Κάλεσμα για άμεση απόσυρση του αντι-περιβαλλοντικού νομοσχεδίου

Άρθρο Κωνσταντίνας Αδάμου, Βουλευτή Β’ Θεσσαλονίκης ΜέΡΑ25

Η κατάθεση προς ψήφιση στη Βουλή του νέου νομοσχεδίου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έχει προκαλέσει τις σημαντικές αντιδράσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων, θεσμικών φορέων, ακαδημαϊκών και λοιπών πολιτών. Το – κατ’ ευφημισμό – περιβαλλοντικό αυτό νομοσχέδιο αποτελεί μία συρραφή άρθρων, τα οποία πρόκειται να εξυπηρετούν ad hoc τα συμφέροντα ορισμένων επιχειρηματικών κλάδων ή εταιριών με φωτογραφικό τρόπο. Η διαβούλευση επί των άρθρων του νομοσχεδίου αποδείχτηκε ελλιπής, καθώς περίπου τα μισά από αυτά προστέθηκαν εκ των υστέρων στο τελικό κείμενο, με αποτέλεσμα να μην υπάρξει επ’ αυτών ο – κατά νόμο – δημόσιος διάλογος. Η δε επιλογή του Υπουργού να καταθέσει εσπευσμένα το νομοσχέδιο προς ψήφιση, σε μία περίοδο εφαρμογής μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης και υπολειτουργίας του Κοινοβουλίου, φανερώνει την πρόθεσή του να αποφύγει τις κοινωνικές αντιδράσεις, τη δημοσιότητα και τον κοινοβουλευτικό έλεγχο. Με το νέο νομοσχέδιο, λαμβάνεται μία σειρά μέτρων, καθαρά αναπτυξιακού χαρακτήρα, με ελάχιστη πρόνοια για το περιβάλλον.

Με την οριζόντια σύντμηση των προθεσμιών ελέγχου των φακέλων περιβαλλοντικής αδειοδότησης από τις αρμόδιες υπηρεσίες, παρέχονται σημαντικές διευκολύνσεις σε επιχειρήσεις, η δραστηριότητα των οποίων έχουν αρνητικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Η προθεσμία για τη γνωμοδότηση των υπηρεσιών επί των φακέλων είναι ανεπαρκής, ιδιαίτερα για τα μεγάλα ή σύνθετα έργα. Σήμερα, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που περιλαμβάνονται στους φακέλους, είναι προβληματικές, ανακριβείς ή ακόμα και παραπλανητικές, με αποτέλεσμα να επιβραδύνεται η διαδικασία αδειοδότησης. Με τη σύντμηση των προθεσμιών ελέγχου των φακέλων αλλά και λόγω της πρόβλεψης για χαρακτηρισμό των γνωμοδοτήσεων ως μη ουσιώδεις από την κεντρική διοίκηση, οι αρμόδιες ελεγκτικές υπηρεσίες εμμέσως παρακάμπτονται και ο ρόλος τους καθίσταται καθαρά διακοσμητικός.

Οι, μέχρι σήμερα, πλήρως προστατευόμενες περιοχές Natura 2000, πλέον κατατέμνονται σε τέσσερεις τομείς διαβαθμισμένης προστασίας, ανάλογα με τη σκοπούμενη επιχειρηματική χρήση ή δραστηριότητα. Με τον τρόπο αυτό, οι εξορύξεις μεταλλευμάτων ή υδρογονανθράκων ή η κατασκευή τουριστικών καταλυμάτων, πλέον θα επιτρέπεται να υλοποιούνται εντός των περιοχών προστασίας Natura 2000, σε συγκεκριμένες ζώνες που θα χαραχθούν χωροταξικά από το αρμόδιο Υπουργείο. Παράλληλα, με το νέο νομοσχέδιο δεν αντιμετωπίζεται σε κανένα βαθμό η υποβάθμιση των ρεμάτων από τη διάθεση αστικών και βιομηχανικών αποβλήτων, ούτε προβλέπονται ελεγκτικοί μηχανισμοί και σχετικές κυρώσεις για τους παραβάτες.

