H βαθιά μοναξιά της μητρότητας

«Μία από τις πιο περίεργες εμπειρίες για μένα στην αρχή της μητρότητας ήταν μια επαναλαμβανόμενη εικόνα ή αίσθηση, όταν περπατούσα στο δρόμο, σπρώχνοντας το μωρό στο καροτσάκι, ότι ένα ελαφρύ αεράκι θα μπορούσε να με αποσυνθέσει, να με διαλύσει σε θραύσματα ή σκόνη.

Φαντάζομαι πως αυτό οφειλόταν σε κάποιο βαθμό στη συγκλονιστική (για μένα) μεταμόρφωση του να γίνεσαι μητέρα, ψυχολογικά, σωματικά και κοινωνικά. Αλλά, ανατρέχοντας στο παρελθόν, είμαι σίγουρη πως είχε να κάνει και με τη μοναξιά.

Νιώθω ντροπή να το παραδεχτώ, αλλά η νέα μητρότητα ήταν η πιο μοναχική περίοδος της ζωής μου.

Αυτό με εξέπληξε. Παρά το ότι είχα έναν υποστηρικτικό σύντροφο και συν-γονέα, οικογένεια και φίλους, πρόσβαση σε βιβλιοθήκη και ομάδες για μωρά, και μια τάση προς την εσωστρέφεια, η απομονωμένη διάταξη της σύγχρονης μητρότητας ήταν σοκαριστική. Μία έρευνα έδειξε ότι περισσότερο από το ένα τρίτο των νέων μητέρων στο Ηνωμένο Βασίλειο περνούν οκτώ ώρες την ημέρα μόνες με τα μωρά τους, και αυτό συνέβαινε συχνά και σε μένα.

Το μωρό μου ήταν υπέροχο, όπως είναι όλα τα μωρά, αλλά το να μη μιλάω με ενήλικες για ώρες κάθε φορά, τις περισσότερες μέρες της εβδομάδας, ήταν μια παράξενη εμπειρία. Με έτρωγε μέσα μου. Έχασα κοινωνικές δεξιότητες και αυτοπεποίθηση. Σίγησα και, για ένα διάστημα, αποσύρθηκα.

Δυσκολεύτηκα να ζητήσω ή να δεχτώ βοήθεια. Δεν ήξερα πώς να μιλήσω για το χάος του τοκετού, για την επίδραση στο σώμα και το μυαλό μου – κάτι που σίγουρα συνέβαλε σε περιόδους κατάθλιψης και άγχους.

Νόμιζα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με μένα. Δεν έπρεπε αυτή να είναι η πιο ευτυχισμένη περίοδος της ζωής μου;».

Γνωρίζουμε εδώ και καιρό για τους κινδύνους της μοναξιάς για την υγεία. Η επίδρασή της συγκρίνεται με το αποτέλεσμα του καπνίσματος 15 τσιγάρων την ημέρα.

Ωστόσο, μέχρι πρόσφατα, λίγα ήταν γνωστά για τη μοναξιά κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και της λοχείας. Στην πραγματικότητα, αυτό που ένιωθα δεν ήταν καθόλου ασυνήθιστο.

Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι το 80 έως 90% των νέων μητέρων αισθάνονται μοναξιά. Μια μελέτη βρήκε ότι το 43% των μητέρων κάτω των 30 ετών στο Ηνωμένο Βασίλειο αισθάνονταν πάντα μοναξιά.

Η μοναξιά είναι πιο διαδεδομένη στη νέα γονεϊκότητα από ό,τι στον γενικό πληθυσμό και είναι πιο συχνή σε συγκεκριμένες ευάλωτες ομάδες, όπως οι νεαροί γονείς, οι μητέρες μετανάστριες και πρόσφυγες, οι μητέρες χωρίς υποστηρικτικούς συντρόφους, οι μητέρες που φροντίζουν ένα παιδί με σοβαρά προβλήματα υγείας και οι γονείς που είναι τρανς και μη δυαδικοί.

Η μοναξιά, όπως είναι αναμενόμενο, μπορεί να οδηγήσει σε ψυχικές ασθένειες. Το 2023, μια ανασκόπηση δεδομένων που πραγματοποιήθηκε στο University College London βρήκε ότι η μοναξιά ήταν ένας βασικός παράγοντας κινδύνου για την περιγεννητική κατάθλιψη. Η επικεφαλής της μελέτης, η Δρ. Katherine Adlington, δήλωσε: «Διαπιστώσαμε ότι η μοναξιά ήταν κεντρική στις εμπειρίες των εγκύων και νέων μητέρων με κατάθλιψη. Η χρόνια μοναξιά – το να νιώθεις συχνά ή πάντα μόνος – είναι πλέον μια εμπειρία για περίπου το ένα τρίτο των νέων γονέων».

