Μπορούν τα Δημοτικά Συμβούλια Νέων να βοηθήσουν στην ουσιαστική συμμετοχή των γυναικών στη λήψη τοπικών αποφάσεων;

Πριν από λίγες μέρες δέχτηκα μία κλήση να γράψω ένα άρθρο για την εμπειρία μου στο πρόγραμμα Cities4Her ως μέλος του Συμβουλίου Νέων του Δήμου Θέρμης. Όμως, τι είναι το Cities4Her και ποιος είναι ο ρόλος των Δημοτικών Συμβουλίων Νέων;

Το Cities4Her είναι ένα έργο με στόχο τη δημιουργία ενός διαδημοτικού φόρουμ για την ουσιαστική συμμετοχή των γυναικών (ίσως και γενικότερα των θηλυκοτήτων) στη λήψη τοπικών αποφάσεων, καθώς και για την ενσωμάτωση της οπτικής του φύλου κατά την διαμόρφωση τοπικών πολιτικών.

Αυτή την ανάγκη έρχονται να καλύψουν τα Δημοτικά Συμβούλια Νέων των δήμων- εταίρων. Τα ΔηΣυΝ στους περισσότερους δήμους που δραστηριοποιούνται είναι φορείς του δήμου ανοιχτοί σε όλα τα νέα άτομα που κατοικούν σε αυτούς και είναι υπεύθυνα για τον σχεδιασμό και τη χάραξη πολιτικών και δράσεων για τη νέα γενιά. Αυτό συντελεί και στην επιλογή τους για την εκτέλεση του έργου.

Το χρονικό του προγράμματος

Κάπως έτσι πριν από δύο χρόνια ως μέλος του Συμβουλίου Νέων του Δήμου Θέρμης ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με το Cities4Her μέσα από επικοινωνία με την ΕΕΤΑΑ και την ActionAid Hellas, εταίρους του προγράμματος. Aπό τις πρώτες συναντήσεις ενημέρωσης μέσω zoom υπήρξε ενθουσιασμός ο οποίος οφείλεται στη σύνθεση της ομάδας και στον στοχευμένο προγραμματισμό, έτσι γρήγορα ξεκίνησε και η εκτέλεση του προγράμματος τα τέλη της άνοιξης του ‘23 με μια σειρά συνεντεύξεων από το ΕΚΠΑ οι οποίες σηματοδότησαν την έναρξη του ερευνητικού μέρους του προγράμματος και άρχισε η δημιουργία ομάδων των συμβουλίων νέων με τουλάχιστον δύο άτομα κάθε φύλου.

Το περιεχόμενο της συνέντευξης αποτελούσαν ερωτήσεις οι οποίες αφορούσαν την οπτική του φύλου ή τη συμπερίληψη του συμβουλίου για όλα τα άτομα (π.χ. ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, ΑμεΑ κ.α.) ενώ μας έθεσαν σε μία θέση συνειδητοποίησης της στάσης που κρατούσε καθέ άτομο από εμάς απέναντι στα υπόλοιπα μέλη του συμβουλίου και αυτοκριτικής όσον αφορά αυτά τα ζητήματα στην καθημερινότητα του συμβουλίου ή και στις δράσεις του.

Το επόμενο διάστημα έγινε η επεξεργασία των αποτελεσμάτων των συνεντεύξεων ενώ την άνοιξη του 2024 συγκροτήθηκαν οι ομάδες των ατόμων που θα τρέξουν το πρόγραμμα από κάθε συμβούλιο νέων και ακολούθησε τριήμερη διαδραστική εκπαίδευση από την ActionΑid και την ΕΕΤΑΑ.

Τις πρώτες δύο μέρες συζητήθηκαν κοινωνικά θέματα που αφορούν το πρόγραμμα όπως το κοινωνικό φύλο, οι έμφυλες ανισότητες και διακρίσεις και ο τρόπος που αποτυπώνονται αυτές απέναντι σε ευάλωτες ομάδες. Την τελευταία μέρα εστιάσαμε στο θεσμικό σκέλος της εκπαίδευσης, όπου αναλύθηκαν διάφοροι φορείς της αυτοδιοίκησης και ο τρόπος που συνδέονται μεταξύ τους, το πλαίσιο της επικοινωνίας με αυτούς, δίνοντας εργαλεία και οχυρώνοντάς μας για το επόμενο στάδιο, αυτό της διαβούλευσης.

