Screenagers: μια γερή ματιά στον ψηφιακό εθισμό των εφήβων

Το SCREENAGERS είναι το αποτέλεσμα της προσπάθειας κινηματογράφησης, της νέας και συνεχώς αυξανόμενης πραγματικότητας που αφορά στην σχέση των παιδιών και εφήβων με τον ψηφιακό κόσμο. Μια προσπάθεια χαρτογράφησης τόσο της τρέχουσας κατάστασης διεθνώς, δηλαδή της σχέσης των νέων ανθρώπων με τα κινητά τους τηλέφωνα τον χώρο του διαδικτύου γενικότερα και τον χώρο των κοινωνικών δικτύων ειδικότερα, όσο και του αντίκτυπου που έχει η σχέση αυτή στην υγεία των παιδιών και εν γένει στο οικογενειακό τους περιβάλλον.

Το πρότζεκτ φέρνει την υπογραφή της Delaney Ruston. Σκηνοθέτης και μητέρα δύο παιδιών, με σπουδές ιατρικής στο Stanford. Μέσω της εταιρείας της Productions MyDoc έχει ήδη αφήσει το στίγμα της από πρότερα έργα της τα οποία αφορούσαν σε εξίσου δύσκολα προσβάσιμα πεδία όπως για παράδειγμα αυτό της σχιζοφρένειας. Τα πιο πολυβραβευμένα και πολυταξιδεμένα ντοκιμαντέρ της είναι το Unlisted: A Story of Schizophrenia (ιστορία που αφορμίστηκε από τον ίδιο τον πατέρα της) και το Hidden Pictures (σχετικά με την παγκόσμια υγεία).

Η Ruston αποφάσισε να ασχοληθεί αυτή τη φορά, δημιουργώντας το Screenagers, εξαιτίας της βαθιάς πίστης της στη σημασία του να βοηθάς τα παιδιά να βρουν την ισορροπία τους στον “τεχνολογικά” γεμάτο σύγχρονο κόσμο. Η ίδια της θεωρεί πως τόσο το ντοκιμαντέρ όσο και το εγχείρημα των Screenagers, θα αποτελέσουν ένα όχημα που θα φέρουν κοντά τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και τα παιδιά, γύρω από συζητήσεις μετά την θέασή του. Ο λόγος που αναφέρονται και οι εκπαιδευτικοί είναι ακριβώς επειδή η σκηνοθέτης πιστεύει πως το ντοκιμαντέρ ιδανικά θα πρέπει να προβάλλεται και σε σχολεία ανά τον κόσμο, έτσι ώστε η αλλαγή να μπορέσει να συμβεί όχι μόνο στον μικρόκοσμο μιας οικογένειας αλλά και στο ευρύτερο πλαίσιο των κοινοτήτων.

Οι προβολές μπορεί να είναι διαθέσιμες μόνο μέσω των ειδικών διοργανώσεων της κοινότητας (Screenagers) αλλά για τον λόγο αυτό δίνεται η δυνατότητα μέσω του επίσημου ιστότοπου του Screenagers για οποιονδήποτε θελήσει να φιλοξενήσει μία προβολή, είτε πρόκειται για εκπαιδευτικό είτε ακόμα και για γονέα, να αιτηθεί της φιλοξενίας προβολής με πολύ απλά βήματα. Ο καθένας μπορεί να φιλοξενήσει μια προβολή σε ένα σχολείο, σε μία ομάδα, σε μία εκκλησία, συναγωγή, στο χώρο εργασίας, το θέατρο κλπ. Πολύ περισσότερο μπορείτε ακόμα και να προσκαλέσετε την σκηνοθέτη να παρευρεθεί στο event της προβολής σας.

Η Ruston αγαπάει να παίρνει αφορμή από προσωπικές της προσλαμβάνουσες, εξού και η συμμετοχή ακόμα και των παιδιών της στο εν λόγω ντοκιμαντέρ. Η ίδια αναφέρεται συχνά στην ιδιαίτερη χαρά που παίρνει όταν το κοινό συμμετέχει σε συζητήσεις αναζητώντας όλοι μαζί την λύση του προβλήματος απευθείας στον πυρήνα του και δεν θα μπορούσε να είναι πιο ενθουσιασμένη που η κόρη της, Tessa, η οποία συμμετέχει και στην ταινία, απολαμβάνει και η ίδια ένα μέρος αυτών των συζητήσεων.

