Νέα μουσεία τέχνης σε αναμονή

Βαρύτατο πλήγμα κατάφερε η πανδημία στον κόσμο των μουσείων τέχνης παγκοσμίως. Πολλά από αυτά δηλώνουν αδυναμία να συνεχίσουν, οι απολύσεις εργαζομένων σε αυτά ήταν πολυάριθμες, άλλα πωλούν μέρος της συλλογής τους για να αντιμετωπίσουν τα λειτουργικά έξοδα, η επισκεψιμότητα στα μεγάλα έκανε πέρυσι κατακόρυφη βουτιά, κάποια καταφεύγουν σε εικονικές περιηγήσεις ή εικονικές περιοδικές εκθέσεις.

Παρ’ όλους τους εγκλεισμούς και τα μέτρα ασφαλείας που οφείλουμε να τηρούμε ο άνθρωπος ατενίζει τη φετινή χρονιά με εμπιστοσύνη, και το ημερολόγιο του 2021 φιλοδοξεί να σηματοδοτήσει τα εγκαίνια σημαντικών καινούργιων μουσείων τέχνης, των οποίων μόλις ολοκληρώθηκε ή ολοκληρώνεται η κατασκευή: από αυτό που θέλει να είναι το «μεγαλύτερο αρχαιολογικό μουσείο στον κόσμο» μέχρι ένα μουσείο τέχνης στον πυθμένα της Μεσογείου. Ωστόσο, όταν η ημερομηνία που είχε αναγγελθεί για τα πολυδιαφημισμένα εγκαίνια του Bourse de Commerce στο Παρίσι, μελλοντική στέγη της συλλογής του François Pinault, ήδη μετατέθηκε, υπάρχουν περιθώρια για αισιοδοξία; Προς το παρόν, το μόνο που μένει είναι να καταγράψουμε τις προσδοκίες και να κάνουμε όνειρα.

Το GEM (Grand Egyptian Museum), το οποίο επρόκειτο να εγκαινιαστεί πέρυσι, προγραμματίζει εγκαίνια τον Ιούνιο του 2021 σύμφωνα με το αιγυπτιακό υπουργείο Τουρισμού και Αρχαιοτήτων. Το «μεγαλύτερο αρχαιολογικό μουσείο στον κόσμο», που σχεδίασε το με έδρα το Δουβλίνο αρχιτεκτονικό γραφείο Heneghan Peng Architects θα φιλοξενήσει 100.000 αιγυπτιακά τεχνουργήματα, από την προϊστορία έως την Ελληνο-ρωμαϊκή περίοδο, σε μια έκταση 500.000 τετραγωνικών μέτρων, δίπλα στις πυραμίδες της Γκίζας. Θα στεγαστούν εκεί 5.000 αντικείμενα από τον τάφο του Τουταγχαμών – 2.000 από αυτά για πρώτη φορά σε δημόσια θέα – νέες σαρκοφάγοι που ανασκάφηκαν στη Σακάρα καθώς και μνημεία τα οποία είναι πολύ ογκώδη για να εκτεθούν στο Αιγυπτιακό Μουσείο του Καΐρου. Το τεράστιο αίθριο δομήθηκε γύρω από το ύψους 11 μέτρων και βάρους 83 τόννων άγαλμα από γρανίτη του Ραμσή του Μεγάλου, που μεταφέρθηκε με στρατιωτική συνοδεία το 2018.

Για τις 8 Ιουνίου, ανήμερα της Παγκόσμιας Ημέρας Ωκεανών είναι προγραμματισμένα τα εγκαίνια του Musée Subaquatique de Marseille. Στα ανοιχτά της Μασσαλίας, κάτω από την επιφάνεια του νερού, 45 έργα τέχνης θα είναι προσβάσιμα σε όσους επιδίδονται σε υποβρύχια κολύμβηση. Από αυτά, τα 15 είναι έργα του φημισμένου Βρετανού γλύπτη Jason deCaires Taylor, δημιουργού του πρώτου υποβρύχιου μουσείου, του «Grenada Underwater Sculpture Park» στην προστατευόμενη ζώνη Molinere Beauséjour στη νήσο Γρενάδα.

