LGBTQI πρόσφυγες στην Ελλάδα: Συγκλονίζει η ιστορία του Mehran

O Mehran* έφυγε από το Ιράν με λίγα περισσότερα από τα ρούχα στην πλάτη του. Χρειάστηκε ένα κάνει μακρύ ταξίδι μέσα από εχθρικές χώρες και όπως πολλά LGBTQI πρόσωπα, ξεκίνησε με την ελπίδα να βρει ένα μέρος όπου θα μπορούσε να ζει ασφαλής.

Έφτασε στη βόρεια Ελλάδα στις αρχές του 2019 και διέσχισε τα σύνορα του Έβρου. Ήταν 25 ετών, μόνος και φοβισμένος. Είχε αναγκαστεί να εγκαταλείψει τη χώρα του εξαιτίας της απειλής για τη ζωή του. Λίγο πριν, τον Ιανουάριο, ένας άνδρας 31 ετών είχε κρεμαστεί δημοσίως ως ένοχος για παράβαση των αντι-ομοφυλοφιλικών νόμων.

Στο Ιράν, η ομοφυλοφιλία μπορεί να οδηγήσει σε φυλάκιση ή σε θανατική καταδίκη, γεγονός που το καθιστά ένα από τα σκληρότερα καθεστώτα στον κόσμο στο συγκεκριμένο ζήτημα και τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Αλλά δεν αποτελεί εξαίρεση. Σε περισσότερες από 80 χώρες, η νομοθεσία ποινικοποιεί  την ομοφυλοφιλία και αυτό ωθεί πολλούς ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια και τις οικογένειές τους.

Ωστόσο, πέρα από την κρατική της πλευρά, η δίωξη των LGBTQI προσώπων είναι και κοινωνικά αποδεκτή σε πολλές χώρες. Καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού του και αργότερα, κατά τους πρώτους μήνες διαμονής του στην Αθήνα, ο Mehran βίωσε από πρώτο χέρι την εχθρότητα και την απομόνωση.

Όντας άστεγος, πέρασε μεγάλο μέρος του χρόνου του γύρω από την πλατεία Βικτωρίας στο κέντρο της Αθήνας, όπου δεχόταν συχνά παρενοχλήσεις, του έκλεψαν το τηλέφωνο και άλλα προσωπικά είδη. Εκείνο τον καιρό, ο Mehran αγωνιζόταν για να επιβιώσει.

«Συχνά δεν ήθελα να πηγαίνω ούτε στο ΚΥΑΔΑ [Δημοτικό Κέντρο Υποδοχής και Αλληλεγγύης] για το συσσίτιο γιατί και εκεί κάποιοι με ενοχλούσαν», αφηγείται ο Mehran. Έτσι, ζητούσε την βοήθεια άλλων για να του εξασφαλίσουν μία μερίδα φαγητού.

Ο Mehran βρήκε υποστήριξη στο πρόγραμμα Αστικής Παρέμβασης του Δανικού Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες (ΔΣΠ) στην Αθήνα. Στην αρχή, όπως και άλλοι LGBTQI πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο που επισκέπτονταν το πρόγραμμα, έπρεπε να χτιστεί μία βάση εμπιστοσύνης και να ξεπεραστεί το αρχικό αίσθημα φόβου και ανασφάλειας.

«Γνωρίζουμε ότι μπορεί να χρειαστεί χρόνος και ότι πρέπει να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των ανθρώπων για να κάνουμε τη δουλειά μας», αναφέρει ο Διερμηνέας της Νομικής Υπηρεσίας του ΔΣΠ, Zarif Bakhtyari.

«Το καταφέρνουμε εξηγώντας τον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε. Μιλάμε για τον Κώδικα Δεοντολογίας της οργάνωσης, τονίζουμε πόσο σημαντική είναι η εμπιστευτικότητα και βεβαιωνόμαστε ότι οι άνθρωποι κατανοούν τα πάντα στη γλώσσα τους. Έπειτα, μας λένε τι είναι αυτό που έχουν ανάγκη: Ένα ασφαλές μέρος για να ζήσουν. Νομική υποστήριξη για τη διαδικασία ασύλου, σύνδεση με ανθρώπους με τους οποίους έχουν κοινά».

Μετά την υποβολή αιτήματος στέγασης και τις απαιτούμενες ενέργειες που χρειάστηκε να κάνει η κοινωνική λειτουργός του προγράμματος, ο Mehran εγκαταστάθηκε σε ένα διαμέρισμα με άλλα μέλη της LGBTQΙ κοινότητας, στο πλαίσιο του προγράμματος στέγασης ΕΣΤΙΑ της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

«Ως τότε ήμουν απελπισμένος», λέει ο Mehran, «αλλά αισθάνθηκα άνετα όταν κατάλαβα ότι οι άνθρωποι εκεί δεν ήταν επικριτικοί αλλά ανοιχτοί στο να με ακούσουν. Όταν ένιωσα ασφαλής, μίλησα για τον σεξουαλικό μου προσανατολισμό και όλα τα υπόλοιπα».

Σύμφωνα με τη Δήμητρα Βλάχου, κοινωνική λειτουργό του ΔΣΠ, οι νεαροί άνδρες αποτελούν την κοινωνική ομάδα που έχει τη μικρότερη υποστήριξη στο πλαίσιο των ανθρωπιστικών δράσεων για το προσφυγικό. Έτσι, παρά το γεγονός ότι είναι ευάλωτοι, συχνά μένουν άστεγοι και εκτεθειμένοι σε παρενοχλήσεις και εκμετάλλευση.

«Δεδομένης αυτής της κατάστασης, είναι σχεδόν αδύνατο να τους βρούμε και να παρακολουθήσουμε επαρκώς την περίπτωσή τους», συμπληρώνει.

Πέρα από την εύρεση στέγης, η Κοινωνική Υπηρεσία του ΔΣΠ παρέπεμψε τον Mehran σε προγράμματα εκπαίδευσης και ενδυνάμωσης αλλά και σε LGBTQI κοινότητες στην Αθήνα, γεγονός που τον έκανε να αισθάνεται πιο ήρεμος και ασφαλής.

«Η εύρεση μίας στέγης μαζί με ανθρώπους που έχουν παρόμοιες εμπειρίες, με έχει βοηθήσει σε κάθε πτυχή της ζωής μου»,  καταλήγει ο Mehran.

• Το πρόγραμμα Αστικής Παρέμβασης του ΔΣΠ στην Αθήνα άρχισε να λειτουργεί στη Δημοτική Αγορά Κυψέλη από τον Μάιο του 2018.
• Αποτελεί ένα πολυδύναμο κέντρο που υποστηρίζει τη διαδικασία ένταξης προσφύγων, αιτούντων άσυλο και μεταναστών στην Ελλάδα.
• Μέχρι σήμερα, έχει παράσχει κοινωνικές και νομικές υπηρεσίες σε περισσότερους από 1.000 ανθρώπους.
• Παρέχει μαθήματα ελληνικής γλώσσας και πολιτιστικά εργαστήρια ανοιχτά σε ντόπιους, πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο.
• Μέσω των ατομικών υπηρεσιών και των ανοικτών δράσεων που διοργανώνει, στοχεύει στην ενίσχυση των κοινωνικών σχέσεων και στην προώθηση της αμοιβαίας αποδοχής μεταξύ της κοινότητας υποδοχής και των υπηκόων τρίτων χωρών.

* Το όνομα Mehran δεν είναι το αληθινό όνομα του προσώπου της ιστορίας καθώς ζήτησε να προστατευτεί η πραγματική του ταυτότητα.