Η χρονιά που η μουσική βιομηχανία «μπήκε» σε mute
Τραγουδιστές, στιχουργοί, συνθέτες και μουσικοί παραγωγοί βρέθηκαν ξεκρέμαστοι το 2020.
Το 2020 ήταν μια δύσκολη χρονιά… Μέσα σε λίγους μήνες «συστηθήκαμε» σε έναν καινούργιο ιό από την Γουχαν της Κίνας, τον Covid-19, κανένας δεν περίμενε τις επιπτώσεις. Πώς θα άλλαζε η καθημερινότητα και οι συνήθειες μας. Από απλά πράγματα όπως τον τρόπο που δουλεύουμε έως τις ανθρώπινες σχέσεις. Από τους κλάδους που δέχτηκαν την μεγαλύτερη πίεση και αναγκάστηκαν να βρουν εναλλακτικούς τρόπους «ύπαρξης», ήταν ο χώρος τους θεάματος. Το θέατρο, ο κινηματογράφος, η λογοτεχνία και η μουσική.
Τραγουδιστές, στιχουργοί, συνθέτες και μουσικοί παραγωγοί βρέθηκαν ξεκρέμαστοι το 2020. Συναυλίες, κυκλοφορίες δίσκων, μουσικά βραβεία, διοργανώσεις μπήκαν σε μια ατελείωτη παύση… Η μουσική βιομηχανία γνώρισε και συνεχίζει να γνωρίζει μέχρι και σήμερα με την έλευση του δεύτερου κύματος της πανδημίας τεράστιες απώλειες. Και η αλήθεια είναι πώς θα μπορούσε να μην πληγεί; Μπορεί ο θεατής, ο λάτρης της μουσικής να αρκεστεί σε μία διαδικτυακή συναυλία; Μπορεί μία οθόνη του υπολογιστή να αντικαταστήσει την εμπειρία μιας ζωντανής συναυλίας; Πώς θα μπορέσουν να ξαναγίνουν συναυλίες; Θα βρεθούν ξανά τόσα άτομα το ένα δίπλα στο άλλο ή θα αντικατασταθούν από αποστάσεις ή ακόμα και αυτοκίνητα όπως είδαμε σε Drive-in συναυλίες;
Τις πρώτες της απώλειες η μουσική βιομηχανία τις σημείωσε στις αρχές του Μαρτίου, με τον κοροναϊό να έχει ήδη γίνει μέρος της ζωής μας, συναυλίες και live shows αναβλήθηκαν ή ακυρώθηκαν λόγω των κανόνων κοινωνικής αποστασιοποίησης και της υποχρεωτικής καραντίνας που είχε επιβληθεί στις περισσότερες χώρες.
Σύμφωνα με μία έρευνα που δημοσιεύτηκε τις προηγούμενες μέρες από το trade publication Pollstar, η φετινή χρονιά φαινόταν ότι θα «έσπαγε» κάθε προβλέψεις σε κέρδη από συναυλίες και show, ωστόσο πρόκειται να ολοκληρωθεί με περισσότερα από 30 δισεκατομμύρια δολάρια σε απώλειες λόγω των ακυρώσεων που προκλήθηκαν από την πανδημία.
Οι απώλειες ύψους 30 δισ. δολαρίων βασίζονται στα έσοδα που παράγει κάθε εισιτήριο σε ολόκληρη την οικονομία της ζωντανής μουσικής βιομηχανίας και περιλαμβάνει μη αναφερόμενα γεγονότα και επικουρικά έσοδα. Ο Ray Waddell, Πρόεδρος της εταιρείας επενδύσεων, Oak View Group’s Media & Conferences Division η οποία επιβλέπει την Pollstar, προβλέπει ότι οι αγορές εισιτηρίων θα αυξηθούν ξανά το 2021. Όπως ανέφερε, θα υπάρχει εμβόλιο για τον κοροναϊό, τα τεστ θα είναι πιο γρήγορα και ακριβή. Ο Joe Litvag, Πρόεδρος της ζωντανής ψυχαγωγίας στην εταιρεία παραγωγής του φεστιβάλ Danny Wimmer Presents, θεωρεί ότι θα υπάρξει βελτίωση την επόμενη χρονιά, με τις συναυλίες που απευθύνονται σε νεανικό κοινό να επιστρέφουν δριμύτερες, ενώ όλη η βιομηχανία θα έχει «γυρίσει» στους κανονικούς ρυθμούς της μέχρι την Άνοιξη του 2022.
Με την ακύρωση των ζωντανών συναυλιών λόγω του κοροναϊού δεν επηρεάστηκαν μόνο οι μουσικοί και οι εταιρείες τους αλλά και χιλιάδες άτομα που βοηθούσαν στην διεξαγωγή μιας συναυλίας, οι τεχνικοί για τα φώτα, τον ήχο, οι μάνατζερ των περιοδειών, τα άτομα που βοηθούσαν στο στήσιμο και πολλοί ακόμα.
