Τι σημαίνει η απειλή της “ανθρωπιστικής κρίσης”;

Τις τελευταίες ώρες πληθαίνουν τόσο οι πολιτικές φωνές όσο και οι δημοσιογραφικές, οι οποίες κάνουν λόγο για το ενδεχόμενο “ανθρωπιστικής κρίσης” στην χώρα ως τετελεσμένο. Οι προσφυγικές ροές που δεν κατέστη έως και σήμερα δυνατό να ελεγχθούν, τα σύνορα γειτονικών χωρών που έκλεισαν (Σκόπια) συνδυαστικά με τις ξεκάθαρες σχεδόν πλέον προθέσεις στην “οχύρωση” της κεντρικής Ευρώπης και απομόνωση της Ελλάδας, κάνουν τα μεγάλα και διεθνή Μέσα να αναφέρονται ολοένα και περισσότερο στο θέμα, που κρίνοντας από τους τίτλους και το περιεχόμενό τους, παρουσιάζεται σχεδόν προγεδιαγεγραμμένο.

Ο Guardian σήμερα γράφει για τις ευρωπαϊκες κυβερνήσεις οι οποίες σύμφωνα με το δημοσίευμά του “ετοιμάζονται για μια μεγάλη ανθρωπιστική κρίση στην Ελλάδα καθώς μεγαλώνει ο πανικός γύρω από τις σπασμωδικές κινήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για να αντεπεξέλθει με την προσφυγική κρίση” χαρακτηρίζοντας την κατάσταση “ένα βήμα πριν την κατάρρευση”. Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, Επίτροπος Μετανάστευσης Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, σε πρόσφατη δήλωσή του αναφέρεται στην πιθανότητα μιας ανθρωπιστικής κρίσης αξιολογώντας την μάλιστα ως “μεγάλης κλίμακας” και “πραγματική”. Ο Γιάννης Μουζάλας, Αν.Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, αποκάλυψε πρόσφατα ότι η Ελλάδα έχει ήδη καταθέσει “πλάνο έκτακτης ανάγκης” στην Ευρώπη παραδεχόμενος χαρακτηριστικά πως η «χώρα μας θα περάσει δύσκολες φάσεις αλλά εμείς θα τα καταφέρουμε».

Τι είναι όμως η ανθρωπιστική κρίση; 

“Ανθρωπιστική κρίση” υπάρχει όταν η ζωή ολόκληρων πληθυσμών βρίσκεται σε κίνδυνο, είτε από φυσικές καταστροφές (σεισμοί, πλημμύρες, ξηρασίες, επιδημίες… ), είτε από καταστροφές ανθρώπινου παράγοντα (συγκρούσεις, πόλεμοι…). Όταν δηλαδή οι ζωτικής σημασίας ανάγκες για την επιβίωση ενός συνόλου δεν εξασφαλίζονται και το εκάστοτε κράτος δεν έχει ή δεν έχει πια, τα μέσα για να ανταπεξέλθει. ‘Οταν το μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπων μιας χώρας στερούνται νερό, τροφή, στέγη και ιατρική περίθαλψη.

Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τον ΟΗΕ ως ανθρωπιστική κρίση ορίζεται “η κατάσταση κατά την οποία υπάρχει μια ασυνήθιστη και γενικευμένη απειλή κατά της ανθρώπινης ζωής, της υγείας και της διαβίωσης.”

Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε πως η “ανθρωπιστική κρίση” κάνει την εμφάνισή της συνήθως στο πλαίσιο μιας προυπάρχουσας υφιστάμενης κατάστασης η οποία ορίζεται από έλλειψη προστασίας, φτώχεια, ανισότητα, έλλειψη πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες με αποτέλεσμα να επιδεινώνονται ή να πυροδοτούνται από μια φυσική καταστροφή ή ένοπλη σύρραξη.

Παραδείγματα χωρών σε “ανθρωπιστική κρίση” 

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών βασίζεται σε συγκεκριμένους δείκτες (εργασία, μόρφωση, αναλφαβητισμός, φτώχεια, πρόνοια, κλπ) βάση τους οποίους καταγράφει τις χώρες οι οποίες αντιμετωπίζουν ανθρωπιστική κρίση. Πιο αναλυτικά οι δείκτες αυτοί αφορούν στη σοβαρότητα των παραγόντων, όπως είναι η επισιτιστική κρίση ή οι εκτοπίσεις πληθυσμών εξαιτίας βιαιοπραγιών. Στο συγκεκριμένο πλαίσιο χωρών σε “ανθρωπιστική κρίση” εντάσσονται χώρες όπως η Αϊτή, η Συρία, το Νότιο Σουδάν, η Σομαλία, το Ιράκ.

Παροχή βοήθειας σε χώρες εν μέσω ανθρωπιστικής κρίσης ! 

Σύμφωνα με το europa.eu “η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δεσμευτεί να βοηθά τα θύματα ανθρωπογενών και φυσικών καταστροφών σε ολόκληρο τον κόσμο.Να συνδράμει πάνω από 120 εκατομμύρια άτομα κάθε χρόνο. Από κοινού με τα κράτη μέλη της, η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος χορηγός ανθρωπιστικής βοήθειας παγκοσμίως. Οι πόροιτης δημιουργούνται μέσα από την φορολόγηση των πολιτών της Ε.Ε, εξασφαλίζοντας ένα κονδύλι στον προυπολογισμό της για κάλυψη βοήθειας σε χώρες που αντιμετωπίζουν ανθρωπιστική κρίση. Ωστόσο, η βοήθεια που χορηγεί η ΕΕ ισοδυναμεί με λιγότερο από το 1% του ετήσιου προϋπολογισμού της – δηλαδή, με μόλις 2 ευρώ ανά πολίτη.”

Από το 2010, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαθέτει έναν ευρωπαϊκό μηχανισμό αντίδρασης σε καταστροφές με την πολιτική προστασία και την ανθρωπιστική βοήθεια να ανήκουν πλέον στην αρμοδιότητα ενός ενιαίου οργανισμού (Υπηρεσία Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής).

Η Υπηρεσία Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διαχειρίζεται τη σχετική χρηματοδότηση της ΕΕ (η οποία παρέχεται ως βοήθεια μέσω προυπολογισμών ) και την διοχετεύετει μέσω του κύκλου συνεργασίας της μέσω 200 και πλέον οργανώσεων και οργανισμών που δραστηριοποιούνται επιτόπου, όπως είναι οι :

-μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) -διεθνείς οργανώσεις -οργανώσεις του Ερυθρού Σταυρού -οργανώσεις του ΟΗΕ.

Μετά την σύστασή της η ΕΕ ουδέποτε αντιμετώπισε πρόβλημα ανθρωπιστικής κρίσης στους κόλπους της. Τώρα που το πρόβλημα χτυπά και την δκή της πόρτα, καλείται να αποδείξει την αποτελεσματικότητα όχι μόνο στην διαχειρήσή της κρίσης αλλά κατ΄επέκταση και στην ίδια την ύπαρξη της και των θεμελιωδών αρχών που τη διέπουν, αφού αυτές κλωνίζονται από σπασμωδικές και μεμονομένες δηλώσεις και πρακτικές κάποιων θερμοκέφαλων πολιτικών, στην ανάγκη τους να υπερασπίσουν τα στενά σύνορα τους, όταν πάνω από μια δεκαετία προσπαθούσαν να τα καταργήσουν στο όνομα του γενικού ευρωπαϊκου συμφέροντος.