Οι έξυπνοι κάδοι στα Χανιά και τη Λάρισα

Ενώ η Θεσσαλονίκη βρίσκεται συχνά αντιμέτωπη με κάδους ξεχειλισμένους που πλημμυρίζουν τα πεζοδρόμια και τα μετατρέπουν σε κοίτες  απροσπέλαστες κι επικίνδυνες για τη δημόσια υγεία, άλλοι δήμοι όπως τα Χανιά καινοτομούν και υλοποιούν ένα πρόγραμμα εκσυγχρονισμού της συλλογής απορριμμάτων και ανακυκλώσιμων υλικών.

Η Διαδημοτική Επιχείρηση Στερεών Αποβλήτων Χανίων, στα πλαίσια του κοινοτικού προγράμματος LIFE-EWAS «Αποδοτικές και Βιώσιμες μέθοδοι διαχείρισης απορριμμάτων με την χρήση εργαλείων Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνίας», που εφαρμόστηκε και στη Σεβίλλη στοχεύοντας στη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου και σε ένα καινοτόμο και βιώσιμο μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τοποθέτησε πιλοτικά αισθητήρες πλήρωσης στους μπλε κάδους δύο περιοχών, στο δρομολόγιο του Ακρωτηρίου Χανίων και στο δρομολόγιο Πλατανιάς – Κίσσαμος, καθώς και σε όλους τους κίτρινους κώδωνες ανακύκλωσης για γυαλί. Το πρόγραμμα βρίσκεται υπό αξιολόγηση, με στόχο να επεκταθεί και σε άλλα σημεία της περιφερειακής ενότητας των Χανίων, καθώς όπως έδειξαν τα αποτελέσματα που παρουσιάστηκαν στα Χανιά η εφαρμογή του συστήματος είχε ως αποτέλεσμα να μειωθούν τα δρομολόγια των απορριμματοφόρων σε συγκεκριμένες διαδρομές κατά 20%, το κόστος των δραστηριοτήτων διαχείρισης των αποβλήτων κατά 15-30% και οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 10%.

Οι αισθητήρες μπορούν να εγκατασταθούν σε διάφορους τύπους κάδων και βοηθούν ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που οι κάδοι είτε βρίσκονται σε απομακρυσμένες περιοχές είτε δεν υπάρχει ένας σταθερός ρυθμός πλήρωσης. Η λειτουργία τους βασίζεται στην ανίχνευση της στάθμης πλήρωσης των κάδων με τη συλλογή δεδομένων για το περιεχόμενο του κάδου και στην αποστολή όλων των πληροφοριών σε πλατφόρμα βελτιστοποίησης σε πραγματικό χρόνο μέσω ασύρματων δικτύων. Έτσι, στέλνοντας ειδοποίηση για την πλήρωση του κάδου με απορρίμματα δίνεται η δυνατότητα για τον ορθότερο προγραμματισμό της αποκομιδής τους.

Με την χρήση των αισθητήρων η συλλογή των απορριμμάτων γίνεται την ιδανική  στιγμή και με τη μικρότερη δυνατή παρεμβολή στην καθημερινότητα των δημοτών, αποφεύγονται τα περιττά δρομολόγια, επιτυγχάνεται η αποκομιδή του μέγιστου κάθε φορά όγκου και οι «παραγωγοί» των απορριμμάτων μένουν ευχαριστημένοι από τη συλλογή. Βελτιστοποιείται η διαχείριση των δρομολογίων είτε με υπολογισμό του μέγιστου φορτίου ανά μέσο συλλογής είτε με υπολογισμό της χιλιομετρικής απόστασης των σημείων, ενώ χωρίς προγραμματισμό επιβαρύνεται καθημερινά το λειτουργικό κόστος χωρίς το αντίστοιχο όφελος. Επομένως, επιτυγχάνονται όχι μόνο οικονομικά αποτελέσματα με την ελαχιστοποίηση του κόστους των καυσίμων, του κόστους συντήρησης και επιδιόρθωσης των οχημάτων λόγω χρήσης και φθοράς, του κόστους αμοιβών για τις ώρες οδήγησης, αλλά αποκομίζονται και περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη με τη μείωση των εκπομπών αεριών που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, τη μείωση της  κατασπατάλησης φυσικών πόρων, τη μείωση του θορύβου και της ηχορύπανσης καθώς και της κυκλοφοριακής συμφόρησης κατά τις ώρες συλλογής και μεταφοράς των αποβλήτων.

