Δείτε βίντεο με εντυπωσιακά πλάνα από το θρυλικό εργοστάσιο "Φιξ"

Λέξεις- Βίντεο: Θανάσης Ταβλαράκης 

Το κουβάρι της ιστορίας του θρυλικού εργοστασίου ΦΙΞ, στη δυτική πλευρά της Θεσσαλονίκης, το οποίο μετρά περίπου ενάμιση αιώνα ζωής ξετυλίχθηκε μέσα από τις ξεναγήσεις που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο του Open House Thessaloniki 2019. 

Το ιστορικό και επιβλητικό εργοστάσιο, που σήμερα στο μεγαλύτερό του ποσοστό όχι μόνο παραμένει αναξιοποίητο αλλά παρουσιάζει εικόνα παρακμής και εγκατάλειψης, κατασκευάστηκε το 1888 ως οινοπνευματοποιείο «Μισραχή».

Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1892, συνδιοικήθηκε από τις οικογένειες Αλλατίνη, Μισραχή και Φερνάντες. 

Το 1912 ξεκινά τη λειτουργία του ως ζυθοποιείο «Όλυμπος» και αργότερα συνενώνεται με το παγοποιείο-ζυθοποιείο «Νάουσα» που βρισκόταν στην απέναντι πλευρά του δρόμου. 

Το 1926 το εργοστάσιο περνάει στα χέρια του ιδιοκτήτη της αθηναϊκής εταιρείας «ΦΙΞ», Κάρολου Φιξ, ο οποίος ήδη λειτουργεί τρία ζυθοποιεία. 

Με την ίδρυση του ανταγωνιστικού ζυθοποιείου «Amstel» το 1963, το ΦΙΞ χάνει το μονοπώλιο και ξεκινά η αρχή του τέλους του εργοστασίου. Στις αρχές της δεκαετίας του ’80 η εταιρεία πτωχεύει και όλα τα περιουσιακά στοιχεία αναλαμβάνει η Εθνική Τράπεζα. Το 1991, έπειτα από πλειστηριασμό, η οικογένεια Ζαφειρίδη αγοράζει το συγκρότημα με κύριο στόχο την πολιτιστική εκμετάλλευση, ωστόσο, το 1995, το υπουργείο Πολιτισμού χαρακτηρίζει το εργοστάσιο και τον τεχνολογικό εξοπλισμό ως ιστορικά – διατηρητέα κτήρια. Μερικά κτήρια που δεν κρίθηκαν διατηρητέα ενοικιάστηκαν σε ιδιώτες, οι οποίοι συνεχίζουν να τα λειτουργούν σήμερα ως χώρους διασκέδασης και τέχνης.Το βιομηχανικό συγκρότημα «ΦΙΞ» έχει έκταση 28.000 τ.μ. και κάποτε το νότιο άκρο του ήταν η θάλασσα, διαρρύθμιση που έπαψε να ισχύει αφότου φτιάχτηκε η 5η προβλήτα του λιμανιού. Το κτήριο του εργοστασίου είναι σχεδιασμένο με βάση τα ευρωπαϊκά βιομηχανικά κτήρια του 20ου αιώνα, ενώ στα ίδια πρότυπα έχουν κατασκευαστεί και τα υπόλοιπα κτήρια της γύρω περιοχής. Μύλος, Βίλκα, Σφαγεία και Μουσείο Ύδρευσης παρουσιάζουν τα ίδια μορφολογικά στοιχεία και μαζί με το «ΦΙΞ» αποτέλεσαν την πρώτη βιομηχανική ζώνη της Θεσσαλονίκης.