Χονγκ Κονγκ: το μέρος με τη μεγαλύτερη διστακτικότητα απέναντι στα εμβόλια

Η μάχη του Χονγκ Κονγκ ενάντια στο κορoναϊό, το έχει κατατάσσει σε αξιοζήλευτη θέση, όσον αφορά τα παγκόσμια στοιχεία της πανδημίας. Η πρόσφατη εμπειρία από την πανδημία SARS του 2003, σε συνδυασμό με τη σχετικά έγκαιρη ανταπόκριση της κυβέρνησης αυτή τη φορά, είχαν σαν αποτέλεσμα η πόλη των περίπου 7 εκατομμυρίων ανθρώπων να καταγράψει λιγότερα από 12.000 κρούσματα και μόνο 205 θανάτους.

Ωστόσο, η πόλη τώρα δυσκολεύεται να πείσει τους κατοίκους να συμμετέχουν στους εμβολιασμούς, καθώς η προσπάθεια παρεμποδίζεται σε μεγάλο βαθμό από τη βαθιά καχυποψία της κυβέρνησης και από την κατακόρυφη πτώση της δημοφιλίας της ηγέτιδας Carrie Lam, η οποία έχει αγωνιστεί σκληρά για να πείσει τον κόσμο για τα οφέλη του εμβολιασμού. Μια πληθώρα εμβολίων, όπως ανακαλύπτουν αξιωματούχοι, δε σημαίνει τίποτα εάν δεν υπάρχει εμπιστοσύνη.

Πολλές ακόμη χώρες σε ολόκληρη την Ασία που τα πήγαν καλά στις αρχικές προσπάθειές τους για την καταστολή της πανδημίας “κολλάνε” τώρα στα προγράμματα εμβολιασμού τους. Μαζί με το Χονγκ Κονγκ, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα αγωνίζονται για τη γρήγορη διανομή εμβολίων. Στην ηπειρωτική Κίνα, από όπου προήλθε ο ιός και όπου οι αξιωματούχοι “πλάσαραν” τα εγχώρια εμβόλια χρησιμοποιώντας τα ως διπλωματικό εργαλείο, η διάθεσή τους ήταν επίσης δύσκολη. Οι λόγοι σε κάθε χώρα διαφέρουν, αλλά οι καθυστερήσεις απειλούν να θέσουν την περιοχή πίσω από μέρη όπως οι ΗΠΑ και η Βρετανία που είχαν πληγεί προηγουμένως από την πανδημία, αλλά έχουν εμβολιάσει άμεσα μεγάλες περιοχές του πληθυσμού, αυξάνοντας την πιθανότητα για οικονομική ανάκαμψη, πιο ελεύθερα ταξίδια και μεγαλύτερη αίσθηση κανονικότητας.

Η εμπειρία του Χονγκ Κονγκ απεικονίζει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει αυτό το μέρος του κόσμου. Η επικεφαλής της κυβέρνησης του Hong Kong Carrie Lam, η οποία προκάλεσε μαζικές διαμαρτυρίες πριν από δύο χρόνια όταν προσπάθησε να προωθήσει ένα νομοσχέδιο έκδοσης υπόπτων στην Κίνα, έχει χάσει τη δημοφιλία της. Η κυβέρνησή της εμφανίστηκε κατά καιρούς περισσότερο επικεντρωμένη στην αναδιοργάνωση της διαδικασίας ψηφοφορίας του Χονγκ Κονγκ υποστηρίζοντας πολιτικούς υπέρ του Πεκίνου και στην επίθεση κατά ακτιβιστών υπέρ της δημοκρατίας, παρά στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Οι διάφορες πολιτικές εκστρατείες  κατά καιρούς συνδυάστηκαν με άνιση εφαρμογή των κανονισμών κοινωνικής αποστασιοποίησης και των πανδημικών ελέγχων. Υπήρξαν επίσης σκληρά lockdowns που θυμίζουν “ενέδρα” (με αστυνομικούς να εμφανίζονται χωρίς προειδοποίηση σε γειτονιές και κτίρια), ρατσιστικά σχόλια και περιορισμοί που “πήραν πίσω”, τα οποία έχουν επηρεάσει την αξιοπιστία της κυβέρνησης.

