(Σύμφωνα με τη μέθοδο Στανισλάβσκι, τα βασικότερα ερωτήματα που πρέπει ο κάθε χαρακτήρας να μπορεί να απαντήσει ώστε να θεωρείται ολοκληρωμένος και αληθινός, είναι:
Ποιος είμαι, πού είμαι, τι κάνω, τι θέλω και το μαγικό Εάν που ορίζει μια φανταστική συνθήκη).
-Ποιος είσαι;
Τα σημαντικότερα στοιχεία που με διαμόρφωσαν, θεωρώ πως ήταν τα ταξίδια, οι δουλειές και τα βιβλία. Από τα 18 μου κινούμουν ασταμάτητα, από το Μιλάνο, τη Νάπολη και το Βερολίνο, στην Αθήνα, το Ηράκλειο Κρήτης, το Ρέθυμνο και τον Άγιο Νικόλαο, ως τον Πόρο ή την Κατερίνη. Μια αδιάκοπη μετακίνηση, κατά την οποία όμως, όπου κι αν βρέθηκα, έκανα αληθινές φιλίες με πολύ ωραίους ανθρώπους, πράγμα το οποίο θεωρώ πραγματική «ευλογία». Οι διάφορες εργασίες από τις οποίες πέρασα είχαν κοινότερο χαρακτηριστικό ότι ήταν βαθιά αντικρουόμενες: από υποδοχή σε μπαρ σε πλυντήρια αυτοκινήτων, από επιμελητής συμποσίων γλυπτικής σε εμψυχωτής τουριστών· επιπλέον υπάλληλος σε γκαλερί, αποθηκάριος, εικονογράφος σε παιδικά βιβλία και εφημερίδες, ξυλογλύπτης σε φυλακές ή ηχολήπτης σε τηλεοπτικές μεταγλωττίσεις. Πιστεύω πως η δουλειά είναι το μεγαλύτερο «σχολείο», μέσα από το οποίο αντιλαμβανόμαστε τους συνανθρώπους μας. Τέλος, τα βιβλία ήταν και συνεχίζουν να είναι μια από τις βασικές μου επαφές με τον κόσμο. Το διάβασμα, δυστυχώς, είναι δύσκολο για κάποιον που ασχολείται με τη ζωγραφική. Όταν κάποιος ζωγραφίζει, το μάτι του κινείται σφαιρικά και ελεύθερα, συνήθεια που καθιστά την ανάγνωση -η οποία απαιτεί γραμμική κίνηση από δεξιά προς αριστερά και πάλι κάτω- μια ιδιαίτερα επίπονη διαδικασία.
Στα αντιεκπαιδευτικά χρόνια του Λυκείου, είχα ευτυχώς προλάβει να διαβάσω αρκετό Ντοστογιέφσκι και Καζαντζάκη. Διάβασα τη Βίβλο πολύ αργότερα, στα φοιτητικά χρόνια, και με κλόνισε υπαρξιακά το γεγονός ότι τα πράγματα που ο περισσότερος κόσμος γνωρίζει γι’ αυτήν -συμπεριλαμβανομένου εμού- απέχουν αρκετά από αυτά που γράφονται στις σελίδες της. Την ίδια περίοδο έτυχε να διαβάσω Πλάτωνα και Αριστοτέλη, για τις ανάγκες της σχολής, και η ταραχή επιδεινώθηκε. Ο Οδυσσέας του Τζόυς, ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ κι ο Καζαντζάκης μου σύστησαν ξανά τον Όμηρο, και η Οδύσσεια της ζωής ξεδιπλώθηκε τόσο καθημερινό όσο και στο ιδεατό κομμάτι. Ίσως τελικά ο Πλάτωνας είχε δίκιο, ακόμα και μεταφορικά, ίσως υπάρχει εκεί πάνω ο κόσμος των Ιδεών, τον οποίο οι άνθρωποι από ένστικτο προσπαθούν να προσεγγίσουν. Τις περισσότερες ιδέες πάνω στα πράγματα συνηθίζουμε να τις αντιμετωπίζουμε πρόχειρα και απλοποιημένα. Συχνά οι ερμηνείες πάνω στα θεμελιώδη ζητήματα της ζωής είναι τόσο παρερμηνευμένες, που καταλήγουν μέχρι και στον αντίποδα της τους αρχικής ιδέας. Γνωρίζω ότι είναι αδύνατο για έναν άνθρωπο να διαβάσει όλα τα βιβλία του κόσμου, όμως προσπαθώ να διαβάζω ό,τι πέφτει στα χέρια μου, δίνοντας περισσότερο βάση στις πηγές απ’ ότι στις ερμηνείες.
