OMNES σημαίνει όλοι
Ένας πυρήνας ανθρώπων βγαλμένων απο τα κοινωνικά κινήματα καταφέρνει κάτι μοναδικό στο Κιλκίς.
Το Κιλκίς γεννά μια όμορφη πρωτοβουλία. Μια ομάδα εθελοντών απο από ανθρώπους που προέρχονται από τα κοινωνικά κινήματα, που εργάστηκαν σε ομάδες αλληλεγγύης, που δραστηριοποιήθηκαν σε κινήσεις κατοίκων για την προστασία του περιβάλλοντος, τη δημιουργία κοινωνικών χώρων και τη στήριξη των ευπαθών ομάδων. Και το όνομα αυτής…OMNES.
Ο σύλλογός δημιουργήθηκε από έναν πυρήνα ανθρώπων που από το 2014 ως ομάδα φίλων που μετέβαινε σχεδόν καθημερινά στην περιοχή της Ειδομένης, ενώ από την πρώτη ημέρα δημιουργίας του καμπ στο Χέρσο κληθήκαν από το Δήμο Κιλκίς να συνδράμουν με την εμπειρία τους, κάτι που έπραξαν επί τρείς συνεχείς μήνες.
Λόγω των συνθηκών που επικρατούσαν τον Μάρτιο του 2016 στο στρατόπεδο του Χέρσου και σε συνεννόηση με τις παριστάμενες αρχές, η OMNES απεύθυνε δημόσιο κάλεσμα μέσω των κοινωνικών δικτύων καλώντας ελληνικές οικογένειες να φιλοξενήσουν για μικρό χρονικό διάστημα ευπαθείς οικογένειες προσφύγων (με μικρά παιδιά και ηλικιωμένους). Η ανταπόκριση ήταν συγκινητική και αποδείχτηκε στην πράξη ότι η φιλοξενία των ανθρώπων αυτών σε σπίτια είναι εφικτή. Όμως παρόλο που πολλές ελληνικές οικογένειες επιθυμούσαν να παρατείνουν την φιλοξενία, λόγω της γνωστής σε όλους μας οικονομικής κατάστασης, κάτι τέτοιο δεν κατέστει δυνατό.
Έτσι γεννήθηκε η ιδέα της αυτόνομης προσωρινής στέγασης. Η οργάνωση προέβει σε ενοικίαση σταδιακά 16 διαμερισμάτων και μεταφορά εκεί των προσφυγικών οικογενειών, με κονδύλια που καταβάλλονταν από μικρές ομάδες εθελοντών της χώρας μας και του εξωτερικού– όχι στην ίδια την οργάνωση, αλλά απευθείας στους ιδιοκτήτες των διαμερισμάτων. Η δε οικονομική υποστήριξη διαβίωσης πήγαινε απευθείας στους ίδιους τους πρόσφυγες. Γρήγορα έγινε αντιληπτό ότι αυτή η δραστηριότητα πέραν της καλής θέλησης του εθελοντή, απαιτούσε και επαγγελματική προσέγγιση. Η υποστήριξη που παρείχαν οι εθελοντές δεν ήταν δυνατόν να είναι σταθερή και μόνιμη με τον παραπάνω τρόπο. Έτσι δουλέψαν πάνω σε μια οικονομοτεχνική μελέτη η οποία προέβλεπε την προσωρινή στέγαση προσφύγων σε ημιαστικές περιοχές.
Οι ίδιοι αναφέρουν πως “στην μελέτη αποδεικνύουμε ότι η προσωρινή διαβίωση σε σπίτια ήταν ωφελιμότερη λύση από τη διαβίωσή σε καμπ”. Επίσης είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η μελέτη του OMNES δεν αφορούσε μόνο στο νομό Κιλκίς αλλά είχε ως θεμέλια βάση τον κανόνα της ισοκατανομής των προσφύγων σε όλη την επικράτεια (πλην ορισμένων ακριτικών και τουριστικών περιοχών) σε ποσοστό από 6 έως 9 τοις χιλίοις επί του μόνιμου πληθυσμού. Συνεπώς η όλη δραστηριότητα του προγράμματος ΟΜΝΕS υλοποιεί στο Κιλκίς ακριβώς αυτόν τον από όλους επιθυμητό κανόνα της ισοκατανομής.
Για να επιτευχθεί η υλοποίηση της μελέτης έγινε απο την OMNES μια παρουσίαση της δουλειάς τους με κάθε λεπτομέρεια εξαρχής σε όλους όσοι σχετίζονται με το θέμα: Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Δημοτική αρχή, MSF, Υπ. Μεταναστευτικής Πολιτικής και σε επιτροπή του Ευρωκοινοβούλιου. Μετά από περίπου 6 μήνες και ενόσω το πρόγραμμα προσωρινής στέγασης υλοποιούνταν σε εθελοντική βάση, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες προσέγγισε την ομάδα με ενδιαφέρον για την υλοποίηση της. Αμέσως μετά από αυτή τη θετική ανταπόκριση στα μέσα του Σεπτεμβρίου του 2016 υπήρξε επικοινωνεία με τη Δημοτική αρχή και την Αναπτυξιακή Κιλκίς αναζητώντας φορέα για την υλοποίηση του έργου, ενώ η ΟΜNES θα προσέφερε τόσο οικονομικότεχνική μελέτη της, όσο και εθελοντική βοήθεια.
