Η φωνή ενός Θεσσαλονικιού παίζει διαρκώς στα ακουστικά σου αλλά δεν ξέρεις τίποτα για εκείνον

εικόνες: Γιώργος Νιάκας

Πόσο περίεργο είναι να ακούς τον εαυτό σου; Πόσοι από εμάς έχουμε φανταστεί να μεταγλωττίζουμε παιδικά με την φωνή μας και πόσοι μιμούμαστε διάσημους στις παρέες μας. Φαντάσου όμως να σε αναγνωρίζουν από την φωνή, να είναι το σήμα κατατεθέν σου, να δημιουργεί συναισθήματα στον κάθε ακροατή, να παίζει πίσω από σήματα ιστορικών ραδιοφωνικών σταθμών και αγαπημένων παιδικών ταινιών. Στα ακουστικά σου εναλλάσσονται διάφορα ηχητικά ερεθίσματα, πέρα από την μουσική, πολλές φορές “πέφτεις” επάνω σε διαφημίσεις και ο εγκέφαλος σου στιγμιαία δέχεται μηνύματα, μερικά από αυτά εμπορικά, άλλα κοινωνικά.

Τι σημαίνει όμως να είσαι voice artist στην Ελλάδα; 

O Θεσσαλονικιός Ορέστης Μήλιος, μεγάλωσε στην Καλαμαριά και σπούδασε στο ΑΠΘ στο τμήμα των Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, στα φοιτητικά του χρόνια έκανε stand up comedy και ταινίες μικρού μήκους. Υπέφερε από κρίσεις πανικού και αγοραφοβία και η φωνή του ήταν εκείνη που τον βοήθησε να τον ξεπεράσει. Όταν τελείωσε τις σπουδές του πήρε την απόφαση να μετακομίσει στην Αθήνα, κυρίως λόγω επαγγελματικών ευκαιριών. 

“Είχαμε κάνει μία τριλογία μυθοπλασίας ταινιών για το tichu και το πώς ήρθε στην Ελλάδα και είχε γίνει viral. Επίσης, ξεχώρισε η ταινία μας “έρωτας μικρού μήκους” πήρε μεγάλη δημοσιότητα αν και ήμασταν ερασιτέχνες. Ήταν σάτιρα της Lacta Movie στο πλαίσιο των πανεπιστημίων μας, εκεί ήμουν ο αφηγητής, έτυχε να με ακούσει ο Τόλης Ματούλας, μεγάλος ραδιοφωνικός παραγωγός της πόλης και με κάλεσε στο studio του να με ακούσει.

Έκανα μία audition μαζί του, μου είπε πως έχω πολύ ωραία φωνή αλλά φάνηκε πως δεν είχα καμία επαφή με τον χώρο. Έτσι, με έστειλε σε μία εταιρία που έκανε spot κυρίως για επαρχιακά καταστήματα, πήγα με ένα ευγενές θράσος, μου είπαν πως θα με καλέσουν και δεν με πήραν αλλά εγώ ξαναπήγα από την εταιρία και αυτό ήταν που τους άρεσε ότι δηλαδή φάνηκε πως το ήθελα πολύ. Εκεί γνώρισα το κομμάτι της εκφώνησης, πήγαινα κάθε μέρα άκουγα τους εκφωνητές, δούλευα και μόνος μου και σύντομα ήρθαν οι πρώτες δουλειές.

Έκανα το trailer για την ταινία του Χριστόφορου Παπακαλιάτη “Ένας άλλος κόσμος”  στην Κύπρο και ήρθαν διάφορες άλλες δουλειές. Μικρός έβλεπα το ΑΜΑΝ και θυμάμαι πόσο γελούσαν οι γονείς μου και κάπως έτσι ξεκίνησα να εκτιμώ την δύναμη της κωμωδίας. Για πολλά χρόνια υπέφερα από κρίσεις πανικού συνάντησα την τέχνη και εκτονωνόμουν πάνω της, ήταν ένας τρόπος να εκφράζω τα προβλήματα μου δημιουργικά.

