Έρευνα: Πώς η υπερθέρμανση του πλανήτη επηρεάζει τον ύπνο

Η άνοδος της θερμοκρασίας λόγω της κλιματικής κρίσης μειώνει τον ύπνο των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με τη μεγαλύτερη μελέτη που έχει διεξαχθεί μέχρι σήμερα.

Ο καλός ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για την υγεία και την ευεξία. Αλλά καθώς αυξάνονται οι νυχτερινές θερμοκρασίες, ακόμη πιο γρήγορα από ό,τι την ημέρα, ο ύπνος γίνεται όλο και πιο δύσκολος. Η μελέτη αποκάλυψε ότι ο μέσος άνθρωπος χάνει ήδη 44 ώρες ύπνου το χρόνο, οδηγώντας σε 11 νύχτες με λιγότερο από επτά ώρες ύπνου, ένα τυπικό κριτήριο επαρκούς ύπνου.

Ο χαμένος ύπνος θα αυξηθεί περαιτέρω καθώς ο πλανήτης συνεχίζει να θερμαίνεται, αλλά επηρεάζει ορισμένες ομάδες πολύ περισσότερο από άλλες. Η απώλεια ύπνου ανά βαθμό αύξησης της θερμοκρασίας είναι περίπου ένα τέταρτο υψηλότερη για τις γυναίκες από ό,τι για τους άνδρες, διπλάσια για τα άτομα άνω των 65 ετών και τριπλάσια για τα άτομα σε λιγότερο εύπορα έθνη. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από βραχιολάκια παρακολούθησης του ύπνου που χρησιμοποιήθηκαν από 47.000 άτομα σε 7 εκατομμύρια νύχτες και σε 68 χώρες.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι η άνοδος της θερμοκρασίας βλάπτει την υγεία, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των καρδιακών προσβολών, των αυτοκτονιών και των κρίσεων ψυχικής υγείας, των ατυχημάτων και των τραυματισμών, καθώς και της μείωσης της ικανότητας για εργασία.

Ο κακός ύπνος έχει επίσης αποδειχθεί ότι έχει αυτές τις επιπτώσεις και οι ερευνητές δήλωσαν ότι η μελέτη τους δείχνει ότι ο διαταραγμένος ύπνος μπορεί να είναι ένας βασικός μηχανισμός με τον οποίο η ζέστη προκαλεί αυτές τις επιπτώσεις στην υγεία. Το ανησυχητικό είναι ότι, σύμφωνα με τους ερευνητές, τα δεδομένα τους δεν έδειξαν ότι οι άνθρωποι θα μπορέσουν να προσαρμοστούν στις πιο ζεστές νύχτες.

«Για τους περισσότερους από εμάς, ο ύπνος είναι ένα πολύ οικείο μέρος της καθημερινής μας ρουτίνας καθώς περνάμε σχεδόν το ένα τρίτο της ζωής μας κοιμώμενοι», δήλωσε στην εφημερίδα Guardian ο Κέλτον Μάινορ, από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης στη Δανία, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας. «Όμως, όλο και περισσότεροι άνθρωποι σε πολλές χώρες του κόσμου δεν κοιμούνται αρκετά», τόνισε.

«Σε αυτή τη μελέτη, παρέχουμε τις πρώτες αποδείξεις σε πλανητική κλίμακα ότι οι θερμότερες από τον μέσο όρο θερμοκρασίες διαταράσσουν τον ανθρώπινο ύπνο», είπε. «Μπορεί στην πραγματικότητα να είναι η κορυφή του παγόβουνου, γιατί είναι πολύ πιθανό οι εκτιμήσεις μας να είναι συντηρητικές».

Ο Μάινορ δήλωσε ότι ο ύπνος που μειώνεται από τις θερμότερες νύχτες επηρεάζει τεράστιους πληθυσμούς. Για παράδειγμα, είπε, μια νύχτα άνω των 25 βαθμών Κελσίου σε μια πόλη ενός εκατομμυρίου ανθρώπων θα είχε ως αποτέλεσμα 46.000 επιπλέον άτομα να υποφέρουν από μειωμένο ύπνο. «Και αν δείτε τον καύσωνα που πλήττει τώρα την Ινδία και το Πακιστάν, μιλάμε για δισεκατομμύρια άτομα που εκτίθενται σε συνθήκες που αναμένεται να οδηγήσουν σε σημαντική απώλεια ύπνου», τόνισε ο Μάινορ.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «One Earth», ανέλυσε δεδομένα ύπνου και εξωτερικών καιρικών συνθηκών που συλλέχθηκαν από το 2015 έως το 2017 και διαπίστωσε ότι οι υψηλότερες θερμοκρασίες μείωσαν τον ύπνο καθυστερώντας την έναρξή του. Τα σώματα των ανθρώπων πρέπει να είναι δροσερά κάθε βράδυ καθώς αποκοιμούνται, αλλά αυτό είναι πιο δύσκολο όταν κάνει περισσότερη ζέστη.

