και νότες όμορφους στίχους, αλλά και όταν ακούω τη μουσική που μου αρέσει. Και στη χαρά μα και στη λύπη μου, ακούω μουσική. Για εμένα η μουσική είναι το μέσο έκφρασής μου.

Τα τραγούδια σας προκαλούν έντονα συναισθήματα στα αυτιά όλων όσων φτάνουν. Ανάμεσα σε αυτά τα συναισθήματα θα συμπεριλάμβανα σαφέστατα αυτό της νοσταλγίας. Εσείς πόσο συχνά νιώθετε νοσταλγία σήμερα;

Ως ένας άνθρωπος ο οποίος έφυγε σε ηλικία 20 ετών μακριά από τη χώρα στην οποία γεννήθηκε και κατ’ επέκταση την οικογένεια του νοσταλγώ πολύ συχνά. Κυρίως το παρελθόν, τα παιδικά και νεανικά μου χρόνια, την πρώτη μου επαφή με τη μουσική, τις πρώτες μου προσωπικές συνθέσεις. Είναι όμορφο να νοσταλγείς, και να θυμάσαι τις εμπειρίες που σε έκαναν τον άνθρωπο που είσαι σήμερα.

Στο παρελθόν έχετε δηλώσει πως κλαίτε εύκολα. Τι σας έκανε να δακρύσετε τελευταία φορά;

Είμαι ένας ευαίσθητος άνθρωπος, όλοι οι καλλιτέχνες έχουμε μια ευαίσθητη πλευρά. Δεν κλαίω πλέον τόσο εύκολα, συγκινούμαι όμως με όμορφες καθημερινές στιγμές.

Θέλετε να μας πείτε περισσότερα για την πολυσυζητημένη συνεργασία σας με την καναδή «νεράϊδα» Loreenna McKennitt;

Από την συνεργασία μου αυτή έχω να θυμάμαι τον επαγγελματισμό της ίδιας αλλά και ολόκληρης της ομάδας που την πλαισιώνει καθώς και την άψογη συνεργασία που είχα μαζί τους.  Ήταν  μια στιγμή για την Loreenna που έψαχνε πιο ανατολίτικους ήχους και τότε ήταν που συναντηθήκαμε. Ήταν μεγάλη μου τιμή να συνεργαστώ μαζί της καθώς και να βρεθώ στο στούντιο Real World. 

Ποιες μουσικές συνεργασίες σας ξεχωρίζετε και γιατί;

Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποια συνεργασία από κάποια άλλη. Τις συνεργασίες τις βλέπω σαν εμπειρίες και ευκαιρίες να μάθω καινούργια πράγματα από άλλους ανθρώπους γύρω από τη μουσική, την επαγγελματική συνεργασία αλλά και τις ανθρώπινες σχέσεις.

Ποιους συνθέτες θαυμάζετε για τη δουλειά τους;

Επίσης δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποιον συνθέτη. Θαυμάζω πολύ την προσπάθεια, την έμπνευση, την αρχική ιδέα που είχε κάποιος για να δημιουργήσει κάτι όμορφο μέσω του οποίου θα εκφραστεί και θα κάνει, όποιον ακούσει μια μελωδία ή έναν στίχο, να νιώσει πολλά διαφορετικά συναισθήματα.

Πείτε μας λίγα λόγια για την επικείμενη εμφάνισή σας στο Φεστιβάλ Αιγών.

Μπορεί να έχω συμμετάσχει σε πολλά Φεστιβάλ εντός Ελλάδος και εκτός ως καλλιτέχνης, ωστόσο είναι η πρώτη φορά που αναλαμβάνω την καλλιτεχνική διεύθυνση ολόκληρου του Φεστιβάλ. Την ιδέα για το Φεστιβάλ Αιγών την είχε η Νανά Καραγιαννίδου, Υπεύθυνη Προγραμματισμού ΚΕΠΑ Δήμου Βεροίας, και ήταν και η ίδια που πριν ένα χρόνο μου έκανε αυτή τη πρόταση. Θα έχω παρουσία ως καλλιτέχνης και τις τρεις ημέρες και θα προσπαθήσουμε με όλους τους εξαίρετους μουσικούς να παρουσιάσουμε τις τόσες διαφορετικές κουλτούρες και μουσικές των διαφορετικών χωρών στις οποίες άφησε το στίγμα του ο Μ. Αλέξανδρος.

Mε ποιους τρόπους σχεδιάζετε να παρουσιάσετε τη μουσική ποικιλομορφία των περιοχών που κατέκτησε ο Μέγας Αλέξανδρος;

Προσπάθησα να συνδυάσω όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες και να τις σμίξω όμορφα μέσω της μουσικής των καλεσμένων μας. Φυσικά οι μουσικοί που συμμετέχουν στο Φεστιβάλ Αιγών είναι όλοι τους μοναδικοί στο είδος τους. Θα παντρέψουμε γλώσσες, κουλτούρες, άγνωστα μουσικά όργανα, πολιτισμούς και θα βγει ένα πολύ όμορφο αποτέλεσμα, πολυπολιτισμικό το οποίο θα θέλαμε να δει όλος ο κόσμος.