Το συγκεκριμένο σύστημα, θα μπορούσε και να εξελιχθεί από αρωγό στην προσπάθεια καλύτερης διαχείρισης των ήδη παραχθέντων απορριμμάτων σε αρωγό της προσπάθειας μείωσης της ίδιας της παραγωγής τους, να στοχεύσει δηλαδή στην πηγή του προβλήματος. Τα δεδομένα του πληροφοριακού συστήματος θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με τέτοιον τρόπο ώστε ο Δήμος να εντοπίζει τις γειτονιές και τα σημεία εκείνα όπου αποδεδειγμένα πια σημειώνεται αυξημένη συγκριτικά με αλλού παραγωγή απορριμμάτων, και να επιδιώξει τη μείωση στην πηγή μέσω αντικινήτρων και κινήτρων, όπως για παράδειγμα τα αυξημένα δημοτικά τέλη στους κατοίκους αυτών των περιοχών ή, καλύτερα, τα μειωμένα δημοτικά τέλη στους κατοίκους των περιοχών με μικρή παραγωγή σύμμεικτων αποβλήτων, ακόμα και πρόσβαση με προτεραιότητα σε κάποιες υπηρεσίες ή εκδηλώσεις του δήμου. Επιπλέον, στα πλαίσια αντιστάθμισης του περιβαλλοντικού αντίκτυπου, οι γειτονιές με αυξημένη παραγωγή σκουπιδιών, ίσως θα ήταν χρήσιμο να δεσμεύονται να «πρασινίσουν», να παρουσιάζουν «πιο πράσινα» μπαλκόνια και αυλές.

Αλλά και η Λάρισα φαίνεται να συμμετέχει στον αγώνα εκσυγχρονισμού του δικτύου διαχείρισης των απορριμμάτων, με  την τοποθέτηση «έξυπνου» κάδου σε πολυσύχναστα, κεντρικά σημεία και την πρόθεση δημιουργίας στο ιστορικό κέντρο της πόλης ενός δικτύου  με 11 σημεία αυτοματοποιημένων ρομποτικών κάδων, οι οποίοι θα συνεχίσουν να εξυπηρετούνται και να εκκενώνονται από τα ήδη υπάρχοντα οχήματα του Δήμου. Κάποια από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα φαίνονται να είναι η συμπίεση της αρχικής μάζας των απορριμμάτων με αποτέλεσμα την αποθήκευση μεγαλύτερου όγκου και άρα αραίωσης των δρομολογίων των απορριμματοφόρων, το αυτόματο άνοιγμα της θύρας ώστε ο δημότης να μην έρχεται σε επαφή με τον κάδο, η ενημέρωση μέσω μηνυμάτων των αρχών ή της κάθε αρμόδιας τεχνικής υπηρεσίας για την κατάσταση και τη λειτουργία του ρομποτικού κάδου, η αυτόματη απολύμανση του θαλάμου συμπίεσης των απορριμμάτων καθώς και των αποθηκευμένων απορριμμάτων, η αυτόματη πλύση του θαλάμου συμπίεσης των απορριμμάτων, μέσω διατάξεων σύνδεσης σε δίκτυο νερού ή και εσωτερική δεξαμενή νερού καθώς και η αποφυγή της επαφής των ζώων με τα σκουπίδια. (πηγή greenagenda.gr)

Αν λάβουμε υπόψιν και το γεγονός ότι η Θεσσαλονίκη συμμετέχει σε ένα πλαίσιο συνεργασίας για τις ευφυείς πόλεις* (Smart Cities Consortium) κι έχει ενταχθεί στην πρωτοβουλία Smart Cities Challenge της IBM, τότε καταλαβαίνουμε ότι, ο παραδειγματισμός από τα παραπάνω εγχειρήματα και ο μετασχηματισμός της σε μια πόλη πιο ελκυστική, πιο αποδοτική και πιο φιλική προς το περιβάλλον μέσω της χρήσης των ψηφιακών τεχνολογιών προς όφελος της διαβίωσης των κατοίκων της, είναι ανάγκη να τοποθετηθεί στο επίκεντρο των συζητήσεων και προσεχών δράσεων.

* Με τον όρο «έξυπνες πόλεις» (smart cities) χαρακτηρίζονται πόλεις που αξιοποιούν Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ). Οι ψηφιακές υπηρεσίες των έξυπνων πόλεων αφορούν τομείς όπως: (i) περιβάλλον (παρακολούθηση και βελτίωση ποιότητας του περιβάλλοντος), (ii) επιχειρηματικότητα (ενίσχυση τοπικής επιχειρηματικότητας), (iii) κινητικότητα (υποστήριξη μετακινήσεων και επικοινωνιών), (iv) διακυβέρνηση (υπηρεσίες του δήμου προς πολίτες και επιχειρήσεις) και (v) ψηφιακή ζωή (υπηρεσίες βελτίωσης ποιότητας ζωής, υγείας, ασφάλειας, πολιτισμού και εκπαίδευσης).

*Το κείμανο δημοσιεύτηκε στο site της Παράταξης Μένουμε Θεσσαλονίκη