Δουλεύοντας πυρετωδώς για τους μοναχικούς και αθέατους

Είναι σχεδόν σοκαριστικό να ανακαλύπτεις στην πράξη- παρότι ήδη γνωρίζεις πολύ καλά- πόσοι πολλοί άνθρωποι βρίσκονται εκεί έξω χωρίς τα απαραίτητα ιδίως μετά το ξέσπασμα της πανδημίας. Αναφέρομαι σε πρώτη φάση στις βασικές ανάγκες. O Covid έφερε μαζί του πέρα απ’ το θανατικό και ένα σωρό δεινά ανάμεσα στα οποία η έλλειψη σίτισης ή ρουχισμού.

Ακόμη πιο σοκαριστικό, όμως, είναι να συνειδητοποιείς ιδίοις όμμασι πως ο κόσμος δεν παραδέχεται (τουλάχιστον) αμέσως αυτές του τις ανάγκες και πως το βασικό του πρόβλημα δεν είναι τελικά το άδειο στομάχι ή η άδεια ντουλάπα αλλά η άδεια καρέκλα δίπλα του. Μοναξιά αγαπητοί αναγνώστες και φίλοι, μοναξιά το πιο μελανό στοιχείο της πανδημίας και μάλιστα αβάσταχτη.

Όλες αυτές τις δυσάρεστες σκέψεις μου επιβεβαιώνει από μέρους του ο Ιπποκράτης Ευσταθίου, που μαζί με μια σπουδαία ομάδα επιστημόνων «τρέχουν» εδώ και ενάμιση περίπου χρόνο το πρόγραμμα «Παρέμβαση στην Κοινότητα» σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη προς όφελος ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.

«Υπάρχει μεγάλη ανάγκη για φαγητό», λέει συγκεκριμένα ο εργαζόμενος της ΑΜΚΕ ΙΑΣΙΣ και Υπεύθυνος Συντονισμού Κοινότητας και συνεχίζει:

«Πολλοί μας προσεγγίζουν αρχικά για παρέα. Όμως όταν περάσει λίγος καιρός και εξοικειωθούν και αναπτύξουν σχέση με τον εθελοντή μας, μας επικοινωνούν και άλλες ανάγκες τους π.χ. για ρουχισμό […] Κυριότερο είναι το αίτημα για παρέα. Πολλοί από αυτούς δεν έχουν ούτε έναν άνθρωπο να μιλήσουν».

Κι ύστερα σπεύδει να εξηγήσει καθετί πίσω από το σχετικά νέο πρόγραμμα που στόχο έχει να βοηθήσει, να κινητοποιήσει και να ενδυναμώσει μοναχικούς ηλικιωμένους ανθρώπους χωρίς υποστηρικτικό περιβάλλον, καθώς και άτομα με αναπηρίες.

Ανακαλύπτοντας τη βασική ανάγκη των ανθρώπων

Σύμφωνα με τον Ιπποκράτη όλα ξεκίνησαν εν μέσω πανδημίας και συγκεκριμένα τον Μάρτιο- Απρίλιο του 2020 στην Αθήνα μέσα από μια πρώτη εθελοντική δράση.

«Συνάδελφοι επικοινώνησαν με ωφελούμενους των ήδη υπάρχοντων υπηρεσιών, έκαναν κάποιες κουβέντες ώστε να δουν τα νέα αιτήματα και τις νέες ανάγκες. Σιγά σιγά ξεκίνησε η ανάγκη για το βασικό αίτημα το οποίο αντιπροσωπεύει και υποστηρίζει η Παρέμβαση στην Κοινότητα που είναι η παρέα σε μοναχικούς ανθρώπους».

Σήμερα μιλάμε για ένα πρόγραμμα που επικεντρώνεται σε ανθρώπους των οποίων τα προβλήματα κυμαίνονται σε διάφορες διαστάσεις. Ειδικότερα όμως μιλάμε για ένα εγχείρημα για ανθρώπους που είχαν ήδη προβλήματα, αποτελούσαν ήδη ευάλωτες ομάδες και που η πανδημία επέφερε ακόμη πιο σημαντικές επιπτώσεις στους ίδιους. Ταυτόχρονα για ένα εγχείρημα για τους αθέατους κοινωνικά, εκείνους που δεν είχαν κάποια κοινωνική υπηρεσία ή κάποιον ψυχολόγο για να επικοινωνήσουν και που με το ξέσπασμα της πανδημίας έμειναν πλέον εντελώς μόνοι.

Αλλεπάλληλες κλήσεις με ένα- κυρίως- αίτημα

Η μοναξιά που φάνηκε και εξακολουθεί να φαίνεται πως νιώθουν οι άνθρωποι αυτοί δεν πρέπει να προσπεραστεί έτσι.

Έχει τεράστια σημασία η φράση του Ιπποκράτη κατά τη διάρκεια της κουβέντας μας:

«Όσοι μας καλούσαν ανέφεραν ότι αυτό που δεν μπορούν περισσότερο από όλα είναι η μοναξιά».

