Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ: Ο αγαπημένος σκηνοθέτης κοινού και κριτικών γίνεται 75

Ο Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ ξεκίνησε να γυρίζει ταινίες και ντοκιμαντέρ πριν πάνω από 50 χρόνια και θεωρείται ένας από τους δημιουργούς που εισήγαγαν το κινηματογραφικό υπο-είδος των «ταινιών σωματικού τρόμου». Παρόλα αυτά, θα ήταν άδικο να τον χαρακτηρίσουμε, μόνον, ως σκηνοθέτη ταινιών τρόμου, αφού ο David Cronenberg πάντα πίεζε τις ικανότητές του να τον ωθήσουν σε νέα είδη, στυλ και τεχνικές.

Ο Καναδός σκηνοθέτης, Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ, γεννήθηκε στις 15 Μαρτίου 1943 και σπούδασε λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο. Κατά τη δεκαετία του 1970 οι ταινίες του έγιναν δημοφιλείς στο κοινό και αναγνωρίστηκαν από κριτικούς του κινηματογράφου. Χαρακτηριστικές ταινίες του νέου, για την εποχή είδους, είναι το «Ανατριχίλες», του 1975 και το «Στα νύχια του τρόμου», του 1977. Η μοναδική ματιά με την οποία προσεγγίζει το είδος του τρόμου περνάει σε νέο επίπεδο με την ταινία «Οι νεοσσοί», το 1979. Είναι η ιστορία μυστηρίου που αφορά σε μια σειρά δολοφονιών. Τα εγκλήματα σχετίζονται με την οικογένεια, η μητέρα της οποίας λαμβάνει μια πειραματική ψυχιατρική θεραπεία.

Η θεματολογία του σκηνοθέτη κινείται στο πλαίσιο της τεχνολογίας σαν έκφραση του σώματος και του νου, της ανθρώπινης όρεξης για ακραίους πειρασμούς και αισθήσεις και της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους, πέρα από τη βιολογία. Οι ταινίες «σωματικού πόνου» πραγματεύονται, επίσης, το φόβο για την αναπόφευκτη διάλυση του σώματος εξ αιτίας της μετάλλαξης, των γηρατειών και της αρρώστιας. Η εικονοποιία στις ταινίες του μας κάνει να νιώθουμε άβολα, τόσο με αυτό που βλέπουμε, όσο και με αυτό που εκπροσωπεί αυτό που βλέπουμε. Ταυτόχρονα, όμως, μας ευχαριστεί, διότι το στυλ του μπορεί και χειραγωγεί τους ενδόμυχους ή φανερούς ανθρώπινους φόβους για το θάνατο και τη σωματική φθορά.

Ένα άλλο μοτίβο που παρατηρούμε στο έργο του δημιουργού, είναι η επαναλαμβανόμενη χρήση της ψυχολογίας, των ψυχικών δυνάμεων αλλά και η εξερεύνηση του ασυνειδήτου. Στο «Scanners: Η νύχτα του μεγάλου τρόμου», ο πρωταγωνιστής ξυπνάει από κώμα και ανακαλύπτει ότι μπορεί να δει το μέλλον. Στην ταινία «Γυμνό Γεύμα» τα εξωγήινα πλάσματα συμπεριφέρονται όπως οι ασυνείδητες σκέψεις των χαρακτήρων.

https://www.youtube.com/watch?v=vXleFHrLuCo

Ενώ έχτισε τη φήμη του με τις ταινίες αυτού του είδους, το δεύτερο μισό της καριέρας του απομακρύνεται από την επιστημονική φαντασία σε ακόμα πιο πολύπλευρα θέματα, σε διαφορετικά κινηματογραφικά είδη.

Το 2007 προσεγγίζει τις ταινίες εγκλήματος με το «Επικίνδυνες υποσχέσεις». Έπειτα μετακινείται σε μια ταινία εποχής. Το «Μια επικίνδυνη μέθοδος» πραγματεύεται τη γέννηση της ψυχανάλυσης, μέσω της σχέσης του Sigmund Freud και του Carl Jung. To 2014 μας εξέπληξε με το «Οδηγός ευτυχίας», όπου ο σκηνοθέτης έρχεται σε επαφή με το σατυρικό είδος.

Στην ύστερη δουλειά του, οι αφηγήσεις του αποκτούν διαφορετικό ρυθμό. Παρόλα αυτά, ενέχουν, αναμφισβήτητα, τα θέματα που τον απασχολούν από την αρχή της καριέρας του, ακόμα κι αν αυτά εκδηλώνονται με διαφορετικό τρόπο. Το στυλ του Cronenberg είναι τόσο χαρακτηριστικό και ιδιαίτερο που το εντοπίζουμε σε κάθε του ταινία, ανεξαρτήτως του είδους της: τρόμου, επιστημονικής φαντασίας, εγκλήματος, βιογραφική.

Ένας σκηνοθέτης που θέλησε να ανακαλύψει όλες τις πτυχές των κινηματογραφικών ειδών αλλά και της ανθρώπινης ύπαρξης, άλλοτε μας συγκλόνισε και άλλοτε μας προβλημάτισε με τις θεματικές εμμονές του και την εξέλιξη του καλλιτεχνικού του οράματος. Όπως όλοι περιμέναμε, το 2018 βραβεύτηκε με τον Χρυσό Λέοντα, από το φεστιβάλ των Καννών για το συνολικό του έργο.