Σας ασπάζομαι… Ελένη: Ο «ελέφαντας» στο δωμάτιο
Το χαρτζιλίκι... Πώς βάζουμε όρια στα παιδιά σε αυτό το θέμα;
Το «Σας ασπάζομαι… Ελένη»* είναι η δεκαπενθήμερη στήλη της Ελένης Χοντολίδου (κάθε δεύτερη Δευτέρα πρωί) στην Parallaxi, με την ιδιότητά της ως Αναπληρώτριας Καθηγήτριας Σχολικής Παιδαγωγικής και Λογοτεχνικής Εκπαίδευσης με αφορμή πραγματικά περιστατικά ή αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τα θέματα θα αφορούν σε παιδιά από 2-82 (που είναι και η ηλικία ειδίκευσης της Ελένης) τους γονείς, τους θείους και τις θείες των παιδιών, καθώς και το ευρύτερο περιβάλλον τους. Πολύ προσεκτικά η στήλη θα συζητά και θέματα που αφορούν στο σχολείο. Ενίοτε η «Ελένη» μπορεί να απαντά και σε ερωτήσεις σας που επιδέχονται απάντησης. Όλα αυτά με σοβαρότητα, υπευθυνότητα, διακριτικότητα αλλά και χιούμορ. Μπορείτε να επικοινωνείτε με την Ελένη στο mail: [email protected].
*Ο τίτλος της στήλης είναι δάνειο από τον Γρηγόρη Ξενόπουλο στη στήλη του στη Διάπλαση των Παίδων. Η Parallaxi δεν είναι η Διάπλαση των Παίδων και δεν θα ήθελε να είναι και η Ελένη Χοντολίδου δεν είναι ο Γρηγόρης Ξενόπουλος, παρ’ ότι θα ήθελε πολύ να είναι.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ τα υπόλοιπα κείμενα της στήλης ΕΔΩ
Ο «ελέφαντας» στο δωμάτιο
Eίπαμε ότι η δυσκολότερη δουλειά είναι αυτή του γονιού. Να είσαι γονιός ισοδυναμεί με το να θέτεις όρια. Οι Έλληνες δεν αγαπούμε τα όρια, νομίζουμε ότι δεν ταυτίζονται με την αγάπη ενώ συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο.
Τι σημαίνει «βάζω όρια στο παιδί»; Σημαίνει ότι με ευκρίνεια του έχω εξηγήσει τι μπορεί και τι δεν μπορεί να κάνει είτε γιατί κινδυνεύει η ασφάλειά του (χέρια στην πρίζα), είτε γιατί δεν κάνουμε έτσι στην οικογένειά μας (να κοροϊδεύουμε τους «άλλους», λ.χ. άλλου χρώματος, χοντρούς, ανάπηρους…), είτε γιατί πιστεύουμε ότι είναι για το καλό του (δεν κοιμόμαστε στις 23.00).
Το δυσκολότερο από όλα, ο «ελέφαντας» στο δωμάτιο, είναι το χαρτζιλίκι. Εάν είμαστε φτωχοί δυσκολευόμαστε γιατί τα άλλα παιδιά παίρνουν πολύ μεγαλύτερο από όσο μπορούμε να δώσουμε εμείς. Εάν είμαστε πλούσιοι (και υπήρξαμε ως παιδιά φτωχοί) δεν κατανοούμε γιατί δεν μπορούμε να δίνουμε όσα μας ζητούν τα παιδιά μας ή όσα πολλά θέλουμε να τους δώσουμε εμείς.
Μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε και, φυσικά, δεν μπορούμε να επιβάλλουμε στα παιδιά μας συμπεριφορές που τα καθιστούν τον έτερο στη σχολική τάξη, λ.χ. να του δίνουμε σαντουιτσάκια, κεφτεδάκια από το σπίτι, τη στιγμή που τα άλλα παιδιά χυμούν στο κυλικείο καταβροχθίζοντας τυρόπιτες και άλλα ανθυγιεινά είδη. Εάν καταλαβαίνουμε ότι και άλλοι γονείς δυσανασχετούν με τα ουσιαστικά παράνομα κυλικεία (μόνο παχυντικά είδη, όχι φρούτα, χυμοί με ζάχαρη…), συγκαλούμε συνέλευση και συμφωνούμε να δίνουμε όλοι (ή οι περισσότεροι) φαγητό από το σπίτι. Το κάνουμε μόδα, το κάνουμε ελκυστικό. Μπορούμε μάλιστα να κανονίσουμε εκ περιτροπής (εφ’ όσον δεν είμαστε μικροκυματούδες ή και άσχετοι παντελώς με τη μαγειρική) να στέλνουμε μία ποσότητα για όλα τα παιδιά, λ.χ. τυροπιτάκια, κουλουράκια… Και να διασκεδάζουμε όλοι μαζί: να ανταλλάσσουμε συνταγές, να κάνουμε ταυτοχρόνως οικονομία και να φροντίζουμε την υγεία των παιδιών μας. Έχουμε αντιληφθεί ότι έχουμε πολύ υψηλά ποσοστά παχύσαρκων παιδιών και εφήβων;
Όταν τα παιδιά είναι μικρά και δεν κυκλοφορούν μόνα τους, επί της ουσίας δεν χρειάζονται χαρτζιλίκι. Ό,τι χρειάζονται το αγοράζουμε εμείς με μέτρο – να ελπίσω. Μπορεί τα παιδιά να θέλουν να έχουν μαζί τους κάποιο ποσό για να παίρνουν άχρηστα αλλά πολύ ελκυστικά μικροπράγματα: την 25η σβυστήρα, ένα ακόμη όμορφο μολυβάκι… Μεταξύ της γραμμής του προτεσταντισμού και του ανεύθυνου χιπισμού υπάρχει και ο μέσος όρος. Επικροτούμε το καλό γούστο του παιδιού και τους επιτρέπουμε αυτές τις μικροχαρές.