Τα εγκαίνια του Munchmuseet στην πρωτεύουσα της Νορβηγίας, του καινούργιου οίκου για τη μεγαλύτερη συλλογή έργων του ζωγράφου και χαράκτη Έντβαρτ Μουνκ, γνωστού σε όλον τον κόσμο από τον πίνακα «Η Κραυγή», αναμένονταν το περασμένο φθινόπωρο. Ο καινούργιος προγραμματισμός κάνει λόγο για καλοκαίρι του 2021. Το με έδρα τη Μαδρίτη αρχιτεκτονικό γραφείο Estudio Herreros σχεδίασε έναν επενδυμένο με αλουμίνιο δεκατριώροφο πύργο, με το πάνω μέρος του να κλίνει προς το φιορδ του Όσλο. Έντεκα αίθουσες θα επιτρέπουν στον φιλότεχνο να περιπλανηθεί σε περισσότερα από 26.000 έργα και 10.000 προσωπικά αντικείμενα του καλλιτέχνη, συμπεριλαμβανομένων δύο εκδοχών του «Η Κραυγή». Εκθέσεις θα θέτουν τον Μουνκ σε διάλογο με άλλους καλλιτέχνες, ξεκινώντας από τη Βρετανίδα Tracey Emin, της οποίας το ύψους 9 μέτρων γονατιστό μπρούτζινο γλυπτό «The Mother», έξω από το μουσείο, θα υποδέχεται τους επισκέπτες.

Το The New Hans Christian Andersen Museum ήταν προγραμματισμένο να ανοίξει τις πύλες του πέρυσι στην Odense της Δανίας, ο καινούργιος προγραμματισμός θέλει να εγκαινιαστεί φέτος. Σχεδιασμένο από το αρχιτεκτονικό γραφείο Kengo Kuma and Associates, το μουσείο για τον πιο διάσημο Δανό συγγραφέα έχει κεντρικό θέμα το δάσος, μιας και το δάσος παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στα παραμύθια του. Ένα μουσείο για μικρούς και ενήλικες.

Ολοκληρώνονται επιτέλους οι εργασίες για το M+, το εδώ και καιρό αναμενόμενο μουσείο σύγχρονης εικαστικής κουλτούρας στην West Kowloon Cultural District του Χονγκ Κονγκ. Σε σχήμα ανάποδου «ταυ», το 65.000 τετραγωνικών μέτρων μουσείο που σχεδίασε το αρχιτεκτονικό γραφείο Herzog & de Meuron θα είναι αφοσιωμένο στην τέχνη, ντιζάιν, αρχιτεκτονική και κινούμενη εικόνα του 20ού και 21ου αιώνα. Με φιλοδοξίες να είναι ένα από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου, το M+ θα έχει μια γιγαντιαία LED πρόσοψη για προβολή έργων τέχνης, εκθεσιακούς χώρους με συνολικό εμβαδόν 17.000 τετραγωνικών μέτρων, τρεις κινηματογραφικές αίθουσες, μαθησιακό κόμβο και κήπο στη στέγη με θέα στο Victoria Harbour και στο περίγραμμα των κτηρίων του Hong Kong με φόντο τον ουρανό. Θα στεγάσει 8.000 έργα τέχνης και 47.000 αντικείμενα αρχείου, μεταξύ των οποίων και 1.500 έργα σύγχρονης κινεζικής τέχνης που έγιναν δωρεά από τον Uli Sigg. Αυτονόητο είναι η συγκέντρωση για το καινούργιο μουσείο επιγραφών νέον, ενός τόσο σημαντικού στοιχείου του σύγχρονου Χονγκ Κονγκ. Τους τελευταίους μήνες του 2021 αναμένονται τα εγκαίνια.

