Πώς να μειώσεις την έκθεσή σου σε μικροπλαστικά

Παντού υπάρχουν αόρατα στίγματα διαβρωμένου πλαστικού. Αυτά ζουν στους κάδους των πλυντηρίων μας και στην ανθρώπινη κυκλοφορία του αίματος. Τα μικροπλαστικά σωματίδια μπορεί να είναι αρκετά μικρά ώστε να διεισδύουν π.χ. στο έντερο, το δέρμα και τον ιστό του πλακούντα. Είμαστε όλοι πλέον εν μέρει πλαστικοί – αλλά πόσο πρέπει να ανησυχούμε και υπάρχει τρόπος να ελαχιστοποιήσουμε την έκθεσή μας στο πλαστικό;

Αυτή τη στιγμή, λέει η Stephanie Wright, περιβαλλοντική τοξικολόγος στο Imperial College του Λονδίνου, η έλλειψη επιδημιολογικών και μη ανθρώπινων δεδομένων σημαίνει ότι δεν γνωρίζουμε ακόμη τις βλαβερές συνέπειες των μικροπλαστικών, αλλά «θα έλεγα ότι η μείωση της έκθεσης σε σωματίδια γενικά (συμπεριλαμβανομένου του μικροπλαστικού) είναι πιθανό να είναι ευεργετική». Αλλά η αποφυγή των πραγμάτων είναι μια πολύ μεγάλη υπόθεση, δεδομένου ότι τα μικροπλαστικά είναι στον «αέρα, στο πόσιμο νερό, στη σκόνη και στο φαγητό».

Σύμφωνα με την Wright, μερικές από τις υψηλότερες εκθέσεις σε μικροπλαστικά «είναι πιθανό να προέρχονται από επεξεργασμένα και συσκευασμένα τρόφιμα και ποτά». Η αποβολή πλαστικού αυξάνεται όταν τα δοχεία εκτίθενται σε θερμότητα. «Το ζεστό νερό σε φλιτζάνια με πλαστική επένδυση και δοχεία σε πακέτο απελευθερώνει επίσης μικρο- και νανοσωματίδια, σε ορισμένες περιπτώσεις τρισεκατομμύρια ανά λίτρο, αν και είναι άγνωστο εάν πρόκειται για αληθινά πλαστικά σωματίδια».

Η Ράιτ λέει ότι για να μειώσει την έκθεση σε μικροπλαστικά θα ξεκινούσε από το να μην θερμαίνει τίποτα σε πλαστικό. Επίσης δε θα κατανάλωνε ζεστό υγρό που έχει έρθει σε επαφή με πλαστικό.

Όσον αφορά στο νερό, επιλέγει βρύση αντί εμφιαλωμένου: «Μερικά εμφιαλωμένα νερά – συμπεριλαμβανομένων των γυάλινων μπουκαλιών – περιέχουν χιλιάδες μικροπλαστικά σωματίδια ανά λίτρο». Και, ιδανικά, θα το έπινε φιλτραρισμένο νερό. Ο Mark Taylor, επικεφαλής περιβαλλοντολόγος στην Αρχή Προστασίας του Περιβάλλοντος στην αυστραλιανή πολιτεία της Βικτώριας τονίζει από μέρους του ότι και τα φίλτρα νερού στο σπίτι είναι συνήθως πλαστικά.

Έχοντας μελετήσει εκτενώς την έκθεση σε μικροπλαστικά στα σπίτια ο Taylor γνωρίζει ότι είναι αδύνατο να αποφύγουμε το υλικό και έτσι δεν υπάρχει λόγος να ανησυχούμε για κάθε κομμάτι πλαστικού που συναντάμε. Αντιθέτως, λέει, «μπορούμε να εξετάσουμε την ελαχιστοποίηση των μη ουσιωδών χρήσεων».

O Taylor αποφεύγει να αγοράζει τρόφιμα όπως φρούτα και λαχανικά τυλιγμένα σε πλαστικό ή στολισμένα με «αυτά τα ανόητα μικρά αυτοκόλλητα τροφίμων». Το νοικοκυριό του χρησιμοποιεί γυαλί αντί για πλαστικό στην κουζίνα. «Φοράω κυρίως, αλλά όχι εξ ολοκλήρου, φυσικές ίνες, επειδή το σακάκι εργασίας μου είναι από πολυεστέρα. Αλλά προτιμώ είτε το βαμβάκι είτε το μαλλί».

Η διατήρηση ενός καθαρού σπιτιού είναι κάτι που μπορεί να κάνει ο καθένας για να μειώσει την έκθεση. «Τα χαλιά, οι κουρτίνες, ο καναπές, τα περισσότερα από αυτά πιθανότατα δεν είναι φτιαγμένα από πλήρως φυσικά υφάσματα και αλλοιώνονται και συσσωρεύονται οι ίνες τους», λέει.