Αυτό το επίπεδο μοναξιάς και απομόνωσης δεν φαίνεται καθόλου ιδανικό για ένα είδος που βασίζεται στην κοινωνική επαφή για την υγεία, την ευημερία, την επιβίωση και τη μάθηση. Οπότε, γιατί οι μητέρες στην κοινωνία μας αισθάνονται τόσο μόνες;

Κάποια υπαρξιακή μοναξιά στη νέα μητρότητα ίσως είναι αναπόφευκτη. Για παράδειγμα, βρήκα ότι υπήρχε μια προσωπική υπαρξιακή διαδικασία που έπρεπε να περάσω για να κατανοήσω το γεγονός ότι έφερα μια ζωή στον κόσμο μέσω του σώματός μου.

Όμως, μεγάλο μέρος της απομόνωσης που νιώθουν οι νέοι γονείς είναι συνέπεια του τρόπου με τον οποίο είναι δομημένες ορισμένες σύγχρονες κοινωνίες.

Ας πάρουμε την άμεση περίοδο μετά τον τοκετό. Σε πολλές κουλτούρες ανά τον κόσμο, όπως στην Κίνα, την Ιαπωνία, την Ινδία και τη Νότια Αμερική, οι νέες μητέρες ακολουθούν παρόμοιες πρακτικές ή τελετουργίες μετά τη γέννα, που αναγνωρίζουν το συναισθηματικό βάρος που φέρνει η μητρότητα, καθώς και τι περνάει το σώμα κατά την εγκυμοσύνη και τον τοκετό.

Αυτές συχνά περιλαμβάνουν έναν συνδυασμό γευμάτων πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά, μασάζ, ροφημάτων και βοτανικών λουτρών, που ετοιμάζονται από στενούς γυναικείους συγγενείς, γυναίκες της κοινότητας ή προσληφθείσες βοηθούς μετά τον τοκετό, οι οποίες φροντίζουν τη μητέρα και το μωρό για περίπου 40 ημέρες. Η μητέρα αναμένεται να ξεκουραστεί και να την φροντίζουν, ενώ ταΐζει και δεθεί με το μωρό της.

Στο Βιετνάμ, αυτή η περίοδος ονομάζεται namo, που σημαίνει «ξάπλωμα σε φωλιά». Στη Νιγηρία, το omugwo είναι το όνομα της πολιτιστικής πρακτικής των Ίγκμπο για την περιποίηση της νέας μητέρας και του μωρού από τη μητέρα της ή από μεγαλύτερες γυναίκες συγγενείς. Στο Μεξικό, μια τελετή που ονομάζεται «κλείσιμο των οστών» βοηθά στη συναισθηματική και σωματική επαναφορά του σώματος της γυναίκας μετά το ακραίο άνοιγμα που απαιτεί η γέννα.

Στις δυτικές κοινωνίες, μια νέα μητέρα αφήνεται κυρίως μόνη της μετά τη γέννα. Συνήθως, γεννάει στο νοσοκομείο και επιστρέφει σπίτι λίγο αργότερα. Αν υπάρχει σύντροφος, αυτός ή αυτή θα έχει συνήθως δύο εβδομάδες γονικής άδειας από τη δουλειά, και στη συνέχεια ο πρωταρχικός φροντιστής – συνήθως η μητέρα – θα φροντίζει το μωρό στο σπίτι για ένα χρονικό διάστημα. Ο σύντροφος μπορεί να έχει μόνο μία εβδομάδα άδεια: σε μια κυβερνητική διαβούλευση που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2023, μία από τις προτεινόμενες “μεταρρυθμίσεις” ήταν να επιτραπεί η νόμιμη πατρική άδεια να ληφθεί σε δύο ξεχωριστά εβδομαδιαία μπλοκ αντί για δύο συνεχόμενες εβδομάδες. Όπως γνωρίζει οποιοσδήποτε έχει κάνει καισαρική ή έχει υποστεί τραυματισμό κατά τον τοκετό, συχνά χρειάζονται περισσότερες από επτά ημέρες για να μπορέσει κάποιος να περπατήσει ξανά κανονικά.

