Overbooking: Τι σημαίνει για τους επιβάτες και γιατί επιλέγεται από τις αεροπορικές εταιρείες
Ταξιδιωτικός πράκτορας εξηγεί στην Parallaxi τι σημαίνει η υπεραριθμία θέσεων σε μία αεροπορική πτήση - Συμβουλές και τα δικαιώματα των επιβατών.
Είσαι στην πύλη για την πτήση σου, ανυπομονώντας να ανοίξει το boarding, να επιβιβαστείς στο αεροπλάνο και να φτάσεις στον προορισμό σου. Ξαφνικά ακούς από τα μεγάφωνα, το προσωπικό να ανακοινώνει ότι η πτήση είναι υπεράριθμη και αναζητούν εθελοντές για εκ νέου κράτηση σε μεταγενέστερη πτήση, με την αποζημίωση ενός γενναιόδωρου ποσού. Τι κάνεις;
Η υπερκράτηση θέσεων σε μία πτήση είναι ο τρόπος με τον οποίο οι αεροπορικές εταιρείες διασφαλίζουν ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμες θέσεις όταν αναχωρεί μια πτήση. Για να γίνει αυτό, πωλούν περισσότερα εισιτήρια από όσες θέσεις υπάρχουν στο αεροπλάνο, εκ των προτέρων. Σκοπός είναι να διασφαλιστεί ότι το αεροπλάνο θα είναι γεμάτο όταν απογειωθεί, διότι οι κενές θέσεις αποτελούν οικονομικό πλήγμα γι’ αυτές.
Η εταιρία θα πρέπει να προσφέρει κίνητρα στους ταξιδιώτες μέχρι να βρεθούν αρκετοί εθελοντές. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν αποζημίωση με μετρητά (συχνά με τη μορφή προπληρωμένης κάρτας), κουπόνια για μελλοντικά ταξίδια, αναβάθμιση στην επόμενη πτήση σε μία προνομιακή θέση. Εάν η μεταγενέστερη πτήση είναι την επόμενη ημέρα, η αεροπορική εταιρία πρέπει να παρέχει ξενοδοχείο (μαζί με τη μεταφορά για να φτάσει σε αυτό) και γεύματα ανάλογα με το χρόνο αναμονής.
Σύμφωνα με ταξιδιωτικούς εμπειρογνώμονες, στατιστικά στοιχεία για τις υπερκρατήσεις πτήσεων δείχνουν για κάθε 100 διαθέσιμες θέσεις, πωλούνται περίπου 150 εισιτήρια. Έτσι, οι περισσότερες πτήσεις είναι αναμφίβολα υπεράριθμες. Η British Airways, για παράδειγμα, αποκάλυψε ότι μέσα σε ένα μόνο έτος υπερπωλεί περίπου 500.000 θέσεις, αναγκάζοντας 24.000 επιβάτες να κάνουν κράτηση σε άλλες πτήσεις.
Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους οι αεροπορικές εταιρίες υπερκρατούν θέσεις είναι η μεγιστοποίηση των κερδών τους. Πουλώντας περισσότερα εισιτήρια από τις διαθέσιμες θέσεις, τα αεροπλάνα είναι γεμάτα ακόμη και όταν υπάρχουν οι λεγόμενες “μη εμφανίσεις”. Αυτό συμβαίνει επειδή πολλοί επιβάτες προτιμούν απλώς να χάσουν ένα εισιτήριο αν δεν μπορούν να ταξιδέψουν παρά να ακυρώσουν ή να χάσουν τις πτήσεις ανταπόκρισης λόγω καθυστερήσεων.
Μια υπερκράτηση αεροπορικής εταιρείας είναι περιττό να αναφέρουμε πως είναι μια τακτική, η οποία είναι απολύτως νόμιμη. Εάν την αντιμετωπίσετε, τότε είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα δικαιώματά σας.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει να παρέχεται αποζημίωση και αλλαγή δρομολογίου στους επιβάτες, σύμφωνα με κανονισμό του 2004. Ωστόσο, οι παράπλευρες απώλειες, όπως ένα δωμάτιο ξενοδοχείου που έχει κλείσει για μια απόδραση το Σαββατοκύριακο, δεν αποζημιώνονται. Κάποιοι θα υποστήριζαν επίσης ότι δεν υπάρχει επαρκής αποζημίωση για τους επιβάτες που έπεσαν στο χτύπημα που χάνουν γενέθλια, γάμο ή κηδεία.
