Ένα σαββατοκύριακο κάτω από τον έναστρο ουρανό των Γρεβενών
Μακριά από την πόλη, κάτω από τον ολοσκότεινο ουρανό, κοιτάμε τα άστρα παρέα
Βουνό, σκοτάδι και καλή παρέα είναι τα τρία συστατικά που αποτελούν τη συνταγή για μια επιτυχημένη αστροπαρατήρηση. Τρεις μέρες στους Φιλιππαίους Γρεβενών με έπεισαν ότι σχεδόν κάθε καλοκαίρι θα ήθελα να περνάω λίγο χρόνο στο βουνό, κοιτάζοντας τον νυχτερινό ουρανό.
Κάθε χρόνο, διοργανώνεται η Πανελλήνια Εξόρμηση Ερασιτεχνών Αστρονόμων σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Φέτος, λόγω των συνθηκών δεν έγινε επίσημη διοργάνωση, αλλά μπορούσαν να έρθουν όσα μέλη ερασιτεχνικών αστρονομικών συλλόγων επιθυμούσαν να συμμετέχουν. Ήμασταν γύρω στα 15 άτομα από δύο συλλόγους: τον σύλλογο δυτικής Μακεδονίας και τον Όμιλο Φίλων Αστρονομίας της Θεσσαλονίκης.
Για προφανείς λόγους η συμμετοχή ήταν μικρότερη σε σχέση με πέρυσι. Τα τηλεσκόπια αποφασίστηκε να στηθούν στις παλιές κατασκηνώσεις Κουρούνας, λίγο πιο πάνω από το χωριό των Φιλιππαίων, όπου και πραγματοποιήθηκε και η περσινή εξόρμηση.
Ο ουρανός εκεί είναι ιδανικός για τέτοιου είδους δραστηριότητες, αστροπαρατήρηση και αστροφωτογραφία. Ο καθένας στήνει το τηλεσκόπιο του, τον εξοπλισμό του, τις φωτογραφικές μηχανές και μόλις πέφτει ο ήλιος και αρχίζει να σκοτεινιάζει, αρχίζει το αστροπάρτι. Ο ένας επισκέπτεται το τηλεσκόπιο του άλλου και τα ουράνια αντικείμενα είναι κάθε φορά διαφορετικά. Πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος, μακρινοί γαλαξίες, νεφελώματα και σμήνη αστεριών.
Πρόγραμμα για το τριήμερο δεν υπήρχε, οπότε και αποφασίσαμε να επισκεφτούμε τα γύρω χωριά και μέρη.
Πρώτη στάση, το «Μνημείο Αννίτσας» των πεσόντων αξιωματικών και οπλιτών νομού Γρεβενών το 1940-1941 εναντίον των Ιταλών επιδρομέων. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1700 μέτρων και η ανέγερση του αποφασίστηκε το 1978.
Δεύτερη στάση το χωριό Μεσολούρι, όπου υπήρχαν καταρράκτες και μπορεί κανείς να φορέσει το μαγιό του και να δροσιστεί κάτω από τα νερά τους.
Τρίτη και τελευταία στάση, το χωριό Δοτσικό. Τα περισσότερα σπίτια είναι παραδοσιακά πέτρινα, χτισμένα περίπου το 1900. Στην πλατεία του χωριού υπάρχει ένα πέτρινο γεφύρι, το οποίο είναι το μοναδικό χτισμένο μέσα σε οικισμό και βρίσκεται στο μεγαλύτερο υψόμετρο από όλα τα γεφύρια της Μακεδονίας (1060 μ.). Κηρύχτηκε διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού το 1990.
Το ίδιο βράδυ, ξεκινήσαμε ξανά την πορεία μας προς τις κατασκηνώσεις, για να στήσουμε τον εξοπλισμό. Άλλη μια πολύ καθαρή νύχτα, με λίγα σύννεφα να μαζεύονται αρχικά, που στη συνέχεια έκαναν στην άκρη και απολαύσαμε τον γαλαξία και τα εκατομμύρια άστρα που κοσμούσαν τον κατάμαυρο ουρανό.
Κάθε φορά που κάποιος έφερνε το μάτι του στο τηλεσκόπιο, η λέξη “απίστευτο” έβγαινε απ΄το στόμα του. Είναι όντως απίστευτο να βλέπεις τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος καθαρά, γαλαξίες μακρινούς, με τον κοντινότερο μας να είναι αυτός της Ανδρομέδας.
Απογοητεύτηκα λίγο όταν συνειδητοποίησα ότι τα νεφελώματα και οι γαλαξίες δεν έχουν χρώμα όπως στις φωτογραφίες. Ήταν σαν γκρίζα νέφη. Με την κατάλληλη επεξεργασία όμως, οι εικόνες παίρνουν χρώμα και βλέπουμε εκπληκτικά αποτελέσματα.