Mέσα από το φεστιβάλ σκοπός είναι να αποδειχθεί πως η μουσική είναι τελικώς μία ή κάνω λάθος;

Η μουσική είναι ίδια σε όλο τον κόσμο, αποτελείται από τις ίδιες νότες, ο αυτοσχεδιασμός και οι επιρροές του κάθε λαού είναι που την κάνει διαφορετική. Στόχος μου ήταν να μπορέσω να συνδυάσω τις διαφορετικές εθνικές μουσικές και τις παραδόσεις πολλών χωρών και να βγει ένα όμορφο αποτέλεσμα, αντάξιο του κύρους της ιστορίας του Μ. Αλεξάνδρου.

Από τη συμμετοχή σας στο εν λόγω φεστιβάλ και φυσικά τις μουσικές δουλειές σας φαίνεται βέβαιο πως σας αρέσει να ταξιδεύετε μουσικά στο παρελθόν. Τι είναι εκείνο ακριβώς που σας γοητεύει στο παρελθόν;

Αυτό που με γοητεύει στο παρελθόν είναι η δυναμική παρουσία που έχει στο παρόν μα και στο μέλλον μας. Θεωρώ πως παλαιότερα η μουσική ήταν πιο αγνή και αληθινή, με μια απλότητα και μια ουσία. Μου αρέσει επίσης η ασπρόμαυρη εικόνα. Νιώθω πως αν δεν ανατρέξεις στο παρελθόν και να δανειστείς από τις εμπειρίες σου, δεν μπορείς να δημιουργήσεις το μέλλον σου.

Πώς καταφέρατε να μάθετε τόσα πολλά για τους αρχαίους πολιτισμούς, τις παραδόσεις, την ιστορία τους;

Η αλήθεια είναι πως από τότε που είχα την πρόταση για το Φεστιβάλ προσπάθησα να διαβάσω και να μάθω πολλά για την θριαμβευτική πορεία του Μ. Αλεξάνδρου. Είναι τρομακτικά αξιοθαύμαστο τι έχουν κάνει οι αρχαίοι λαοί και οι γενιές μέχρι και των παππούδων μας για να είμαστε σήμερα εμείς εδώ και να μιλάμε. Η φύση του επαγγέλματός ενός καλλιτέχνη είναι πολυδιάστατη, δεν παίζουμε απλώς μουσική ή τραγουδάμε. Μαθαίνουμε διαβάζοντας για την ιστορία και τους αρχαίους πολιτισμούς και εμπνεόμαστε μέσω αυτών.

To πρόγραμμα του φεστιβάλ δείχνει πλούσιο. Αλήθεια, πόση προετοιμασία και μελέτη χρειάστηκε για να παρουσιάσετε το μουσικό αυτό ταξίδι στο χώρο και τον χρόνο;

Πριν ένα χρόνο όπου ξεκίνησαν όλα, δεν ήξερα ακριβώς τι θα κάνω και ποια μορφή θα έχει το Φεστιβάλ. Αρχίζοντας όμως την μελέτη, μιλώντας με τους υπόλοιπους συμμετέχοντες για την ιδέα και το πως έχω φανταστεί το τελικό αποτέλεσμα, ακούγοντας και τη δική τους γνώμη, καταλήξαμε με συλλογική δουλειά στο τι θα δείτε τελικά στο Φεστιβάλ.

Κάνετε σχέδια ή όνειρα για το μέλλον;

Εννοείται πως κάνω όνειρα και σχέδια για το μέλλον. Αυτά δεν σταματούν ποτέ γιατί τότε σημαίνει πως έχει σταματήσει και η ζωή μας. Είναι όμορφο συναίσθημα να ονειρευόμαστε, το κάνω ιδιαίτερα μέσω της μουσικής.

---

*Θα έχετε την ευκαιρία να απολαύσετε τον καλλιτέχνη στις 20-21-22 Αυγούστου 2021 στο Φεστιβάλ Αιγών, στη Βεργίνα και το Αρχαίο Θέατρο Μίεζας. ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ : ΚΕΠΑ Δήμου Βέροιας. Συνδιοργάνωση : ΔΗΜΟΣ ΝΑΟΥΣΑΣ – Ε.Φ.Α. ΗΜΑΘΙΑΣ. Είσοδος ελεύθερη , με ηλεκτρονική  πρόσκληση. Ηλεκτρονικές προσκλήσεις  θα διατίθενται από 12/8/2021 στη δ/νση www.ticketservices.gr