Η έναρξη της φάσης της διαβούλευσης σηματοδοτήθηκε από ένα διήμερο στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο όπου έγινε η γνωριμία μεταξύ των συμμετεχόντων στο πρόγραμμα και μία εβδομάδα αργότερα ξεκίνησαν οι διαβουλεύσεις. Κάθε απόγευμα μέλη από τα συμβούλια νέων παίρνουν διαδικτυακά συνεντεύξεις από εκπροσώπους τριών δήμων ,διοικητικούς υπαλλήλους, και μέλη των δημοτικών ή περιφερειακών επιτροπών ισότητας. Έχοντας τα μέλη από κάθε συμβούλιο διαφορετικούς ρόλους, λαμβάνονται δεδομένα για τον τρόπο και τον σχεδιασμό της αυτοδιοίκησης σε έμφυλα ζητήματα.

Εντυπώσεις και συμπεράσματα

Μέσα σε όλη αυτή τη διαδικασία τα ερεθίσματα είναι τόσο πολλά που αδυνατώ να τα επεξεργαστώ. Κάποια από αυτά είναι σκληρές αλήθειες που ίσως δεν θέλαμε να αντιμετωπίσουμε, άλλα αποτελούν και απροσδόκητες πληροφορίες που μας γεμίζουν ελπίδα. Κυρίαρχη είναι η εντύπωση της διάθεσης για πρόοδο και ουσιαστικές αλλαγές κουβαλώντας, όμως, κάποια κατάλοιπα από το παρελθόν.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων ήρθαμε σε επαφή με ζητήματα που αφορούν την προστασία από την έμφυλη βία, τη στήριξη της γυναίκας στο πλαίσιο της οικογένειας (π.χ. με κατάλληλες υποδομές ή δομές στήριξης) με συχνή αναφορά στην ανατροφή των παιδιών σαν να αποτελεί αποκλειστικά γυναικεία αρμοδιότητα.

Παρόλα αυτά τα θετικά ερεθίσματα υπερτερούν κατά πολύ των προβληματισμών. Δύο χρόνια τώρα είναι τουλάχιστον συγκινητική η αφοσίωση των ατόμων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ενώ αντίστοιχο είναι το συναίσθημα αυτή την περίοδο, στις διαβουλεύσεις, βλέποντας ανθρώπους της αυτοδιοίκησης εν μέσω έλλειψης χρηματοδότησης και ανθρώπινου δυναμικού να δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό.

Ένα ακόμα σημείο το οποίο αξίζει να αναφερθεί και επιβεβαιώνει την αρχική επιλογή και οργάνωση του προγράμματος είναι η κατά τόπους ευελιξία των πολιτικών. Παράλληλα, ανεξαρτήτως περιοχής οποιαδήποτε κι εάν ήταν η στόχευση ή η προτεραιοποίηση κάθε άποψης, σχεδίου ή στρατηγικής ήταν απόλυτα εναρμονισμένη με την κοινωνία και τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της καταγωγής του ατόμου που την εξέφερε (π.χ. καταγωγή από επαρχιακούς ή αστικούς δήμους). Το γεγονός αυτό είναι σίγουρα δικαίωση για την επιλογή το έργο να πραγματοποιηθεί σε επίπεδο αυτοδιοίκησης και όχι κεντροπολιτικά.

Με τις διαβουλεύσεις να ολοκληρώνονται τον Φεβρουάριο, το καλοκαίρι του 2025 θα κληθούμε να εφαρμόσουμε τα αποτελέσματα του προγράμματος σε δύο ακριτικά νησιά, αφήνοντας έναν απτό αντίκτυπο ενός πολυβάθμιου και σύνθετου προγράμματος κι όχι απλά έναν αναμνηστικό φάκελο στη βιβλιοθήκη ενός γραφείου.

Λίγα λόγια για το Cities4Her

Το Έργο έχει διάρκεια 2 ετών (2023-2025) και χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα «Πολίτες, Ισότητα, Δικαιώματα και Αξίες» της Ευρωπαϊκής Ένωσης (CERV Programme 2021-2027). To Cities4Her επιδιώκει την προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων σε τοπικό επίπεδο στη βάση της Ευρωπαϊκής Χάρτας για την Ισότητα των Φύλων στις Τοπικές Κοινωνίες, μέσω της αξιοποίησης 4 Δημοτικών Συμβουλίων Νεολαίας (ΔηΣυΝ) της χώρας και της διασύνδεσής τους με 96 ελληνικούς Δήμους, συμπεριλαμβανομένων 2 ακριτικών νησιών.

Στο εταιρικό σχήμα συμμετέχουν η ΕΕΤΑΑ ως συντονιστής φορέας, η ActionAid Hellas, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ), ο Δήμος Λαρισαίων, ο Δήμος Παγγαίου, ο Δήμος Καβάλας και ο Δήμος Θέρμης.