Ωστόσο, στον ύστερο καπιταλισμό, ο χρόνος είναι χρήμα και οι άνθρωποι δεν έχουν χρόνο. Σε μια έρευνα του 2019 για τους γονείς, το 14% των πατέρων που δεν πήραν καθόλου νόμιμη άδεια ανέφεραν ότι ήταν πολύ απασχολημένοι για να πάρουν άδεια από τη δουλειά.

Η ιδέα ενός γονέα που μένει στο σπίτι μόνος με ένα βρέφος είναι σχετικά νέα. Για το μεγαλύτερο μέρος της εξελικτικής μας ιστορίας, οι άνθρωποι ζούσαν σε μικρές ομάδες. Αυτό σήμαινε ότι οι γυναίκες μεγαλώνανε τα παιδιά τους δίπλα σε άλλες γυναίκες ή έβγαιναν για αναζήτηση τροφής με τα μωρά τους κοντά. Οι εγκέφαλοι και τα νευρικά μας συστήματα εξελίχθηκαν σε κοινωνίες όπου η ανατροφή των παιδιών γινόταν συλλογικά.

Αυτό το είδος συλλογικής ανατροφής των παιδιών υπάρχει ακόμα και σήμερα. Μια πρόσφατη μελέτη υπό την καθοδήγηση του Nikhil Chaudhary από το Πανεπιστήμιο του Cambridge, στις κοινότητες κυνηγών-συλλεκτών Mbendjele BaYaka που ζουν στα τροπικά δάση στο βόρειο τμήμα της Δημοκρατίας του Κονγκό, βρήκε ότι πολλοί ενήλικες φροντιστές, γνωστοί ως «αλλογονείς», ανταποκρίνονταν στο κλάμα ενός παιδιού πάνω από το 40% των περιπτώσεων, ενώ παρείχαν στενή φροντίδα και σωματική επαφή.

Η υποστήριξη για τη φροντίδα των παιδιών, έγραψαν οι ερευνητές, φαίνεται πως ήταν σημαντική στο εξελικτικό μας παρελθόν. Σήμερα, οι «WEIRD (Western, Educated, Industrialised, Rich, and Democratic) γονείς» αντιμετωπίζουν την πρόκληση της ανατροφής των παιδιών έξω από τα συνεργατικά συστήματα φροντίδας που ήταν τόσο κεντρικά για την εξέλιξη του είδους μας.

Στους πρώτους μήνες της μητρότητας, ένιωθα μερικές φορές ότι το νευρικό μου σύστημα απλά δεν είχε εξελιχθεί για τη συνεχή φυσική και ψυχολογική φροντίδα που το μωρό μου χρειαζόταν, συχνά χωρίς κανενός είδους διάλειμμα. Αυτό έγινε ένας φαύλος κύκλος. Η απομόνωση οδηγούσε σε εξάντληση, η οποία σήμαινε ότι δεν είχα ενέργεια για κανέναν άλλον, κάτι που με τη σειρά του οδηγούσε σε μοναξιά. Ειλικρινά, ακόμα και τώρα που τα παιδιά μου έχουν περάσει το στάδιο του μωρού, μερικές φορές εξακολουθώ να αισθάνομαι έτσι.

«Αν κάποιος κοιτούσε τον κόσμο μας από ψηλά, θα νόμιζε ότι αυτό είναι πλήρης τρέλα, γιατί εδώ είναι όλες αυτές οι μητέρες κλεισμένες σε αυτά τα μικρά κουτιά», λέει η Andrea O’Reilly, καθηγήτρια στη Σχολή Σπουδών Φύλου, Σεξουαλικότητας και Γυναικείων Σπουδών στο Πανεπιστήμιο York στο Τορόντο και ιδρύτρια των σπουδών μητρότητας, μιας ακαδημαϊκής πειθαρχίας που ερευνά θέματα σχετικά με τη μητρότητα και τον ματριαρχικό φεμινισμό (έναν φεμινισμό επικεντρωμένο στη μητέρα). «Ο τρόπος που ζούμε στα σπίτια μας, πώς διαμορφώνουμε τις γειτονιές μας, πώς οργανώνουμε την εργασία μας, όλα αυτά τροφοδοτούν αυτή την απόλυτη ιδιωτικοποίηση της οικογένειας».

