Σήμερα 5 Δεκεμβρίου γιορτάζουν οι εθελοντές!

Η 5η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε ως Διεθνής Ημέρα Εθελοντισμού για την Οικονομική και Κοινωνική Ανάπτυξη το 1985, με απόφαση της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ για να τιμήσει με αυτό τον τρόπο τους εκατοντάδες εθελοντές σε όλο τον κόσμο που συσπειρώνονται σε ομάδες, συλλόγους ή και από ατομική πρωτοβουλία, δείχνοντας την αγάπη και την αλληλεγγύη προς τον συνάνθρωπο.

Τα επίπεδα του εθελοντισμού στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα χαμηλά λένε οι στατιστικές. Θα πρέπει όμως να ξεκαθαριστεί για ποιον εθελοντισμό μιλάμε. Τα ποσοστά προσφοράς χρηματικής βοήθειας είναι όντως χαμηλά στην Ελλάδα, με πρώτες χώρες να φιγουράρουν στην λίστα οι ΗΠΑ, Αυστραλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Καναδάς, και καθόλου τυχαία. Οι ισχυρές χώρες με μεγάλη βιομηχανία και αναπτυγμένη οικονομία διαθέτουν πολύ υψηλά χρηματικά ποσά μέσα από ιδρύματα, προγράμματα στήριξης και ΜΚΟ. Δύσκολα λοιπόν μπορεί να ξεπεράσει κάποιος χώρες όπου ιδρύματα, σύλλογοι, κολοσσιαίες εταιρίες, ακόμα και πολιτικές παρατάξεις δίνουν εκατομμύρια για την εθελοντική και φιλανθρωπική τους εικόνα.

Τι συμβαίνει όμως με τον εθελοντισμό που δεν προϋποθέτει χρηματική προσφορά, όπως η αιμοδοσία, οι δεντροφυτεύσεις, η χειρονακτική βοήθεια, η εθελοντική απασχόληση. Στις περισσότερες μελέτες, η Ελλάδα κατέχει από τις τελευταίες θέσεις στην Ευρώπη για την συμμετοχή του πληθυσμού σε εθελοντικές δράσεις. Αυτό βέβαια οφείλεται στο γεγονός ότι η χώρα μας δεν ανανεώνει τα μητρώα εθελοντών, αν και όταν αυτά υπάρχουν, και γιατί δεν έχει γίνει καμία σοβαρή έρευνα και καταγραφή ακόμα στην Ελλάδα που να έχει σχέση με το θέμα. Το τοπίο άρχισε να αλλάζει ριζικά μετά την οικονομική κρίση και την κρίση του μεταναστευτικού. Για πολλά χρόνια, τα οφέλη του εθελοντισμού δεν τονίζονταν. Ακόμα και σήμερα, ελάχιστα κάνει η πολιτεία μέσα από καμπάνιες και ευαισθητοποίηση, μέσα από εργαστήρια και σεμινάρια σε σχολεία και πανεπιστήμια. Οι Έλληνες δεν εκπαιδεύονται πάνω στον εθελοντισμό. Δεν είναι εξοικειωμένοι με την κουλτούρα της προσφοράς. Αυτό που έκανε τα ποσοστά να αλλάξουν ραγδαία και να εκτοξευθεί ο εθελοντισμός παραπάνω από 20 μονάδες τα τελευταία χρόνια ήταν η οικονομική κρίση και το προσφυγικό. Το επίκεντρο του εθελοντισμού από την συμμετοχή σε πολιτιστικά γεγονότα και σε οικολογικές δράσεις έχει μετατοπιστεί στην αντιμετώπιση κοινωνικών φαινομένων φτώχιας. Όταν το πρόβλημα απείλησε εμάς τους ίδιους, τότε έγινε άμεση και δραστική η κινητοποίηση του κόσμου. Βέβαια, τα πρώτα δείγματα συσπείρωσης μεγάλου αριθμού ατόμων έγιναν κατά τους Ολυμπιακούς αγώνες.

