Είναι αυτό το κρυφό ελληνικό χωριό όπου κυριαρχούν οι γυναίκες;

Ένα μυστικό μέρος όπου τα σπίτια σε λευκές και παστέλ αποχρώσεις, πάνω σε τραχείς λόφους, θα σου χαρίσουν  υπέροχη θέα στο μπλε της θάλασσας υπάρχει κάπου στην Ελλάδα και εσύ πιθανώς αγνοείς την ύπαρξή του. Ένα μέρος όπου ο ήλιος ανατέλλει με έναν μοναδικό τρόπο και το φεγγάρι δείχνει τόσο μεγάλο και λαμπερό που ακόμη και η Κέιτι Σεχ του CNN πίστεψε πως επρόκειτο για κάποια λάμπα ή έναν γιγάντιο προβολέα,όταν το πρωτοείδε.

Αν ακόμη δεν μάντεψες, αυτό το μέρος δεν είναι άλλο από την… Κάρπαθο!

Από πολλές απόψεις, η Κάρπαθος μοιάζει με άλλα νησιά της Ελλάδας που σίγουρα έχουν δει οι τουρίστες σε εικόνες όπως και η Σεχ, συγγραφέας και συντάκτρια με έδρα το Μόντρεαλ.

Η Κάρπαθος, όμως, διαφέρει σημαντικά σε σχέση με τα άλλα ελληνικά νησιά που το μόνο που θα σου πρόσφεραν είναι τα πολυτελή πεντάστερα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια με τα ακριβά τραπεζομάντιλα ή τα μπαρ με τους διάσημους DJ να σε ζαλίζουν κάθε βράδυ.

Αν και απέχει μόλις μία ώρα με το αεροπλάνο από την Αθήνα, η Κάρπαθος σου δημιουργεί την αίσθηση πως βρίσκεται στην άκρη του κόσμου.

Και αυτό θα το διαπιστώσεις από την πρώτη κιόλας στιγμή που θα βρεθείς στην ορεινή και βόρεια περιοχή της Ολύμπου, όπου κυριαρχεί μια απόκοσμη ηρεμία.

Η Όλυμπος, αν και γραφική, απέχει πολύ  από ένα κλασικό τουριστικό αξιοθέατο. Η Σεχ επιδιώκει να ανακαλύψει αν αυτό το μέρος διαφέρει όντως τόσο πολύ σε σχέση με άλλα και συγκεκριμένα, αν σε αυτό το χωριό υπάρχουν απομεινάρια μητριαρχίας.

«Δεν υπάρχουν πολλά μέρη στον κόσμο τα οποία να περιγράφουν τον εαυτό τους ως μητριαρχικά κι αυτή είναι μια σπάνια ευκαιρία να δούμε κάτι διαφορετικό από αυτό που έχω συνηθίσει», τονίζει η Σεχ.

Μια από τις πρώτες στάσεις στο ταξίδι της Σεχ στην Κάρπαθο είναι η Αυλώνα, ​​μια μικρή αγροτική περιοχή έξω από την Όλυμπο.

Στην Aυλώνα δεν υπάρχει διαδίκτυο και δεν υπάρχει φούρνος ή μπακάλικο για την αγορά προμηθειών. Αντ ‘αυτού, υπάρχει ο φούρνος από τούβλα της Άννας Λεντάκη.

Μικρά σπίτια με θέα στην καταπράσινη αγροτική γη προσχωρούν στην πλαγιά του λόφου πάνω από το σπίτι της κυρίας Λεντάκη, από όπου αναβλύζει καπνός με γλυκιά μυρωδιά.

Η κυρία ετοιμάζει το περισσότερο ψωμί για τις γιορτές και χέρια της δείχνουν πως αυτή η δουλειά είναι όλη της η ζωή.

“Ποιος σας δίδαξε;” ρωτάει η Σεχ την ηλικιωμένη, καθώς οι δύο γυναίκες στέκονται δίπλα στο φούρνο που καίει, με την γυναίκα να μην χάνει στιγμή το ψωμί από τα μάτια της,  περιμένοντας πότε θα το γυρίσει με το ξύλινο φτυάρι.