Είναι φανερό πώς οι συναυλίες και τα events όχι μόνο βοηθούσαν αλλά στήριξαν την μουσική βιομηχανία παγκοσμίως. Φέτος, είδαμε σχεδόν όλα τα μουσικά events σε όλο τον κόσμο να ακυρώνονται, χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Coachella. Το event ήταν προγραμματισμένο για τα διήμερα 10-12 και 17-19 Απριλίου 2020. Στην Ελλάδα μεταξύ άλλων ακυρώθηκε το Rockwave Festival, το οποίο ανακοίνωσε ότι μεταθέτει για το 2021 τη γιορτή της μουσικής που επρόκειτο να γίνει στο Terra Vibe Park, στη Μαλακάσα. Σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσαν οι διοργανωτές, «η φετινή απειλή της πανδημίας στη δημόσια υγεία δεν καθιστά εφικτή την υλοποίηση της ουσίας του φεστιβάλ το 2020 και επομένως η φεστιβαλική εμπειρία μπαίνει σε δεύτερη μοίρα».
Διαδικτυακές συναυλίες
Από τον Μάρτιο, καλλιτέχνες και δισκογραφικές εταιρείες έπρεπε να αποφασίσουν πώς θα «κινηθούν» ώστε να συνεχίσουν την παραγωγή και μετέπειτα προώθηση των κομματιών τους. Μοναδική τους επιλογή ήταν η στροφή στο διαδίκτυο. Το Twitch, YouTube, Instagram, TikTok και το Facebook βοήθησαν την βιομηχανία με τις Livestreaming δυνατότητες που παρέχουν. Με χαμηλές τιμές εισιτηρίων και παγκόσμια προβολή, οι δισκογραφικές μπορούσαν να σημειώσουν κέρδη. Το YouTube ανακοίνωσε πώς η Ιαπωνικής καταγωγής τραγουδίστρια Reol, τον Αύγουστο μέσω livestreaming «έβγαλε» 130 χιλιάδες δολάρια. Χαρακτηριστικό είναι και το παράδειγμα του συγκροτήματος BTS, σύμφωνα με την εταιρεία ψυχαγωγίας Big Hit, τον Ιούνιο 756,000 θαυμαστές παρακολούθησαν την διαδικτυακή συναυλία τους, Bang Bang Con. Με τα κέρδη να ξεπερνούν τα 14.6 εκατομμύρια δολάρια.
https://youtu.be/aVfeNOatjxs?t=3
One World: Together At Home
Από τα πιο όμορφα και συγκινητικά live που είδαμε στο διαδίκτυο ήταν το “One World: Together At Home”. Η Lady Gaga το Απρίλιο μαζί με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, διοργάνωσε μια οχτάωρη φιλανθρωπική συναυλία. Αστέρες της μουσικής, άνθρωποι του θεάματος ένωσαν τις δυνάμεις τους για καλό σκοπό. Μεταξύ άλλων συμμετείχαν οι Rolling Stones, η Billie Eilish, ο Matthew McConaughey, η Lupita Nyong’o, η Michelle Obama, η Oprah Winfrey, η Beyoncé και η Alicia Keys. Με τα έσοδα να ξεπερνούν τα 127 εκατομμύρια δολάρια που διατέθηκαν για ειδικούς σκοπούς που σχετίζονται με την αντιμετώπιση του Covid-19.
Drive-in συναυλίες
Με την πανδημία να καταστεί αδύνατο να συμβούν ζωντανές συναυλίες με κοινό, οι διοργανωτές έπρεπε να βρουν δημιουργικούς τρόπους. Ένας από αυτούς, που εφαρμόστηκε με επιτυχία και στην Ελλάδα ήταν οι drive-in συναυλίες. Μια ιδέα που ξεκίνησε το 1933 στο Νιου Τζέρσει όταν ένας πωλητής αυτοκινήτων σκέφτηκε να στήσει έναν κινηματογράφο στον δρόμο. Η τάση εκείνη ήρθε και στην χώρα μας την δεκαετία του 1975-1985, χωρίς μεγάλη επιτυχία. Την πρώτη συναυλία με αυτοκίνητα παρακολουθήσαμε την Τρίτη 2 Ιουνίου με την Νατάσα Θεοδωρίδου. Η συναυλία δεν είχε εισιτήριο αντ αυτού συγκεντρώθηκαν τρόφιμα και φάρμακα για τις κοινωνικές δομές τους Δήμου.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Streaming
Σημαντική ήταν και η συμβολή του Streaming φέτος. Μπορεί οι εφαρμογές για την διαδικτυακή μουσική να έχουν ανοδική τάση, με το streaming να αντιπροσωπεύει το 80 τοις εκατό των συνολικών εσόδων της μουσικής βιομηχανίας, όπως αναφέρει σε άρθρο της ηThe Recording Academy. Όμως τα χαμηλά ποσοστά δικαιωμάτων καθιστούν δύσκολο για τους μικρούς και ανεξάρτητους καλλιτέχνες να κερδίζουν ακόμη και έναν ελάχιστο μισθό.
