Γιατί οι νέοι ψάχνουν tips για την εργασία τους στα social media

Στέκεται με μία πετσέτα στο μπάνιο της, η Emily Durham, carrer coach με έδρα το Τορόντο, βουρτσίζει τα μαλλιά της και δίνει συμβουλές.

«Η εταιρεία σας θα δουλέψει μέχρι τα κόκαλα αν το επιτρέψετε… Πάντα θα υπάρχει κάτι και θα το κάνετε πάντα εσείς», λέει η Durham σε ένα βίντεο στο Instagram.

Με 250.000 ακόλουθους, η 26χρονη είναι μία από τους πολλούς influencer στα social media που έχει αναδειχθεί μοιράζοντας συμβουλές σχετικά με τη δουλειά με έναν απλό και προσιτό τόνο. Πολλοί από αυτούς τους influencers κατοικούν στις ΗΠΑ, όμως υπάρχουν πολλοί σε όλο τον κόσμο. Η Mehar Sindhu Batra με σχεδόν 400.000 ακόλουθους και έδρα στο Λονδίνο λέει ότι το μεγαλύτερο μέρος του κοινού της βρίσκεται στην Ινδία.

Ανεξάρτητα από τις τοποθεσίες τους, αυτοί οι δημιουργοί περιεχομένου συχνά υιοθετούν παρόμοιο στυλ: βιντεοσκοπούν τον εαυτό τους μιλώντας στην κάμερα για θέματα όπως το πώς να κάνετε συνεντεύξεις, να διαπραγματεύεστε μισθούς, να χειρίζεστε κριτικές και να επικοινωνείτε με τους διευθυντές.

Δεν είναι τυχαίο ότι μεγάλα τμήματα ανθρώπων παρακολουθούν περιεχόμενο, που σχετίζεται με την εργασία αυτή τη στιγμή, δεδομένης της αύξησης των εργαζομένων που αλλάζουν θέσεις εργασίας, ακόμη και κλάδους.

Σύμφωνα με μία παγκόσμια έρευνα του 2022 από την εταιρεία συμβούλων διαχείρισης Deloitte, περίπου το 40% των Gen Z και το 24% των millenials θα ήθελαν να εγκαταλείψουν τη δουλειά τους μέσα σε δύο χρόνια.

Αλλά πέρα από τη γενική δίψα για επαγγελματικό προσανατολισμό, οι νέοι εργαζόμενοι βρίσκουν ιδιαίτερα ελκυστικά αυτά τα οποία άτυπα “κανάλια”, τα οποία γενικά διοικούνται από γυναίκες των Millenial και Gen Z, που παρέχουν μικρές συμβουλές. Οι ειδικοί λένε ότι αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι οι εργαζόμενοι στα πρώτα στάδια της σταδιοδρομίας αναζητούν συνομήλικους στις κοινωνικές πλατφόρμες και σε μορφές με τις οποίες γνωρίζουν ήδη πολύ καλά. Όταν αισθάνονται ότι μπορούν να συσχετιστούν με έναν influencer, είναι πιο ανοιχτοί και να εμπιστευτούν τις συμβουλές του.

«Ακριβώς αυτό που έψαχνα»

Οι influencers σταδιοδρομίας στο TikTok και στο Instagram γενικά δημιουργούν περιεχόμενο γύρω από ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που σχετίζονται με την εργασία. Πολλοί από αυτούς τους δημιουργούς δημοσιεύουν βίντεο βασισμένα σε συμβουλές, καθοδηγώντας τους ανθρώπους σε θέματα όπως η εύρεση νέων θέσεων εργασίας ή η λήψη προαγωγών.

Ένα κοινό θέμα είναι το πως να ζητήσετε υψηλότερο μισθό σε μία εργασία. Σ’ ένα από τα βίντεο της η Sindu Batra, υποδύεται τόσο τον διευθυντή προσλήψεων όσο και ενός συνεντευξιαζόμενου που ζητά καλύτερη αποζημίωση, δίνοντας ουσιαστικά στο κοινό της ένα σενάρια για να το χρησιμοποιήσει.