Το 2021, το BBC Loneliness Experiment διαπίστωσε ότι, όπως ήταν αναμενόμενο, σε όλο τον κόσμο, όσοι ζουν σε ατομικιστικές κουλτούρες είναι πιο πιθανό να νιώθουν μοναξιά.

Για πολύ καιρό, νόμιζα ότι αυτό ήταν δικό μου λάθος, η δική μου αποτυχία. Αλλά από τότε που έγραψα το βιβλίο μου Matrescence, το οποίο αφορά τη μετάβαση στη μητρότητα και πώς αυτή επηρεάζει το μυαλό, τον εγκέφαλο και το σώμα, αλληλογραφώ με εκατοντάδες γυναίκες και έχω μάθει ότι πολλές από αυτές νιώθουν το ίδιο.

Υπάρχει μια ξεχωριστή σχεσιακή διάσταση στη μοναξιά των νέων μητέρων. Ένα μοτίβο που έχω παρατηρήσει στα μηνύματα που έχω λάβει από αναγνώστες τον τελευταίο χρόνο από τότε που δημοσιεύθηκε το Matrescence είναι το αίσθημα ντροπής και στίγματος γύρω από την υποκειμενική εμπειρία της νέας μητρότητας, και στη συνέχεια η σιωπή του εαυτού και η απομόνωση, συχνά συνοδευόμενη από αγωνία, σοκ και μερικές φορές ψυχική ασθένεια.

Μια μελέτη του 2021 με επικεφαλής την κλινική ψυχολόγο Dr. Billie Lever Taylor στο King’s College London φωτίζει τις κοινωνικές πτυχές της ψυχικής δυσφορίας μετά τον τοκετό. Όλες οι μητέρες ένιωθαν ντροπή και άγχος για το αν θα κριθούν «ανεπαρκείς», αλλά οι μητέρες από εθνοτικές μειονότητες, χαμηλότερα κοινωνικά στρώματα ή όσες ήταν ανύπαντρες ή νέες, αισθάνονταν μεγαλύτερο φόβο ότι θα κριθούν ως «κακές μητέρες».

«Υπήρχε ένα αίσθημα μοναξιάς στις πεποιθήσεις των μητέρων ότι ήταν μόνες στα συναισθήματά τους και ότι δεν έπρεπε να τα παραδεχτούν, εμποδίζοντας έτσι τις ειλικρινείς, αυθεντικές αλληλεπιδράσεις με τους άλλους», έγραψαν η Taylor και η ομάδα της. Οι νέες μητέρες που ένιωθαν δυσφορία αποσύρονταν ενεργά από τον φόβο ότι θα γίνουν «βάρος».

Η ατομικιστική κουλτούρα του Ηνωμένου Βασιλείου μπορεί να προκαλέσει σοκ σε άτομα από πιο συλλογικές κουλτούρες. Στη μελέτη της Taylor, μια μητέρα που ταυτίζεται ως Μαύρη Αφρικανή και Μουσουλμάνα συνέκρινε την κοινωνική υποστήριξη για τις μητέρες στη χώρα καταγωγής της στην Αφρική με την έλλειψή της στην Αγγλία. «Αν ήσουν στο σπίτι τώρα, ξέρεις, οι γονείς σου, τους δίνεις τα παιδιά σου κάποιες φορές. Για δύο ή τρεις ημέρες, θα ήταν με τους γονείς σου. Έχεις λίγη ξεκούραση. Αλλά εδώ δεν υπάρχει κανείς», είπε η γυναίκα.

Άλλοι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι τα αίτια της μοναξιάς κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό περιλαμβάνουν την έλλειψη αναγνώρισης των δυσκολιών που συνοδεύουν τη μητρότητα, το βάρος της φροντίδας των παιδιών, την απουσία κοινότητας και κοινωνικών δικτύων, την αναντιστοιχία μεταξύ προσδοκιών και πραγματικότητας, καθώς και το στίγμα που συνδέεται με τις δυσκολίες του θηλασμού.

Το αίσθημα αποτυχίας ανάμεσα στους νέους γονείς εμφανίζεται ξανά και ξανά σε μια μελέτη του 2024 από τη Δρ. Ruth Naughton-Doe, ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του York με ειδίκευση στη μοναξιά. «Αλλά δεν ήταν αυτοί που απέτυχαν», λέει. «Είχαν αποτύχει επειδή η κοινωνία δεν εκτιμά τη γονική μέριμνα. Είχαν αποτύχει εξαιτίας των υποστελεχωμένων υπηρεσιών».