Οι γυναίκες μπορεί να επηρεάζονται περισσότερο επειδή το σώμα τους ψύχεται πιο γρήγορα από το σώμα των ανδρών όταν πέφτουν για ύπνο. Οι γυναίκες έχουν επίσης υψηλότερα επίπεδα υποδόριου λίπους κατά μέσο όρο, καθιστώντας την ψύξη πιο αργή. Οι ηλικιωμένοι είναι γνωστό ότι κοιμούνται λιγότερο τη νύχτα και έχουν χειρότερη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος, γεγονός που μπορεί να εξηγεί την ευαισθησία τους. Οι άνθρωποι στα φτωχότερα έθνη θα μπορούσαν να χάσουν περισσότερο ύπνο, καθώς έχουν λιγότερη πρόσβαση σε παραθυρόφυλλα, ανεμιστήρες και κλιματισμό.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο αντίκτυπος των θερμότερων νυχτών στον ύπνο παρατηρήθηκε σε όλες τις χώρες, είτε είχαν φυσικά ψυχρότερο είτε θερμότερο κλίμα, με τον αντίκτυπο να είναι σαφής όταν οι νυχτερινές θερμοκρασίες ανέβαιναν πάνω από 10 βαθμούς Κελσίου.

«Αυτό που είναι ανησυχητικό, είναι ότι βρήκαμε ενδείξεις ότι οι άνθρωποι που ζουν ήδη σε θερμότερα κλίματα παρουσίασαν μεγαλύτερη διαταραχή του ύπνου ανά βαθμό αύξησης της θερμοκρασίας», δήλωσε ο Μάινορ. «Περιμέναμε ότι αυτά τα άτομα θα είχαν προσαρμοστεί καλύτερα». Επιπλέον, σύμφωνα με τα δεδομένα, οι άνθρωποι δεν κάλυπταν τον χαμένο ύπνο σε μεταγενέστερες εποχές.

Ο Μάινορ δήλωσε ότι η έρευνα έχει σημαντικές επιπτώσεις για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, οι οποίοι πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι πόλεις, οι κωμοπόλεις και τα κτίρια είναι καλά προσαρμοσμένα στη ζέστη, προκειμένου να μειωθούν οι επιπτώσεις της αύξησης της θερμοκρασίας στην υγεία.

Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη προήλθαν κυρίως από πλουσιότερες χώρες, αν και περιλάμβαναν κάποια από την Ινδία, την Κίνα, την Κολομβία και τη Νότια Αφρική. Τα βραχιολάκια έτειναν επίσης να φοριούνται από ανθρώπους λιγότερο επιρρεπείς σε διαταραχές του ύπνου από τις θερμότερες θερμοκρασίες, όπως οι μεσήλικες, πλουσιότεροι άνδρες.

«Οι άνθρωποι με χαμηλότερο εισόδημα υποεκπροσωπούνται στα δεδομένα και είμαστε πολύ διαφανείς γι’ αυτό», δήλωσε ο Μάινορ. Πρόσθεσε ότι χρειάζονται περαιτέρω έρευνες, ιδίως σε μέρη που ήδη κατατάσσονται μεταξύ των πιο θερμών στον κόσμο, όπως μεγάλα τμήματα της Αφρικής, της Κεντρικής Αμερικής και της Μέσης Ανατολής.

Ο Μάινορ τόνισε ότι η πορεία που θα επιλέξει ο κόσμος όσον αφορά το πόσο θερμός θα γίνει ο πλανήτης, θα έχει συνέπειες για τον ύπνο όλων.

«Οι αποφάσεις μας, συλλογικά ως κοινωνίες, θα έχουν κόστος όσον αφορά τον ύπνο», προειδοποίησε ο επιστήμονας.

ΠΗΓΗ: ERT, αρχικό δημοσίευμα The Guardian