Πότε αναθεωρούνται οι συνθήκες;
Οι συνθήκες αλλάζουν, λοιπόν, σε βάρος μας, αν είμαστε ασθενείς και αφήνουμε κενά κυριαρχίας (δηλαδή ισχύος). Αυτή η κατάσταση που προηγείται συνήθως και διαρκεί, αποτυπώνεται κάποια στιγμή επίσημα σε διεθνή συνθήκη.
Λέξεις:Βασίλης Χατζηϊωάννου*
Ακούγεται συχνά η φράση: “οι συνθήκες αναθεωρούνται μόνο με πόλεμο”. Λάθος. Οι συνθήκες αναθεωρούνται αν μεταβληθούν γενικώς οι συσχετισμοί ισχύος μεταξύ των συμβαλλομένων. Αυτό ισχύει για όλα τα συμβατικά κείμενα, διεθνή και ιδιωτικά (εσωτερικά). Τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αναθεώρησης της συνθήκης της Λωζάνης (για την οποία πολλή συζήτηση γίνεται από προχθές) αφορούσε στην Κύπρο. Με την συνθήκη εκείνη η Τουρκία είχε αναγνωρίσει ρητώς την τότε αγγλική κυριαρχία και είχε παραιτηθεί των δικαιωμάτων της επί της νήσου (άρθρ. 20-21). Όμως, μετά από την άκαιρη και ατυχή ανακίνηση του κυπριακού ζητήματος από την Ελλάδα (1954) (με δυσμενείς επιπτώσεις στα ευρύτερα ελληνικά συμφέροντα στην περιοχή) και τις αμφιλεγόμενες συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου (1959), η Τουρκία επανέκτησε δικαιώματα επί της Κύπρου με τη μορφή “εγγύησης”, δικαιώματα στα οποία, ως γνωστόν, θεμελίωσε την εισβολή (“επέμβαση”) του ’74. Οι συνθήκες αλλάζουν, λοιπόν, σε βάρος μας, αν είμαστε ασθενείς και αφήνουμε κενά κυριαρχίας (δηλαδή ισχύος). Αυτή η κατάσταση που προηγείται συνήθως και διαρκεί, αποτυπώνεται κάποια στιγμή επίσημα σε διεθνή συνθήκη.
*Ο Βασίλης Χατζηϊωάννου είναι διδάκτωρ Νομικής και Λέκτορας της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (αστικό δικονομικό δίκαιο). Μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του Νομικού Βήματος (υπεύθυνος ύλης πολιτικής δικονομίας). Τακτικό μέλος της Νομικής Επιτροπής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Μέλος της Ενώσεως Ελλήνων Δικονομολόγων.Συγγραφέας βιβλίων και μελετών νομικού περιεχομένου. Συντάκτης σημειωμάτων και παρατηρήσεων επί δικαστικών αποφάσεων.
