10+2 ταινίες που δεν πήραν ούτε μία υποψηφιότητα για Όσκαρ

Λέξεις: Γιάννης Γκροσδάνης

Υπάρχουν ταινίες που αγαπήσαμε και αναδείχτηκαν oσκαρικές επιτυχίες, υπάρχουν ταινίες που κανείς ποτέ δεν κατάλαβε πως έφτασαν μέχρι το χρυσάφι των Όσκαρ, υπάρχουν και εκείνες οι ταινίες που στη μνήμη των σινεφίλ είναι χαραγμένες ως κλασικά αριστουργήματα αλλά ο θείος Όσκαρ δεν έκανε την παραμικρή προσπάθεια να τις αγκαλιάσει.

Είναι ίσως γνωστή η περίπτωση του Πολίτη Κέιν του Όρσον Ουέλς, που περιορίστηκε στο Όσκαρ Σεναρίου αλλά μέχρι σήμερα βρίσκεται ως case study στις κινηματογραφικές σχολές της υφηλίου και στην κορυφή κάθε κινηματογραφικής λίστας που σέβεται τον εαυτό της.

Βέβαια υπάρχουν και χειρότερα: ταινίες που αγαπήθηκαν από το κοινό, έγιναν κλασικές, είναι cult διαμάντια αλλά δεν εισέπραξαν ούτε μισή οσκαρική υποψηφιότητα. Και να μια λίστα με 10+2 ταινίες που κανονικά θα έπρεπε να κάνουν τα μέλη της Ακαδημίας να κοκκινίσουν από ντροπή…

Duck Soup (1933)

Tα ονόματα των αδερφών Μαρξ είναι συνυφασμένα με την κλασική αμερικανική κωμωδία. Το ιδιαίτερο στυλ τους αποτέλεσε αφορμή για μια πλούσια καριέρα με αρκετές ταινίες. Αν υπήρχε μάλιστα μια ταινία για να τιμηθεί αυτή σίγουρα θα μπορούσε να είναι η Σούπα Πάπιας, μια καυστική και σουρεάλ στιγμή της διαδρομής τους. Όσοι είστε φαν των Όσκαρ σκεφτείτε μόνο αυτό: ο Γκρούτσο Μαρξ (η πιο ξεχωριστή περίπτωση) πήρε τελικά ένα τιμητικό Όσκαρ το 1974 ενώ σε όλη την καριέρα του δεν κέρδισε ποτέ ούτε μισή υποψηφιότητα.

Heat (1995)

Όταν πρωτοκυκλοφόρησε η είδηση ότι ο Αλ Πατσίνο και ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο θα δούλευαν στην ίδια ταινία για δεύτερη φορά (μετά το Νονό 2 του Κόπολα) και μάλιστα για πρώτη φορά θα ερχόντουσαν πρόσωπο με πρόσωπο όλοι ποντάριζαν στις πόσες υποψηφιότητες Όσκαρ θα σταματούσε αυτό το καλτ διαμάντι του Μαικλ Μαν. Η απάντηση είναι πεζή και απογοητευτική: Ολοστρόγγυλο κουλούρι Θεσσαλονίκης τουτέστιν μηδέν! Κι όμως το Heat είναι μια ταινία που έχει χτίσει τον δικό της μύθο.

In The Mood For Love (2000)

Πόσες φορές δεν έκλαψες με το αριστούργημα του Γουόνγκ Καρ Βαϊ; Υπήρχε μια εποχή που η αφίσα και το σάουντρακ αυτής της ταινίας κοσμούσαν τη συλλογή κάθε ερωτοχτυπημένου σινεφίλ. Χωρίς αμφιβολία πρόκειται για μια από τις καλύτερες ταινίες του 2000 αλλά και μια από τις καλύτερες των 00s. Ωστόσο για την Ακαδημία δεν φτούρισε. Μηδέν και εδώ.

Ελέφαντας (2003)

Για μια χώρα που βρίσκεται σε έναν διαρκή ακύρηχτο πόλεμο (τα αθώα θύματα του σχολείου της Φλόριντα ακόμα συγκλονίζουν) η ταινία του Γκας Βαν Σαντ είναι μια διαρκής υπενθύμιση μιας κοινωνίας σε διαρκή ύπνωση και άρνηση να αναγνωρίσει την τραγική θέση της. Εμπνευσμένος από τα συγκλονιστικά γεγονότα που συνέβησαν στο Λύκειο του Κόλουμπαϊν το 1999 ο Ελέφαντας είναι ένα χαστούκι για την Αμερική της οπλοφορίας. Καθόλου τυχαία η ταινία κέρδισε τον Χρυσό Φοίνικα, την ύψιστη κινηματογραφική τιμή που θα μπορούσε να της αποδοθεί εκτός ΗΠΑ. Ωστόσο εντός Αμερικής μάλλον πέρασε στο ντούκου.

Johnny Guitar (1954)

Αν και αποτελούν αμερικάνικη πατέντα είναι παρεξηγημένο είδος τα γουέστερν. Λαϊκό σινεμά, με συγκεκριμένο ύφος, που χάρισε εξαιρετικές ταινίες, όπως αυτό εδώ. Κι όμως αυτό το αριστούργημα του Νίκολας Ρεϊ με μια δυναμική Τζόαν Κρόφορντ (σε μια ερμηνεία διαμάντι που αργότερα εκτιμήθηκε και με την φεμινιστική της διάσταση) βρέθηκε εκτός Όσκαρ. Στατιστικά μόλις τρία γουέστερν έχουν φτάσει μέχρι την οσκαρική κορυφή (Cimarron, Χορεύοντας με τους Λύκους του Κόστνερ και Οι Ασυγχώρητοι του Ίστγουντ).