Ως αποτέλεσμα αυτής της μαζικής αποξένωσης, σχεδόν κάθε πανδημικό μέτρο που ανακοινώθηκε από τη Lam και την κυβέρνησή της αντιμετωπίζεται με έντονη υποψία, ειδικά όταν σχετίζονται με την CoronaVac, ένα εμβόλιο που παράγεται από την κινεζική εταιρεία Sinovac, το οποίο έλαβε την ταχεία έγκριση από μια επιτροπή εμπειρογνωμόνων του Χονγκ Κονγκ τον περασμένο μήνα παρά την έλλειψη στοιχείων από την εταιρεία. Αυτά τα τεράστια επίπεδα δυσπιστίας, καθώς και η αναστολή εμβολιασμών με BioNTech λόγω ενός προβλήματος με τη συσκευασία, βοήθησαν στην επιβράδυνση των προσπαθειών διάθεσης των εμβολίων.

“Μέχρι σήμερα τα ποσοστά εμβολιασμού παρέμειναν αρκετά χλιαρά”, αναφέρει ο Keiji Fukuda, διευθυντής της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ και μέλος της κυβερνητικής συμβουλευτικής επιτροπής εμβολίων. Το μεγαλύτερο ζήτημα των αρχών ήταν – και αυτό συνεχίστηκε σε όλη την πανδημία – η δυσκολία τους να “χτίσουν” την εμπιστοσύνη και την υποστήριξη του κοινού.

Σε άλλες χώρες της Ανατολικής Ασίας, η λογική διαφέρει, αλλά το αποτέλεσμα είναι παρόμοιο: μια επικίνδυνα αργή διάθεση εμβολίων. Ο Taro Kono, αξιωματούχος, υπεύθυνος για το σχέδιο του Τόκιο, δήλωσε στο Bloomberg την περασμένη εβδομάδα ότι η προσπάθεια της Ιαπωνίας θα είναι “πολύ αργή”. Λιγότερο από το 1% της χώρας είχε εμβολιαστεί και δεν έχει καθοριστεί χρονοδιάγραμμα για το πότε μπορεί να ολοκληρωθεί εκτεταμένος εμβολιασμός. Ο αργός ρυθμός έρχεται παρά τους επικείμενους Ολυμπιακούς, που έχουν ήδη καθυστερήσει λόγω της πανδημίας. Η Ιαπωνία κατατάσσεται μεταξύ των χωρών με τη λιγότερη εμπιστοσύνη απέναντι στα εμβόλια στον κόσμο, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο στο The Lancet. Οι συγγραφείς πίστευαν ότι αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης θα μπορούσε να πηγάζει από τους φόβους για την ασφάλεια του εμβολίου για τον ιό του ανθρώπινου θηλώματος (HPV) από το 2013. Η Νότια Κορέα, μια κόμη χώρα που αποτελεί success story στην αντιμετώπιση της πανδημίας,  προσπαθεί να εντείνει τις προσπάθειές της για εμβολιασμούς , μετά από ανησυχία που προκλήθηκε από τον θάνατο οκτώ ατόμων που έλαβαν το εμβόλιο AstraZeneca. (εντέλει όπως αποδείχτηκε, οι θάνατοι δεν σχετίζονται με το εμβόλιο.)

Εξαίρεση φαίνεται να αποτελεί η Σιγκαπούρη, όπου η κυβέρνηση εκεί απέφυγε να διανείμει τις δόσεις Sinovac που έδωσε το Πεκίνο, επικαλούμενη την έλλειψη δεδομένων, ενώ γίνονται πλάνα εμβολίων Pfizer-BioNTech και Moderna. Μετά από μια αργή έναρξη, οι εμβολιασμοί αυξήθηκαν απότομα.

Αντίθετα, το Χονγκ Κονγκ προχώρησε στη χορήγηση του εμβολίου του Sinovac, ακόμη και σε άτομα άνω των 60 ετών. Το κοινό του Χονγκ Κονγκ όμως δε δείχνει εμπιστοσύνη. Στις 3 Μαρτίου, την ημέρα που αναφέρθηκε ότι ένας άντρας πέθανε μετά τη λήψη του Sinovac – και την ημέρα που το εμβόλιο της BioNTech έγινε διαθέσιμο στο κοινό – κυβερνητικά στοιχεία έδειξαν μείωση 10.300 ραντεβού για το εμβόλιο της Sinovac. Το Υπουργείο Υγείας κατέγραψε 13 θανάτους ανθρώπων μετά την ανοσοποίηση: 11 μετά τη λήψη του εμβολίου Sinovac και δύο μετά τη λήψη του εμβολιασμού BioNTech. Στη συνέχεια διαπιστώθηκε ότι οι θάνατοι δεν σχετίζονται άμεσα με τα εμβόλια και ότι δεν υπήρχε ασυνήθιστο μοτίβο, σε σύγκριση με τα δεδομένα τοπικής θνησιμότητας.

