Ραντεβού στο “TOLEDO”

Λέξεις: Πρόδρομος Νικηφορίδης – Bernard Cuomo

Η “Νέα Παράλια Θεσσαλονίκης ” συνεχίζει το ταξίδι της στο εξωτερικό, στη Νάπολη αυτή τη φορά για μία έκθεση της ποιοτικής ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής, που διοργάνωσαν η AIAC (Italian Association of Architecture and Criticism), το ολλανδικό αρχιτεκτονικό περιοδικό A10, το DIARC (Department of Architecture) του πανεπιστήμιου Federico II και η Aniai Campania (Association of Engineers and Architects in Campania) στην μπαρόκ εκκλησία “Santa Maria del Rosario” του ιστορικού κέντρου της Νάπολης (η Νάπολη έχει πάνω από 400 εκκλησίες στο ιστορικό κέντρο).

Την επομένη μέρα των εγκαινίων είχαμε ραντεβού στο σταθμό του Μετρό “TOLEDO” για μια επίσκεψη “underground” όπως έλεγε ο Luigi προκειμένου να ανακαλύψουμε το METRO ART NAPOLI της νέας γραμμής 1 του Μετρό. Κάθε σταθμός διαμορφώθηκε διαφορετικά από Ιταλούς και ξένους αρχιτέκτονες με την ενεργή συμμετοχή πολλών εικαστικών.

Ο σταθμός “TOLEDO” που θεωρείται ο πιο όμορφος σταθμός Μετρό της Ευρώπης βρίσκεται σε μια περιοχή όριο μεταξύ της πυκνοδομημένης παλιάς πόλης και της περιοχής με τα νεώτερα κτίρια της περιόδου του Μουσολίνι.

Ο αρχηγός της επίσκεψης ήταν ένας πολιτικός μηχανικός της αναδόχου εταιρίας, ο Antonio De Risi, που συμμετείχε με πολύ πάθος στην μελέτη και την κατασκευή και την όποια θεωρούσε έργο ζωής. Μας εξήγησε λεπτομερώς πολλές πτυχές του σύνθετου αυτού έργου, πολλές φορές με τρόπο ποιητικό.

Η πρωτοβουλία για την αισθητική αναβάθμιση των σταθμών του Μετρό ήταν πρωτοβουλία της αναδόχου εταιρίας που ήθελε με αυτό τον τρόπο να δώσει ένα μοναδικό στίγμα στη Γραμμή 1 του Μετρό της Νάπολης.

Κατεβήκαμε βαθιά στην γη, στο σταθμό “TOLEDO” κάτω από το επίπεδο του νερού, στην πιο απρόβλεπτη γκαλερί σύγχρονης τέχνης, στην όποια υπάρχει διάλογος μεταξύ αρχαιοτήτων που βρέθηκαν επιτόπου, σε πολύ μεγάλο βάθος, σύγχρονης αρχιτεκτονικής και τέχνης και όπου το πλήθος του κόσμου και η κίνηση του συμμετέχουν στην γενική σκηνοθεσία.

Σταθμοί όπως Garibaldi, Universita, Municipio, Toledo, Dante, Museo, Materdei, Salvator Rosa, Quattro Giornate, Vanvitelli και Rione Alto, διαμορφώθηκαν από τους αρχιτέκτονες Dominique Perrault, Alvaro Siza, Edoardo Souto De Moura, Oscar Tusquets Blanca, Gae Aulenti, Atelier Mendini, Domenico Orlacchio, Michele Capobianco και Renato Miano.

Η διαμόρφωση των σταθμών έγινε με τη συμμετοχή γνωστών εικαστικών όπως Janis Kounellis, William Kentridge, Robert Wilson, Achille Cevoli, Oliviero Toscani, Lawrence Weiner, Shirin Neshat, Ilya ed Emilia Kabakov, Francesco Clemente, Michelangelo Pistoletto, Michal Rovner, Carlo Alfano, Joseph Kosuth, Nicola De Maria, Giulio Paolini, Vettor Pisani, Luigi Serafini και πολλοί άλλοι.

Στον σταθμό Duomo, έργο του Massimiliano Fuksas, βρήκαν έναν αρχαίο ναό και εξαιτίας αυτού του γεγονότος δεν έχει ακόμα ανοίξει. Η μελέτη και η κατασκευή του σταθμού έχει καθυστερήσει προκειμένου να ενσωματώσουν και αναδείξουν το μνημείο.

Κάθε σταθμός είναι διαφορετικός, η ατμόσφαιρα, το φως, τα χρώματα, τα υλικά τα έργα τέχνης συμβάλλουν να δημιουργούνται μοναδικές ατμόσφαιρες ώστε να μην χρειάζεται πια να διαβάσουμε το όνομα του σταθμού.

Κάντο όπως η Νάπολη;

Στη Θεσσαλονίκη το Μετρό συμπεριλαμβανομένης και της γραμμής προς Καλαμαριά θα στοιχίσει πάνω από 2 δις. Το Μετρό δημοπρατήθηκε και ανατέθηκε το 2006 και θα παραδοθεί όχι πριν από το 2020. Τώρα που ξεπεράστηκαν πολλά προβλήματα και το έργο έχει μπει σε τροχιά μήπως θα πρέπει παράλληλα να δρομολογήσουμε και την αισθητική του αναβάθμιση;

Μήπως είναι πολύ σημαντικό για τους επισκέπτες αλλά ακόμα περισσότερο για τους κατοίκους της Θεσσαλονίκης πέρα από την ανάδειξη των αρχαιολογικών ευρημάτων να προωθηθούν και αναδειχτούν η σύγχρονη αρχιτεκτονική και οι Εικαστικές Τέχνες. Το αναβαθμισμένο αισθητικά περιβάλλον διαμορφώνει και αναβαθμίζει τα αισθητικά κριτήρια των πολιτών. Κάθε σταθμός θμπορεί να έχει την ατμόσφαιρα του, την δική του ταυτότητα και η συνύπαρξη αρχαίων και σύγχρονων δημιουργιών θα αναβαθμίσει τις υπόγειες διαδρομές.

Πολλοί θα αντιδράσουν λέγοντας ότι θα είναι ακριβές αυτές οι παρεμβάσεις. Όλα είναι πλέον ακριβά, αυτό είναι δεδομένο. Στην προκειμένη περίπτωση με μία υπέρβαση της τάξης του 0,4/100, δηλαδή ούτε το μισό της εκατό μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα μοναδικό Μετρό, με δική του ταυτότητα, που ταυτόχρονα μπορεί να αποτελέσει ένα τουριστικό πόλο έλξης. Τι λέτε;

Η δημοπράτηση,^[13] με φορέα κατασκευής την Αττικό Μετρό, για την κατασκευή της βασική γραμμής του μετρό 9,6 χλμ. με 13 σταθμούς και αμαξοστάσιο στην Πυλαία έγινε το 2006 με οριστικό ανάδοχο την κοινοπραξία ΑΕΓΕΚ IMPREGILO-ANSALDO T.S.F.-SELI-ANSALDOBREDA και προϋπολογισμό €1,052 δισ.