Η μεγαλύτερη ιστορία του ρεμπέτικου γράφτηκε στη Θεσσαλονίκη
Τα τρία τέταρτα των τραγουδιών που έγραψε ο Τσιτσάνης είναι Θεσσαλονίκη και Τρίκαλα. Η μεγαλύτερη ιστορία του ρεμπέτικου γράφτηκε στη Θεσσαλονίκη, γιατί η πόλη είχε σχέση με τη φτώχεια η οποία αποτέλεσε πηγή έμπνευσης. Έτσι προέκυψε και το «Θεσσαλονίκη μου μεγάλη φτωχομάνα»...Η σπουδαία Μαριώ εξηγεί.
Οι δύο εμφανίσεις της Μαριώς στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών πριν από λίγα χρόνια εξέπληξαν το κοινό, αφού δεν έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε ρεμπέτες να τραγουδούν σε χώρους όπως ο συγκεκριμένος. Την προσεχή Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου η «τελευταία ρεμπέτισσα» θα εμφανιστεί για πρώτη φορά στο Μέγαρο Μουσικής της γενέτειράς της Θεσσαλονίκης, σ’ ένα αφιέρωμα στο ρεμπέτικο τραγούδι και στην ίδια. Η ιδιαιτερότητα σ’ αυτήν τη συναυλία έγκειται στο γεγονός ότι για πρώτη φορά εκτός από την ορχήστρα της που θα τη συνοδεύει, θα… συναντήσει τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης! Εύλογα λοιπόν, τίθεται το ερώτημα, πώς μπορούν να συνυπάρξουν και να «δέσουν» μια ρεμπέτισσα με μια συμφωνική ορχήστρα σε ένα Μέγαρο Μουσικής, και πώς θα ακουστούν αγαπημένα ρεμπέτικα τραγούδια ενορχηστρωμένα από μία συμφωνική ορχήστρα.
Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά δίνει η ίδια η Μαριώ στη συνέντευξή της στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, επισημαίνοντας πως το αφιέρωμα του ρεμπέτικου τραγουδιού σ’ ένα Μέγαρο Μουσικής δικαιώνει τους ρεμπέτες, ενώ δικαιώνεται και η Θεσσαλονίκη στην οποία -όπως υποστηρίζει- γράφτηκε η μεγαλύτερη ιστορία του ρεμπέτικου.
Επίσης εκφράζει την άποψη πως το ηλεκτρικό μπουζούκι έχει αλλοιώσει το ύφος και το «χρώμα» του ρεμπέτικου, ενώ τονίζει πως θεωρεί σημαντικό το ενδιαφέρον των νέων για αυτό το είδος μουσικής.
Ακολουθεί η συνέντευξη της Μαριώς στον Νίκο Γιώτη για το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:
Ερ. Τι σημαίνει για σας το αφιέρωμα στο ρεμπέτικο τραγούδι και σε σας, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης;
Απ. Δεν νομίζετε πως είναι καιρός κάποια στιγμή η Θεσσαλονίκη να δικαιωθεί; Δεν είναι θέμα ρεμπέτικου αλλά ιστορίας. Η περισσότερη ιστορία του ρεμπέτικου γράφτηκε απ’ τον Τσιτσάνη, τον Βαμβακάρη, τον Καλφόπουλο, τον Μπίνη και άλλους. Έπρεπε να ζουν οι ρεμπέτες τώρα για να δουν πώς τους βλέπουν αξιοκρατικά σήμερα και δικαιώνονται.
