Νέα στοιχεία για τους πρώτους Έλληνες στην Αμερική

Στις αρχές του 17ου αιώνα φαίνεται ότι αρχίζει η παρουσία των Ελλήνων στην Αμερική. Επίσημα, γνωρίζουμε ότι η πρώτη ομαδική μετανάστευση έγινε στις 26 Ιουνίου του 1768, με την έλευση των πρώτων περίπου 400 Ελλήνων, στον άγιο Αυγουστίνο της βορειοανατολικής Φλόριδας -από την υπό οθωμανική κατοχή τότε Ελλάδα- από περιοχές της Πελοποννήσου (Aρκαδία, Μεσσηνία, Λακωνία) και νησιά του κέντρο-νότιου Αιγαίου.

Τους μετέφερε στη Φλόριδα, επί αγγλο-βρετανικής περιόδου (1763-1793), ο γιατρός Dr. Andrew Turnball (με καταγωγή από Σκωτία), φίλος του τότε κυβερνήτη ανατολικής Φλόριδας James Grant, που ήθελε να χτίσει μια νέα αποικία, νοτιότερα του Άγιου Αυγουστίνου, με αγροτικές καλλιέργειες (indigo). Τον Σεπτέμβριο του 1768, οι ‘Ελληνες μετανάστες είχαν μεταφερθεί στη σημερινή πόλη «Νέα Σμύρνη» (Νew Smyrna). Η αποικία (νέα πόλη) πήρε το όνομά της από την πόλη καταγωγής (Σμύρνη) της Ελληνίδας συζύγου του Turnball, Μαρίας.

Η αποικία δεν ευδοκίμησε εξαιτίας επιδημιών και επιθέσεων ινδιάνων. Το 1777, οι άποικοι (όσοι επέζησαν) επέστρεψαν στον ‘Αγιο Αυγουστίνο, αφού πρώτα κατήγγειλαν στον νέο κυβερνήτη, τον Turnball, για κακομεταχείριση, βαρβαρότητες, εγκλήματα κ.ά. ‘Οταν επέστρεψαν, βρήκαν αρχικά καταφύγιο στο κτίριο Casa Avero, το οποίο αγόρασε το 1966 η ελληνική Αρχιεπισκοπή Αμερικής και δημιούργησε σε αυτό το «προσκύνημα του Αγίου Φωτίου».

Από νεότερα στοιχεία που ήρθαν στο φως την τελευταία δεκαετία, πιστοποιείται ότι οι πρώτοι ‘Ελληνες, μέλη ισπανικής αποστολής, φαίνεται ότι εγκαταστάθηκαν στον Άγιο Αυγουστίνο μεταξύ 1700 και 1710, στην 1η ισπανική περίοδο Φλόριδας. ‘Ενας τίτλος ιδιοκτησίας στα αρχεία της πόλης Αγίου Αυγουστίνου του 1716, αναφέρει τον Ιωάννη Γιαννόπουλο ως ιδιοκτήτη γης, όπου δημιούργησε (μεταξύ 1710-15) το πρώτο ξύλινο σχολείο-σπίτι των ΗΠΑ (σώζεται ως μουσείο).

Το σχολείο (ΔΕΝ ήταν ελληνικό), λειτούργησε βασικά, στα πρώτα χρόνια του 18ου αιώνα, από έναν άλλον Ιωάννη (Juan) Γιαννόπουλο, τον εγγονό, αυτόν που «γνωρίζαμε» και νομίζαμε ίσαμε τώρα, ως δημιουργό του σχολείου-σπιτιού.

Αλλά, όλα δείχνουν, ότι ήταν ο εγγονός του πρώτου Ιωάννη Γιαννόπουλου (δημιουργού του σχολείου-σπιτιού) και υιός του Γεώργιου Γιαννόπουλου. Το σχολείο-σπίτι φτιάχτηκε σίγουρα μετά το 1703, αφού οι Aγγλο-Βρετανοί είχαν κάψει (1702) όλα τα σπίτια της πόλης. Στα πολύτιμα αρχεία (με μέλη, βαπτίσεις, γάμους, θανάτους κ.ά.) της Ρωμαιο-Καθολικής Επισκοπής Αγίου Αυγουστίνου, περιόδου 1594-1821, που «ψηφιοποιήθηκαν» την τελευταία οκταετία, αναφέρεται το όνομα Ιωάννης Γιαννόπουλος το 1712, με καταγωγή «Αrcadia, Morea».

Τότε, εξαιτίας της ισπανικής κυριαρχίας στη Φλόριδα, όλοι ήταν Καθολικοί. Τον χρόνο 1752 αναγράφεται η βάπτιση του υιού του, Γεώργιου Γιαννόπουλου.

Η ημερομηνία αυτή ταιριάζει με την ημερομηνία σε τίτλο ιδιοκτησίας του σχολείου-σπιτιού, αφού φαίνεται ότι ο Γεώργιος Γιαννόπουλος γεννήθηκε το 1751. Στη σελίδα 3, Lot 30, για «wooden house», όπου βρίσκεται το σχολείο, στην ισπανική απογραφή του 1793, με αριθμό 141, αναγράφεται ως κάτοικος-ιδιοκτήτης ο Ιωάννης Γιαννόπουλος (εγγονός), «υιός για 42 χρόνια του Γεώργιου (Γιαννόπουλου) και της Maria Canela». ‘Αρα γεννήθηκε 1751 και βαπτίστηκε 1752.

Από όλα αυτά προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα:

– Ο (πρώτος) Ιωάννης Γιαννόπουλος, μαραγκός-ξυλουργός, μαζί με ολίγους άλλους ‘Ελληνες, ήρθε στην Αμερική στην 1η ισπανική περίοδο Φλόριδας, την πρώτη δεκαετία του 17ου αιώνα, με ισπανική αποστολή. Λίγα χρόνια μετά, παντρεύτηκε και απόκτησε έναν υιό, τον Γεώργιο.

– Ο εγγονός του, Ιωάννης Γιαννόπουλος, υιός του Γεώργιου, συνέδεσε περισσότερο το όνομά του με το σχολείο-σπίτι, μετά το 1770. Επειδή ήταν χήρος από 1778, με τη δεύτερη γυναίκα του έκανε (σύμφωνα με τα αρχεία βαπτίσεων περιόδου 1792-1799: Page 163, Roman Catholic Records, St. Augustine Parish-White Baptisms) τον Γεώργιο (1794, πήρε το όνομα του παππού του) και τη Μαρία (1796, πήρε το όνομα της γιαγιάς), που αργότερα δίδασκε στο σχολείο. Η Μαρία παντρεύτηκε κάποιον με επίθετο Darling.

– Το σπίτι-σχολείο, δημιουργήθηκε μεταξύ 1710-1715, πρώτη καταγραφή φόρων του το 1716.

– Το ιστορικό και πρώτο «ξύλινο σχολείο-σπίτι ΗΠΑ» (The oldest Wooden School House), που κατασκεύασε ο (πρώτος) Ιωάννης Γιαννόπουλος, με δύο «πατώματα», χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως σπίτι του και αργότερα, από τον εγγονό του, ως «σπίτι-σχολείο», μετά το 1820 όταν η Φλόριδα έγινε μέρος των ΗΠΑ, με τη συμφωνία Adams-Onis το 1819 (Πολιτεία των ΗΠΑ -State- έγινε αργότερα), πάνω πάτωμα σπίτι και το ισόγειο σχολείο, δηλ. νηπιαγωγείο-δημοτικό. Με δασκάλα, την κόρη του, Μαρία.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ / Γιώργος Λυκoμήτρος – kalami.us