Όταν μετακόμισα στην Αθήνα δεν γνώριζα κανέναν, μου ήταν πολύ δύσκολο, έστελνα βιογραφικά σε διάφορες εταιρίες πάνω στο αντικείμενο των σπουδών μου γιατί γνώριζα πως δεν μπορώ να ζήσω μόνο από το voice over. Πέρασα πολλά πρωινά μόνος μου σε καφέ, ψάχνοντας δουλειά, δεν τα παράτησα ήμουν φιλόδοξος ήθελα να γίνω μία από τις καλύτερες φωνές της Ελλάδας. Έχω πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μου ότι “η τύχη συναντά την ευκαιρία και πετυχαίνει”.

Έφτιαξα ένα cd που είχε πάνω το πρόσωπο μου και όλα τα voiceover που έχω κάνει, πήγαινα πόρτα-πόρτα στις διαφημιστικές συστηνόμουν και τους έλεγα να ακούσουν το cd μου. Δύο χρόνια μετά χτύπησε το τηλέφωνο μου μετά από αυτή την προσπάθεια που έκανα.”

Την ίδια τακτική ακολούθησε και στους σταθμούς, έστειλε custom demo με το σήμα κάθε σταθμού της Αθήνας.

“Μου απάντησε μόνο ο Ρυθμός 9.49 και είμαι η φωνή τους μέχρι σήμερα και αυτό έχει πλάκα γιατί όταν γνωρίζω καινούριο κόσμο μέχρι σήμερα μου λένε “είσαι ο ρυθμός”.

Από τους γονείς μου έχω μάθει το “όταν κάτι δεν έρχεται το φτιάχνεις” κάτι το οποίο κρατώ και τηρώ μέχρι σήμερα. Είμαστε στην κατάλληλη εποχή, έχεις πηγές παντού για να μάθεις ότι θέλεις, αρκεί να έχεις όρεξη. Εγώ με τον φίλο μου τον Οδυσσέα Βότση, μάθαμε από το μηδέν μοντάζ, βλέπαμε βίντεο tutorial στο youtube, τα καταφέραμε! Οπότε όλοι μπορούν.

Είναι μαγικό όταν καταφέρνεις κάτι μόνος σου. Η φωνή για εμένα είναι τα πάντα, την χρησιμοποιούσα από μικρός για να κάνω αστεία και να ξεφύγω από τα δικά μου προβλήματα. Αγαπούσα πολύ τις μιμήσεις, με βοήθησαν πολύ στην κοινωνικότητα μου. Τυχαία μπορούσα να ελέγχω σωστά την φωνή μου.

Το 2014 έκανα stand up comedy, παρακολούθησα ένα ενιάμηνο σεμινάριο με έναν κωμικό ο οποίος μας έμαθε πως γράφουμε ένα αστείο, η κωμωδία έχει θεωρία από πίσω και τεχνικές. Η πρακτική μας ήταν να δώσουμε μία παράσταση μπροστά σε 40 άτομα, βγήκα πρώτη φορά σε κόσμο παρόλο που αντιμετώπιζα τις κρίσεις πανικού, κάπως έτσι συνάντησα την μαγεία της κωμωδίας και αντιλήφθηκα πως μπορείς να γελάσεις με πράγματα που σε πονάνε και σε ζορίζουν.

Οι πολύ αστείοι άνθρωποι είναι και πολυτραυματισμένοι. Στην αρχή πήγε πολύ καλά μετά είχα κάποιες αποτυχίες και θεώρησα πως το stand up comedy έκανε τον κύκλο του. Θέλω να το ξαναπιάσω αλλά περιμένω να μου έρθει αυτή η ανάγκη. Μου αρέσει να μιλάω ανοιχτά για την ψυχική υγεία, θεωρώ πως αυτή η διαδρομή είναι το μεγαλύτερο ταξίδι της ζωής μου.