Ερ. Έχει μεγάλο κομμάτι από την ιστορία του ρεμπέτικου η Θεσσαλονίκη όπου δραστηριοποιήθηκαν αρκετοί ρεμπέτες…
Απ. Τα τρία τέταρτα των τραγουδιών που έγραψε ο Τσιτσάνης είναι Θεσσαλονίκη και Τρίκαλα. Η μεγαλύτερη ιστορία του ρεμπέτικου γράφτηκε στη Θεσσαλονίκη, γιατί η πόλη είχε σχέση με τη φτώχεια η οποία αποτέλεσε πηγή έμπνευσης. Έτσι προέκυψε και το «Θεσσαλονίκη μου μεγάλη φτωχομάνα»…
Ερ. Στις 8 Δεκεμβρίου θα τραγουδήσετε αγαπημένα τραγούδια ενορχηστρωμένα από τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Θεσσαλονίκης. Πρωτότυπη συνύπαρξη. Θα ακούσουμε τον γνωστό ρεμπέτικο ήχο που πλαισιώνει τα τραγούδια σας;
Απ. Καταρχάς θα με πλαισιώσει η ορχήστρα μου, δηλαδή ο συνθέτης και σολίστας του μπουζουκιού Δημήτρης Λίβανος, ο μαέστρος Παναγιώτης Παπαγεωργίου, ο βιολιστής Γιάννης Παππάς, ο Ισίδωρος Παπαγεωργίου στο μπάσο και την κιθάρα. Χωρίς αυτούς δεν μπορεί να παίξει η Συμφωνική Ορχήστρα τα ρεμπέτικα όπως πρέπει να παιχτούν. Στο πρώτο μέρος θα είμαι μόνον εγώ με την ορχήστρα μου, ενώ στο δεύτερο μέρος θα παίξει μαζί μας και η Ορχήστρα του Δήμου.
Ερ. Μπορεί να είναι η πρώτη φορά που τραγουδάτε στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, αλλά στο παρελθόν έχετε τραγουδήσει και μάλιστα δύο φορές στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών…
Απ. Ακριβώς. Την πρώτη φορά ήταν ένα αφιέρωμα στις μουσικές των λαών της Μικρασίας με τη συναυλία «Ιωνίας Εγκώμιον» που είχε οργανώσει ο αείμνηστος καλός μου φίλος Γιάννης Βόγλης. Επρόκειτο για ένα ταξίδι- επιστροφή στην παράδοση, όπου συμμετείχαν μεταξύ άλλων ο Χρόνης Αηδονίδης, ενώ λαούτο και ούτι έπαιζε ο Χρίστος Τσιαμούλης. Ήταν κάτι διαφορετικό, σε άλλο ύφος. Τη δεύτερη φορά έγινε ένα αφιέρωμα στο ρεμπέτικο όπου είπα κι εγώ πέντε τραγούδια.
Ερ. Σας χαρακτηρίζουν ως την τελευταία ρεμπέτισσα. Αυτό σημαίνει πως δεν υπάρχουν νεώτερες από σας ρεμπέτισσες;
Απ. Ασφαλώς και υπάρχουν, αλλά πιστεύω πως με αποκαλούν έτσι επειδή είμαι η μεγαλύτερη σε ηλικία κι έχω τραγουδήσει με πολλούς μεγάλους ρεμπέτες που δεν βρίσκονται πλέον στη ζωή. Ενδεικτικά αναφέρω την Κατερίνα Τσιρίδου, την Εβελίνα Αγγέλου, αλλά υπάρχουν κι άλλες και αυτό είναι παρήγορο και πολύ ευχάριστο επειδή το ρεμπέτικο θα έχει συνέχεια και δεν θα σβήσει.
Ερ. Κι από άνδρες;
Απ. Έχουμε αρκετούς. Όπως ο Αντώνης Αινίτης που είναι καταπληκτικός και τραγουδάει χωρίς μικρόφωνο εδώ και χρόνια μόνος με το μπουζουκάκι στον Πειραιά. Υπάρχουν αρκετά παιδιά που τραγουδάνε πολύ ωραία τα ρεμπέτικα.
Ερ. Σε ρεμπετάδικα ή σε μουσικές σκηνές;
Απ. Σε μουσικές σκηνές κυρίως τραγουδάνε.
Ερ. Εσείς σε τι μαγαζιά τραγουδάτε συνήθως;
Απ. Εξαρτάται. Φέτος δουλεύω σ’ ένα ουζερί- ψητοπωλείο στον Πειραιά όπου τραγουδάω μόνο ρεμπέτικα. Και πέρσι όμως, στη Θεσσαλονίκη όπου δούλευα, τραγουδούσα μόνο ρεμπέτικα, όπως και στον Καναδά που πήγα, στο Μόντρεαλ και το Τορόντο.