Γίνεται αντιληπτό στο σημείο αυτό γιατί το να επικοινωνεί ένας εθελοντής του προγράμματος μέσα στην ημέρα με αυτούς τους ανθρώπους είναι όχι μόνο αναζωογονητικό, αλλά και λυτρωτικό.

Παρέμβαση στα λόγια και στις πράξεις

Βεβαίως η ομάδα πίσω από την Παρέμβαση δεν περιορίζεται στην παροχή υπηρεσιών τηλεφωνικής επικοινωνίας. Ίσα ίσα αποδεικνύει έμπρακτα την αλληλεγγύη της με μια σειρά από δράσεις υπενθυμίζοντας πως μια ΑΜΚΕ μπορεί να συμβάλει καταλυτικά υπέρ των αδύναμων.  

Από τον Ιπποκράτη μαθαίνω πως μέσω του προγράμματος παρέχεται καταρχάς φαγητό σε όσους το έχουν ανάγκη.

Η διαδικασία που ακολουθείται είναι η εξής:

Εθελοντές της Παρέμβασης μεταβαίνουν στο τέλος της λαϊκής αγοράς και προμηθεύονται λαχανικά και φρούτα προς διανομή σε ανθρώπους.

Κατά καιρούς στέλνουν σε νοικοκυριά 40- 50 γεύματα εβδομαδιαίως. Αλλά οι εθελοντές πηγαίνουν και σε κοινωνικά συσσίτια από όπου παίρνουν μερίδες καθημερινά για όσους δεν μπορούν να τις πάρουν μόνοι. Τις μερίδες αυτές τις πηγαίνουν κατευθείαν στα σπίτια των ανθρώπων. Σε αυτήν την περίπτωση διανέμονται καθημερινά 10- 15 μερίδες φαγητού.

«Για το φαγητό συνεργαζόμαστε με τοπικές επιχειρήσεις, σούπερ μάρκετ και μέσα από κάποια χορήγηση π.χ. δωροεπιταγές πηγαίνει ένας εθελοντής, κάνει τα ψώνια του ωφελούμενου και πάλι τα πηγαίνει σε σπίτια. Αυτό δεν συμβαίνει συνεχώς αλλά όταν παραδείγματος χάριν εξασφαλίζεται μία δωροεπιταγή», προσθέτει ο Ιπποκράτης.

Σε δεύτερο επίπεδο παρέχεται και ρουχισμός. Μέσα από την υπηρεσία του “Fabric Republic” και της ΑΜΚΕ ΙΑΣΙΣ, που αποτελεί μία τράπεζα ρουχισμού τα ρούχα έρχονται στην υπηρεσία, πλένονται, απολυμαίνονται, επεξεργάζονται, μεταποιούνται.

«Έχουμε την ευκαιρία να δίνουμε καθαρά ρούχα σε ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη», λέει ο Ιπποκράτης συμπληρώνοντας ότι ήδη στάλθηκαν ρούχα στους πληγέντες στην Εύβοια.

Οι αποστολές των ρούχων γίνονται σε όλη την επικράτεια. Έχει μάλιστα δημιουργηθεί ένα δίκτυο 70 συνεργατών (ξενώνες ανήλικων, ξενώνες κακοποιημένων γυναικών) όπου όποτε επικοινωνούν τις ανάγκες τους για καθαρά ρούχα η Παρέμβαση κινητοποιείται άμεσα. Σημειώνεται ότι τα αιτήματα για το “Fabric” πραγματοποιούνται μόνο από κοινωνικές υπηρεσίες και όχι από φυσικά πρόσωπα.

Σε ένα τρίτο επίπεδο οι εθελοντές του προγράμματος εργάζονται σε σχέση με την ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων. Έτσι μαθαίνουν πώς να λειτουργούν το τηλέφωνο, πώς να βγάλουν μία κάρτα απεριόριστων διαδρομών. Οι ίδιοι άνθρωποι αναλαμβάνουν υποστηρικτικές συνοδείες των ανθρώπων που εντάσσονται στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

Όλες οι παραπάνω δράσεις διέπονται, φυσικά, από το κομμάτι της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης.

Επέκταση στη Θεσσαλονίκη

Το επιτυχημένο μοντέλο παρέμβασης που μόλις περιγράφηκε επεκτείνεται τώρα και στην τοπική κοινότητα της Θεσσαλονίκης.

«Ήδη τους πέντε τελευταίους μήνες ήμασταν εκεί και κάναμε μία διερεύνηση συνθηκών ώστε να δούμε για τι υπάρχει ανάγκη. Συνειδητοποιήσαμε ότι ο Δήμος Θεσσαλονίκης έχει μεγάλες ανάγκες», σχολιάζει ο Ιπποκράτης.

Σε σχετική ερώτηση απαντά πως για τις διερευνητικές υπήρξε επικοινωνία με δήμους, περιφέρειες, μεγάλες οργανώσεις μέχρι και μικρές εθελοντικές ομάδες.