Η περίφημη συλλογή έργων τέχνης The Frick Collection θα φιλοξενηθεί προσωρινά – για μία διετία – στο μπρουταλιστικό κτήριο του 1966 που σχεδίασε ο Marcel Breuer στη Madison Avenue καθώς ανακαινίζεται η ιστορική στέγη του στην έπαυλη της 1 East 70th Street. Κατά τη διάρκεια της περιόδου ολοκλήρωσης των εργασιών ανακαίνισης και επέκτασης (κόστος 160 εκατομμύρια δολάρια) το Frick θα εγκαταλείψει τη λογική της εκκεντρικής έκθεσης αριστουργημάτων παλαιών μετρ και στην προσωρινή του κατοικία θα επιλέξει μια χρονολογική έκθεση των έργων στους τρεις ορόφους: οι πέντε Ρέμπραντ θα εκτίθενται ο ένας δίπλα στον άλλον, όπως και οι τρεις Βερμέερ και τα έργα των Βελάσκεθ, Μουρίγιο, Γκόγια και Ελ Γκρέκο. Τα εγκαίνια του Frick Madison αναμένονται στις αρχές της φετινής χρονιάς.

Οι περιορισμοί λόγω πανδημίας επέβαλαν την αναβολή των εγκαινίων του Humboldt Forum που ήταν προγραμματισμένη για τον περασμένο Δεκέμβριο. Στις 16 Δεκεμβρίου έγιναν εικονικά εγκαίνια, η ημερομηνία για το άνοιγμα των πυλών του έχει μετατεθεί για τις αρχές της φετινής χρονιάς. Σε μια μερική ανακατασκευή του παλαιού ανακτόρου των Πρώσων, και, στη συνέχεια, των Γερμανών ηγεμόνων, το Humboldt Forum συνελήφθη αρχικά ως χώρος στέγασης και έκθεσης των μη ευρωπαϊκών μουσειακών συλλογών του Βερολίνου, αν και ο γενικός διευθυντής του, Hartmut Dorgerloh έχει δηλώσει ότι «Δεν είμαστε ένα μουσείο. Ο πιο σημαντικός για εμάς αυτοπεριγραφικός χαρακτηρισμός είναι “φόρουμ”». Το πρόγραμμα του 2021, όποτε και αν αρχίσει να υλοποιείται, περιλαμβάνει εκθέσεις για περιβαλλοντικές και κοινωνικές αλλαγές, τις σχέσεις του Βερολίνου παγκοσμίως, το ελεφαντόδοντο. Από το καλοκαίρι του 2021, στους άνω ορόφους θα εκτεθούν άνω των 20.000 αντικειμένων από την Αφρική, την Ασία, την Ωκεανία και την αμερικανική ήπειρο, προοπτική η οποία οδηγεί σε αναζωπύρωση της δημόσιας συζήτησης για το αποικιακό παρελθόν της Γερμανίας.

Τέλος, μία ακόμη αναβολή πολυαναμενόμενων εγκαινίων μουσείου είχαμε στη Γαλλία. Το Bourse de Commerce de Paris, το παλαιό χρηματιστήριο απέναντι από το Forum des Halles, θα είναι η στέγη για τη συλλογή έργων τέχνης του μεγιστάνα ειδών πολυτελείας François Pinault (ιδρυτή του ομίλου στον οποίο ανήκουν οι Gucci, Yves Saint Laurent, μεταξύ άλλων αλλά και ιδιοκτήτη του οίκου δημοπρασιών Christie’s). Σε σχέδιο του φημισμένου Ιάπωνα αρχιτέκτονα Tadao Ando, το Bourse de Commerce-Collection Pinault θα έκανε εγκαίνια στις 23 Ιανουαρίου. «Μετρώντας το πόσο υπέφερε ο κόσμος και το πόσο όλος ο πλανήτης επηρεάστηκε από αυτή την πανδημία, ο Pinault αποφάσισε ότι η πρώτη έκθεσή μας πρέπει να είναι τόσο σοβαρή όσο η κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε» δήλωσε ο Jean-Jacques Aillagon, γενικός διευθυντής της Collection Pinault.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