Στα 22 μου ξεκίνησα ψυχοθεραπεία, είχα κρίσεις πανικού, αισθάνομουν λες και ήταν μία αναπηρία, δεν μπορούσα καν να μπω σε λεωφορεία, με έπιανε αγοραφοβία. Έκρυβα το πρόβλημα μου, ήταν πολύ δύσκολο μέχρι να μιλήσω ανοιχτά γι αυτό, ήθελε και θέλει θάρρος για να το κάνει ο οποιοσδήποτε. Εντοπίζω στην κοινωνία την αδυναμία να ζητήσουμε βοήθεια, είμαστε σε μία εποχή που κάνουμε βήματα, υπάρχουν άνθρωποι που μιλάνε ανοιχτά για την ψυχική τους υγεία κι αυτό δίνει βήμα σε πολύ κόσμο.

Είναι μεγάλη δύναμη το να είμαστε ευάλωτοι, αν εσύ δεν παλεύεις για την ψυχική σου υγεία, ταλαιπωρείς τόσο εσένα όσο και τους γύρω σου. Οι περισσότεροι κάνουμε την δουλειά όσον αφορά την ψυχολογία που δεν κάνανε οι γύρω μας ή οι προηγούμενες γενιές.”

Η πρώτη μίμηση που έκανε ποτέ ήταν ο Γκούφι, μετά ακολούθησε ο ήχος του Gameover. Ένα όνειρο του ήταν να κάνει μεταγλώττιση, του φαινόταν μαγικό να δανείζει την φωνή του σε έναν χαρακτήρα. Κάπως έτσι ξεκίνησαν τα σεμινάρια της υποκριτικής.

“Όταν μετακόμισα στην Αθήνα, έβαλα σαν στόχο να ασχοληθώ και με την μεταγλώττιση, όταν ήμουν μικρός αγαπούσα πολύ την μεταγλώττιση του Άδη στο παιδικό του Ηρακλή, ήθελα κι εγώ να καταφέρω κάτι τέτοιο.

Στην Θεσσαλονίκη δεν υπάρχουν ευκαιρίες, μου είχαν πει ότι θα είναι πολύ δύσκολο διότι δεν είχα γνώσεις υποκριτικής. Παρακολούθησα κάποια σεμινάρια για την μεταγλώττιση ένα εξ αυτών με τον Ακίνδυνο Γκίκα. Για εμένα όταν γνώρισα την μεταγλώττιση έμοιαζε μαγική, προκαλεί συναισθήματα για έναν χαρακτήρα μόνο με την φωνή σου. Είναι δύσκολη η διαδικασία, χρειάζεται ταυτόχρονα skills.

Αν δεν γνωρίζεις τους κώδικες υποκριτικής που χρειάζονται δεν μπορείς να δώσεις εύκολα την φωνή σου. Μετά τα σεμινάρια, αποφάσισα να παρακολουθήσω μαθήματα υποκριτικής, τα χρειαζόμουν. Έπειτα, έκανα μία audition για το videogame του playstation 5 “The last of us”, με επέλεξαν. Ήταν 25 ώρες ηχογράφηση, ο χαρακτήρας μου ήταν ο “bad guy C” , έπρεπε να φωνάζω και να καθοδηγώ τον παίκτη, είχε πολύ πλάκα, έπρεπε να κουνιέμαι και να αλλάζω συστήματα στις φωνές. Το απόλαυσα.

Υπάρχουν χώρες που έχουν σχολές μεταγλώττισης, σε αυτές τις χώρες οι θεατές δεν γνωρίζουν καλά αγγλικά, όμως μπορούν όλοι να απολαύσουν κάθε είδους ταινίας και σειράς ακόμη και από άλλες χώρες κι αυτό γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι μεγαλύτερες ή οι πολύ μικρότερες γενιές ανεξαρτήτως χώρας δεν έχουν την δυνατότητα ούτε καν να διαβάσουν τους υπότιτλους.

Η μεταγλώττιση είναι ένα σπουδαίο προϊόν, διατηρεί την τέχνη και δίνει την δυνατότητα σε “ευπαθείς” ομάδες να παρακολουθήσουν ότι κι εμείς. Ακόμη και οι παιδικές μεταγλωττίσεις είναι σπουδαίες, καλλιεργείς και γαλουχείς την γενιά του αύριο με την φωνή σου. H μεταγλώττιση κοστίζει δεν θεωρώ πως άμεσα στην Ελλάδα θα δούμε να μεταγλωττίζονται τα πάντα.”

Η Ελλάδα είναι μικρή αγορά για την μεταγλώττιση δεν υπάρχει μεγάλο κίνητρο και δεν συμφέρει οικονομικά τις εταιρίες να επενδύσουν, ο Ορέστης ωστόσο, προτιμά την μεταγλώττιση από τις διαφημίσεις.

“Αγαπώ την μεταγλώττιση γιατί πρέπει να μπεις στην ψυχολογία του χαρακτήρα που υποδύεσαι. Είναι δύσκολη και δεν πληρώνεται καλά στην Ελλάδα. Ακόμη και στις διαφημίσεις υπάρχει δείγμα υποκριτικής μέσα, λόγου χάριν σε διαφήμιση τράπεζας, οι ακροατές συνήθως τον εκφωνητή τον έχουν στο μυαλό τους ως έναν σοβαρό άνθρωπο κοστουμαρισμένο με κύρος, στις διαφημίσεις ραδιοφωνικών σταθμών οι ακροατές θέλουν να αισθανθούν μία οικεία χαμογελαστή φωνή. Είναι θέμα αντίληψης κατά βάση, δεν παίζει τόσο ρόλο η φωνή, όσο το πως αντιλαμβάνεσαι το προϊόν της διαφήμισης.

Μία από τις μεγαλύτερες δουλειές που έχω κάνει είναι η “φωνή” του YouTube Premium, με επέλεξαν γιατί η φωνή μου τους έβγαζε οικειότητα. Έτσι, κατάλαβα κι εγώ πως μέσα από τις δουλειές μου έχω καταφέρει να περνάω ένα μέρος του χαρακτήρα μου ή να πλάθομαι. Είμαι επίσης η φωνή της Nova, στα nova cinema, για εμένα αυτό είναι τρελό γιατί συνεργάζομαι με τους ανθρώπους που ήταν πίσω από τα παιδικά που παρακολουθούσα μικρότερος.

Συνεργάστηκα με το milko και έκανα την φωνή του Γιάννη Αντετοκούνμπο, τότε κατάλαβα πως θέλω να κάνω διαφημίσεις πολύ πιο αληθινές, μιλώντας σε έναν σύγχρονο καταναλωτή που αισθάνομαι πως είναι δίπλα μου. Eπίσης, έχω συνεργαστεί και με το skroutz, σε εκείνη την συνεργασία μου διόρθωσαν το λάμδα μου ως Θεσσαλονικιός το είχα παχύ.

Με την φωνητική και την ορθοφωνία βελτιώθηκα, για να ακούγονται σωστά οι ήχοι της ελληνικής γλώσσας και να ανοίξουν οι μύες του στόματος χρειάζεται δουλειά. Όταν ξεκίνησα τα μαθήματα αντιλήφθηκα πόσα λάθη έκανα, μειώθηκαν τα σαρδάμ και φυσικά, μιλάω πιο καθαρά. Συνεργάστηκα επίσης με μία εταιρία παραγωγής και μεταγλώττισα κάποια επεισόδια της Barbie σειράς του Netflix.”

Την απόρριψη την παίρνει ως βελτίωση και έτσι προχωράει μέχρι σήμερα, δέχεται τα αρνητικά σχόλια και τα βελτιώνει. Στο σπίτι του έχει home studio και όταν πηγαίνει διακοπές δημιουργεί έναν χώρο για να γράφει από όπου κι αν βρίσκεται.

“Βίωσα πολλές απορρίψεις μέχρι σήμερα, αλλά δεν τις άφησα να με επηρεάσουν τις πήρα με θετική ματιά. Ήμουν στην δουλειά και ήθελαν μία αλλαγή άμεσα για  να βγει αέρα, κατέβηκα στο parking, άνοιξα το πορτμπαγκάζ που είχα μέσα κονσόλα και μικρόφωνα, κάλυψα όλα τα παράθυρα με μπουφάν για να μην περνάνε οι θόρυβοι και ξεκίνησα να γράφω.