Όσο για τα ζητήματα της πόλης κάνει λόγο για «ένα ελλιπές δίκτυο κοινωνικών σχέσεων και υπηρεσιών των δομών και στο κομμάτι του φαγητού, αλλά και στο κομμάτι της ψυχοκοινωνικής υποστήριξης».

«Και στη Θεσσαλονίκη πολλοί άνθρωποι επικοινωνούν μαζί μας και μας αναφέρουν ανθρώπους ηλικιωμένους, άτομα με αναπηρίες που δεν έχουν υποστηρικτικό πλαίσιο. Εκεί ο ρόλος μας είναι να κάνουμε μια επικοινωνία μαζί τους, να δούμε τις ανάγκες τους και να προσπαθήσουμε με τη δική μας ιδεολογία να υποστηρίξουμε τους ανθρώπους», υπογραμμίζει μεταξύ άλλων.

Και οι ίδιοι οι ωφελούμενοι του προγράμματος τυχαίνει να γνωρίζουν ανθρώπους που να έχουν ανάγκη.

Λαμβάνοντας υπόψη την ανωτέρω ανατροφοδότηση η ομάδα θεώρησε πως ιδιωτικοί και δημόσιοι φορείς θα μπορούσαν να συνεργαστούν ώστε να δημιουργήσουν στην περιοχή ένα σύμπλεγμα υπηρεσιών που θα υποστηρίζουν τους ανθρώπους της γειτονιάς.

Η εξέλιξη του πράγματος στην πόλη

Η «Παρέμβαση στην Κοινότητα» της Θεσσαλονίκης έχει ξεκινήσει τυπικά από τον Οκτώβριο εδώ και κάποιες ημέρες.

Έχει αναπτυχθεί μια μικρή εθελοντική ομάδα 4- 5 ατόμων και έχουν ήδη πραγματοποιηθεί παρεμβάσεις σε πέντε νοικοκυριά.

«Βασική ανάγκη και στη Θεσσαλονίκη είναι ως φαίνεται ξανά η παρέα. Είναι μόνοι άνθρωποι. Υπάρχουν και κάποια παραδείγματα που τα παιδιά χρειάζονται βοήθεια ή κάποιο ζευγάρι ηλικιωμένων να έχουν μια επαφή με εθελοντές» είναι τα λόγια του Υπεύθυνου Συντονισμού Κοινότητας για την εξέλιξη του πράγματος στην πόλη.

Σχέδια για το μέλλον

Αυτή τη στιγμή για το μεγαλεπήβολο έργο εργάζονται δύο κοινωνικοί λειτουργοί και δύο ψυχολόγοι στην Αθήνα, καθώς και μία κοινωνική λειτουργός, μία ψυχολόγος και μία διοικητική υπάλληλος στη Θεσσαλονίκη.

Όλες και όλοι τους επιθυμούν στο μέλλον να κάνουν κάτι το συλλογικό. Για την ακρίβεια, στόχος είναι να φέρουν δήμους, περιφέρειες, ΜΚΟ, άτυπες εθελοντικές ομάδες μαζί, να δημιουργήσουν ένα υποστηρικτικό φάσμα όπου θα μπορέσουν να υποστηρίξουν όσους περισσότερους ανθρώπους γίνεται.

Θα κλείσω εδώ μάλλον με μια ουσιαστική φράση που βγήκε από το στόμα του Ιπποκράτη:

«Όταν είμαστε μαζί, γίνονται πολύ μεγάλα πράγματα».

Λίγα λόγια για την ΙΑΣΙΣ

Πρόκειται για φορέα ψυχικής αποκατάστασης που ασχολείται με ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και ο βασικός της άξονας είναι η ψυχική υγεία. Σκοπός της είναι να προάγει το πλαίσιο της ψυχικής υγείας και της υποστήριξης των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.

---

Σε περίπτωση που χρειάζεστε βοήθεια:

*Το πρόγραμμα «Παρέμβαση στην Κοινότητα» δέχεται τις παραπομπές του από τη γραμμή 10306 (Πανελλήνια Γραμμή Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης).

**Τηλέφωνο προγράμματος στη Θεσσαλονίκη: 2313115034, Email: pskthess@iasismed.eu,  Facebook, Webpage

 ***Λεπτομέρειες για τον τρόπο χρηματοδότησης του προγράμματος «Παρέμβαση στην Κοινότητα»: Tο πρόγραμμα της Αθήνας ξεκίνησε εθελοντικά και τον Ιανουάριο του 2020 εντάχθηκε ως παράρτημα του Κέντρου Ημέρας της ΑΜΚΕ ΙΑΣΙΣ. Αργότερα υπήρξε επιχορήγηση από το υπουργείο Υγείας. Το πρόγραμμα στη Θεσσαλονίκη έχει ξεκινήσει με ιδίους πόρους της οργάνωσης