Η ομάδα ανθρώπων που μεταμορφώνει τα σχολεία σε μικρά έργα τέχνης

Τι συμβαίνει όταν μια ομάδα ανθρώπων που αγαπούν το γκράφιτι αποφασίζει να δώσει χρώμα και να μεταμορφώσει μέρη διαφόρων πόλεων σε μικρά έργα τέχνης; Το αποτέλεσμα είναι μοναδικό και αυτό το «κοκτέιλ» χρωμάτων που μπορείς να συναντήσεις σε όλα τα έργα που βλέπεις στους τοίχους, μόνο τυχαίο δεν είναι.  Ο Κυριάκος Ιωσηφίδης, συντονιστής προγραμμάτων της Urban Act, μας μιλά για την τέχνη του γκράφιτι, την ομάδα Urban Act και το πρόγραμμα «Ζωγραφίζοντας σχολικά κτίρια», όπου δίνεται η ευκαιρία και στους ίδιους τους μαθητές να δημιουργήσουν και εκφραστούν μέσα από αυτή την τόσο μοναδική τέχνη. 

Λίγα λόγια για την ομάδα UrbanAct  

«Η UrbanAct (τα μέλη της, παλιοί και νέοι συνεργάτες της) έχει ενεργή παρουσία στην Ελλάδα από το 1998. Ουσιαστικά ξεκίνησε σαν μια ομάδα από την πρώτη φουρνιά των γκραφιτάδων στην Ελλάδα και από ανθρώπους που τους άρεσε το γκραφιτι. H ζύμωση αυτή οδήγησε σε διάφορα εγχειρήματα κάτω από το όνομα carpediem όπως φεστιβάλ, εκδόσεις, εκθέσεις, τις πρώτες δημόσιες τοιχογραφίες όπου είχαμε τον συνδυασμό των “εργαλείων” και των τεχνικών του γκραφιτι και της παραδοσιακής ζωγραφικής. Με το καιρό “περάσαμε” στις μεγάλες δημόσιες τοιχογραφίες, στην διεκδίκηση δημόσιων χώρων, στη δημιουργία αφορμών -βλέπε προγράμματα- που να εμπλέκουν πάντα καλλιτέχνες που λειτουργούν έξω από τις νόρμες και τις φόρμες της κλασικής ζωγραφικής». 

Σήμερα η Urban Act έχει φτάσει στο σημείο να υλοποιεί πάσης φύσεως και έκτασης τοιχογραφίες, ειδικά προγράμματα δημόσιων τοιχογραφιών, συνεργασίες με εταιρείες, οργανισμούς, ιδρύματα, φορείς και ομάδες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, εκθέσεις, εκδόσεις κ.α. 

Μάλιστα, μια πρόσφατη δράση της ομάδας οργανώθηκε και υλοποιήθηκε με τη συμμετοχή Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών στα Τίρανα, με μια ιδιαίτερη θεματική εστιασμένη στη “γυναίκα”. Συμμετείχαν από την Ελλάδα οι καλλιτέχνες Gera, Jamer, Same84 και Wd, ενώ από το εξωτερικό ο Case-Maclaim από τη Γερμανία, οι KozDos από τη Βενεζουέλα, ο Mattia Campo Dal’Orto από την Ιταλία, ο Manomatic από την Ισπανία και ο Wuper από την Σερβία. 

Δυναμικά προγράμματα της ομάδας είναι επίσης το “Ζωγραφίζοντας Σχολικά Κτίρια ανά την Ελλάδα”, το “Χρώμα στα Νοσοκομεία”, το «Χρώμα Στα Νησιά», τα φεστιβάλ τοιχογραφιών στην Ελλάδα (π.χ. “CityCall” το Υπαίθριο Μουσείο Δημόσιων Τοιχογραφιών στο Βόλο, Φεστιβάλ τοιχογραφιών στην Αθήνα) και στο εξωτερικό, κ.α. 

«Ζωγραφίζοντας σχολικά κτίρια» 

 Το πρόγραμμα “Ζωγραφίζοντας Σχολικά Κτίρια”  ξεκίνησε το 2005 και η ιδέα, όπως αναφέρει ο κύριος Ιωσηφίδης, ήρθε κατά την διάρκεια της παρουσίασης ενός βιβλίου της ομάδας με θέμα το γκράφιτι και σιγά σιγά με τον χρόνο “χτίστηκε” σαν πρόγραμμα. Υλοποιείται ανά την Ελλάδα ηπειρωτική και νησιωτική με τη συμμετοχή καλλιτεχνών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, από το χώρο πάντα της streetart και  τη στήριξη φορέων, τοπικών και μη εταιρειών, σχολικών επιτροπών, συλλόγων γονέων κ.α.

 Η έμπνευση των καλλιτεχνών και ο ρόλος των μαθητών  

«Υπάρχουν πολλοί “δρόμοι”, είτε  ο καλλιτέχνης εμπνέεται από την πόλη και το χώρο του σχολείου, είτε η σχολική κοινότητα καταλήγει σε μια συγκεκριμένη θεματική (πολιτισμός, περιβάλλον, αθλητισμός κ.α.) και ο καλλιτέχνης εμπνέεται από αυτή κ.α. Λόγω της εμπειρίας της ομάδας μας και της δυναμικότητας που έχει το πρόγραμμα με τα αποτελέσματα που αυτό έχει δώσει στα σχολεία και στις γειτονιές, υπάρχει εμπιστοσύνη σε αυτό που κάνουμε. 