Το πρόβλημα γίνεται ουσιαστικό όταν τα παιδιά αρχίζουν να κυκλοφορούν μόνα τους. Ας ελπίσω ότι όσο είναι στο σχολείο δεν βγαίνουν κάθε μέρα αλλά μόνο Παρασκευή και Σάββατο. Αυτό μας κάνει 10 ευρώ τη φορά, δηλαδή 80 περίπου ευρώ. Τα παιδιά μπορεί να διαμαρτυρηθούν ότι το ποσό είναι μικρό. Αντιστεκόμαστε με σθένος. Και, κυρίως, εάν το δώσουμε άπαξ και τελειώσει τη δεύτερη βδομάδα, υποχρεώνουμε το παιδί να υποστεί τις συνέπειες. Μη φοβάστε ότι τα παιδιά θα πέσουν στην πορνεία και στα ναρκωτικά επειδή τιμωρήθηκαν μία φορά! Η δίκαιη τιμωρία είναι η μεγαλύτερη απόδειξη αγάπης προς τα παιδιά μας. Καλύτερα είναι να δίνουμε το χαρτζιλίκι στην αρχή της εβδομάδας, εκτός κι αν έχουμε σοβαρές ενδείξεις ότι το παιδί μας συγγενεύει και με τον Σκρουτζ, οπότε μπορούμε να το δίνουμε και… ετησίως!
Εμείς εδώ είμαστε «έθνος ανάδελφον» και δεν μοιάζουμε με κανέναν. Γι αυτό και είναι αδιανόητο τα παιδιά μας να κάνουν θελήματα σε συγγενείς, φίλους και γείτονες. Δεν καταλαβαίνω γιατί όχι. Απαγορεύεται όμως δια ροπάλου τα παιδιά να αμείβονται για δουλειές που κάνουν στο σπίτι. Εκτός κι αν βρούμε έναν μαικήνα να μας χρηματοδοτεί όλους για τις δουλειές που κάνουμε όλες και όλοι μας!
Και πάμε στη… δεκαετή φοιτητική ζωή. Μετά το 4ο ή 5ο έτος, ανάλογα της επιστήμης, τα παιδιά οφείλουν να δουλεύουν εκτός σπιτιού για το χαρτζιλίκι τους. Αλλιώς τους δίνουμε το μήνυμα ότι αιωνίως θα μένουν στο πατρικό σπίτι και αιωνίως θα οδηγούν το αμάξι των γονιών, θα έχουν από αυτούς χαρτζιλίκι. κ.ο.κ. Πόσο φυσιολογικό σας φαίνεται να δίνουμε στα παιδιά μας χαρτζιλίκι 1000 ευρώ (ή και παραπάνω) όταν στην όποια πρώτη τους δουλειά θα παίρνουν 300 ή 400 ευρώ;
Το ξέρω, όλα αυτά είναι δύσκολα. Και δεν μας κάνουν δημοφιλείς και αγαπητούς στα παιδιά μας. Αλλά δεν είμαστε εδώ για τα εύκολα, δεν είμαστε φίλοι των παιδιών μας και δεν ζητούμε σε αντάλλαγμα την αγάπη τους. Δεν θέλουμε να καταστραφούν και να φτιάξουν αδύναμο χαρακτήρα. Τα παιδιά μας δεν πρέπει να έχουν το αίσθημα ότι τους ανήκουν τα πάντα: από την περιουσία των γονιών και τα υπέρογκα χαρτζιλίκια, μέχρι εξυπηρετήσεις, διευκολύνσεις και άλλα πολλά.