«Έχετε ένα πολύ μικρό παράθυρο για να διαπραγματευτείτε έναν υψηλότερο μισθό, αν δεν είναι αυτό που περιμένατε», γράφει στη λεζάντα.

Άλλες φορές, οι δημιουργοί επικεντρώνονται στον τρόπο με τον οποίο οι εργαζόμενοι πρέπει να συνηγορούν για τον εαυτό τους σε έναν οργανισμό. Για παράδειγμα, η coach καριέρας Tiffany Uman, 37 ετών, με έδρα το Μόντρεαλ, λέει στους ακολούθους ότι σταματούν τη δική τους εξέλιξη, εάν πιστεύουν ότι το να είναι μια ισχυρή προσωπικότητα θα οδηγήσει απαραίτητα σε μια προαγωγή ή θα αναλάβει περισσότερες ευθύνες και περιμένει ότι θα οδηγήσει σε αύξηση μισθού. Σε μια άλλη ανάρτηση, παρέχει τρία βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε για να ζητήσετε από ένα αφεντικό αύξηση.

Ενώ αυτοί οι παράγοντες επιρροής σταδιοδρομίας ποικίλλουν ως προς την τοποθεσία και το πολιτιστικό υπόβαθρο, πολλές από τις πιο δημοφιλείς είναι νεαρές γυναίκες στα 20 ή στα 30 τους. Όσοι μίλησαν στο BBC Worklife είπαν ότι οι ακόλουθοί τους μοιράζονται σε μεγάλο βαθμό αυτά τα χαρακτηριστικά. Οι Durham, Sindhu Batra και Uman, οι οποίοι είναι όλοι είτε Gen Z είτε millennials, λένε ότι ενώ δεν μιλούν αποκλειστικά σε γυναίκες, το κοινό τους είναι στην πλειοψηφία τους γυναίκες και σε ηλικία συνομήλικων. 

«Νομίζω ότι η κοινότητά μου μοιάζει πολύ με αυτό που είμαι», λέει η Sindhu Batra.

Η Ashley Luts, μια 28χρονη στρατολόγος στο πανεπιστήμιο, με έδρα τις ΗΠΑ, λέει ότι άρχισε να ακολουθεί την Uman στις αρχές του 2022 όταν συνάντησε τα βίντεό της μέσω του Instagram. Ήταν στο εργατικό δυναμικό μερικά χρόνια, αλλά ένιωθε ότι βρισκόταν σε ένα σταυροδρόμι. 

Μία από τις πελάτισσες της Uman, η 30χρονη Andriana Hnatykiw από το Μόντρεαλ, λέει ότι όταν είδε για πρώτη φορά το περιεχόμενο της, ακολούθησε αμέσως το στυλ του coach. «Το πώς παρουσίαζε τον εαυτό της και πώς μου μίλησε είναι αυτό ακριβώς που έψαχνα και δεν είχε νόημα να προσθέσω περισσότερη δουλειά για να βρω κάποιον άλλο». Ήταν το αντίθετο, λέει, από τους τυπικούς επαγγελματίες καριέρας που έβλεπε, οι οποίοι για εκείνη ήταν «πολύ στείροι και απομακρυσμένοι».

Αν και το coaching καριέρας δεν είναι ένας νέος κλάδος, οι ειδικοί λένε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρέχουν έναν νέο τρόπο παροχής αυτών των πληροφοριών που είναι ιδιαίτερα ελκυστικός για τους νέους εργαζόμενους αυτή τη στιγμή.

