LitBridge: Tα παιδιά φτιάχνουν πολιτισμικές γέφυρες
Ένα πολύ ενδιαφέρον project που μας δείχνει στην πράξη ότι η ανάπτυξη διαλόγου μεταξύ προσφύγων και ελλήνων μαθητών εκτός του ότι δεν είναι κάτι ανέφικτο είναι και αναγκαίο.
Ένα πολύ ενδιαφέρον project που μας δείχνει στην πράξη ότι η ανάπτυξη διαλόγου μεταξύ προσφύγων και Ελλήνων μαθητών, εκτός του ότι δεν είναι κάτι ανέφικτο, είναι και αναγκαίο. Η Σοφία Βυζαντιάδου συμμετέχει στο πρόγραμμα START-Create Cultural Change και φέρνει τα παιδιά από διαφορετικές χώρες και κουλτούρες ακόμα πιο κοντά.
Όλα άρχισαν στην Γερμανία. Εκεί όπου η Σοφία Βυζαντιάδου ξεκίνησε να δουλεύει ένα project με τίτλο «The Journey». Τριάντα μαθητές από δύο δημοτικά σχολεία στο Κότμπους της Γερμανίας κατάφεραν να ετοιμάσουν μια συλλογή ποιημάτων χαϊκού την οποία και εικονογράφησαν. Τα ποιήματα, γραμμένα στη γερμανική γλώσσα, μεταφράστηκαν στα αγγλικά και στα ελληνικά. Το βιβλίο κυκλοφορεί σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή και στόχος ήταν να φτάσει στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της Ευρώπης που έχουν άμεση σχέση με τον πόλεμο στη Συρία και τους πρόσφυγες.
Τα παιδιά με αυτό το τρόπο ενημερώθηκαν για την προσφυγική κρίση, κατάφεραν να κατανοήσουν τα εμπόδια, τις δύσκολες αποφάσεις, την απόγνωση που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες, από τη στιγμή της απόφασής τους να φύγουν έως ότου φτάσουν στον προορισμό τους.
Το βιβλίο ταξίδεψε σε πολλές πόλεις και χώρες, μάλιστα ταξίδεψε μαζί με την Σοφία στην Ελλάδα και στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Θέρμης και διαβάστηκε από τα παιδιά, τα οποία αποφάσισαν πως θέλουν να δημιουργήσουν το δικό τους βιβλίο.
Κάπως έτσι ξεκίνησε ένα δεύτερο ταξίδι το οποίο υλοποιείται σε συνεργασία με το 1ο Δημοτικό σχολείο Θέρμης και στις δομές μετεγκατάστασης προσφύγων της Praksis. Στόχος είναι να δημιουργηθούν συνθήκες ανταλλαγής πολιτιστικών στοιχείων και διαλόγου μεταξύ δύο ομάδων παιδιών – της Γ’ και Δ’ τάξης Δημοτικού και προσφυγόπουλων που δεν έχουν βρεθεί ακόμα σε σχολικό περιβάλλον.
Την ανάγκη για αυτό το επόμενο βήμα και την δημιουργία αυτού του προγράμματος γέννησαν οι αντιδράσεις ορισμένων συλλόγων γονέων και κηδεμόνων στην ένταξη των προσφύγων στην εκπαίδευση με δικαιολογία το «πολιτιστικό χάσμα» και τη διαφορετική θρησκεία. Το χάσμα αυτό επιχειρεί να καλύψει, τουλάχιστον εν μέρει, το συγκεκριμένο πρόγραμμα με κύριο εργαλείο τη λογοτεχνία, το βίωμα και την ενσυναίσθηση.
Η υπεύθυνη του προγράμματος Σοφία Βυζαντιάδου τονίζει μεταξύ άλλων:
«Η λογοτεχνία διδάσκει τους ανθρώπους να σκέφτονται δημιουργικά σε σχέση με το “άλλο” μέσω παραδειγμάτων και μέσω της ταύτισης με τους ήρωες και τις καταστάσεις. Δεν υπάρχει πιο πρωτοποριακό μέσο κατανόησης της καρδιάς και του μυαλού. Αγάπη, φιλία, φόβος, ζήλια, απόγνωση, βία -οτιδήποτε ανθρώπινο αποτυπώνεται μέσα στη λογοτεχνία. Όσο η εκπαίδευση παρακμάζει εξαιτίας –μεταξύ πολλών άλλων λόγων– της απουσίας φαντασίας και δημιουργικότητας, τόσο η λογοτεχνία καλείται να υπηρετήσει μια άλλη μορφή διαπαιδαγώγησης. Όταν τα παιδιά διαβάζουν λογοτεχνικά βιβλία εσωτερικεύουν και κατανοούν αξίες και καταστάσεις που τους φαίνονται αφηρημένες και ασαφείς. Ταυτόχρονα, μέσα από τη λογοτεχνία καταρρίπτονται στερεότυπα˙ η «αλλότητα» συνδέεται με το μυστήριο. Ας σκεφτούμε παραδείγματος χάριν τους ναυαγούς της λογοτεχνίας και πρώτο τον Οδυσσέα. Εάν αφήσουμε την διαχείριση της προσφυγικής κρίσης αποκλειστικά στα ΜΜΕ, θα μείνουμε παγιδευμένοι στη στερεότυπη εικόνα των προσφύγων ως μια απρόσωπη μάζα ανθρώπων που ήρθαν να μας κάνουν κακό. Η λογοτεχνία μεταμορφώνει τον άμορφο φόβο και τον οίκτο σε ατομικότητες˙ διδάσκει πως ο «άλλος» δεν είναι αυτό που φαίνεται.»
Οι μαθητές ενημερώνονται και ευαισθητοποιούνται στο θέμα των προσφύγων μέσα από τη χρήση της λογοτεχνίας. Οι πρόσφυγες έρχονται σε επαφή με στοιχεία και αξίες του ελληνικού και ευρωπαϊκού πολιτισμού. Στη συνέχεια τα παιδιά παράγουν κείμενα και τα εικονογραφούν, αποτυπώνοντας εμπειρίες, βιώματα και τα συναισθήματά τους για σημαντικές ανθρώπινες αξίες. Στόχος είναι να γνωρίσουν το «άλλο», να μην το φοβούνται. Παράλληλα μέσα από όλη την διαδικασία τα παιδιά αναπτύσσουν την δημιουργικότητα και την φαντασία τους.
Το πρόγραμμα θα παρουσιασθεί τo Μάιο στη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου με απώτερο στόχο να ακολουθήσει ένας διάλογος με το κοινό.
Η πρωτοβουλία υποστηρίζεται από το “START – Create Cultural Change”, πρόγραμμα της Robert Bosch Stiftung, σε συνεργασία με το Goethe-Institut Θεσσαλονίκης και την Bundesvereinigung Soziokultureller Zentren e.V. (Ομοσπονδιακή Ένωση Κοινωνικοπολιτιστικών Κέντρων της Γερμανίας)
Περισσότερες πληροφορίες
Facebook: LitBridge, Website: https://litbridge.org/
Μπορείτε να διαβάσετε το βιβλίο εδώ:
