Ξέρετε πότε ξεκίνησε ο κόσμος να στέλνει ευχετήριες κάρτες;

Περιστεράκια, αυγουλάκια, κεράκια, λιβάδια, εκκλησιές, πρόσφορα, φλόγες, εσταυρωμένοι, λουλουδάκια… και θερμές ευχές για “Καλό Πάσχα και Καλή Ανάσταση” ή… σκέτο “Καλό Πάσχα”, ενίοτε συνοδευόμενα με πρόσθετες – ευφάνταστες ή κοινότυπες ευχές για ειρήνη, υγεία, αγάπη, στίχους ποιητών για τη “χαμένη άνοιξη” γενεών, για μια “μικρότατη Παρασκευή σε βαφή Μεγάλης βουτηγμένη” (Κική Δημουλά) κ.ά.

Το βρετανικής προέλευσης και ηλικίας μόλις 120 ετών έθιμο της αποστολής ευχετηρίων καρτών τις μέρες των εορτών μπορεί να εξέλιπε ως όγκος εργασίας και… χαρτιού στα ανά τη χώρα ταχυδρομικά γραφεία και στους ταχυδρόμους αλλά… αντικαταστάθηκε -ως είθισται- μαζικότερα και πλέον “μανιακά” από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.

Στις αρχές του 20ου αιώνα και έως τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, τα “επιστολικά δελτάρια” άλλαξαν όνομα, βαφτίστηκαν καρτ ποστάλ και εξοβέλισαν, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, τους λεβεντόκορμους τσολιάδες και τους οβελίες – ανάκληση του ελληνικού Πάσχα, που ανασταίνει ταυτόχρονα και τον Χριστό και το Έθνος- και οι Έλληνες κατασκευαστές της εποχής επέλεξαν ανθοστόλιστα παιδάκια, τριγυρισμένα από κοτοπουλάκια και μελιστάλαχτα ζευγάρια που… αγκάλιαζαν υπερμεγέθη αυγά.

Το λαγουδάκι του Πάσχα εμφανίζονταν, επίσης, συχνά με τα αυγά για να δείξει την καρποφορία. Τα νεαρά κορίτσια ήταν επίσης δημοφιλή ως αναπαράσταση της τύχης και της ελπίδας.

Στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι εικόνες των παιδιών αντικαταστάθηκαν με εκείνες των στρατιωτών, με τα λουλούδια να κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση. Το λαγουδάκι του Πάσχα απέκτησε επίσης μια στρατιωτική εμφάνιση. Οι κάρτες σχεδιάζονταν για να συσπειρώσουν την υποστήριξη από το σπίτι για τα στρατεύματα που πολεμούσαν στο εξωτερικό.

Το Πάσχα πάντως, σύμφωνα με βρετανικές έρευνες, είναι η τέταρτη πιο δημοφιλής περίοδος όσον αφορά την αποστολή καρτών (μετά τα Χριστούγεννα, την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου και τη Γιορτή της Μητέρας).

Και μπορεί οι ευφάνταστες κάρτες (πωλούνταν κάποτε στα βιβλιοπωλεία ή σε καταστήματα δώρων) να εξέλιπαν, το διαδίκτυο όμως βρίθει έτοιμων επιλογών και οι ανά τον κόσμο χρήστες του μπορούν ανέξοδα, μ’ ένα… copy-paste κι ένα κλικ αποστολής να τηρήσουν -ή να εκπροσωπήσουν σε περίπτωση γραφείων δημοσίων σχέσεων, Τύπου, προβολής και επικοινωνίας κ.λπ.- το ευχετήριο έθιμο και παράλληλα να ενημερώσουν για τις αργίες, τις ώρες λειτουργίας, να στείλουν μήνυμα προβολής, ευχές σε υφισταμένους, δυνάμει ψηφοφόρους κ.ά.