Ερ. Τραγουδάτε και με συνοδεία ηλεκτρικών οργάνων;
Απ. Όχι. Το παλιό ρεμπέτικο ακούγεται χωρίς ηλεκτρικά όργανα, χωρίς βύσματα. Μόνο με μικρόφωνα!
Ερ. Συγκρίνοντας το ρεμπέτικο όπως τραγουδιέται σήμερα με τον τρόπο που τραγουδιόταν πριν από μερικές δεκαετίες, πιστεύετε πως υπάρχουν διαφορές;
Απ. Δεν έχει καμία σχέση. Εκείνα τα χρόνια έπαιζαν τα μουσικά όργανα χωρίς ηλεκτρικά, χωρίς μεγάφωνα. Μετά τη δεκαετία του ‘50-‘60, άρχισαν να μπαίνουν τα μηχανήματα να διευκολύνουν να ακούγεται πιο δυνατά το μπουζούκι, να παίρνουν τ’ αυτιά των ανθρώπων, να μην μπορούν να γουστάρουνε καλά, γιατί πας και να βγάλεις γούστα για το ρεμπέτικο και να κάνεις κέφι. Όχι να χοροπηδάς και να τσιρίζεις… Καθώς μπήκε το ηλεκτρικό μπουζούκι μέσα έχει αλλοιώσει το ύφος και το χρώμα του ρεμπέτικου. Γιατί άλλο ηχόχρωμα βγαίνει χωρίς ρεύμα κι άλλο με το ρεύμα.
Ερ. Μήπως αυτό γίνεται επειδή οι μουσικές σκηνές είναι πολύ μεγαλύτεροι χώροι σε σχέση με τα ρεμπετάδικα και χρειάζεται πιο δυνατός ήχος για να ακούγεται παντού;
Απ. Ασφαλώς, αλλά παίζει ρόλο και το γεγονός ότι οι τραγουδιστές τώρα πια δεν έχουν τα κουράγια που είχαμε οι παλιοί που τραγουδούσαμε επί ώρες χωρίς μικρόφωνα. Θυμάμαι στη Θεσσαλονίκη στην «Καλύβα» μετά τις δύο το βράδυ τραγουδούσαμε με τον Χονδρονάκο τον ρεμπέτη χωρίς μικρόφωνα.
Ερ. Ο κόσμος σήμερα επιζητεί το ρεμπέτικο;
Απ. Βεβαίως, και σας πληροφορώ πως το σημαντικότερο για μένα είναι ότι πολλοί νέοι έρχονται όπου τραγουδάω. Και πολλά από αυτά τα παιδιά με ρωτάνε να μάθουνε πώς γράφτηκε το ρεμπέτικο; Και τους απαντώ πως γράφτηκε από βιώματα των ανθρώπων οι οποίοι γράψανε την αγάπη, τον έρωτα, τη μαγκιά…
Ερ. Τι είναι εκείνο που έλκει αυτά τα νέα παιδιά στο ρεμπέτικο;
Απ. Νομίζω πως τους εκφράζει και το είδος του τραγουδιού και οι στίχοι του, στους οποίους κάποιοι δεν αναφέρονται αλλά εγώ θα αναφερθώ. Τους αρέσουν και τα χασικλίδικα, τα ρεμπέτικα τα βαριά, τα παλιά τα απαγορευμένα. Στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης θα πω και τραγούδια όπως η «πΛιτανεία του μάγκα», «Θεέ μου μεγαλοδύναμε» κ.ά.
Ερ. Στο Μέγαρο τραγούδια ποιων συνθετών θα ερμηνεύσετε;
Απ. Θα τραγουδήσω Τσιτσάνη, Βαμβακάρη, Παπαϊωάννου, Χατζηχρήστο, Μαρκάκη, Χονδρονάκο, Μητσάκη και άλλων συνθετών.
ΑΠΕ