Κάτι δεν πήγε καθόλου καλά πίσω από αυτό το mural
Πώς πήρε τεράστιες διαστάσεις κάτι που στο διαδίκτυο συμβαίνει καθημερινά.
Ο γνωστός στο Chicago καλλιτέχνης Chris Devins δημιούργησε ένα mural της πρώην πρώτης κυρίας των ΗΠΑ, Michelle Obama, προκαλώντας αντιδράσεις που φέρνουν στο προσκήνιο το θέμα της πνευματικής ιδιοκτησίας. Η Michelle απεικονιζόμενη ως βασίλισσα κάνει τον διαδικτυακό γύρο του κόσμου με την ιστορία του καλλιτέχνη να απασχολεί περισσότερο από το συμβολισμό του έργου του.
Design by Galila Mesfin Original image by Collier Schoor Placemaking and Mural Execution by Chris Devins Ladies, be all you can be! pic.twitter.com/Ahk2KsLhqk
— Chris Devins (@LeagueOfExtra) April 25, 2017
Ο Chris Devins δημιούργησε ένα mural στην περιοχή όπου μεγάλωσε η Michelle Obama και συγκεκριμένα σε τοίχο του δημοτικού σχολείου στο οποίο μαθήτευσε. H τοιχογραφία την απεικονίζει ως αιγυπτιακή βασίλισσα θέλοντας σύμφωνα με τον ίδιο το έργο του να περνάει θετικά μηνύματα μέσω του παραδείγματος ζωής της Michelle. Δεν είναι η πρώτη φορά που η πρώην κυρία των ΗΠΑ “χρησιμοποιείται” ως κίνητρο για νέους ανθρώπους και η ιστορία της για παρακίνηση. Ως εδώ όλα καλά καθώς μοιάζει με μια απλή ιστορία.
Μετά από την ολοκλήρωση της τοιχογραφίας του Devins την προηγούμενη Παρασκευή και την παρουσίασή της ξέσπασε ένα κύμα κριτικής στα κοινωνικά δίκτυα. Χρήστες άρχισαν να τον κατηγορούν ανοιχτά πως είχε αντιγράψει την εικόνα που δημιούργησε η σπουδάστρια τέχνης Τζελίλα Μεσφίν. Μια εικόνα που είχε δημοσιεύσει η ίδια της στο instagram πέρυσι.
Όπως ήταν αναμενόμενο η τοιχογραφία έφτασε και στην Μέσφιν η οποία αναρωτήθηκε την ακριβώς επόμενη μέρα, εύλογα στο instagram τής, το πώς μπορεί κάποιος να κλέψει την σκληρή δουλειά κάποιου άλλου και να την παρουσιάσει ως δική του. Πολύ περισσότερο το να διεκδικήσεις είτε χρήματα σε καμπάνια με ένα έργο που ουσιαστικά δεν σου ανήκει. Η φοιτήτρια καλών τεχνών ολοκλήρωσε το σχόλιό της λέγοντας πως “…είναι άλλο πράγμα να μοιράζεσαι ή ακόμα και να επωφελείσαι από το έργο κάποιου άλλου, αλλά το να το διεκδικείς ως δικό σου είναι μεγάλο λάθος“.
Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη G🐼 (@thick_east_african_girl) στις
Ο Chris Devins με την σειρά του αρνήθηκε οποιαδήποτε παράβαση σε δήλωση που έκανε στο CNN. Ισχυρίστηκε πως δεν είχε γνώσει για το ποια είναι η φοιτήτρια και πως ο ίδιος έμαθε για το έργο της όταν κάποιος χρήστης του instagram τον ενημέρωσε για τις κατηγορίες.
Ο καλλιτέχνης δήλωσε πως η ιδέα για την τοιχογραφία προέκυψε από μια εικόνα που βρήκε στο Pinterest, κάτι που στον οργανισμό που ανήκε το συνηθίζουν αρκετά -να εμπνέονται από πράγματα που βρίσκουν στο διαδίκτυο- η οποία απεικόνιζε την πρώην πρώτη κυρία ως αιγυπτιακή βασίλισσα, μη γνωρίζοντας ωστόσο από που προέρχεται η εικόνα.
Σχετικά με την τοιχογραφία εξήγησε τους λόγους για την θέση της και για τον σκοπό της. Είπε ότι επέλεξε τη θέση της τοιχογραφίας σε τοίχο απέναντι από το δημοτικό σχολείο όπου πήγαινε η Michelle Obama ακριβώς επειδή ήθελε μια τοιχογραφία που θα λειτουργούσε εμπνευστικά για τις νεαρές κυρίες στο νότιο Σικάγο και τις νέες εν γένει παντού.
Ο Devins ξεκίνησε μια σελίδα GoFundMe βασιζόμενος σε αυτό του το πρότζεκτ κερδίζοντας σχεδόν $12,000 πριν ολοκληρώσει την τοιχογραφία. Μετά από το σκάνδαλο και τις κριτικές ο ίδιος ενώ αρχικά είπε πως δεν ήρθε σε άμεση επαφή με την φοιτήτρια αλλά αξιώνει να του δώσει η ίδια την άδεια για το έργο μέσα από τον δικηγόρο της, η φοιτήτρια με νέο ποστ της εξηγεί πως θα βρουν την λύση εξωδικαστικά και ζητάει ηρεμία.
Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη G🐼 (@thick_east_african_girl) στις
Ο Devins χαρακτηρίζει το περιστατικό ως αφορμή για προβληματισμό λέγοντας χαρακτηριστικά στο CNN πως για τον ίδιο “είναι εποχή για μάθηση και προβληματισμό και όχι για δικαιολογίες. Μπορεί να μην πήρα χρήματα για το έργο της Μεσφίν αλλά πήρα χρήματα για ένα κοινωνικά ευαίσθητο μήνυμα των αφροαμερικανών γυναικών”.
Design by Galila Mesfin Original image by Collier Schoor Placemaking and Mural Execution by Chris Devins Ladies, be all you can be! pic.twitter.com/Ahk2KsLhqk
— Chris Devins (@LeagueOfExtra) April 25, 2017
To παρασκήνιο όμως δεν τελειώνει εδώ καθώς αξίζει να σημειωθεί πως η αρχική εικόνα ακόμα και της φοιτήτριας, αποτελεί προϊόν άλλου έργου καθώς το συγκεκριμένο καρέ της Michelle λήφθηκε από φωτογράφο (Collier Schorr) για τους New York Times. Κάτι που η φοιτήτρια είχε κάνει γνωστό αποδίδοντας τα credit από την πρώτη φορά που κοινοποίησε το έργο της στο προσωπικό της λογαριασμό στο instagram.
To θέμα που προκύπτει με τον συγκεκριμένο καλλιτέχνη σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα έρχεται να προστεθεί στο σύνολο της διαδικτυακής πραγματικότητας αυτή την στιγμή όπου χρήστες των κοινωνικών πλατφόρμων όπως το tumblr, το instagram και το Facebook χρησιμοποιούν εικόνες για να συνοδεύσουν τα ποστ τους χωρίς να αποδίδουν στις περισσότερες των περιπτώσεων τα δικαιώματα του δημιουργού ή κατόχου με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα κράμα διακίνησης από έργα τα οποία τελικά είναι σχεδόν αδύνατο να βρεις από που ξεκίνησαν.
Ο Devins με την κίνησή του αυτή ήταν σαν να πήρε αυτή την ήδη ενοχλητική διαδικτυακή συνήθεια και να την απέδωσε για πρώτη φορά σε ένα πραγματικό περιβάλλον πέραν του διαδικτύου. Βρήκε μια εικόνα στο διαδίκτυο να κινείται χωρίς δικαιώματα, αδιαφόρησε για το αν υπάρχουν, την έβαλε σε έναν τοίχο και την παρουσίασε ως δική του.
Για τα πρακτικά σύμφωνα με την διαδικτυακή νομοθεσία των ΗΠΑ, ο Devins θα έπρεπε να έχει ζητήσει την άδεια χρήσης και ερμηνείας του πρωτότυπου έργου και όχι απλά συγνώμη μετά από την αρνητική προσοχή των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης.
Οι New York Times εξελίσσουν το θέμα λίγο παραπάνω κάνοντας αναφορά πώς με την κίνηση του αυτή ο Devins είναι σαν να αδικεί στην ουσία το πρόσωπο που απεικονίζει ως μία μαύρη γυναίκα. Αυτό γιατί το έργο της Mesfin (φοιτήτρια καλών τεχνών) δεν περιείχε μόνο την Michelle Obama αλλά αποτελούσε μέρος της εργασίας της για τις μαύρες γυναίκες και το πώς εκείνες προσπαθούν να κερδίσουν τον σεβασμό με την πορεία και τις επιλογές τους σε ένα κόσμο που εξακολουθεί και κινείται ρατσιστικά.
Η εφημερίδα αναφέρει πως αυτός είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους αγαπάει τη Michelle Obama. Την χαρακτηρίζει έξυπνη, αριστοκρατική, όμορφη και χαριτωμένη αλλά της αναγνωρίζει πως εργάστηκε πολύ σκληρά για να φτάσει εκεί που είναι. Ως η πρώτη κυρία και μια μαύρη γυναίκα, έπρεπε να εκπληρώσει τα καθήκοντα του δημοσίου ρόλου της, ενώ ταυτόχρονα κινούνταν σε μια συστηματικά ρατσιστική κοινωνία χωρίς ωστόσο να ξεπέσει του ρόλου και του στόχου της ποτέ.
Ο συντάκτης των New York Times υποθέτει πως η Mesfin το αναγνώρισε αυτό στην εργασία της γι’αυτό και το γεγονός πως η κ. Ομπάμα εμφανίστηκε σαν βασίλισσα της Αιγύπτου σε αυτήν δεν είναι πιθανόν τυχαίο. Θέλοντας να καταλήξει πως η κλοπή της εικόνας αγνοεί τη δουλειά που χρειάστηκε για να γίνει η εργασία πάνω στο συγκεκριμένο θέμα.
*Με πληροφορίες από το CNN, τους New York Times και το dnainfo