Κακόφημοι Δρόμοι (1973)

Για μια Ακαδημία που ευαγγελίζεται την ανάδειξη και την προώθηση της κινηματογραφικής τέχνης το να αναγνωρίζει και να οσμίζεται το νέο που έρχεται θα έπρεπε να είναι σκοπός ζωής. Κι όμως το αριστούργημα με το οποίο ο Μάρτιν Σκορτσέζε πρωτοέδωσε το στίγμα του για την παρακμιακή και μαφιόζικη Νέας Υόρκης, όπως την οραματίστηκε, δεν κέρδισε καμία υποψηφιότητα Όσκαρ. Ο ίδιος ο Σκορτσέζε έπρεπε να περιμένει μόλις 30 χρόνια για να αποκτήσει το Όσκαρ Σκηνοθεσίας, με το συμπαθέστατο αλλά μετριότερο Ο Πληροφοριοδότης.

Μοντέρνοι Καιροί (1936)

Πήρε μια ζωή στην Ακαδημία για να αναγνωρίσει το χονδροειδές σφάλμα της να αφήσει χωρίς Όσκαρ τον Τσάρλι Τσάπλιν. Και όταν το 1972-73 το πήρε απόφαση το έκανε πάλι με έναν περίεργο τρόπο, πρώτα απονέμοντας στον τεράστιο Τσάπλιν το τιμητικό Όσκαρ και ύστερα το Όσκαρ μουσικής για τα Φώτα της Πόλης. Ωστόσο οι Μοντέρνοι Καιροί είναι μια ταινία αναφοράς καθώς σχολιάζει με εύστοχο τρόπο το πως δομήθηκαν οι σύγχρονες συνθήκες εργασίας στον καπιταλιστικό κόσμο. Μια ταινία με αριστερό πρόσημο, που το μόνο παράσημο που προσέφερε στον Τσάπλιν ήταν λίγα χρόνια αργότερα η δίωξη του από την μακαρθική Μαύρη Λίστα.

Η Λάμψη (1980)

Για κάποιον περίεργο λόγο η Λάμψη είναι μια ταινία που παρεξηγήθηκε στην εποχή της. Δεν είναι τόσο η μηδενική εκπροσώπηση της στην οσκαρική ιστορία όσο η παρουσία της στα Βατόμουρα, δηλαδή στις χειρότερες ταινίες της χρονιάς. Κι όλα αυτά για μια τολμηρή ταινία θρίλερ που σήμερα αποτελεί case study.

Ο Μεγάλος Λεμπόφκσι (1998)

Η ταινία – αστικός μύθος των Κοέν, το λίκνο του dudeism πέρασε και δεν ακούμπησε για τα σαϊνια της Ακαδημίας. Ούτε για τους Κοέν (που μια δεκαετία αργότερα είχαν τον δικό τους οσκαρικό θρίαμβο με το Καμιά Πατρίδα για τους Μελλοθάνατους), ούτε για τον τιτανοτεράστιο Τζεφ Μπρίτζες, ούτε για τις μικρότερου βεληνεκούς απολαυστικές παρουσίες του Τζον Γκούντμαν και του Τζον Τορτούρο.

Frances Ha (2012)

Ο ιστορικός του μέλλοντος σίγουρα θα αναφέρει για την Γκρέτα Γκέργουϊκ ότι έκανε το σκηνοθετικό της ντεμπούτο με το (αυτοβιογραφικό) Lady Bird, ταινία που την έχρισε ως την 6η γυναίκα στην ιστορία των Όσκαρ προτεινόμενη για το βραβείο σκηνοθεσίας. Ωστόσο όσοι γουστάρουμε την Γκρέτα και την πορεία της θα θυμόμαστε πάντα πως το μεγάλο μπαμ στην καριέρα της έγινε με αυτό το ονειρικό σχόλιο του Νόα Μπάουμπαχ για τον δρόμο της ωριμότητας, το οποίο δυστυχώς άφησε αδιάφορα τα μέλη της φαντεζί Ακαδημίας.

Η Υπηρέτρια (2016)

Όσοι είδαν πέρυσι την κινηματογραφική διασκεύη του Παρκ Τσαν Γουκ πάνω στο βικτωριανό δράμα της Σάρα Γουότερς παραμιλούσαν. Ήταν η φετιχιστική διάθεση των ηρώων, ήταν η ερωτική και θριλερική ατμόσφαιρα που έχτισε ο Κορεάτης σκηνοθέτης, ήταν το μυστήριο και οι σεναριακές ανατροπές, η υπέροχη μουσική και οι ερμηνείες. Δυστυχώς όμως τα κιτάπια της Ακαδημίας γέμισαν πέρυσι με λάθος φακέλους που έδιναν άλλα αντί άλλων.

Παρίσι – Τέξας (1984)

Ο Βιμ Βέντερς αγάπησε την Αμερική και το έδειξε με όλους τους τρόπους. Ένας από αυτούς το Παρίσι – Τέξας. Τα χαμένα βλέματα της Ναστάζια Κίνσκι και του Χάρι Ντιν Στάντον, μουσική του Ράι Κούντερ, η μαγική φωτογραφία του Ρόμπι Μίλερ, το σενάριο του Σαμ Σέπαρντ, η σκηνοθετική ενορχήστρωση του Βέντερς για ένα έργο μοναδικό. Δυστυχώς ο Γερμανός δημιουργός δεν έφτασε ποτέ μέχρι το χρυσό αγαλματάκι. Ακόμα και οι τελευταίες του προσπάθειες μέσω των ντοκιμαντέρ (Buena Vista Social Club, Pina, Το Αλάτι της Γης) που έχει γυρίσει έχουν πέσει στο κενό.