Η Naughton-Doe διαπίστωσε ότι οι δομικοί παράγοντες της μοναξιάς ήταν ποικίλοι και περιλάμβαναν τη φτώχεια και την ανισότητα, τις ανεπαρκείς και ακριβές δημόσιες συγκοινωνίες, την κακή υποδομή (συμπεριλαμβανομένων των μη ασφαλών πεζοδρομίων για καροτσάκια και των λίγων διαθέσιμων χώρων για το τάισμα ή την αλλαγή ενός μωρού), τη περιορισμένη γονική άδεια και τις χαμηλές αποδοχές μητρότητας και πατρότητας.

Τα μέτρα λιτότητας έχουν στερήσει από τις κοινότητες δημόσιους χώρους που είναι ασφαλείς και φιλόξενοι για μικρά παιδιά και τους φροντιστές τους. Ένα στα τρία παιδιά κάτω των εννέα ετών στη Βρετανία δεν ζει κοντά σε μια παιδική χαρά. Εκατοντάδες βιβλιοθήκες έχουν κλείσει. Τα κέντρα παιδικής μέριμνας Sure Start έχουν υποστεί περικοπές στον προϋπολογισμό κατά 60% από το 2010, με πολλά από αυτά να κλείνουν. Η λιτότητα έχει επίσης διαβρώσει την κοινωνική υποστήριξη: από το 2015, ο αριθμός των επισκεπτών υγείας στην Αγγλία έχει μειωθεί κατά 37%.

Ένα κοινό θέμα στην έρευνα της Naughton-Doe είναι ότι οι επαγγελματίες γυναίκες είναι μια ομάδα υψηλού κινδύνου για μοναξιά κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό. «Έχουν συνηθίσει να είναι απασχολημένες, να εκτιμώνται, και είναι ένα μεγάλο σοκ όταν αναλαμβάνουν έναν ρόλο που δεν εκτιμάται, πρέπει να μάθουν στη δουλειά, είναι ακατάστατο, και ρίχνονται σε αυτόν τον παραδοσιακό ρόλο».

Ένας επιβαρυντικός παράγοντας στη σημερινή μοναξιά είναι η ένταση των σύγχρονων κανόνων μητρότητας σε μια κοινωνία που είναι εχθρική προς τα παιδιά, η οποία είναι, με ορισμένους τρόπους, πιο τιμωρητική από ό,τι ήταν για τις προηγούμενες γενιές. Για τη γενιά των γιαγιάδων μου, τα παιδιά έβγαιναν έξω από την πίσω πόρτα και τους έλεγαν να επιστρέψουν την ώρα του δείπνου. Για τη δική μου γενιά, αυτό θα ήταν αδιανόητο.

Ακαδημαϊκοί όπως η O’Reilly χαρτογραφούν την ανάπτυξη της σημερινής ιδεολογίας της «εντατικής μητρότητας» στη δεκαετία του 1980.

Οι κοινωνιολόγοι την ορίζουν ως μια σειρά από πεποιθήσεις. Πρώτον, ότι η μητρότητα είναι φυσική και ενστικτώδης για τις γυναίκες και ότι η μητέρα πρέπει να είναι η πρωταρχική φροντίστρια. Τα παιδιά χρειάζονται άφθονο χρόνο, ενέργεια και υλικούς πόρους. Οι μητέρες πρέπει να είναι συντονισμένες με τις γνωστικές και συναισθηματικές ανάγκες των παιδιών τους. Η μητέρα πρέπει να είναι ικανοποιημένη, χαρούμενη και ήρεμη.

Αναμφίβολα, η «εντατική μητρότητα», η οποία πλέον μελετάται και εφαρμόζεται σε όλο τον βιομηχανικό κόσμο, συνδέεται με κακή ψυχική υγεία των μητέρων, άγχος και εξάντληση.

Η ’Ράιλι μεγάλωσε τα παιδιά της τη δεκαετία του ’80 και του ’90 στην Οντάριο του Καναδά, όπου οι ομάδες για βρέφη και νήπια πραγματοποιούνταν κυρίως για να έχουν κοινωνικές αλληλεπιδράσεις οι μητέρες και να πιούν έναν καφέ ενώ τα παιδιά τους έπαιζαν. Κάποια στιγμή γύρω στην αλλαγή του αιώνα, μια «εμμονή με την ανάπτυξη του παιδιού» σκίασε τη μητέρα και η φύση αυτών των συγκεντρώσεων άλλαξε, λέει.

