Οι νέοι ερημίτες της Ευρώπης

Πώς είναι να μην χωράνε στον κόσμο όπως φτιάχτηκε, τα ίδια του τα κομμάτια; Άνθρωποι εγκαταλείπουν τον σύγχρονο πολιτισμό και επιλέγουν να ζήσουν ως ερημίτες στον 21ο αιώνα, εκτός κοινωνικού ιστού. Φωτογράφοι τους ψάχνουν για να αιχμαλωτίσουν το αντιφατικό των εικόνων και ρεπόρτερ, σεναριογράφοι, συγγραφείς για να διηγηθούν το ιδιαίτερο μιας προσωπικότητας που επιλέγει να αποτραβηχτεί ολοκληρωτικά από όσα ουσιαστικά της μοιάζουν.

Το Into Τhe Wild και η διήγηση της ιστορίας του McCandless ίσως αποτελεί ό,τι πιο κοντά σε wild θα φτάσουν ποτέ οι περισσότεροι από εμάς. Ένας άκρως ιδιοσυγκρασιακός τύπος, πήρε πριν από πολλά χρόνια τους αγαπημένους του συγγραφείς και τα απολύτως απαραίτητα, εγκατέλειψε την αστική ζωή και ξεχύθηκε δίχως σκέψη στις προσταγές του ονείρου του, που του όριζε να ζήσει την ζωή του μόνος στην Αλάσκα. Έφτασε στον προορισμό του άγγιξε το απόλυτο αλλά όχι για πολύ. Για 113 μέρες, ένας νέος ζούσε το αδιανόητο και παράτολμο, κάνοντας το όνειρό του πραγματικότητα και όμως αυτό δεν είναι αρκετό για να τον κατατάξεις στους τυχερούς. Ίσως φταίει η οπτικοποίηση της ιστορίας και η φωνή του Εddie Veder που το δυσκολεύει παρά το γεγονός πως ο ίδιος o McCandless σε διαβεβαιώνει στο τελευταίο του σημείωμα πως έζησε μια υπέροχη ζωή, την ίδια ώρα όμως που ένα από τα πιο γνωστά αποφθεύματα που του αποδίδονται λέει πως “η ευτυχία δεν είναι αληθινή, εκτός και αν μοιράζεται”. Τυχερός ή άτυχος ο McCandless μέχρι και σήμερα ίσως η ανάγκη του για φυγή εκτός ιστού “επιβεβαιώνεται” σε κάθε νέα περίπτωση ανθρώπου που επιλέγει να κάνει κάτι ανάλογο. Και είναι λίγο περισσότεροι από όσους ίσως υποθέταμε.

Η πιο γνωστή περίπτωση ανθρώπου που εγκατέλειψε το πλέγμα της κοινωνίας, παρά το γεγονός πως υπήρξαν και άλλοι πριν από αυτόν, για να ζήσει το όνειρό του έγινε γνωστή μερικώς από το βιβλίο του Jon Krakauer “Into the Wild”, και ευρέως από την ομώνυμη ταινία του Sean Penn. Πρόκειται για τον Christopher McCandless, ο οποίος άλλαξε το όνομά του σε “Alexander Supertramp”. Αμερικανός νέος που ονειρεύτηκε την προσωπική του Οδύσσεια από τις ΗΠΑ με τελικό και μόνιμο προορισμό την Αλάσκα, στην οποία θα ζούσε “στην γη” της μακριά από τον πολιτισμό και τους ανθρώπους.

Γεννημένος την δεκαετία του 1960, μορφωμένος με το υπόβαθρο της οικογένειάς του να κατατάσσεται στην ανώτερη ακαδημαική και οικονομική τάξη και τον ίδιο να τροφοδοτεί την σκέψη του από νεαρή υλικία κατά της υλιστικής πραγματικότητας όπως αυτή διαμορφωνόταν ακόμα και στον μικρόκοσμό του. Ο Supertramp κατάφερε και έφτασε στην Αλάσκα όπου και έζησε για 113 ημέρες, στο επικό bus 142, με το τέλος του να είναι σύντομο και τραγικό καθώς υπέκυψε (από πείνα ή τροφική δηλητηρίαση) στα τέλη Αυγούστου του 1992.

Όσα γνωρίζουμε σήμερα για την παραμονή του εκεί προέρχονται από τις προσωπικές του φωτογραφίες και σημειώσεις που κρατούσε και βρέθηκαν στα λιγοστά πράγματά του. Το εγκαταλελειμμένο λεωφορείο που έγινε το καταφύγιό του ουσιαστικά στην Αλάσκα, ονομάστηκε Magic Bus και μέχρι σήμερα αποτελεί τουριστικό αξιοθέατο. Το τελευταίο του σημείωμα, όταν προφανώς ένιωσε ότι δεν θα καταφέρει να επιβιώσει της ασιτίας, αναφέρει πως είχε μια υπέροχη ζωή και ευχαριστώντας τον Θεό γιαυτό σημείωσε το “αντίο” του.