Στο Screenagers τώρα, γίνεται μια προσπάθεια ανίχνευσης στις ευάλωτες γωνιές της οικογενειακής ζωής, συμπεριλαμβανομένης και της ζωής της σκηνοθέτη. Μια προσπάθεια απεικόνισης των άνισων αγώνων που δίνουν παιδιά, γονείς και εκπαιδευτικοί γύρω από τα κοινωνικά δίκτυα, τα video games και τον εθισμό στο Διαδίκτυο. Μέσα από εκπληκτικές ιδέες από τους συγγραφείς και τους ειδικά καταρτισμένους σε εγκεφαλικές διαδικασίες επιστήμονες που συμμετέχουν στην ταινία, οι λύσεις σχετικά με το πώς μπορούν να ενδυναμωθούν τα παιδιά για να περιηγηθούν καλύτερα και ασφαλέστερα στον ψηφιακό κόσμο, προκύπτουν αβίαστα.

Στην διαδικασία της έρευνας και της επίκλησης στην αυθεντία συμμετείχαν περισσότεροι από οκτώ εξειδικευμένοι σε διαφορετικούς τομείς ειδικοί, από ψυχολόγους και συγγραφείς μέχρι thought leaders διεθνώς αναγνωρίσιμους, ερευνητές, κλινικοί επιστήμονες, σύμβουλοι γονέων και παιδιάτροι. Οι κριτικές που έλαβε μέχρι στιγμής το φιλμ είναι διθυραμβικές και αξίζει να αναφέρουμε μία ενδεικτικά:

“Το Screenagers είναι πολύ ισορροπημένο, συμπαθητικό και με μία τρελή ματιά στον τρόπο που εκατομμύρια εφήβων παλεύουν με τα κινητά τηλέφωνα, τα παιχνίδια και την τεχνολογία ταυτόχρονα. Από τη μία αφήνεις τους εφήβους να μιλήσουν οι ίδιοι για τον εαυτό τους τις ανησυχίες και τις λύσεις τους και από την άλλη και η ίδια η ταινία είναι επιδραστική από μόνη της” Dave Eggers, Best-Selling Author, Publisher and Education Activist

Λίγο πιο πέρα από την ταινία, το Screenagers λειτουργεί και σαν πλατφόρμα-πρότζεκτ, που παρέχει την δυνατότητα κάποιων πρώτων βημάτων ως προς την αντιμετώπιση του προβλήματος. Για παράδειγμα οι γονείς που ενδιαφέρονται μπορούν να κατεβάσουν και να στήσουν βήμα βήμα το δικό τους προσωπικό συμβόλαιο χρήσης των “οθονών” ανάμεσα στα νεαρά μέλη της οικογένειάς τους. Επίσης παρέχεται μία λίστα με επιβεβαιωμένες και ασφαλείς εφαρμογές κατάλληλες για τον γονικό έλεγχο, διάφορες καμπάνιες ενημέρωσης, προτάσεις για ενδιαφέρουσες δραστηριότητες μετά από το σχολείο κλπ.

Με αφορμή το Screenagers, είναι μια καλή ευκαιρία να αναφερθούμε και στα τελευταία στοιχεία που δίνει στην δημοσιότητα η εκπαιδευτική και επιστημονική κοινότητα σχετικά με την αλληλεπίδραση της ψηφιακής ζωής και των νέων ανθρώπων, ακόμα και από την βρεφική ηλικία. 

Σύμφωνα με αυτά, η Αμερικανική Ένωση Παιδιάτρων άλλαξε την μέχρι πρότινος πρότασή της σχετικά με την χρήση οθονών από τα παιδιά. Πλέον συνιστούν επίσημα πως παιδιά κάτω των 18 μηνών θα πρέπει να αποφεύγουν εξολοκλήρου την επαφή τους με τα ψηφιακά μέσα. Αναφέρεται επίσης πως παιδιά 2-5 ετών πρέπει να περιορίσουν τον χρόνο επαφής τους με οποιαδήποτε οθόνη στην μία ώρα μάξιμουμ την ημέρα. Από την άλλη, σε τυχαία καταμέτρηση δείγματος 1200 ατόμων (γονείς και παιδιά) τα αποτελέσματα είναι αρκετά σοβαρά σε σχέση με την αντίληψη και των δύο πλευρών, ως προς την επίδραση που έχει η ψηφιακή εποχή στην ζωή τους:

Διάσπαση της προσοχής: το 77% των γονέων αισθάνεται πως οι συσκευές αποσπούν την προσοχή από το παιδί τους όταν είναι όλοι μαζί

Επικίνδυνη συμπεριφορά: 56% των γονέων παραδέχονται πως τσεκάρουν τις φορητές συσκευές τους κατά την οδήγηση και το 51% των εφήβων έχει δει τους γονείς του να τον έλεγχο

Καταναγκασμός: το 72% των εφήβων που συμμετείχαν και το 48% των γονέων αισθάνονται την ανάγκη να ανταποκριθούν άμεσα σε γραπτά μηνύματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και άλλες ειδοποιήσεις από τις κινητές συσκευές τους όπως email.

*Βρείτε περισσότερα για το έργο των Screenagers στην επίσημη ιστοσελίδα τους.