Γιατί είναι θεμιτή η υπερκράτηση θέσεων;
Είναι απλό: Η υπερκράτηση πτήσεων επιτρέπει στις αεροπορικές εταιρίες να παραμείνουν κερδοφόρες. Αυτή η πρακτική βασίζεται σε δεδομένα ανά τα χρόνια που δείχνουν ότι δεν εμφανίζονται όλοι οι επιβάτες που έχουν κρατήσεις για τις πτήσεις τους.
Πολλές αεροπορικές εταιρίες αγωνίζονται να παραμείνουν κερδοφόρες επειδή το πάγιο κόστος είναι τόσο υψηλό. Οι επιβάτες συνήθως επιλέγουν τα φθηνότερα εισιτήρια και οι εποχικοί παράγοντες επηρεάζουν την απορρόφηση των κερδών. Εάν μόνο οι μισές θέσεις σε μια πτήση είναι κατειλημμένες, όπως είναι επόμενο, η αεροπορική εταιρία δεν παράγει τα ίδια έσοδα με ένα πλήρες αεροσκάφος.
Ωστόσο, για τον μετριασμό των επιπτώσεων, οι αεροπορικές εταιρίες χρησιμοποιούν εξελιγμένα συστήματα διαχείρισης εσόδων που αναλύουν το ιστορικό ποσοστό των μη εμφανίσεων σε συγκεκριμένα δρομολόγια. Αυτό επιτρέπει την υπερκράτηση των πτήσεων με έναν ορισμένο βαθμό βεβαιότητας. Ο συντελεστής πληρότητας μιας αεροπορικής εταιρίας είναι ένας καλός δείκτης κερδοφορίας, ο οποίος μετρά το ποσοστό της διαθέσιμης χωρητικότητας θέσεων που πληρείται από επιβάτες.
Ένας υψηλός συντελεστής πληρότητας υποδηλώνει ότι μια αεροπορική εταιρεία διαθέτει πλήρη αεροσκάφη και ότι οι περισσότερες θέσεις είναι κατειλημμένες από επιβάτες. Για τις αεροπορικές εταιρίες, υπάρχουν υψηλά σταθερά κόστη που συνδέονται με κάθε πτήση, όπως ένα πλήρες πλήρωμα πτήσης και προσωπικό υποστήριξης, ένα καλά συντηρημένο αεροσκάφος με επαρκή καύσιμα και υπηρεσίες για την ψυχαγωγία των πελατών.
Μία θετική ματιά στο overbooking
Η θετική πλευρά του overbooking μπορεί να μην γίνεται κατανοητή στο πρώτο άκουσμα της κατάστασης, όμως υπάρχει. Η υπεραριθμία θέσεων δίνει τη δυνατότητα στους ανθρώπους που πρέπει να ταξιδέψουν τελευταία στιγμή να μπορούν να κάνουν κράτηση πτήσεων ακόμα και όταν το αεροσκάφος είναι ήδη θεωρητικά γεμάτο.
Μάλιστα, τα στατιστικά στοιχεία για τις υπερκρατήσεις πτήσεων, δείχνουν ότι το 0,09% του συνόλου των επιβατών μπορεί να κάνει κράτηση τελευταία στιγμή λόγω του overbooking. Ως εκ τούτου, ο αεροπορικός κλάδος υποστηρίζει ότι οι εταιρείες θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν αυτές τις καθιερωμένες – από καιρό – πρακτικές υπεράριθμων κρατήσεων. Επίσης, οι πτήσεις αναχωρούν με λιγότερες κενές θέσεις, κάτι που είναι καλύτερο για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα που αφήνει το αεροσκάφος στον πλανήτη, αλλά και για την ίδια την αεροπορική εταιρεία.
Ο Στέφανος Χατζημανώλης, ταξιδιωτικός πράκτορας, εξηγεί στην Parallaxi την πρακτική του overbooking και δίνει συμβουλές στους επιβάτες:
«Η υπεραριθμία εισιτηρίων στις αεροπορικές πτήσεις είναι μία τακτική που οι περισσότερες αεροπορικές εταιρείες στον κόσμο, τη χρησιμοποιούν. Δηλαδή, υπολογίζοντας τους στατιστικούς πίνακες, που δείχνουν ότι πολλοί επιβάτες δεν έρχονται σε πτήσεις ή καθυστερούν, εκδίδουν σε εποχές αιχμής, επιπλέον εισιτήρια από το κανονικό. Αυτό συμβαίνει σε πτήσεις εντός και εκτός Ελλάδας.