-Πού είσαι;
Το τελευταίο διάστημα βρίσκομαι στο 1342, παρότι η παραμονή στο 2023 είναι υποχρεωτική και αναγκαία. Τα ταξίδια είναι μαγικά, κι όσα δεν γίνονται μέσα στο χώρο μπορούν να γίνουν στο χρόνο. Ταξιδεύω και σ’ άλλους χρόνους, στο 1945, το 1821, το 1922, το 1967, το 2008, όλα τους όμως τελικά έρχονται να συνδεθούν με το σήμερα, και αναπόφευκτα με το αύριο. Θεωρώ πως όλοι οι άνθρωποι συνεχώς ταξιδεύουμε. Διατηρούμε ένα τεράστιο φαντασιακό και ζούμε συνεχώς μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος, μπλεκόμαστε σε συνθήκες που δεν συνέβησαν -κι ίσως δεν θα συμβούν ποτέ, έχουμε επιθυμίες και συνείδηση, κι όμως όλα αυτά μπορούν να συνυπάρχουν με μια ιδιαίτερα ανιαρή καθημερινότητα. Παρόμοια κι εγώ κινούμαι σε διάφορους φαντασιακούς χώρους, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν αναγκάζομαι να κατεβαίνω καθημερινά απ’ τα σύννεφα, να μπαίνω στ’ αμάξι, να δουλεύω για να τα βγάλω πέρα, να διατηρήσω την οικογένειά μου ή παράλληλα να κανονίζω μπασκετάκια ή ποτά με την παρέα.
-Τι κάνεις;
Έχω κάνει ταινίες μικρού μήκους και κινουμένων σχεδίων, έχω δουλέψει για ταινίες άλλων, έχω εργαστεί για την τηλεόραση, για εφημερίδες, για την διαφήμιση. Στο δημιουργικό κομμάτι κάνω κόμικς, γράφω, ζωγραφίζω. Στους περισσότερους καλλιτέχνες υπάρχει η τάση να συντηρούν την αναγνωρισιμότητα, διατηρώντας σε κάθε έκφανση το ύφος τους. Εγώ θεωρώ πως κάθε ιδέα φέρει μαζί και το δικό της τρόπο έκφρασης και θεωρώ πρόκληση να μπορέσω να το υπηρετήσω. Φυσικά διαβάζω, και η σημασία αναφέρεται στην απάντηση του πρώτου ερωτήματος. Επίσης εργάζομαι. Όσο κι αν οι περισσότεροι καλλιτέχνες αποφεύγουμε να το παραδεχτούμε, τα έσοδα από τις τέχνες δεν αρκούν για το βιοπορισμό. Λίγοι είναι αυτοί που ζουν ασκώντας την τέχνη τους κι ακόμα λιγότεροι αυτοί που ζουν με το δικό τους πρωτότυπο έργο. Η δική μου εργασία είναι τα εικαστικά σε παιδιά με αναπηρία, μια δουλειά με τεράστιες ιδιαιτερότητες αλλά και απρόβλεπτη γοητεία. For last but not least, έχω και οικογένεια, την Κατερίνα και τον Δανιήλ, στους οποίους φροντίζω να είμαι παρόν στα καλά και στα δύσκολα γιατί η δική μου ευδαιμονία δεν είναι ανεξάρτητη από την δική τους.