Μιας και ήταν το τελευταίο βράδυ, αποφασίσαμε να ανέβουμε ξανά στο μνημείο της Αννίτσας, για να δούμε πως φαίνεται ο νυχτερινός ουρανός εκεί μαζί με τον πελώριο σταυρό. Πανέμορφος και απόκοσμος.
Ο Νίκος Τζήμκας, πρόεδρος του ερασιτεχνικού αστρονομικού συλλόγου δυτικής Μακεδονίας, περιγράφει την ερασιτεχνική αστρονομία ως χόμπι, που στην πραγματικότητα “αποτελεί μια προσωπική αναζήτηση του καθενός. Το δέος που μας προκαλεί το να κοιτάμε τον νυχτερινό ουρανό, τα τόσο απόκοσμα και μακρινά ουράνια σώματα είναι πραγματικά κάτι μοναδικό”.
Αναφέρει πως στην Ελλάδα, υπάρχουν κατά τόπους πάνω από 25 σύλλογοι ερασιτεχνικής αστρονομίας. Ο σύλλογος της δυτικής Μακεδονίας, με έδρα την Κοζάνη, υπάρχει εδώ και 9 χρόνια, ενώ με το σημερινό του όνομα τα 5 τελευταία χρόνια.
“Σκοπός μας είναι η διάδοση της αστρονομίας στο ευρύ κοινό μέσω της διοργάνωσης διάφορων ομιλιών είτε από ερασιτέχνες, είτε από επαγγελματίες αστρονόμους. Επίσης, κάνουμε επισκέψεις σε σχολεία, όπου και καλούμαστε να καλύψουμε ένα κενό που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια, καθώς έχει καταργηθεί το μάθημα της αστρονομίας από το σχολείο”, δηλώνει, ενώ τους καλοκαιρινούς μήνες διοργανώνονται αστροβραδιές ανοιχτές προς το κοινό, όπου μέσα από τα τηλεσκόπια των μελών του συλλόγου, ο κόσμος μπορεί να κάνει παρατήρηση και να του λυθούν όποιες απορίες δημιουργούνται κατά τη διάρκεια.
Μια από τις πιο μεγάλες δράσεις που διοργανώνονται είναι οι πανελλήνιες εξορμήσεις ερασιτεχνών αστρονόμων, που γίνονται το καλοκαίρι, συνήθως Ιούλιο ή Αύγουστο, σε κάποιο πολύ σκοτεινό μέρος της Ελλάδας, καθώς πρέπει να αποφευχθεί η φωτορύπανση. Φίλοι της αστρονομίας από όλη την Ελλάδα έχουν την ευκαιρία να κατασκηνώσουν δίπλα από τα τηλεσκόπια τους, να παρατηρήσουν και να φωτογραφήσουν τον νυχτερινό ουρανό.
“Ο σύλλογος μας έχει διοργανώσει με μεγάλη επιτυχία τρεις πανελλήνιες εξορμήσεις εδώ στους Φιλιππαίους. Το 2015, το 2017 και το 2019, όπου εκατοντάδες κατασκηνωτές απόλαυσαν τον κατασκότεινο ουρανό της περιοχής. Φέτος λόγω των συνθηκών αναβλήθηκε η εξόρμηση που ήταν να πραγματοποιηθεί στο Θέρμο της Αιτωλοακαρνανίας. Ελπίζουμε του χρόνου να έχουμε αφήσει πίσω όλα αυτά και να μπορούμε να συνεχίσουμε τις δράσεις μας”, αναφέρει.
Το τριήμερο που μας πέρασε 21-23 Αυγούστου οι συνθήκες ήταν ιδανικές για παρατήρηση. Το φεγγάρι δεν βρισκόταν στον νυχτερινό ουρανό, κάτι που είναι θετικό, ώστε να μην καλύπτει το φως του τα ουράνια σώματα. “Ο ουρανός μας αντάμειψε, καθώς τα βράδια ήταν πολύ γλυκά με πολύ καλή θερμοκρασία και διαύγεια. Κατά τη διάρκεια της ημέρας πήγαμε εκδρομές στη γύρω περιοχή, απολαμβάνοντας τον μοναδικό φυσικό πλούτο που μπορούν να μας προσφέρουν τα Γρεβενά. Έτσι αποχαιρετήσαμε το καλοκαίρι με μια πολύ όμορφη εκδρομή. Ευχόμαστε του χρόνου να είναι όλα καλύτερα και να απολαύσουμε πολλές βραδιές κάτω από τον νυχτερινό ουρανό”, αναφέρει.
Τελικά, χρειάζεται να φεύγεις λίγο από τα φώτα και τον θόρυβο της πόλης, να χαθείς στην φύση και την ησυχία, για να μπορέσεις να εστιάσεις μέσα σου κοιτώντας εκεί ψηλά.
Περισσότερα για τους συλλόγους μπορείτε να βρείτε στις ιστοσελίδες:
