Mια φάρμα γεννιέται μαζί με την ελπίδα!
Αν πετύχει αυτή η ιστορία τότε η ελπίδα θα έχει θριαμβεύσει. Μια ιστορία αισιοδοξίας και επιμονής στο Δοξάτο της Δράμας.
Του Τάσου Καρκαντζέλη
Καλώς ήλθατε στην Φάρμα Δοξάτου. Είμαι ο Τάσος Καρκαντζέλης , Μηχανικός, σύμβουλος και στέλεχος για 18 χρόνια στον χώρο του τροφίμου.
Πίσω μου είναι 400 στρέμματα όμοια με το 80% της αγροτικής γης της Ελλάδος. Μικροί κλήροι, εγκαταλελειμμένα λιβάδια, διαβρωμένες πλαγιές. Κάπως έτσι ήταν και το καπνοχώραφο με το οποίο σπούδασαν οι αδερφές μου.
Ήμουν 12 χρονών όταν παρατήσαμε τα καπνά κι ορκίστηκα να διαβάσω όσο χρειάζεται αλλά να μην ξαναπατήσω χώμα. Ακόμη και το οχτάωρο στην μπετονιέρα με τον πατέρα μου, μου φαινόταν διακοπές, μπροστά στις ατελείωτες ώρες του καπνού.
Και δυστυχώς σαν και μένα σκέφτονταν όλος ο αγροτικός πληθυσμός της εποχής. Οπότε με την πρώτη ευκαιρία φεύγαν μετανάστες στο εξωτερικό ή στα αστικά κέντρα όταν το 80 άρχισαν οι μαζικοί διορισμοί.
Και έτσι η γεωργία μας έχασε τον σημαντικότερο πόρο της . Τους ανθρώπους που θα μπορούσαν να την εξελίξουν. Για ΠΟΛΛΑ χρόνια αγρότης δεν γινόσουν από επιλογή. «Καταντούσες», όταν δεν μπορούσες να κάνεις τίποτα άλλο.
Και μετά ήρθαν οι επιδοτήσεις και η εκμηχάνιση. Δεν είχε πλέον σημασία τι παρήγαγες, αλλά να δείχνεις ότι καλλιεργείς για να δικαιούσαι την επιδότηση.
Δεν είχε σημασία που οι επιδοτήσεις προέβλεπαν και μια τεράστια σειρά θεσμικών αλλαγών στην γεωργία, που ποτέ δεν υλοποιήθηκαν από ένα υπουργείο επιδοτήσεων. Το πελατειακό μας σύστημα «μοίραζε φράγκα» κι έπαιρνε ψηφαλάκια. Όλοι ήταν ικανοποιημένοι κι η ύπαιθρος έδειχνε ζωντανή.
Όλα αυτά τα χρόνια ταξιδεύοντας συνεχώς στην Ευρώπη, έβλεπα τις τεράστιες αλλαγές που είχαν κάνει και προσπαθούσα να πείσω τα ξαδέρφια μου, ότι υπήρχε κι άλλος τρόπος να αξιοποιήσουν πολύ πιο αποδοτικά το ότι είχαμε 4 μήνες παραπάνω ήλιο απ’ όλη την υπόλοιπη Ευρώπη . Αλλά οι γεωπόνοι – έμποροι είχαν άλλη άποψη. Προτιμούσαν να πλουτίζουν από γερμανικά μηχανήματα, αραβικά πετρέλαια, τούρκικα λιπάσματα και Βούλγαρους εργάτες .
Εγώ πλέον σαν ιδιοκτήτης έπαιρνα 120 € ενοίκιο κι ο αγρότης που τα δούλευε στάρια. έπαιρνε άλλα 120 € από την επιδότηση. Τα έξοδά από την παραγωγή του σταριού (ενοίκια, πετρέλαιο, σπόροι, θεριστικά) ίσα ίσα που καλύπτονταν από τα έσοδα ,
Και μετά ήρθε η κρίση. Κι αρχίσαμε δειλά δειλά να συζητάμε για 1,5 εκατομμύριο κόσμο που πρέπει να φύγει από τις πόλεις. Για να πάνε πού; Στα εγκαταλειμμένα χωριά τους; Και να κάνουν τι; Να δουλέψουν τα ακόμη πιο εγκαταλειμμένα χωράφια τους, με τον τρόπο που ανάγκασε τους γονείς τους να τα εγκαταλείψουν;
Τεχνογνωσία δεν υπήρχε, καθώς επί 50 χρόνια τα πανεπιστήμια μας βγάζουν υποψήφιους Δ/Υ, που τους ενδιέφερε το δημοκρατικό 5 για να πάρουν το «χαρτί». Υποδομές και μηχανισμοί αγοράς και παραγωγής, δεν υπήρχαν καθώς όλοι κοιτούσαν μόνο την «επιδότηση» .
Και φυσικά δεν υπήρχε καμιά θέληση από τους αστούς ν’ αλλάξουν οτιδήποτε. Οπότε πάψαμε οποιαδήποτε κουβέντα για το νέο παραγωγικό μας μοντέλο
Κι έτσι φτάσαμε να εισάγουμε βελγικές ντομάτες στην Κρήτη και να απειλούμαστε με πείνα στην παραμικρή κρίση.
Αρχίζοντας ανάποδα, η Φάρμα Δοξάτου προσπαθεί να δημιουργήσει ΤΟΠΙΚΑ, όσο μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία της επιτρέπει ο τόπος.
Φάρμα Δοξάτου σημαίνει:
- 30 αγελάδες, 150 γουρουνάκια και 10.000 κότες, όλα βιολογικά, θα βόσκουν ελεύθερα κάτω από 100 στρ. βιολογικές συκιές.
- 200 στρ. βιολογικός βίκος, καλαμπόκι και κριθάρι θα παρέχουν τις ξηρές τροφές, ενώ ο σανός τους θα βόσκεται επιτόπου.
- Ένα μικρό εργαστήριο παστερίωσης, ξήρανσης και τυποποίησης θα μας επιτρέπει να εξάγουμε τα προϊόντα μας επώνυμα. Επιπλέον, θα μας επιτρέπει να αξιοποιούμε τα πλεονασματικά και μη εμπορεύσιμα προϊόντα με την παρασκευή παραδοσιακών τροφίμων (τραχανάς, καβουρμάς κλπ).
- Σε συνεργασία με άλλες φάρμες, αλλά και αξιοποιώντας το internet, θα φτάνει απευθείας στον καταναλωτή, αλλά και στα μεγάλα σημεία πώλησης, χωρίς ενδιάμεσους.
Ενα σημαντικό βήμα έγινε φέτος με την εγκατάσταση του πιλοτικού αγρού στα 4 στρέμματα σταροχώραφου.
Η αρχική ιδέα ήταν να δουλέψουμε πάνω του, όλες τις λύσεις που θέλαμε να κάνουμε στην μεγάλη έκταση της Φάρμας. Είχε νερό, ήταν κοντά στο χωριό και ήταν σχετικά παρθένο από λιπάσματα και φυτοφάρμακα καθώς η διαφορά που δίνουν στα έσοδα δεν καλύπτουν τα έξοδα.
Γρήγορα όμως έδειξε ότι μπορεί να γίνει αυτόνομο προτζεκτ και μια μεγάλη πρόταση αλλαγής για τους μικρούς αγρότες.
Με συνολικό κόστος εγκατάστασης κάτω από 4000, στο χωράφι μπήκαν ήδη 150 συκιές και 22/4 έρχονται 600 πουλάδες 16 εβδομάδων. Αρχές Ιουλίου θα αρχίσουν να γεννάνε και από κει και μετά οι 500 που θα προσαρμοστούν θα δίνουν ΜΟ 400 αυγά ημερησίως *0,20€ =80€. Ακόμη κι αν τις ταΐζω μόνο αγορασμένο στάρι θα χρειάζονται 50kg*0,20=10€ ημερησίως.
Φυσικά η μισή και παραπάνω τροφή τους θα είναι από το χωράφι, αλλά και πάλι θα φυτευτεί το διπλανό με σόργο, για να έχουμε με πολύ φτηνό κοστολόγιο και την χειμερινή τους βοσκή. και σχεδόν να μηδενίσουμε τις αγορασμένες ζωοτροφές.
Αυτά τα νούμερα σε ετήσια βάση δίνουν έσοδα 30.000 € και κόστη ζωοτροφών κάτω από 2000€. Ακόμη 2000 € είναι για εμβόλια και λοιπά που σκοπεύω να μειώσω. Και χοντρικά 3000 για τα έξοδα συσκευασίας και διάθεσης. Και αν κάνεις την δική σου αναπαραγωγή ( που το συνιστώ ανεπιφύλακτα) δεν θα χρειαστείς και άλλα 1500€ για ν’αντικαταστήσεις το κοπάδι.
Στο χωράφι σύντομα θα μπει και μια χοιρομάνα, που θα κατεβάζει τα χορτάρια και θα γεννάει 8+8 γουρουνάκια τον χρόνο. Το κρέας τους θα φέρει σε 1 χρονο άλλα 4000 καθαρά.
Και φυσικά απο την 3ετία και μετά θ’ αρχίσει και η παραγωγή των σύκων που στην ωριμότητα τους θα αφήνουν άλλα 10.000€ ετησίως.
Μέχρι τώρα έχω αντιμετωπίσει κι έχω λύσει δεκάδες θέματα κι είμαι σίγουρος ότι μπροστά μου θα βρω εκατοντάδες ακόμη.
Το ίντερνετ όμως νάναι καλά και λύσεις υπάρχουν για όλα. Εφαρμοσμένες χρόνια τώρα σε άλλες χώρες, που μπορούν να τσακίσουν το κόστος η ν’ αυξήσουν την παραγωγή και την ποιότητα.
Τις περισσότερες απο αυτές τις αναλύω στην σελίδα μας στο Facebook
Αν αποτύχω τελικά θα έχω χάσει 4.000.
ΑΝ πετύχει όμως, το “παρατημένο χωραφάκι μου” θ’ αφήνει ετησίως 30-40.000 καθαρά ή 2 καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας.
Νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να επιμένω. ΑΝ μη τι άλλο για να δώσω και μια λύση στους 100νταδες αγρότες της περιοχής μου που χρωστάνε τα μαλλιά της κεφαλής τους με τις εκτατικές καλλιέργειες
Η αίτηση χρηματοδότησης πλήθους (crowdfunding) που τρέχει αυτό τον καιρό, έχει στόχο να διαδώσει την ιδέα, αλλά και να δείξει ότι ακόμη και κάποιος χωρίς καθόλου χρήματα, μπορεί να βρει τελικά το απαιτούμενο κεφάλαιο για να ξεκινήσει.
Εμείς θα προχωρήσουμε έτσι κι αλλιώς. Αν τα κεφάλαια που συγκεντρωθούν ξεπεράσουν τις 4.000, θα χρησιμοποιηθούν για τις πρόδρομες εργασίες στην μεγάλη έκταση στο κυρίως project της Φάρμας Δοξάτου.
Η οποία όταν ολοκληρωθεί, θα δίνει στις μικρότερες συνεργαζόμενες φάρμες, ένα “τελευταίο καταφύγιο” για την διάθεση της πλεονάζουσας παραγωγής τους.
Τα προβλήματα που προσπαθεί να λύσει η Φάρμα Δοξάτου έχουν εντοπιστεί διεθνώς και η διεθνής τάση είναι να επιστρέψουμε …στην αρχή.Για να γίνει όμως αυτό, πρέπει να όλοι μας να κάνουμε κάτι!
Παραγωγοί, έμποροι, καταναλωτές, πολίτες.
Γιατί σας ενδιαφέρει η φάρμα Δοξάτου?
- Αν είστε καταναλωτής, εξασφαλίζετε εξαιρετικά τρόφιμα σε καλή τιμή κι αν μας βοηθήσετε στο ξεκίνημα εξασφαλίζετε επιπλέον έκπτωση.
- Αν είστε παραγωγός / επαγγελματίας, μπορείτε να παρακολουθήσετε από κοντά την εξέλιξη μιας καινοτομικής ολοκληρωμένης προσπάθειας, που αλλάζει το παραγωγικό μας μοντέλο και το κάνει πολλαπλάσια αποδοτικό.
- Και ως Πολίτες, μας ενδιαφέρει όλους να ξαναρχίσουμε ως χώρα να δημιουργούμε ΠΟΛΛΕΣ και αποδοτικές θέσεις εργασίας.
Εμείς ξεκινήσαμε και προχωράμε. Ελπίζουμε και ευχαριστούμε και για την δική σας συμμετοχή, για ν αλλάξουμε την τροφή μας, την ύπαιθρο και τελικά την χώρα μας .
Ο Τάσος Καρκατζέλης έφυγε αιφνιδιαστικά από κοντά μας χθες 21 Δεκεμβρίου 2016
Σχετικά Αρθρα