-Τι θέλεις;
Θέλω να επικοινωνήσω, να επικοινωνήσω τον κόσμο όπως τον βλέπω, όπως τον νιώθω κι όπως τον αντιλαμβάνομαι. Πολύ συχνά νιώθω ότι τα πράγματα δεν είναι όπως μου τα λένε. Αφιλτράριστα μοχθώ με ειλικρίνεια και κριτική διάθεση να σταθώ απέναντί τους και να τα κοιτάξω ξανά, όσο γίνεται πιο καθαρά. Επιδιώκω να επικοινωνήσω αυτό που αντιλαμβάνομαι, το βίωμα, την εμπειρία του να είσαι ζωντανός, με όλες τις αισθήσεις, με τη συνείδηση σε πλήρη διαύγεια και την ψυχή πλήρως δεκτική.
-Εάν…θα…
Δεν υπάρχει ΕΑΝ… υπάρχει just do it, κι όσο αμερικανιά κι αν ακούγεται, μέσα του κρύβει μια μεγάλη αλήθεια. Ζούμε στο δυτικό κόσμο, σ’ ένα κόσμο που ο αγώνας της ζωής δεν γίνεται για την εύρεση του απαραίτητου αλλά για την απομάκρυνση του περιττού. Είμαστε ευνοημένοι, ακριβώς γιατί έχουμε την ελευθερία να επιλέξουμε, ή τουλάχιστον να προσεγγίσουμε, τη ζωή που θέλουμε να κάνουμε.
Γύρω στα 24 εκπλήρωσα ένα εφηβικό μου όνειρο, και μόλις τότε συνειδητοποίησα ότι ήταν τόσο αφελές και χαζό, που έκτοτε η σχέση μου με το μέλλον αποκόπηκε από την ελπίδα και πέρασε στην πράξη. Το μέλλον είναι ανοιχτό, η ζωή είναι πάντα μπροστά μας, και για το μόνο που πρέπει να φροντίζουμε είναι για την ακεραιότητα του εαυτού απέναντι στη συνείδηση. Υπάρχει όμως ένα ΕΑΝ.., κι αυτό είναι ότι αγαπούσα πολύ τον κινηματογράφο, τον εξάσκησα μέχρι ενός σημείου και ΕΑΝ είχα περισσότερο θράσος να ζητάω χρήματα, ίσως ΘΑ είχα ασχοληθεί με αυτό. Κι ίσως έτσι οι ενασχολήσεις με τη συγγραφή, τη ζωγραφική και τα κόμικ να είχαν ενσωματωθεί σ’ ένα μόνο μέσο.
Selfie:
Ο Παναγιώτης Γιάκας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1978. Απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών του Μιλάνου [Brera]. Έχει συμμετάσχει σε διάφορες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και την Ιταλία κι έχει αναλάβει ιδιωτικές και δημόσιες αναθέσεις, όπως την 25μετρη «ζωοφόρο» στο αίθριο του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Εργάζεται ως εικονογράφος, γελοιογράφος και freelance designer, ενώ στο παρελθόν έχει εργαστεί για το χώρο της τηλεόρασης και της διαφήμισης. Έχει εργαστεί ως εκπαιδευτής καλλιτεχνικών σε άτομα με αναπηρία και ως εκπαιδευτής ξυλογλυπτικής στις Φυλακές Αλικαρνασσού. Καλλιτεχνικός Διευθυντής στην ταινία του Κώστα Σφήκα «Η Μεταμόρφωση» [βραβείο Κριτικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, 2008]. Συγγραφέας του μυθιστορήματος «Κόμπος Υφάλου» [Ήτορ, 2016], συγγραφέας και εικονογράφος της «Ιστορία της Κρήτης σε κόμιξ» [cretancomics,2015]. Αυτή την περίοδο είναι παρουσιάζει τη ζωγραφική έκθεση “Isolation”, μαζί με τον Δ. Παππού, στη γκαλερί Χαλκός στην Θεσσαλονίκη.
www.panosgiakas.com Ακολουθήστε στα: facebook: Panos Giakas Instagram: panosgiakas
