8 Σεπτεμβρίου: Παγκόσμια ημέρα εξάλειψης του αναλφαβητισμού – Ποια η θέση της Ελλάδας
Η 8 Σεπτεμβρίου ανακηρύχθηκε από την UNESCO ως η Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη του Αναλφαβητισμού. Σε ποια θέση βρίσκεται η Ελλάδα παγκοσμίως;
Κατά τη διάρκεια της Συνόδου της Τεχεράνης, στις 17 Νοεμβρίου 1965, η UNESCO ανακήρυξε την 8 Σεπτεμβρίου ως την Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης του Αναλφαβητισμού και έκτοτε γιορτάζεται κάθε χρόνο.
Μάλιστα, η εξάλειψη του αναλφαβητισμού είναι ένας από τους κύριους στόχους του διεθνούς οργανισμού, ο οποίος ανήκει στον ΟΗΕ.
Ως “αναλφαβητισμός”, ορίζεται από τον ΟΗΕ, η αδυναμία ανάγνωσης και γραφής σε οποιαδήποτε γλώσσα, ενώ σύμφωνα με τη Unesco : “Αναλφάβητος είναι όποιος δεν έχει αποκτήσει τις αναγκαίες γνώσεις και ικανότητες για την άσκηση όλων των δραστηριοτήτων για τις οποίες η γραφή, η ανάγνωση και η αρίθμηση είναι απαραίτητες”.
Συνολικά 771 εκατομμύρια ενήλικες είναι αναλφάβητοι παγκοσμίως, με τα 2/3 να είναι γυναίκες και περισσότερα από 250 εκατομμύρια παιδιά (ηλικίας 6-18) με καταγωγή ,κυρίως, από αδύναμες οικονομικά χώρες της Ασίας και της Υποσαχάριας Αφρικής, να βρίσκονται εκτός σχολικού περιβάλλοντος.
Μορφές αναλφαβητισμού και κατηγορίες αναλφάβητων
Ο αναλφαβητισμός χωρίζεται σε δύο μορφές, τον ολικό και τον μερικό. Ο ολικός αναλφαβητισμός αφορά στην παντελή άγνοια γραφής και ανάγνωσης. Ο μερικός, περιγράφει την ικανότητα ανάγνωσης, αλλά όχι γραφής.
Οι αναλφάβητοι επίσης, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Τους οργανικά αναλφάβητους, όσους δεν διδάχθηκαν ποτέ ανάγνωση και γραφή και τους λειτουργικά αναλφάβητους, εκείνους που διδάχθηκαν γραφή και ανάγνωση, αλλά ποτέ δεν τις καλλιέργησαν, με αποτέλεσμα οι γνώσεις τους να ατονήσουν και εν τέλει, να ξεχαστούν.
Ποια είναι τα αίτια αναλφαβητισμού;
Οι λόγοι που οφείλονται για τον αναλφαβητισμό εκατομμυρίων ανθρώπων ανά τον κόσμο ποικίλουν. Ξεκινώντας, κύρια αιτία κρίνεται η οικονομική δυσχέρεια. Η ανάγκη για βιοπορισμό οδηγεί στην αναζήτηση εργασίας από πολύ μικρή ηλικία και επομένως στην απομάκρυνση από τα εκπαιδευτικά κέντρα. Σημαντικό εμπόδιο, μπορεί να αποτελέσει και το χαμηλό βιοτικό επίπεδο μια χώρας ή κοινωνίας, με αδυναμία ίδρυσης σχολείων και μορφωτικών ιδρυμάτων.
Έπειτα, οι κοινωνικές ανισότητες που υπάρχουν παγκοσμίως, οι οποίες παρατείνουν την έλλειψη κατοχυρωμένων κοινωνικών δικαιωμάτων στην παιδεία, συχνά περιθωριοποιούν τις μη προνομιούχες μερίδες ατόμων.
Η συνθήκη του πολέμου, επίσης, συγκαταλέγεται στους λόγους για τους οποίους εφίστανται τόσο υψηλά ποσοστά αναλφαβητισμού παγκοσμίως. Η αλλεπάλληλες πολεμικές περιπέτειες και η ανάγκη για επιστράτευση, πόσο μάλλον νέων ανθρώπων, οδηγεί στην προτεραιοποίηση της επιβίωσης, από αυτή της μόρφωσης.
