Πώς να σταματήσεις να ανησυχείς για τις αϋπνίες σου
Γιατί το θέμα του ύπνου δεν πρέπει να μετατραπεί σε εμμονή.
Είναι 03:00 τα ξημερώματα, και για ακόμη μία φορά, δεν μπορείς να κλείσεις μάτι. Κοιτάς την εφαρμογή ύπνου σου. Δεν κοιμήθηκες καθόλου και πρέπει να ξυπνήσεις σε περίπου 230 λεπτά.
Παίρνεις το κινητό σου και ψάχνεις μανιωδώς στο ίντερνετ “Πώς να κοιμηθείτε αμέσως” και “Ασκήσεις αναπνοής για να θεραπεύσεις την αυπνία”.
Οι παλμοί σου ανεβαίνουν. Οι σκέψεις σου περιστρέφονται στο μυαλό σου. Και να, δες τώρα, έχει πάει 03:20. Τι θα κάνεις;
Για όποιον έχει βιώσει την αυπνία, το συναισθηματικό άγχος που περιβάλλει την έλλειψη ύπνου μπορεί να είναι εξίσου αρνητικό με τις σωματικές επιπτώσεις. Το γεγονός αυτό δεν αποτελεί τεράστια έκπληξη: ακούμε συνέχεια ότι ο επαρκής ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για τη συνολική μας υγεία.
Οι γενικές επιπτώσεις της έλλειψης ύπνου έχουν συσχετιστεί με ένα ευρύ φάσμα κινδύνων για την υγεία, από την κατάθλιψη και το άγχος έως τη μείωση του ανοσοποιητικού συστήματος, τις καρδιακές παθήσεις και ακόμη και τις μεγαλύτερες πιθανότητες τραυματισμού. Το να μην κοιμάσαι αρκετά μπορεί να σε κάνει να αισθάνεσαι ότι μένεις πίσω στη ζωή σου ή ότι διαπράττεις κάποιο τρομερό έγκλημα κατά του εαυτού σου.
Το θέμα είναι ότι τα υψηλά επίπεδα άγχους μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τον ύπνο μας. Οπότε, το να φρικάρεις ή να έχεις εμμονή με το πρόγραμμα ύπνου μάλλον δεν πρόκειται να βοηθήσει την κατάσταση. “Υπάρχουν τόσες πολλές πληροφορίες στα μέσα ενημέρωσης σχετικά με το πώς αν δεν κοιμηθείτε θα πεθάνετε ή θα “τρελαθείτε” που [ο ύπνος] έχει γίνει πλέον άθλημα επιδόσεων”, λέει ο Δρ. Νέιλ Στάνλει, ανεξάρτητος ειδικός στον ύπνο και συγγραφέας του How To Sleep Well. “Έχουμε gadgets και wearables που μας λένε πώς κοιμόμαστε και αυτά τα πράγματα είναι εντελώς άχρηστα… Το να ανησυχείτε για τον ύπνο σας είναι ίσως ο μεγαλύτερος σαμποτέρ του ύπνου”.
Ο Δρ. Ντέιβιντ Λι, κλινικός διευθυντής του Sleep Unlimited και συγγραφέας του βιβλίου Teaching The World To Sleep, συμφωνεί ότι το άγχος για τον ύπνο δεν συμβάλει ποτέ στον πραγματικό ύπνο. “Όταν κάποιος δεν κοιμάται καλά, τότε αυτό το άγχος επιδεινώνει το πρόβλημα. Αλλά ο ύπνος είναι μια φυσιολογική βιολογική διαδικασία και δεν μπορούμε να τον αποφύγουμε – ακόμη και οι χειρότεροι παθόντες της αυπνίας θα κοιμηθούν κάποια στιγμή. Έτσι, αυτό που λέμε για να καθησυχάσουμε τους ανθρώπους είναι ότι θα κοιμηθείτε, όντως κοιμάστε και τότε το πρόβλημα που έχετε είναι ότι ανησυχείτε υπερβολικά. Σε αυτή την περίπτωση, πρέπει να σταματήσετε να το σκέφτεστε”.
Ο επαρκής ύπνος μπορεί να μοιάζει με κάτι απίθανο, εφόσον υποτίθεται ότι πρέπει να του δίνουμε προτεραιότητα στη ζωή μας, αλλά όχι τόσο πολύ ώστε να έχουμε εμμονή με αυτόν. Πώς γίνεται αυτό; Ο Δρ. Λι λέει ότι είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι κιρκάδιοι ρυθμοί μας (ο φυσικός μας κύκλος ύπνου-αφύπνισης) λειτουργούν σε αυξήσεις ανά 90 λεπτά. Έτσι, αν δεν νυστάζεις, βγες από το κρεβάτι και κάνε κάτι άλλο μέχρι νυστάξεις. Αλλά, κυρίως, μην σε κυριεύει το άγχος και μην σκέφτεσαι ότι ήρθε το τέλος του κόσμου. “Αν δεν κοιμηθείτε μέσα σε 20 λεπτά, δεν υπάρχει λόγος να τα βάζετε με τον εαυτό σας. Απλώς σηκωθείτε και βγείτε από το υπνοδωμάτιό σας και κάντε κάτι που να σας αποσπά την προσοχή για μισή ώρα”.
Ο Δρ. Στάνλει επισημαίνει ότι δεν πρόκειται να μείνεις στον τόπο αν δεν κοιμηθείς. Σίγουρα, μπορεί να περάσεις μια δύσκολη νύχτα, αλλά αύριο μπορεί να είναι διαφορετικά, γι’ αυτό καλύτερα να αποφύγεις την σπειροειδή πορεία. “Κανείς δεν έχει πεθάνει ποτέ από την έλλειψη ύπνου. Οι Αμερικανοί έχουν μια σπουδαία φράση: ‘Αν όχι απόψε, τότε αύριο το βράδυ’. Ακόμη και ο χειρότερος παθών αυπνίας θα έχει μία ή δύο νύχτες καλού ύπνου. Το θέμα είναι να μην βλέπεις τον ύπνο ως ανταγωνιστικό άθλημα και να κρίνεις πώς αισθάνεσαι, χωρίς να εστιάζεις στο πόσες ώρες κοιμάσαι”.
