Σας ασπάζομαι… Ελένη: Υπάρχουν βιβλία «κατάλληλα» και «ακατάλληλα»;
Υπάρχουν βιβλία κατάλληλα για κάθε ηλικία;
Το «Σας ασπάζομαι… Ελένη»* είναι η νέα δεκαπενθήμερη στήλη της Ελένης Χοντολίδου (κάθε Δευτέρα πρωί) στην Parallaxi, με την ιδιότητά της ως Αναπληρώτριας Καθηγήτριας Σχολικής Παιδαγωγικής και Λογοτεχνικής Εκπαίδευσης με αφορμή πραγματικά περιστατικά ή αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τα θέματα θα αφορούν σε παιδιά από 2-82 (που είναι και η ηλικία ειδίκευσης της Ελένης) τους γονείς, τους θείους και τις θείες των παιδιών, καθώς και το ευρύτερο περιβάλλον τους. Πολύ προσεκτικά η στήλη θα συζητά και θέματα που αφορούν στο σχολείο. Ενίοτε η «Ελένη» μπορεί να απαντά και σε ερωτήσεις σας που επιδέχονται απάντησης. Όλα αυτά με σοβαρότητα, υπευθυνότητα, διακριτικότητα αλλά και χιούμορ. Μπορείτε να επικοινωνείτε με την Ελένη στο mail: [email protected].
*Ο τίτλος της στήλης είναι δάνειο από τον Γρηγόρη Ξενόπουλο στη στήλη του στη Διάπλαση των Παίδων. Η Parallaxi δεν είναι η Διάπλαση των Παίδων και δεν θα ήθελε να είναι και η Ελένη Χοντολίδου δεν είναι ο Γρηγόρης Ξενόπουλος, παρ’ ότι θα ήθελε πολύ να είναι.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ τα υπόλοιπα κείμενα της στήλης ΕΔΩ
Τέταρτο κείμενο: Υπάρχουν βιβλία «κατάλληλα» και «ακατάλληλα»; Υπάρχουν βιβλία κατάλληλα για κάθε ηλικία;
μνήμη Ράνιας
που είχε πάντοτε την καλύτερη
πρόταση για τον καθένα
Yπάρχουν και δεν υπάρχουν. Στο μεγάλο «συνεχές» της δυσκολίας των βιβλίων (αν υποθέσουμε ότι υπάρχει και αυτό που στη μία του άκρη είναι τα πολύ εύκολα βιβλία και στην άλλη τα πολύ δύσκολα…) οι αναγνώστες δεν τοποθετούνται μόνον σύμφωνα με την ηλικία τους αλλά σύμφωνα με ένα πολύπλοκο σύνολο παραγόντων στο οποίο ανήκει ΚΑΙ η ηλικία. Ο κάθε αναγνώστης είναι διαφορετικός και έχει διαφορετική συγκρότηση, αναγνωστική ιστορία (θα εξηγήσουμε σε επόμενο κείμενο τι είναι αυτή), γούστο και υποκειμενικότητα. Αλλιώς είναι έτοιμο ένα παιδί που διαβάζει πολύ να περάσει σε «δυσκολότερα» κείμενα και αλλιώς ένα που δεν διαβάζει καθόλου.
Κάνουν λάθος κάποιοι εκδοτικοί οίκοι που βάζουν στο πίσω μέρος του βιβλίου ενδεικτικά ένα φάσμα ηλικιών; Λ.χ. 5-7, 7-9 κ.ο.κ. Όχι, δεν κάνουν λάθος, αλλά δεν γνωρίζουν το κάθε παιδί χωριστά. (Το κάνουν για να διευκολύνουν με πρώτη ματιά τον υποψήφιο αγοραστή ή βιβλιοθηκονόμο). Αυτό το ξέρει η δασκάλα και ο καλός γονιός. Και στο τέλος, δοκιμάζουμε. Δοκιμάζουμε στις βιβλιοθήκες της γειτονιάς μας, στα βιβλιοπωλεία, με τα βιβλία των μεγαλύτερων παιδιών μας και με τα βιβλία που μας δίνουν τα ξαδέλφια των παιδιών μας. Διαβάζω σημαίνει επιλέγω από μια σειρά βιβλίων διαβάζοντας τους τίτλους, τις περιλήψεις τους, βλέποντας τις εικόνες τους, απορρίπτοντας…
Η πορεία προς την ανάγνωση και η πορεία μας μέσα σ’ αυτήν έχει έρωτες, απέχθειες, προσωρινές αδιαφορίες και… πάθη. Και στρατηγικές από την πλευρά των ενηλίκων. Δεν επιμένουμε ότι είναι ΤΩΡΑ η στιγμή να διαβαστεί η Ζέη και δεν παθαίνουμε κατάθλιψη εάν δεν διαβαστεί τότε που θέλουμε εμείς. (Τα λέω εγώ αυτά που θέλω ΟΛΑ τα παιδιά να διαβάσουν ΟΛΑ τα καλά βιβλία και απογοητεύομαι όταν δεν τους αρέσει κάτι που προτείνω. Αλλά ουδείς αναμάρτητος!). Είμαστε κι εμείς αναγνώστες μαζί με τα παιδιά μας και μαθαίνουμε από αυτά και τους συνομηλίκους τους τις «μόδες» της εποχής. Ο σπασίκλας και το ημερολόγιό του δεν είναι «υψηλή παιδική λογοτεχνία» όπως δεν ήταν η «Μικρή Λουλού» που διαβάζαμε μετά πάθους χωρίς να πάθουμε απολύτως τίποτε.
Υπομονή, κουλτουριάρηδες γονείς! Εάν παγιωθεί η ηδονή της ανάγνωσης θα έρθουν όλα με τη σειρά τους αρκεί να μην βιάζουμε τα πράγματα. Πίσω στο θέμα μας: πώς ξέρω ποιο βιβλίο είναι κατάλληλο για το παιδί μου; Πάμε βήμα-βήμα. Δοκιμάζουμε και δεν δίνουμε στα παιδιά μας την αίσθηση ότι είναι «αμαρτία» να αφήνουν ένα βιβλίο αδιάβαστο ή στη μέση (αυτό κάνουμε και εμείς ως επαρκείς αναγνώστες, άλλωστε, σωστά;)
Υπάρχουν πισωγυρίσματα στα αναγνώσματα των παιδιών; Κάποιες φορές ναι, γι’ αυτό μην αδειάζετε τα ράφια των βιβλίων των παιδιών σας χωρίς να τα ρωτήσετε εάν θέλουν ακόμη κάποια ‒ίσως πολύ παιδικά‒ βιβλία. Μπορεί να τα αγαπούν ακόμη και να θέλουν να τα διαβάζουν πού και πού και σε μεγαλύτερη ηλικία. Προσωπικά έχω κάποια βιβλία που δεν θα ήθελα να δώσω ποτέ.
Τα «απλοποιημένα», τα γνωστά μας simplified από τις εξετάσεις των Αγγλικών δεν είναι πάντοτε κακή επιλογή. Και σίγουρα τα comics είναι μία καλή επιλογή. Αυτό που σίγουρα πρέπει να κάνουμε είναι να αγοράζουμε ή να προτείνουμε πάντοτε βιβλία που θα διαβάζαμε και εμείς. Γιατί το καλό παιδικό βιβλίο είναι ένα καλό βιβλίο.
Συστήνω ανεπιφύλακτα να διαβάσουμε όλοι το Σαν ένα μυθιστόρημα του Ντανιέλ Πενάκ. Θα μας κάνει σοφότερους και λιγότερο αγχώδεις.