Ο σεκιουριτάς πραγματικά δεν ξέρω τι πίστεψε για εμένα. Θυμάμαι επίσης, μία φίλη κρατούσε την κουβέρτα από πάνω μας κι εγώ έγραφα για pizza fun.

Όταν έκανα το “Τόμας το τρενάκι”, χρειαζόταν να σφυρίξω εγώ δεν ξέρω να σφυρίζω, προσπάθησα βγήκε κάτι ευτυχώς. Θυμάμαι επίσης έκανα voiceover για μετάφραση εκμάθησης ελληνικών, σε κάποια φάση μπήκε μέσα στο studio ένας Χρυσαυγίτης και με άκουγε να λέω “είμαι Εβραίος” και με κοιτούσε με αγριεμένο ύφος, ε φοβήθηκα. Eίναι πολύ δύσκολο, να προσαρμόζεσαι σε κάθε χαρακτήρα ξεχωριστά, αλλά είναι και challenging σκάβουμε διάφορες πλευρές μας για να ταυτιστούμε με τον χαρακτήρα .Αν πάω διακοπές βάζω σε έναν χώρο κουβέρτες για μόνωση και γράφω όπου κι αν βρίσκομαι.” Τον πρώτο καιρό που άκουγε την φωνή του στο ραδιόφωνο αισθανόταν περίεργα, τώρα το έχει ξεπεράσει. “Oι φίλοι μου, έχουν βαρεθεί να με ακούνε και αυτό είναι πολύ αστείο. Πλέον ακούω τα voiceover μου προσεκτικά για να διορθώνω τα λάθη μου. Πίσω από κάθε δουλειά παίζει σημαντικό ρόλο ο creative director, εκείνος σε κατευθύνει και σου δείχνει το συναίσθημα που πρέπει να βγάλεις. Η σωστή μεταγλώττιση γίνεται πάντα με σκηνοθέτη. Θα ήθελα πολύ, να επικεντρωθώ στην μεταγλώττιση αλλά δεν αμείβεται καλά, επίσης πολλές φορές κλέβονται και τα πνευματικά δικαιώματα.

Η μεταγλώττιση είναι όνειρο για πολλά παιδιά, πρέπει πάντα να έχουμε το νου μας στις αμοιβές όμως. Είναι ελάχιστοι οι άνθρωποι που ζουν αποκλειστικά και μόνο από την μεταγλώττιση. Από την αντίπερα όχθη, η διαφήμιση πληρώνει καλά, διότι η φωνή είναι συνηφασμένη με το brand, δεν πληρώνεσαι μόνο για τις ώρες εργασίας σου, πληρώνεσαι ακόμη και για το που και το πόσο θα παίξει η διαφήμιση, δηλαδή αν παίξει στα social media, πληρώνεσαι ακόμη και για τα δικαιώματα χρήσης. Στην Θεσσαλονίκη οι μισθοί σε αυτό το κομμάτι είναι 10 φορές κάτω απ’ ότι είναι στην Αθήνα.

Δεν αισθάνομαι τυχερός, το ήθελα πολύ, το κυνήγησα και συνεχίζω μέχρι σήμερα να το ψάχνω, ακόμη έχω πολλά να μάθω. Θα ήθελα στο μέλλον να ασχοληθώ με το podcast, επίσης, θα ήθελα να ασχοληθώ με brand του εξωτερικού. Η φωνή μας είναι η ταυτότητα μας εγώ αυτό πιστεύω, εμένα με βοήθησε να κάνω τους ανθρώπους να γελάνε, είναι συναίσθημα, είναι μέρος του χαρακτήρα μας, είναι τα συναισθήματα μας. Μπορούμε να δούμε την ιστορία ενός ανθρώπου από την φωνή μας. ”