Η ομάδα μας συγκεντρώνει τα αιτήματα καθ’ όλη την διάρκεια του έτους, τα προωθεί στους καλλιτέχνες σε Ελλάδα και εξωτερικό και όσοι ενδιαφέρονται να συμμετέχουν, επιλέγουν την επιφάνεια που τους αρέσει και δημιουργούν τα προσχέδια τους τα οποία μπαίνουν σε μια διαδικασία συζήτησης με τη σχολική κοινότητα και τα υλοποιούν.   

Το πρόγραμμα στα σχολεία περιλαμβάνει την υλοποίηση μιας μεγάλης τοιχογραφίας, αλλά πολλές φορές συνδυάζεται (πάντα σύμφωνα με τους κανόνες συνεύρεσης λογω covid) και με σεμινάρια και συμμετοχικές δράσεις για τους μαθητές. Στους μαθητές τους δίνονται χρώματα, πινέλα, γάντια ,για να ζωγραφίσουν είτε μέσα σε περιγράμματα που τους δημιουργούμε, είτε με δικά τους σχέδια και την βοήθειά μας».   

Η δράση και τα μελλοντικά σχέδια του προγράμματος 

Η σημασία του προγράμματος και η δράση του είναι αξιοσημείωτη ,καθώς μέχρι τώρα έχουν υλοποιηθεί πάνω από  150 μεγάλες τοιχογραφίες σε ισάριθμα σχολεία και αυτή τη στιγμή έχουνε σε αναμονή πάνω από 200 σχολεία τα περισσότερα από διαφορετικές πόλεις , δηλαδή σχολεία όπου σύλλογοι γονέων, δ/νσεις σχολείων, σύλλογοι μαθητών ή δήμοι έχουν αιτηθεί να ενταχθούν στο πρόγραμμα και η ομάδα προσπαθεί να βρει τρόπους για να δρομολογηθεί η υλοποίησή τους.  

«Για το πρόσφατο χρονικό διάστημα υλοποιούμε ένα ιδιαίτερο πρόγραμμα σε σχολεία εστιασμένα στις περιοχές που κάηκαν και έχουμε παρέμβει στην Αγία Άννα, στο Μαντούδι και στους Θρακομακεδόνες ενώ θα ακολουθησουν οι Αφίδνες κ.α. 

Παράλληλα υλοποιούμε το πρώτο φεστιβάλ δημόσιων τοιχογραφιών στην Αθήνα σε συνεργασία και στήριξη του Δήμου Αθηναίων το οποίο για φέτος και μόνο είναι εστιασμένο σε σχολικά κτίρια και με θεματικές για το επετειακό 1821-2021. 

Για την επόμενη χρονιά ετοιμάζουμε μια σειρά τοιχογραφιών σε σχολεία του Νομού Θεσσαλονίκης, στις Σέρρες, Λάρισα, Βόλο, Αθήνα, Χανιά κ.α». 

Το grafitti ως μορφή τέχνης  

«Με την κατά γράμμα επεξήγηση των όρων το grafitti είναι η αποτύπωση με σπρέι του καλλιτεχνικού ονόματος του δημιουργού στον τοίχο ή σε όποια άλλη επιφάνεια, το streetart είναι ένας άλλος “δρόμος” όπου οι αυτοδημιούργητοι καλλιτέχνες συνδυάζουν και άλλα στοιχεία αλλά και τεχνικές (πέρα από το σπρέι, πινέλα, ρολά κόλες κ.α). Οι δημόσιες τοιχογραφίες στο φάσμα αυτής της τέχνης αφορούν τις τοιχογραφίες που γίνονται από τους streetartists σε μεγάλες μέχρι και εξαιρετικά μεγάλες επιφάνειες είτε σε δημόσια είτε σε ιδιωτικά κτίρια. Το σημαντικό είναι σε όλα αυτά ότι υπάρχει μια συνεχή εξέλιξη και ότι όλα αυτά τα στοιχεία όπως η μίξη και ο πειραματισμός με υλικά, εργαλεία, μεθόδους κ.α. “βγάζουν” νέα ταλέντα και την φρεσκάδα και πρωτοπορία που μόνο το γκράφιτι ξέρει να προσφέρει.   

Στα χρόνια μας έχει αλλάξει ο τρόπος που μας αντιμετωπίζουν σαν καλλιτέχνες και σαν ομάδα. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά είναι ότι πλέον δεν χρειάζεται να ζητάμε άδεια για να κάνουμε μια τοιχογραφία, αλλά αντίθετα δεχόμαστε προτάσεις για να υλοποιούμε έργα είτε με τη μορφή ανάθεσης είτε ενταγμένα στα προγράμματα που υλοποιούμε».  

«Οι δημόσιες τοιχογραφίες προσφέρουν μια ευκαιρία στην πόλη να αποκτήσει μια πολιτιστική ταυτότητα με εικαστικά έργα “ανοιχτά” στο κοινό και όχι κλεισμένα σε μια αίθουσα τέχνης. Είναι δράσεις όπου οι κάτοικοι μπορούν να συμμετέχουν (άδεια επιφάνειας, επιλογή σχεδίου κ.α.) να δουν όλη τη διαδικασία υλοποίησης του έργου και να συνομιλήσουν με τους καλλιτέχνες.  Επίσης, το γκρίζο αστικό περιβάλλον μεταμορφώνεται προς το καλύτερο και ομορφότερο και αυτά επιδρούν άμεσα στην ψυχοσύνθεση των πολιτών». 

Στοιχεία επικοινωνίας με την ομάδα:  

www.urbanact.gr —  facebook.com/urbanact.gr  –@urbanactgr 

 email: [email protected] — τηλ. +30 6973701961