Το σώμα του βρέθηκε σε κατάσταση αποσύνθεσης τον Σεπτέμβριο του 1992, μέσα στον υπνόσακό του στο magic bus, από κυνηγούς. Η νεκροψία έδειξε πως ο ιδιαίτερος Alexander Supertramp ήταν ήδη 20 ημέρες νεκρός με επίσημη αιτία θανάτου την ασιτία. Ίσως ο Christopher McCandless να ήταν άτυχος ή ακόμα και τελείως απροετοίμαστος για την περιπέτειά του. Το σίγουρο όμως είναι ότι η ιστορία του, η προσωπικότητά του και η ιδιοσυγκρασία που δεν χωρούσε στην κοινωνία τουλάχιστον όπως εκείνη ήταν διαμορφωμένη, δελέασε αν όχι ενέπνευσε, αρκετούς.

Μέχρι και σήμερα άντρες και ολιγομελής οικογένειες, κυρίως, εγκαταλείπουν τον κοινωνικό ιστό, παίρνουν τα απαραίτητα και επιλέγουν την ζωή ως ερημίτες στα βουνά και τα δάση. Επιλέγουν την μοναχικότητα και την απομάκρυνση από τον πολιτισμό όχι ως διακοπές, αλλά συνειδητά ως ανάγκη η οποία σε πολλές περιπτώσεις θα τους κρατήσει πράγματι μακριά από όλους τους υπόλοιπους έως και το τέλος της ζωής τους.

Μερικοί διαλέγουν μία πιο προετοιμασμένη “εκδοχή” φυγής από τον McCandless, μεταφέροντας ουσιαστικά το “σπίτι” τους μακριά από την θέα των υπολοίπων και άλλοι επιλέγουν πάλι να εγκαταλείψουν τα “εγκόσμια” παίρνοντας μαζί τους την τεχνολογία και κατεπέκταση τα κοινωνικά τους δίκτυα, όπως στην περίπτωση του αμερικανού Dax Justin ο οποίος από κλασικός άνθρωπος των επιχειρήσεων αποφάσισε να παρατήσει την σταθερή του δουλειά, φίλους και οικογένεια και να γνωρίσει την φύση. O Justin όχι μόνο δεν επέστρεψε ποτέ στο γραφείο του, αλλά, έγινε εξερευνητής, και χρησιμοποιώντας την δύναμη του instagram απέκτησε χιλιάδες ακόλουθους, με αποτέλεσμα πλεόν να ζει αποκλειστικά στην φύση και να συνεργάζεται ταυτόχρονα ως free lancer με μεγάλα Μέσα.

Εκτός από εκείνους που εγκαταλείπουν ουσιαστικά τους ανθρώπους και όχι τον τρόπο ζωής, υπάρχουν και εκείνοι που επιλέγουν να ακολουθήσουν τα βήματα του McCandless, εγκαταλείποντας τα πάντα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πρότζεκτ πρόσφατα σχετικά, αφορά στην τελευταία και εξελισσόμενη δουλειά του νεαρού γάλλου φωτογράφου Antoine Bruy η οποία τιτλοφορείται “Scrublands”. Στην φωτογραφική σειρά την οποία δουλεύει για περισσότερα από δύο χρόνια, αιχμαλωτίζονται στα καρέ της τα πορτρέτα αλλά και στιγμές της ζωής, εκείνων που επέλεξαν να δραπετεύσουν από την κοινωνία και να βρουν την ιδεατή για τους ίδιους ελευθερία στα βουνά της κεντρικής Ευρώπης, ζώντας ως ερημίτες στο απόλυτο φυσικό πεδίο.

Στα βουνά της Ουκρανίας και της Ρωσίας από την άλλη, ο φωτογράφος Danila Tkachenko έκανε σχεδόν υπεράνθρωπες προσπάθειες για να έρθει σε επικοινωνία με τους ερημίτες που εγκατέλειψαν την κοινωνία για να ζήσουν στην άγρια φύση. Όταν κατάφερε τελικά να βρει κάποιους από αυτούς, πράγμα απίστευτα δύσκολο, όπως ο ίδιος περιγράφει, όταν πρόκειται για ανθρώπους που ουσιαστικά ήθελαν να χαθούν, όσα μετέφερε με τον φακό του είναι εθιστικά ιδιαίτερα. Οι άνθρωποι αυτοί -για την ακρίβεια μόλις έξι ενώ οι πληροφορίες του μιλούσαν για δεκάδες- ζουν εντελώς μοναχικά, σε σπηλιές ή μικρές καλύβες και τρέφονται αποκλειστικά με ό,τι καταφέρουν να πιάσουν στο κυνήγι. Σε περίπτωση αρρώστιας είτε “ζουν μαζί της” είτε αυτοθεραπεύονται με παραδοσιακές μεθόδους.

Από τον McCandless που ένιωσε την ανάγκη να αλλάξει μέχρι και το όνομά του έως τους σύγχρονους ερημίτες στα βουνά της Ευρώπης και τον εξερευνητή που έπιασε το απόλυτο εργασιακό στάτους, άνθρωποι εξακολουθούν και εγκαταλείπουν τις σύγχρονες κοινωνίες επιλέγοντας την μοναχικότητα του ακατέργαστου και απάτητου αντί οτιδήποτε άλλου θυμίζει ανθρώπινο. Είτε που η ιστορία του ανθρώπου κάνει πράγματι κύκλο με αυτήν να βρίσκεται στην παρούσα “φάση ντε ζαβού” του προιστορίας του, είτε που ο άνθρωπος δεν κατάφερε ποτέ να φτιάξει τον κόσμο στα μέτρα του.