Η υλοποίηση με αυτόν τον τρόπο δεν κατέστη δυνατή, παρόλο που η Δημοτική αρχή την εξέτασε θετικά, δήλωσε όμως ανεπάρκεια των κατάλληλων δομών. Στην περίπτωση της ΑΝΚΙ Κιλκίς, διατυπώθηκε ότι το έργο αυτό δε μπορεί να υλοποιηθεί από την ίδια. Δεδομένων αυτών των εξελίξεων δηλώθηκε από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες πως το ενδιαφέρον της προϋποθέτει είτε την εμπλοκή της OMNES, με κάποια νομική μορφή που θα έπρεπε να αποκτηθεί, είτε την απευθείας υλοποίηση του έργου από υφιστάμενο εταίρο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Πάνω σε αυτή την βάση γίνεται η ίδρυση του σωματείου που θα ασχολείτε με το προσφυγικό ζήτημα αλλά και με άλλες τοπικές δράσεις, με τις οποίες ήδη είχαμε ασχοληθεί στο παρελθόν (εθελοντισμός, αθλητισμός, περιβαλλοντικά ζητήματα, κοινωνική αλληλεγγύη).
Το πρόγραμμα αναφέρεται σε προσωρινή φιλοξενία των ανθρώπων αυτών, καθώς με τα ισχύοντα παγκόσμια δεδομένα, η συντριπτική πλειοψηφία όσων φιλοξενούνται περιμένουν την οικογενειακή επανένωσή τους ή την μετεγκατάστασή τους σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αρχικά και κατόπιν συνεννόησης επιλέχτηκαν αυτοί που κατοικούσαν στο καμπ του Χέρσου και αυτό γιατί από την καταγραφή που είχαμε διενεργήσει στο Χέρσο η ΟΜNES γνώριζε τη δημογραφική σύσταση των οικογενειών και τους περισσότερους από τους πρόσφυγες προσωπικά, κάτι που θεωρήθηκε πλεονέκτημα για την ομαλή υλοποίηση του προγράμματος.
Η υλοποίηση του προγράμματός αποτέλεσε βασική αιτία για το κλείσιμο του καμπ στο Χέρσο και σημαντικό λόγο για την αποτροπή της δημιουργίας του γκέτο-κτιρίου στο Κοτύλι, δομές στις οποίες η ΟΜΝΕS είναι κάθετα αντίθετη και δεν τις υποστηρίζει, αφού πέραν ότι αποτελούν προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, οδηγούν σε κοινωνικά προβλήματα, παραβατικότητα και σημαντικές εκροές των δημοτικών πόρων προς αυτές, χωρίς φυσικά κανένα ανταποδοτικό όφελος στην τοπική κοινωνία.
Ομώς το έργο της OMNES, όπως και τα προβλήματα στον ελλαδικό χώρο, δεν περιορίζεται στους πρόσφυγες. Όπως οι ίδιοι τονίζουν “βιώνοντας και εμείς τα τελευταία εφτά χρόνια την οικονομική κρίση και θέλοντας να στρέψουμε τη βοήθειά μας και στους συμπολίτες μας, εξασφαλίσαμε από ανεξάρτητες πηγές, τα κονδύλια για τη στέγαση 10 οικονομικά ευάλωτων ελληνικών οικογενειών με τις ίδιες παροχές που παρέχονται στις προσφυγικές οικογένειες. Αυτό ήταν ηθική υποχρέωση και το επόμενο βήμα μετά τις περιστασιακές βοήθειες και παροχές προς ελληνικές οικογένειες που έχει διενεργήσει εξαρχής η ΟΜΝΕS (παροχή βρεφικών ειδών, πληρωμές λογαριασμών ΔΕΚΟ, παροχή ρουχισμού, συνοδεία και στήριξη σε ιατρικές επισκέψεις). Ο αριθμός αυτών σχεδιάζεται να αυξηθεί σταδιακά σε τριάντα οικογένειες.
Θα ήταν μάλλον κλισέ να μιλήσουμε για την ανθρώπια των ανθρώπων της ομάδας. Έτσι προτιμούμε να επικεντρωθούμε την επιστημονική προσέγγιση της στο ζήτημα του προσφυγικού, τον επαγγελματισμό της και την διαφάνεια που την διακατέχει, γνωρίσματα αρκετά ασυνήθιστα σε Ελληνικές οργανώσεις. Στηριγμένη σε αυτούς τους πυλώνες είναι απολύτως λογικό και επομένο η OMNES να αποτελεί έναν φάρο ελπίδας για τους ανθρώπους γύρω και μέσα σε αυτή, χωρίς διακρίσεις. Αλλώστε OMNES σημαίνει “όλοι”.
*Tετάρτη 10 Μαΐου, στις 19.00, στο Α.Π.Θ. θα διεξαχθεί ακαδημαϊκή συζήτηση για “Το Παράδειγμα OMNES”. Συμμετάσχουν οι καθηγητές Αν. Τάκης από τη Νομική Α.Π.Θ. (νομικός, τ. Γ.Γ. Υποδοχής του ΥΠΕΣ), Κ.. Τσιτσελίκης (νομικός ανθρωπ. δικαιωμάτων από το ΠΑΜΑΚ, πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης για τα δικαιώματα του ανθρώπου), Χρ. Τσιρώνης επίκ. καθ. κοινωνιολογίας από τη Θεολογική, Ε. Βουτυρά καθηγήτρια ανθρωπολογίας στο ΠΑΜΑΚ και Γ. Αγγελόπουλος (Επίκ. καθηγητής κοινωνικής και πολιτικής ανθρωπολογίας, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας Α.Π.Θ.).