Οι προσπάθειες εμβολιασμού “συνάντησαν” ‘ένα ακόμη εμπόδιο, όταν η κυβέρνηση, καθώς και αξιωματούχοι στο κοντινό Μακάο, ανέστειλαν το εμβόλιο BioNTech αφού διαπίστωσαν ότι περισσότερα από 50 φιαλίδια υπέστησαν ζημιά. Πριν από την αναστολή, οι χορηγούμενες δόσεις του εμβολίου έφτασαν τις 10.000 την ημέρα στα μέσα Απριλίου, σε σύγκριση με μόλις 2.500 δόσεις την ημέρα για το Sinovac, σύμφωνα με κυβερνητικά δεδομένα εμβολιασμού. Πάνω από 490.000 δόσεις όλων των εμβολίων έχουν χορηγηθεί στην πόλη, πράγμα που σημαίνει ότι λιγότερο από το ένα τοις εκατό του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί πλήρως.

Παρόλο που χρειάστηκε μια πλήρης έρευνα για να αναλυθεί πλήρως το ζήτημα, “δεν φαίνεται να σχετίζεται με τη συνολική ασφάλεια του εμβολίου ή την ποιότητα του ίδιου του εμβολίου”, αναφέρει ο Wallace Lau Chak-sing, πρόεδρος του τμήματος ρευματολογίας και κλινικής ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ και εκπρόσωπος της συμβουλευτικής επιτροπής εμβολίων της κυβέρνησης. Ο ίδιος λέει ότι οι έλεγχοι είχαν αποδειχθεί αποτελεσματικοί και ότι τα κατεστραμμένα φιαλίδια είχαν εντοπιστεί και αφαιρεθεί από την κυκλοφορία από τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας. Σε κανέναν δεν εγχύθηκε εμβόλιο από κατεστραμμένα φιαλίδια, αλλά χρειάστηκαν ώρες για να το ξεκαθαρίσει η κυβέρνηση, προκαλώντας έναν σύντομο πανικό. Πάνω από μια εβδομάδα αργότερα, ωστόσο, το πρόγραμμα εμβολίων παραμένει σε παύση.

Στη Σιγκαπούρη, όπως δηλώνει ο Leong, ειδικός για τις μολυσματικές ασθένειες, μεγάλο μέρος της επιτυχίας μπορεί να αποδοθεί σε υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, σε συνδυασμό με μια τοπική προσπάθεια διάδοσης ευαισθητοποίησης σχετικά με τα οφέλη του εμβολιασμού. Το Χονγκ Κονγκ, από την άλλη δεν έχει επιλογές για πρεσβευτές εμβολίων που να  εμπιστεύεται το κοινό: Πολλοί από τους πιο δημοφιλείς νομοθέτες του, καθώς και ακτιβιστές, βρίσκονται στη φυλακή ή έχουν εξοριστεί. Οι νομοθέτες και οι διασημότητες υπέρ του Πεκίνου επικεντρώθηκαν πρόσφατα σε άλλα θέματα, όπως η υπεράσπιση των εργασιακών πρακτικών της Κίνας στο Σιντζιάνγκ.

Το Χονγκ Κονγκ μάχεται για μια “κρίση εμπιστοσύνης”, αναφέρει ο Alvin Chan, πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για τις μεταδοτικές ασθένειες του Ιατρικού Συλλόγου του Χονγκ Κονγκ. Ο “δείκτης υποψίας” μεταξύ του πληθυσμού, είπε, ήταν πολύ υψηλός. Για να κάνει πιο δελεαστικά τα εμβόλια, η πόλη σκέφτεται την ελάφρυνση των περιορισμών και ταλαντεύεται για μια επιστροφή στα ταξίδια για όσους εμβολιάζονται. Ο Fukuda ωστόσο είναι επιφυλακτικός απέναντι σε τέτοια μέτρα, που όπως αναφέρει, “προσπαθούν να εξαγοράσουν ανθρώπους”. Η επικοινωνία, λέει, ήταν ένα αδύναμο σημείο για την κυβέρνηση, η οποία συνεχίζει να κατακλύζει ένα επιφυλακτικό κοινό με πληροφορίες και δεδομένα.

“Είναι άλλο πράγμα να δίνεις απλώς μια σειρά από αριθμούς ή γεγονότα”, συμπληρώνει “και άλλο πράγμα να προσπαθείς πραγματικά να καταλάβεις γιατί οι άνθρωποι φοβούνται και τι είναι αυτό που αναζητούν για να αντιμετωπίσουν αυτούς τους φόβους και τις ανησυχίες τους”.

Πηγή: The Atlantic