Με το νέο νομοσχέδιο αγνοείται η αυτοτέλεια και η ανεξαρτησία των Φορέων Διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών, ενώ ταυτόχρονα το εργασιακό μέλλον του προσωπικού που τους στελεχώνει  γίνεται αβέβαιο. Η διοίκηση των ευαίσθητων περιοχών κεντρικοποιείται σε ένα νέο ενιαίο φορέα ιδιωτικού δικαίου, με σύνθεση διοικητικού συμβουλίου που θα καθορίζεται από το κράτος και θα έχει καθαρά συμβουλευτικό χαρακτήρα. Η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και φορέων στο νέο σύστημα περιορίζεται σημαντικά, χωρίς να προσδιορίζεται ο ρόλος και η συμμετοχή τους, ενώ πλέον εντάσσονται ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια στη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών, προς όφελος των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.

Με το νέο νομοσχέδιο προωθείται η μεγέθυνση των αιολικών πάρκων σε βιομηχανική κλίμακα. Η άδεια παραγωγής ενέργειας που παραχωρείται σήμερα με απόφαση της ανεξάρτητης Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας στις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον τομέα αυτό, αντικαθίσταται πλέον από μία απλή βεβαίωση παραγωγού, ο έλεγχος της οποίας πρόκειται να έχει καθαρά τυπικό χαρακτήρα. Με το νομοσχέδιο προωθείται και διαιωνίζεται το παράλογο καθεστώς της «νομιμοποίησης» αυθαιρέτων κτισμάτων σε δασικές εκτάσεις, οι οποίες για ακόμη μία φορά αναθεωρούνται με τη χάραξη νέων δασικών χαρτών, αφού οι οποιεσδήποτε «νομιμοποιήσεις» αυθαιρέτων κατασκευών για χρήση αμιγούς κατοικίας σε δάση, δασικές  και αναδασωτέες εκτάσεις αντίκεινται στο Σύνταγμα. Ταυτόχρονα, με το νέο νομοσχέδιο προωθείται εσπευσμένα η ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, εκχωρώντας σημαντικό τμήμα των μετοχών του δημοσίου σε επιχειρηματικούς ομίλους.

Το νέο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο, παρ’ ότι επί της αρχής είναι αναγκαίο για την προστασία και ανάδειξη του φυσικού πλούτου της Ελλάδας, απεναντίας κινείται προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. Οι φωτογραφικές κρατικές διευκολύνσεις για την αλόγιστη εκμετάλλευση και βιομηχανοποίηση των πολύτιμων οικοσυστημάτων από μικρό αριθμό εταιριών, δεν πρόκειται να ευνοήσουν την αναπτυξιακή πορεία της χώρας, καθώς έρχονται σε ευθεία αντίθεση με το βασικό συγκριτικό της πλεονέκτημα: το σπάνιας ομορφιάς και πλούτου φυσικό της περιβάλλον. Είναι απαραίτητο να ενώσουμε τη φωνή μας με σχεδόν όλες τις περιβαλλοντικές οργανώσεις και φορείς που αντιτίθενται στο νέο νομοσχέδιο (WWF, Greenpeace, ΕΛΚΕΘΕ, κ.α.) και να καλέσουμε την Κυβέρνηση να επεκτείνει τη διαδικασία διαβούλευσης, κατά εύλογο χρονικό διάστημα, ώστε να πραγματοποιηθεί διάλογος επί των 64 εκ των υστέρων προστεθέντων άρθρων. Ο αρμόδιος Υπουργός έχει την υποχρέωση να λάβει υπόψη τα περίπου 1.600 σχόλια των περιβαλλοντικών φορέων, οργανώσεων και πολιτών σχετικά με τις αδυναμίες και τις παραλείψεις του νομοσχεδίου του. Ο αρμόδιος Υπουργός καλείται να απαντήσει στη σχετική ερώτηση που του υπέβαλα και να πράξει το αυτονόητο: Να αποσύρει άμεσα το νομοσχέδιο.