Η πλειονότητα των εταιριών, πολιτικών γραφείων, γραφείων βουλευτών και πολιτικών, επιχειρηματιών κ.λπ, που μέχρι προ δεκαετίας περίπου συμπεριλάμβαναν αξιοσέβαστα κονδύλια από τον προϋπολογισμό τους για την αποστολή δώρων (καλάθια με ακριβά ποτά, λουλούδια, γλυκά, κόκκινα αυγά, ακόμα και βαζάκια με χαβιάρι) ως δώρα στους συνεργάτες – πελάτες, ψηφοφόρους κ.ά, αντικατέστησε κι αυτή τις ευχές με ανέξοδα ηλεκτρονικά μηνύματα (συχνά κοινότυπα “ξεσηκωμένα” από διαδικτυακές γραφιστικές εταιρίες με ειδίκευση σε κοινότυπες κάρτες -με θεματικές επιλογές κειμένων όπως… “με δέος”, “με ευλάβεια”, ευχές για… “τσουγκρίσματα”, με χιούμορ, με “Χρόνια Πολλά” (για πολυ-πολιτισμικούς και πολυ-θρησκευτικούς αποστολείς και αποδέκτες), με πολιτικά, ερωτικά, κ.ά υπονοούμενα…

Στο… έτοιμο και εύκολο των έτοιμων επιλογών του διαδικτύου υποπίπτουν όμως (εξ ανάγκης;) και τα γραφεία προβολής των φορέων πολιτισμού, τουρισμού κ.ά, που διαθέτουν (εξ αντικειμένου) πληθώρα έργων τέχνης υψηλής αισθητικής και “πρότασης”.

“Πολλοί εν ζωή καλλιτέχνες, των οποίων έργα διαθέτει το μουσείο, αρνούνται, το θεωρούν «εμπορικό» και υποβιβαστικό του έργου τους, να το χρησιμοποιήσουμε για μαζική αποστολή ευχών… Το θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων είναι τεράστιο και διεθνώς ανεξιχνίαστο ακόμη νομικά… Οπότε, με την πίεση των γιορτών και των μαζικών αποστολών, καταφεύγουμε στην… ευκολία του διαδικτύου” έλεγε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ υπεύθυνη δημοσιών σχέσεων και επικοινωνίας μεγάλου πολιτιστικού φορέα της πόλης.

Ωστόσο, κάποιοι πρωτοτύπησαν και φέτος…

Ελ Γκρέκο, Τιτσιάνο, Λεονάρντο ντα Βίντσι, Καραβάτζιο, Κωνσταντίνος Παρθένης ενίοτε και Ιερώνυμος Μπος και Μποτιτσέλι αλλά και “το ωόν του Πάσχα” και “Τα αυγά της Λαμπρής” (Νικηφόρος Λύτρας) για τους πιο κλασσικούς, απλοϊκά γραφιστικά με… εκκρεμή αυγά από θεατρικές σκηνές, φωλίτσες φτωχικές από άχυρα και αυγουλάκια πράσινα-κόκκινα- κίτρινα- μπλε, σταλμένα όχι με φάκελο και… γραμματόσημο αλλά με e-mail και copy-paste, πλημμύρισαν και φέτος τα ηλεκτρονικά μας ταχυδρομεία.

Ξεχωρίζουμε: τη “νεκρή φύση” της Λιουμπόβ Πόποβα (από το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης), ένα εξαιρετικής τεχνικής γυάλινο πουλί του 1ου μ.Χ αιώνα από το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, μια ξυλογραφία με τίτλο “Περιστέρια” (του Γιάννη Γουρζή) από το Τελλόγλειο Ιδρυμα του ΑΠΘ, έναν… Ελ Γκρέκο (Ανάσταση) από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών, μια εικόνα της αποκαθήλωσης (του 18ου αιώνα) από το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού.

Μια πολύχρωμη λεπτομέρεια εντοίχιου ψηφιδωτού από τη Ροτόντα (από τη διευθύντρια και το προσωπικό της Εφορείας Αρχαιοτήτων πόλης Θεσσαλονίκης) και την εξαιρετική φωτογραφία (του σύγχρονου Πολωνού φωτογράφου Tomas Moscicki με τίτλο “Κόκκινα αυγά” από την Ιερά μονή Κουτλουμουσίου του Αγίου Όρους, όπως παρουσιάστηκε πρόσφατα σε έκθεση φωτογραφίας, η οποία παρουσιάστηκε τον περασμένο Ιανουάριο στο συμβούλιο της Ευρώπης στο Στρασβούργο) με ευχές από την Αγιορείτικη Εστία για Καλή Ανάσταση και Χρόνια Πολλά!

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ ΜΠΕ