Οι εταιρείες streaming ισχυρίζονται πως κάνουν ό, τι μπορούν για να βοηθήσουν τους καλλιτέχνες κατά τη διάρκεια του lockdown, το Spotify έχει δεσμευτεί να χορηγήσει δωρεές σε μουσικά φιλανθρωπικά ιδρύματα ύψους έως και 10 εκατ. δολαρίων, ενώ και η Apple Music ίδρυσε ένα ταμείο 50 εκατ. δολαρίων για ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρείες και διανομείς. Η φιλανθρωπική οργάνωση Help Musicians UK έχει καταβάλλει 8,5 εκατ. λίρες σε 17.500 μουσικούς που έχουν εξαντλήσει τους χρηματικούς τους πόρους. Αλλά, πολλοί περισσότεροι είναι οι μουσικοί που αγωνίζονται να τα βγάλουν πέρα, αποκλεισμένοι από τα κρατικά προγράμματα υποστήριξης των εργαζομένων στην περίοδο του εγκλεισμού, επειδή τα εισοδήματά τους δεν είναι νόμιμα και δηλωμένα.
Μικρές ηλιαχτίδες μέσα στο βαθύ σκοτάδι
Μέσα σε αυτούς του δύσκολους καιρούς, αρκετοί καλλιτέχνες κυκλοφόρησαν καινούργια τραγούδια και δίσκους στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό. Μερικοί από αυτούς είχαν ανακοινώσει τις ημερομηνίες κυκλοφορίας των νέων δίσκων τους στις αρχές του 2020, ωστόσο λόγω της έξαρσης της πανδημίας του κοροναϊού είτε ανέβαλαν τον δίσκο είτε ακύρωσαν την κυκλοφορία του, με φόβο μήπως χωρίς την τυπική προώθηση δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Μεταξύ των τραγουδιστών της Ελλάδας που κυκλοφόρησαν καινούργιο δίσκο είναι η Νατάσα Μποφίλιου με τους Θέμη Καραμουρατίδη και Γεράσιμος Ευαγγελάτου, « Η Εποχή του Θερισμού». Οι ίδιοι για τον δίσκο έγραψαν: «Τέσσερα χρόνια μετά τη ΒΑΒΕΛ (αρκετή και γόνιμη αγρανάπαυση), σε συνθήκες πρωτόγνωρες για όλους μας, σκάψαμε το χωράφι μας και σας παρουσιάζουμε τους καρπούς της νέας μας σοδειάς, με την ευχή να βοηθήσουν να φωτίσει έστω και λίγο αυτός ο αλλόκοτος χειμώνας.»
«Τα τραγούδια της ξενιτιάς» της Χάρις Αλεξίου, 33 χρόνια μετά την ηχογράφηση τους κυκλοφόρησαν φέτος. Όπως ανέφερε: « “Τα τραγούδια της ξενιτιάς” λοιπόν μένουν στο συρτάρι. Και μένουν εκεί τριάντα τρία ολόκληρα χρόνια. Μέχρι σήμερα. Το 2020 που λόγω συνθηκών όλοι αρχίσαμε να σκαλίζουμε τα συρτάρια μας, τα άλμπουμ μας και τις αναμνήσεις μας. Κάπως έτσι συνέβη και με αυτό το άλμπουμ».
Όσον αφορά τις κυκλοφορίες του εξωτερικού, αρκετοί καλλιτέχνες τόλμησαν να κυκλοφορήσουν νέα τραγούδια. Ο καναδός The Weeknd έδωσε στην δημοσιότητα του τον πετυχημένο δίσκο του «After Hours», με το blinding lights να χαρακτηρίζεται ώς το πιο πολύ- ακουσμένο τραγούδι της χρονιάς. Μάλιστα το άλμπουμ του The Weeknd «After Hours» έγινε το πρώτο μετά το «Scorpion» του Drake που παρέμεινε τέσσερις συνεχόμενες εβδομάδες στην κορυφή του Billboard 200.
Τον Μάρτιο το δεύτερο άλμπουμ της Dua Lipa “Future Nostalgia”, διέρρευσε στο διαδίκτυο. Παρά την ατυχή κυκλοφορία, η τραγουδίστρια κατέκτησε όλα τα charts. Με το τραγούδι «Don’t Start Now» να έχει βρεθεί στο Νο. 1 σε 46 χώρες σε όλο τον κόσμο. «Δημιουργήθηκε για να το ακούνε στα κλαμπ και στα φεστιβάλ – αλλά ταυτόχρονα ήθελα να δώσω στον κόσμο λίγη ευτυχία κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, όπου δεν χρειάζεται να σκέφτεται τι συμβαίνει, αλλά απλά να κλείσει τα μάτια και να χορέψει»,
Η μουσική βιομηχανία παρά τα πλήγματα που δέχτηκε το 2020, προσπάθησε να επιβιώσει. Υιοθέτησε νέους τρόπους, νέες τακτικές, μεταφέρθηκε ολοκλήρου διαδικτυακά και ακούστηκε σε όλο τον κόσμο.
*Με πληροφορίες από Variety/ Forbes/ Grammy/The Guardian