Η Mary Chayko, διακεκριμένη καθηγήτρια και Διευθύντρια Διεπιστημονικών Σπουδών στη Σχολή Επικοινωνίας και Πληροφοριών του Πανεπιστημίου Rutgers, στις ΗΠΑ, λέει ότι η αναζήτηση συμβουλών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πιο βολική και αποτελεσματική για τους νέους. “Είστε εκεί ούτως ή άλλως. Είναι στην τσέπη σας. Είναι στο φορητό υπολογιστή σας. Απλώς φαίνεται σαν ένας πιο σύγχρονος τρόπος για να κάνετε πολλά από αυτά”, λέει ο Chayko.

Η Luts απηχεί αυτό το συναίσθημα, λέγοντας ότι της αρέσει που η Uman κάνει βίντεο στη λειτουργία Reels του Instagram. 

«Περνούσα ώρες εξετάζοντας τα πράγματά της, γιατί όλα ήταν εντάξει, αλλά ήταν σύντομο και λειτουργικό». Και ενώ πολλοί influencers προσφέρουν επί πληρωμή, ατομικές συμβουλευτικές υπηρεσίες για τη δημιουργία εσόδων από τα κανάλια τους, πολλές από τις συμβουλές τους καταναλώνονται δωρεάν – ένα άλλο όφελος που κάνει αυτούς τους προπονητές μέσων κοινωνικής δικτύωσης ελκυστικές και προσβάσιμες στο νεότερο κοινό.

Ακόμα κι αν οι influencers δεν έχουν τη δική τους εκτεταμένη επαγγελματική θητεία και συχνά δεν κατέχουν διαπιστευτήρια όπως πιστοποιητικά “προπόνησης”, οι ειδικοί λένε ότι έχουν ιδιότητες που κάνουν τους ακόλουθους να τους εμπιστεύονται. Η Uman εργάστηκε ως διευθύντρια μάρκετινγκ στην παγκόσμια εταιρεία ομορφιάς L’Oréal για περισσότερο από μια δεκαετία. H Sindhu Batra είναι κάτοχος MBA από το Imperial College Business School του Λονδίνου και υπηρέτησε ως ανώτερη σύμβουλος στην εταιρεία συμβούλων διαχείρισης Moorhouse που εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο. Και οι δύο γυναίκες ξεκίνησαν την προπόνηση σταδιοδρομίας ενώ εργάζονταν σε εταιρικές θέσεις εργασίας, και οι δύο εγκατέλειψαν τις προηγούμενες θέσεις τους το 2021 για να επικεντρωθούν με πλήρη απασχόληση στις δικές τους επιχειρήσεις, οι οποίες απογειώθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Σύμφωνα με την Kelli Burns, αναπληρώτρια καθηγήτρια στη Σχολή Διαφήμισης και Μαζικών Επικοινωνιών Zimmerman στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Φλόριντα, η σχετικότητα, η αυθεντικότητα και η αρεστότητα οδηγούν τους χρήστες να τους εμπιστεύονται. Η διαφάνειά τους, προσθέτει, τους κάνει να νιώθουν σε μεγάλο βαθμό προσιτοί και μη εκφοβιστικοί: το περιστασιακό τους στυλ –όπως ένα βίντεο που γυρίστηκε στο μπάνιο– ελκύει το κοινό, γιατί προσφέρει μια ματιά στο ποιοι είναι ως άνθρωποι.

“Το να μην είσαι πολύ κομψός με τον τρόπο που παρουσιάζεσαι είναι ένας άλλος δείκτης ότι είσαι κάποιος που μπορεί να τον εμπιστευτείς”, λέει. “Αυτή η αντίληψη της αυθεντικότητας μπορεί να οδηγήσει σε αξιοπιστία.” Προσθέτει ότι οι άνθρωποι μπορούν να δημιουργήσουν μια σχέση εμπιστοσύνης πιο εύκολα με άτομα με τα οποία μπορούν να ταυτιστούν.