Λέει: «Είναι πολύ σαφές, είτε πρόκειται για μικροπλαστικά είτε για ιχνοστοιχεία όπως ο μόλυβδος, ο ψευδάργυρος, το κάδμιο και το αρσενικό που μεταναστεύουν σε ένα σπίτι, ότι η τακτική χρήση ηλεκτρικής σκούπας είναι πραγματικά αποτελεσματική στη μείωση του φορτίου». Εάν δεν σκουπίζετε με ηλεκτρική σκούπα, η σκόνη επανακινητοποιείται και, προσθέτει ο Τέιλορ, «εναποτίθεται σε δοχεία ανοιχτού νερού, στα φρούτα σας, στα χέρια των ανθρώπων, στα μαγειρικά σκεύη».

Συνιστά –εφόσον μπορείτε να το αντέξετε οικονομικά– ρομποτικές ηλεκτρικές σκούπες.

Ο Malcolm Hudson, αναπληρωτής καθηγητής περιβαλλοντικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Southampton , δε θέλει να πανικοβαλλόμαστε για την τρέχουσα έκθεσή μας στα μικροπλαστικά.

«Κάθομαι στο σπίτι στο γραφείο μου και πιθανότατα αναπνέω κάποιες πλαστικές ίνες από τα ρούχα που φοράω και από το χαλί στις σκάλες ακριβώς έξω από το γραφείο μου», λέει. «Και μάλλον έχω καταπιεί λίγο πλαστικό στο μεσημεριανό μου, κάτι που είναι μια ανησυχητική σκέψη, αλλά μάλλον δεν μου κάνει πολύ κακό», λέει. Αμφιβάλλει, σε αυτό το σημείο, εάν η προσπάθεια περιορισμού της έκθεσης σε πλαστικό θα έχει μεγάλη διαφορά στην υγεία του αυτή τη στιγμή.

«Έχουμε εξελιχθεί ώστε να αντιμετωπίζουμε την εισπνοή και την κατάποση ακαθαρσιών», λέει. «Γι’ αυτό έχουμε πολύπλοκα αναπνευστικά συστήματα και κάθε είδους συσκευές παγίδευσης με σκοπό να σταματήσουν τα σωματίδια να εισέρχονται στους πνεύμονές μας. Αυτός είναι ο λόγος που έχουμε ένα ανοσοποιητικό σύστημα που έχει ρυθμιστεί για να αντιμετωπίζει μικρά ξένα σώματα. Αυτός είναι ο λόγος που έχουμε ένα πεπτικό σύστημα που δεν αφήνει μεγαλύτερες ακαθαρσίες να εισέλθουν στο σύστημά μας».

Αλλά σε μερικές δεκαετίες, «αν το περιβάλλον συνεχίσει να μολύνεται περισσότερο, νομίζω ότι θα έχουμε ένα δυνητικά επιβλαβές ζήτημα». Αυτό οφείλεται εν μέρει στον τεράστιο όγκο των μικροπλαστικών που θα έχουν συσσωρευτεί μέχρι τότε, και γνωρίζουμε ότι όσο μεγαλύτερη είναι η έκθεση, τόσο μεγαλύτερος θα είναι ο κίνδυνος. «Υπήρξε μια μελέτη πριν από μερικά χρόνια που έδειξε ότι οι άνθρωποι που εργάζονται σε εργοστάσια κλωστοϋφαντουργίας στο Μπαγκλαντές έχουν εκτεθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα αερομεταφερόμενων μικροπλαστικών ινών και όντως παθαίνουν αναπνευστική νόσο».

Ο άλλος λόγος που οι κίνδυνοι για την υγεία θα αυξάνονται με την πάροδο του χρόνου είναι επειδή όσο μεγαλύτερα είναι τα σωματίδια, τόσο πιο τοξικά μπορούν να γίνουν. Μπορούν να φιλοξενήσουν παθογόνα μικρόβια και να προσλάβουν άλλους ρύπους όπως τα βαρέα μέταλλα. «Και τότε», λέει ο Hudson, «αν καταπιούμε αυτό το μικροπλαστικό, καταπίνουμε επίσης μια μικρή δόση άλλης επιβλαβούς χημικής ουσίας». Αυτές οι χημικές ουσίες περιλαμβάνουν, «πολυαρωματικούς υδρογονάνθρακες, πλαστικοποιητές όπως η φαινόλη Α που χρησιμοποιούνται σε αντικείμενα όπως έπιπλα και συσκευασίες – μπορεί να έχουν καρκινογόνες ιδιότητες.

Στο μεταξύ, συνιστάται πάντα η αποφυγή δρόμων με μεγάλη κίνηση. Οι δρόμοι είναι, προσθέτει η Ράιτ, «υποτιθέμενη πηγή εκπομπών μικροπλαστικών σωματιδίων στον αέρα λόγω της φθοράς και της καταστροφής των απορριμμάτων».

Σε κάθε περίπτωση είναι δύσκολο και χρονοβόρο να αποδειχθούν οι επιπτώσεις οποιουδήποτε ρύπου στην υγεία.

Πηγή: Guardian