Το ψωμί της κυρίας Λεντάκη είναι πραγματικά μια μεγάλη υπόθεση, ενώ είναι κάτι που έμαθε από τις γυναίκες της οικογενείας. Με τη σειρά της η ίδια δίδαξε τις κόρες και τις εγγονές της.

Η Σεχ βοηθά την Άννα να βάλει το ψωμί στον φούρνο και λίγο μετά πιάνει και αυτή δουλειά με τη ζύμη των ζυμαρικών που φτιάχνονται σε σχήμα μακαρονιών.

Η ίδια θα μπορούσε εύκολα να απολαύσει το μεσημεριανό της γεύμα στην πόλη, κάνοντας μια προφανή επιλογή όπως κάθε τουρίστας.

Όμως εκείνη επιμένει: θέλει να διαφοροποιηθεί από τη μάζα και όχι γευματίσει σε ένα τοπικό εστιατόριο ή να καταλήξει να ψωνίζει μαγνήτες και σουβενίρ.

Η περιήγηση στο βόρειο τμήμα του νησιού είναι ένα απαραίτητο κομμάτι του ταξιδιού για αυτήν.

Καθισμένες μπροστά σε ένα γενναιόδωρο μπολ φρεσκομαγειρεμένων μακαρούνων που έχουν τσιγαριστεί απλά με βούτυρο, τηγανητά κρεμμύδια και έχουν πασπαλιστεί με φρέσκο τυρί, η Σεχ δεν έκανε κάποιο μεγάλο βήμα στην αποκάλυψη της μητριαρχίας σε αυτά τα μέρη, αλλά τουλάχιστον γνώρισε την Άννα, χαρακτηριστικό πρόσωπο αυτής της κοινωνίας.

Πράγματι κυβερνούν οι γυναίκες στην Κάρπαθο;

Θα μπορούσε κανείς  να πει ότι η απογοήτευση της Σεχ με την πατριαρχία οδήγησε την ίδια σε τούτο το άγνωστο για πολλούς χωριό. Είναι μια κοινότητα “γνωστή ως τόπος όπου οι γυναίκες έχουν την ευθύνη”, λέει η Σεχ, προσθέτοντας: “Δεν ξέρω σε ποιο βαθμό αυτό συμβαίνει σήμερα.”

Παρ ‘όλα αυτά, είναι ενδιαφέρον να δούμε πώς οι ρόλοι μεταξύ των ανδρών και των γυναικών αυτής της απομακρυσμένης γης, διαφέρουν από την παραδοσιακή πατριαρχική κοινωνία. Ειδικά τώρα που στη Βόρεια Αμερική και σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν συμπτώματα ίσως μιας πατριαρχικής κοινωνίας», συμπληρώνει.

Η Σεχ επιχειρεί να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματά της «ανακρίντας» την Ευαγγελία Αγαπίου. Θέλει να μάθει για τη μητριαρχική ιστορία του τόπου και όσο η Αγαπίου διστάζει να αποκριθεί τόσο η Σεχ  την πιέζει για να βγάλει άκρη.

Σίγουρα, οι γυναίκες διαχειρίζονται την κουζίνα – όχι μόνο στο σπίτι αλλά και στα δημόσια εστιατόρια – δημιουργούν και φορούν παραδοσιακή ενδυμασία για θρησκευτικές τελετές, ενώ οι άνδρες φορούν κάθε μέρα χακί ρούχα και πουκάμισα και ζουν χωρίς πολλές από τις σύγχρονες ανέσεις.

Όλες οι παραπάνω πρακτικές μοιάζουν περισσότερο με υπολείμματα κάποιας άλλης εποχής κι όχι μιας εναλλακτικής κοινωνίας. Τελικά, δεν υπάρχει τίποτα που να δείχνει πως η Όλυμπος είναι μια μητριαρχική κοινωνία.