«Είναι πιο πιθανό να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με παρόμοιους ανθρώπους», συμφωνεί η Selin Kesebir, αναπληρώτρια καθηγήτρια οργανωτικής συμπεριφοράς στο London Business School. «Αν είμαι μια γυναίκα 30 ετών, θα συγκρίνω τον εαυτό μου με μια άλλη γυναίκα 30 ετών και θα πάρω τις ενδείξεις μου για το αν είμαι στο σωστό δρόμο, Κάνω τα σωστά πράγματα, είτε ζω τη ζωή μου με τον σωστό τρόπο από εκείνη.”

Φυσικά, αυτό που προσφέρουν αυτοί οι influencers δεν είναι εντελώς πρωτότυπο. Ακόμη και η influencer Sindhu Batra αναγνωρίζει ότι πολλές από τις συμβουλές που δίνει στους πελάτες της που προπονούν είναι διαθέσιμες αλλού. «Αυτό που μοιράζομαι δεν είναι τίποτα ασυνήθιστο. Μπορούν να γκουγκλάρουν αυτά τα πράγματα», λέει. «Νομίζω ότι είναι απλώς η ανθρώπινη σύνδεση. Αν έχω ένα βίντεο που δεν έχει το πρόσωπό μου στο εξώφυλλο, δεν θα κάνει το ίδιο».

Η σύνδεση ήταν ένας βασικός παράγοντας που οδήγησε την Tanvi Passi, μια 22χρονη φοιτήτρια Οικονομικών στο Jalandhar της Ινδίας, στο Sindhu Batra. Άρχισε να την ακολουθεί το 2020 και λέει ότι ένα πράγμα που εκτιμά για το στυλ της Sindhu Batra είναι ότι είναι ανοιχτή για τη ζωή της. «Θα σας πει ότι ένιωθε νευρική πριν από μια συνέντευξη και μετά πώς πήγε πολύ καλά», λέει η Passi. «Σε κάνει να συνειδητοποιήσεις ότι είμαστε απλώς άνθρωποι, όπως εκείνη… Γι’ αυτό πιστεύω ότι είναι πραγματικά αξιόπιστη, γιατί η ίδια κάνει όλα αυτά τα πράγματα».

Ως επιρροή, η Durham κατανοεί την αξία της καλλιέργειας μιας αίσθησης οικειότητας με το κοινό της. «Σε τελική ανάλυση, αυτό που αναζητούν είναι ένας φίλος για να επικυρώσει την εμπειρία τους», λέει. “Είναι κάπως έτσι, όπως ο καλύτερος φίλος κατά παραγγελία που θα μπορεί να σε καθοδηγήσει στα πράγματα χωρίς να αισθάνεται σαν μια πολύ επίσημη, επίπονη διαδικασία.”

«Είναι πιο πιθανό να συγκρίνουμε τον εαυτό μας με παρόμοιους ανθρώπους», συμφωνεί η Selin Kesebir, αναπληρώτρια καθηγήτρια οργανωτικής συμπεριφοράς στο London Business School. «Αν είμαι μια γυναίκα 30 ετών, θα συγκρίνω τον εαυτό μου με μια άλλη γυναίκα 30 ετών και θα πάρω τις ενδείξεις μου για το αν είμαι στο σωστό δρόμο, Κάνω τα σωστά πράγματα, είτε ζω τη ζωή μου με τον σωστό τρόπο από εκείνη.”

Φυσικά, αυτό που προσφέρουν αυτοί οι influencers δεν είναι εντελώς πρωτότυπο. Ακόμη και η influencer Sindhu Batra αναγνωρίζει ότι πολλές από τις συμβουλές που δίνει στους πελάτες της είναι διαθέσιμες και αλλού. «Αυτό που μοιράζομαι δεν είναι τίποτα ασυνήθιστο. Μπορούν να ψάχνουν στο internet για αυτά τα πράγματα», λέει. «Νομίζω ότι είναι απλώς η ανθρώπινη σύνδεση. Αν έχω ένα βίντεο που δεν έχει το πρόσωπό μου στο εξώφυλλο, δεν θα είναι το ίδιο».