Όταν διαπιστώσει η αεροπορική εταιρία ότι την ώρα της επιβίβασης είναι όλοι οι επιβάτες στην ώρα τους, ανακοινώνει ότι δίνει τη δυνατότητα σε όσους εθελοντές θέλουν να ταξιδέψουν σε μία μεταγενέστερα χρονικά πτήση την ίδια ημέρα, με την αποζημίωση του ποσού των 250 ευρώ – αναλόγως με τον προορισμό. Έτσι, παρουσιάζονται εθελοντές, καθώς βρίσκουν αρκετά ελκυστικό το χρηματικό ποσό, για παράδειγμα ένα ζευγάρι μπορεί να βγει κερδισμένο με 500 ευρώ, αν ταξιδέψει μετά από μερικές ώρες.
Αυτό που δεν ξέρουν πολλοί, είναι ότι αυτά τα χρήματα χρειάζονται τρεις εβδομάδες νομικά για να μεταφερθούν στο λογαριασμό του καταναλωτή και πολλές φορές μπορεί να υπάρξουν καθυστερήσεις στη μεταφορά τους.
Στη σπάνια περίπτωση που δεν προσφερθεί κάποιος εθελοντής, η εταιρία οφείλει να αναλάβει την επιλογή των επιβατών και συνήθως επιλέγονται οι επιβάτες των δύο τελευταίων θέσεων του αεροπλάνου. Αυτό φυσικά, είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο για το προσωπικό εδάφους, το οποίο έρχεται αντιμέτωπο με κάθε είδους αντίδραση.
Υπάρχει χαρακτηριστικό manual για την υπεραριθμία και τα δικαιώματα του ταξιδιώτη. Οι ταξιδιώτες αν δεν θέλουν να πέσουν σε μία τέτοια “έκπληξη” να εμφανίζονται στο αεροδρόμιο τουλάχιστον δύο ώρες πριν την πτήση τους, ειδικά τις ώρες και τις μέρες αιχμής. Σε περίπτωση που κάποιος βρεθεί σε αυτήν την κατάσταση χωρίς να το επιθυμεί, μπορεί να διεκδικήσει επιπλέον χρήματα για ψυχική οδύνη και για διαφυγόντα κέρδη, μέσα από νομική διαδικασία.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, οι ταξιδιώτες οφείλουν να είναι ευγενικοί και κατανοητικοί με το προσωπικό εδάφους, οι οποίοι κάνουν απλά τη δουλειά τους και δεν περνάει κάποια απόφαση από το χέρι τους».
Τα δικαιώματα σας
Εντός της ΕΕ: Η αποζημίωση ανέρχεται σε 250 ευρώ για πτήσεις έως 1500 χιλιόμετρα και 400 ευρώ για εσωτερικές πτήσεις άνω των 1500 χιλιομέτρων και άλλες πτήσεις μεταξύ 1500 και 3000 χιλιομέτρων. Όλες οι πτήσεις που δεν εμπίπτουν στους δύο αυτούς ορισμούς θα λάβουν αποζημίωση 600 ευρώ.
Στις Η.Π.Α: Εάν πρέπει να κάνετε ακούσια επανακράτηση σε μεταγενέστερη πτήση που θα σας μεταφέρει στον τελικό σας προορισμό εντός μίας ώρας από την αρχικά προγραμματισμένη ώρα άφιξής σας, τότε δεν δικαιούστε αποζημίωση. Για δίωρη καθυστέρηση, η αεροπορική εταιρεία πρέπει να σας καταβάλει τουλάχιστον ποσό ίσο με το 200% του ενιαίου ναύλου για τον τελικό προορισμό σας εκείνη την ημέρα ή 775 δολάρια, όποιο από τα δύο είναι μικρότερο. Για περισσότερες από δύο ώρες (ή τέσσερις ώρες διεθνώς), η αποζημίωση αυτή ανέρχεται στο 400% του ναύλου μιας διαδρομής ή σε 1.550 δολάρια, όποιο από τα δύο είναι μικρότερο. Βρείτε περισσότερες συμβουλές για επαγγελματικά ταξίδια στις ΗΠΑ.