Το πρόβλημα δεν είναι η εστίαση στις ανάγκες και τις απαιτήσεις των βρεφών και των μικρών παιδιών. Είναι το να προσπαθείς να επιτύχεις αυτό το ιδανικό μέσα σε κοινωνικές συνθήκες που καθιστούν αδύνατο το να το πετύχεις. Ο Τζον Μπόουλμπι, ο αρχιτέκτονας της θεωρίας προσκόλλησης και του ρόλου της στην ανάπτυξη του παιδιού, τόνισε ότι αυτή δεν είναι «δουλειά ενός ατόμου» και ότι ένας φροντιστής χρειάζεται «πολύ μεγάλη βοήθεια».

Και όμως, οι μητέρες σήμερα περνούν διπλάσιο χρόνο φροντίζοντας τα παιδιά τους καθημερινά σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1950, ενώ εργάζονται επίσης περισσότερο.

Τι θα μπορούσε να βοηθήσει; Σίγουρα, οι grassroots κινήσεις για την υποστήριξη και τη σύνδεση νέων γονέων αυξάνονται. Η έρευνα της Νώτον-Ντόου αποκάλυψε την εμφάνιση δημιουργικών παρεμβάσεων υγείας για νέες μητέρες, όπως η μουσική, το τραγούδι, η γιόγκα, η τέχνη και οι ομάδες που βασίζονται στη φύση.

Από ομάδες που προσφέρουν δημιουργικά εργαστήρια υπό την καθοδήγηση συνομηλίκων για μητέρες, συμπεριλαμβανομένων των γονέων παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και αναπηρίες (Mothers Uncovered στο Μπράιτον) μέχρι την ομάδα Motherhood που υποστηρίζει την εμπειρία των Μαύρων μητέρων; από ομάδες δασικών σχολείων για LGBTQ+ οικογένειες (Muddy Puddle Club) μέχρι κύκλους ευημερίας (Stroud Motherhood Collective); από ομάδες συγγραφής (New Mothers’ Writing Circle) και περιοδικά (Motherlore) μέχρι ομάδες περιπάτου (Blaze Trails) και το πρώτο φεστιβάλ Matrescence, που πραγματοποιήθηκε στο Έξετερ τον Ιούνιο, αναδύονται πολλοί διαφορετικοί τύποι συγκεντρώσεων και οργανισμών γύρω από το Ηνωμένο Βασίλειο.

Χρειαζόμαστε επίσης δομικές αλλαγές, επενδύσεις σε υπηρεσίες, δικαιότερες οικονομικές πολιτικές και άδεια μητρότητας. Η έρευνα της Νώτον-Ντόου προτείνει ότι περισσότερη άδεια μητρότητας θα έκανε τεράστια διαφορά στη μοναξιά των μητέρων. Και οι γονείς που μεγαλώνουν μόνοι τους, λέει, θα πρέπει να μπορούν να προτείνουν κάποιον άλλο να πάρει άδεια όταν μπλέκονται σε τοκετό (εάν έχουν άλλα παιδιά και δεν έχουν κανέναν να τα προσέχει, τα παιδιά πηγαίνουν σε προσωρινή φροντίδα από τις κοινωνικές υπηρεσίες).

Οι όροι μητρότητα και πατρότητα (οι οποίοι σημαίνουν την μετάβαση στη μητρότητα και την πατρότητα αντίστοιχα) είναι χρήσιμοι, γιατί μπορούν να κάνουν ορατές την υγεία, την ευημερία και τις ευπάθειες αυτών που βιώνουν την εγκυμοσύνη, τη γέννηση και την νέα γονεϊκότητα σε μια κουλτούρα που αποκηρύσσει τόσα πολλά από αυτή τη φάση ανάπτυξης.

Όταν συνειδητοποίησα ότι περνούσα από κάτι σημαντικό – ότι είναι πράγματι μεγάλο θέμα να γίνεις μητέρα – αυτό με απάλλαξε από κάποια ντροπή και σύγχυση, και μου επέτρεψε να μιλήσω με άλλους, να βγω περισσότερο από το σπίτι, να μάθω για τις συνθήκες της σύγχρονης μητρότητας και να νιώσω λιγότερο μόνη.

Μετάφραση The Guardian