Η σύνδεση ήταν ένας βασικός παράγοντας που οδήγησε την Tanvi Passi, μια 22χρονη φοιτήτρια Οικονομικών στο Jalandhar της Ινδίας, στο Sindhu Batra. Άρχισε να την ακολουθεί το 2020 και λέει ότι ένα πράγμα που εκτιμά για το στυλ της Sindhu Batra είναι ότι είναι ανοιχτή για τη ζωή της. «Θα σας πει ότι ένιωθε νευρική πριν από μια συνέντευξη και μετά πώς πήγε πολύ καλά», λέει η Passi. «Σε κάνει να συνειδητοποιήσεις ότι είμαστε απλώς άνθρωποι, όπως εκείνη… Γι’ αυτό πιστεύω ότι είναι πραγματικά αξιόπιστη, γιατί η ίδια κάνει όλα αυτά τα πράγματα».

Ως επιρροή, η Durham κατανοεί την αξία της καλλιέργειας μιας αίσθησης οικειότητας με το κοινό της. «Σε τελική ανάλυση, αυτό που αναζητούν είναι ένας φίλος για να επικυρώσει την εμπειρία τους», λέει. 

«Είναι ένας πιθανός εαυτός»

Ενώ οι συμβουλές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να είναι κίνητρα, έχουν τους περιορισμούς τους. Τα βίντεο στο Instagram και στο TikTok τείνουν να είναι αρκετά εκτεταμένα, βασιζόμενα σε γενικεύσεις σχετικά με την εταιρική κουλτούρα και την ανθρώπινη συμπεριφορά που μπορεί να μην ισχύουν για την ατομική κατάσταση ενός ατόμου.

Επιπλέον, πολλοί από τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων στο εργατικό δυναμικό ανήκουν σε παλαιότερες γενιές, πράγμα που σημαίνει ότι η ικανότητα των νέων εργαζομένων να κατανοούν τις αξίες αυτών των ηγετών θα είναι επίσης σημαντική καθώς οικοδομούν εμπιστοσύνη και επιρροή στους οργανισμούς τους. Το να βασιζόμαστε αποκλειστικά σε νεότερους προπονητές θα μπορούσε να περιορίσει το εύρος των γνώσεών τους.

Επιπλέον, η παρακολούθηση συμβουλών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να είναι επικίνδυνη επειδή οι άνθρωποι συχνά συγχέουν τη δημοτικότητα με την αξιοπιστία. «Χωρίς καν να σκεφτόμαστε αυτό το άτομο και αν έχει εξειδίκευση ή όχι, απλώς λέμε ότι το γεγονός ότι έχει τόσους πολλούς ακόλουθους είναι μια καλή ένδειξη ότι είναι μια αξιόπιστη πηγή πληροφοριών», προειδοποιεί ο Μπερνς.

Ωστόσο, για τους νέους εργαζομένους, η παρακολούθηση influencer μπορεί να είναι τόσο φιλόδοξη όσο και πρακτική. Οι Influencers προβάλλουν μια εξιδανικευμένη επαγγελματική προσωπικότητα, μεταφέροντας μια αίσθηση ελέγχου και αυτοπεποίθησης που πολλοί άνθρωποι ποθούν στην επαγγελματική τους ζωή. Όταν κάποιος βλέπει έναν δημοφιλή δημιουργό να μιλά για τον τρόπο προώθησης του, μπορεί να μην ενδιαφέρεται αποκλειστικά για πρακτικές συμβουλές.

«Δεν είναι μόνο η μεταφορά πληροφοριών, αλλά και η χρήση αυτού του ατόμου ως πρότυπο και έμπνευση», λέει η Burns. «Είναι ένας πιθανός εαυτός… κάτι στο χέρι μου».

Πηγή: BBC