Κι όμως, οι γυναίκες δεν διστάζουν να μιλήσουν με την Σεχ ενώ οι άνδρες όχι. Κατέχουν σημαντικότερους ρόλους, αλλά σημαντικό είναι και το ότι οι ρόλοι τους έχουν αξία. «Σε τόσες πολλές κοινωνίες, η δύναμη των γυναικών παραμένει μυστική, αλλά στον Όλυμπο όχι».

Η Φωτεινή Φράγκου, επίσης ντόπια, φαίνεται να το επιβεβαιώνει αυτό λέγοντας ότι οι γυναίκες «έχουν κάποια ιδιαίτερη δύναμη και μπορούν να είναι υπεύθυνες τόσο για το σπίτι όσο και να επιβιώνουν σε αυτό το περιβάλλον».

Πράγματι, είναι οι γυναίκες που είναι υπεύθυνες για τη διατήρηση της παράδοσης – αυτές που μοιράζονται τις συνταγές από γενιά σε γενιά.

Παρότι η Σεχ απογοητεύτηκε με τα αρχικά ευρήματά της τελικά εντυπωσιάστηκε. Οι γυναίκες της Ολύμπου μου θυμίζουν κάτι ακόμα πιο βαθύ: Είναι ισχυρές, ανεξάρτητα από το σύστημα κυβέρνησης ή κοινωνίας στην οποία ζουν», είπε χαρακτηριστικά.

Στην άκρη του κόσμου

Η Σεχ δεν είναι η πρώτη που επιθυμεί να ξεφύγει από την πεπατημένη οδό. Υπάρχουν πάντα κάποιοι ταξιδιώτες στην Κάρπαθο που θέλουν να ξεφύγουν από το τουριστικό κομμάτι ακόμα και στους πιο δημοφιλείς προορισμούς, ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι ευκολότερο όταν το μέρος αυτό δεν είναι και τόσο τουριστικό.

«Υπάρχει κάτι το μυστηριώδες με το που πατάς το πόδι σου στην Κάρπαθο» λέει η Σεχ, παρομοιάζοντάς το με ένα αίσθημα σαν να είναι στην άκρη του κόσμου.

Πράγματι, η Κάρπαθος είναι ικανή να προσφέρει στους επισκέπτες της εναλλακτικές προοπτικές.

Στο σημείο αυτό, η Σεχ αντιλαμβάνεται ότι η παρουσία της και η προθυμία της να μοιραστεί την ιστορία της διακυβεύει το καθεστώς του νησιού, όμως αντιλαμβάνεται συγχρόνως και κάτι ακόμη: πως το νησί, όλο και περισσότερο, θέλει να καλωσορίσει τους τουρίστες.

Η Αγαπίου στην πραγματικότητα είναι υπεύθυνη ενός μικρού οικοτουριστικού προγράμματος στη βόρεια Κάρπαθο και περιγράφει τις επιχειρηματικές της προσπάθειες θέλοντας να πείσει την τοπική κοινότητα, της οποίας αποτελεί μέρος, να εκτιμήσει τους τουρίστες.

“Ο στόχος,” εξηγεί η τελευταία, “δεν είναι να έχουμε εκατομμύρια τουρίστες, αλλά μερικές μικρές ομάδες” που θα ξοδέψουν χρήματα για πράγματα όπως μαθήματα μαγειρικής και πεζοπορίες που ωφελήσουν τους ντόπιους.

«Το μέλλον είναι οι τουρίστες» λέει η Αγαπίου, υπογραμμίζοντας έναν ακόμη τρόπο που οι γυναίκες της Ολύμπου έχουν το πάνω χέρι.

Κι αν είναι τυχεροί, οι τουρίστες θα είναι όπως η Σεχ, πεινασμένοι να μάθουν από τα ταξίδια τους. Οι άνθρωποι που θα σταματήσουν για να μυρίσουν το ψωμί που ψήνεται και να μείνουν λίγο παραπάνω προκειμένου να ρωτήσουν πώς έγινε.

Πηγή: CNN