Συχνά, η ποιότητα, ή ακόμη και η ύπαρξη του εκπαιδευτικού συστήματος, υπονομεύεται και υποβαθμίζεται, ως θυσία στο βωμό τον πολιτικών συμφερόντων, ενώ πολλές φορές γίνεται προσπάθεια και για πολιτική χειραγώγηση.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη αναλφαβητισμού
Η Ελλάδα, κατατάσσεται στην 35η θέση παγκοσμίως, όσον αφορά τα επίπεδα αναλφαβητισμού, σε άτομα ηλικίας άνω των 15 ετών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, για την περίοδο 1995-2005, το ποσοστό αλφαβητισμού στην Ελλάδα διαμορφώνεται στο 96%, έναντι στις 34 χώρες που καταλαμβάνουν τις υψηλότερες θέσεις, στις οποίες το ποσοστό αγγίζει το 100%.
Τα στοιχεία του ΟΗΕ
- Η φοίτηση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση στις αναπτυσσόμενες χώρες άγγιξε το 91%, ωστόσο, 57 εκατομμύρια παιδιά εξακολουθούν να μην φοιτούν σε σχολεία.
- Περισσότερα από τα μισά παιδιά που δεν φοιτούν σε σχολεία ζουν στην Υποσαχάρια Αφρική
- Εκτιμάται ότι το 50% των παιδιών που δεν φοιτούν στη πρωτοβάθμια εκπαίδευση ζουν σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις
- 103 εκατομμύρια νέοι παγκοσμίως παρουσιάζουν βασικές ελλείψεις γραμματισμού με το 60% των νέων να είναι γυναίκες
Ο φετινός εορτασμός της Unesco
Φέτος, η Παγκόσμια Ημέρα εξάλειψης του αναλφαβητισμού θα εορταστεί με θέμα «Προώθηση της πολυγλωσσικής εκπαίδευσης: Αλφαβητισμός για αμοιβαία κατανόηση και ειρήνη».
Υπάρχει υπέρμετρη ανάγκη για αξιοποίηση του μετασχηματιστικού δυναμικού του αλφαβητισμού, για την προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης, της κοινωνικής συνοχής και της ειρήνης. Στο σύγχρονο κόσμο, στον οποίο η πολυγλωσσία αποτελεί κοινή πρακτική για πολλούς, η ενδυνάμωση των ανθρώπων με την υιοθέτηση μιας πρώτης γλωσσικής, πολύγλωσσης προσέγγισης για την ανάπτυξη της εκπαίδευσης, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για τα γνωστικά, παιδαγωγικά και κοινωνικοοικονομικά οφέλη της. Μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να συμβάλει στην προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης και του σεβασμού, ενώ παράλληλα εδραιώνει τις κοινοτικές ταυτότητες και τις συλλογικές ιστορίες.
Ο παγκόσμιος εορτασμός θα πραγματοποιηθεί στις 9 και 10 Σεπτεμβρίου 2024 στη Γιαουντέ του Καμερούν, Θα περιλαμβάνει ένα παγκόσμιο συνέδριο, την τελετή απονομής των Διεθνών Βραβείων Αλφαβητισμού της UNESCO και παράλληλες εκδηλώσεις, όπως η ετήσια συνάντηση της Παγκόσμιας Συμμαχίας Αλφαβητισμού στο πλαίσιο της Δια Βίου Μάθησης (GAL) και συναντήσεις της Έρευνας Δράσης για τη Μέτρηση του Γραμματισμού και της Εναλλακτικής Εκπαίδευσης (RAMAED), και το Παγκόσμιο Δίκτυο Πόλεων που Μαθαίνουν της UNESCO. Θα είναι επίσης μια ευκαιρία να “πέσει φως” στην ατζέντα αλφαβητισμού στο Καμερούν και την Αφρική, στο πλαίσιο του Έτους Εκπαίδευσης της Αφρικανικής Ένωσης, αλλά και πέραν αυτού.
πηγές :
International Literacy Day | UNESCO
ΣΤΟΧΟΣ 4 – ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ – Περιφερειακό Κέντρο Πληροφόρησης του ΟΗΕ – Greece (unric.org)