Η καθιέρωση της 5ης Δεκεμβρίου ως Παγκόσμια ημέρα εθελοντισμού από τον ΟΗΕ είχε ως στόχο να προβάλλεται το έργο των εθελοντών αλλά και να παροτρύνονται όλο και περισσότεροι να γίνουν εθελοντές. Ο καθένας θα μπορούσε να συμμετέχει με τον τρόπο του σε κάποιο αντικείμενο που τον ενδιαφέρει, μιας και οι δράσεις που εστιάζουν στον εθελοντισμό είναι πλέον πολυποίκιλες και αφορούν πολλούς τομείς. Εκστρατείες ενάντια στο πόλεμο, δράσεις σε φυλακές, νοσοκομεία, σχολεία, αναδασώσεις, προστασία και περίθαλψη ζώων, πολιτιστικές εκδηλώσεις και πολλά άλλα.

Ο Εθελοντισμός συνήθως είναι μια κίνηση φροντίδας, προσφοράς και μια προσπάθεια ισονομίας και ισότητας. Είναι η προσφορά του ελεύθερου χρόνου, γνώσεων επαγγελματικής εμπειρίας, σωματικής δύναμης, χωρίς κανένα αντάλλαγμα. Το αντάλλαγμα για έναν εθελοντή είναι συνήθως το αποτέλεσμα, που μπορεί να είναι μια πετυχημένη δράση, εκατοντάδες χαμόγελα, ένα ευχαριστώ, ένας ευτυχισμένος άνθρωπος. Επιπρόσθετα όμως συμβάλει σε πάρα πολλούς άλλους τομείς. Προσφέρει νέες εμπειρίες και δεξιότητες, διευρύνει τους ορίζοντες των συμμετεχόντων, δημιουργεί φιλίες, συνεργασίες, επαγγελματική προοπτική.  Οι κοινωνίες που επένδυσαν στην προώθηση της ιδέας του εθελοντισμού βγήκαν πολλαπλά κερδισμένες. Ο εθελοντισμός είναι πρωτίστως κέρδος προς την κοινωνία, σε όλα τα επίπεδα. Το παράδειγμα του «Θεσσαλονίκη αλλιώς» και των δράσεων του, ο «Φάρος του κόσμου», τα Παιδιά εν Δράση, η Σχεδία στην πόλη, η ΑΝΤΙΓΟΝΗ, η Αrsis, η Praksis, η ΧΑΝΘ, οι Πρόσκοποι, οι Φίλοι της Νέας Παραλίας είναι μόνο λίγα από τα δεκάδες παραδείγματα στην πόλη μας, ομάδων που άλλαξαν με μια δράση ή μια πράξη την καθημερινότητά μας.

Για την φετινή ημέρα εθελοντισμού, έχουν ανακοινωθεί διάφορες ολοήμερες δράσεις, με πιο φιλόδοξη το Kindness Revolution. Σε δύο πόλεις, Αθήνα και Θεσσαλονίκη, θα πραγματοποιηθούν 15 δράσεις, στις οποίες θα συμμετέχουν 250 εθελοντές, που έχουν σκοπό να βοηθήσουν πάνω από 10.000 ανθρώπους. Περισσότερες πληροφορίες για κάθε δράση και για το πρόγραμμα http://www.kindnessrevolution.gr/. Η κεντρική δράση της Θεσσαλονίκης θα λάβει χώρα στον πολυχώρο WE, Λεωφόρος 3ης Σεπτεμβρίου και Γρ.Λαμπράκη. Το thessdiktio – Δίκτυο Εθελοντικών οργανώσεων, όπως και πολλές οργανώσεις μεμονωμένα, τιμούν τους εθελοντές τους με πάρτι και δράσεις που απευθύνονται στους εθελοντές και έχουν σαν σκοπό την μεταξύ τους διασύνδεση, επικοινωνία και διασκέδαση.