Dark Web: Στα άδυτα του σκοτεινού διαδικτύου

Συμβόλαια δολοφονιών με πληρωμένους επαγγελματίες εκτελεστές, ναρκωτικά από χόρτο μέχρι ηρωίνη και μεθαμφεταμίνη, όπλα κάθε είδους, πλαστά χρήματα, κρυπτονομίσματα, πιστωτικές κάρτες, διαβατήρια και διπλώματα οδήγησης που προσφέρουν μία «καινούργια ζωή», αγορές ανθρώπινων οργάνων, ανελέητη και σκληρή παιδική πορνογραφία. Όλα αυτά και ακόμα περισσότερα, λένε ότι μπορεί να βρει κανείς αν περιηγηθεί στα πιο σκοτεινά μονοπάτια του διαδικτύου.

Το dark web ή αλλιώς το «σκοτεινό διαδίκτυο», αποτελεί την μαύρη αγορά του online κόσμου που καλύπτεται από την πλήρης ανωνυμία σε ιστούς με το πιο διεφθαρμένο και απάνθρωπο περιεχόμενο. Έκανε επίσημα την πρώτη εμφάνισή του, στις αρχές της δεκαετίας του 2000 με τη δημιουργία του Freenet, που αναπτύχθηκε από τον Ian Clarke για να προστατεύει τους χρήστες από κυβερνητικές παρεμβάσεις και επιθέσεις στον κυβερνοχώρο.

Μέχρι και σήμερα, αποτελεί ένα μέρος του διαδικτύου που δεν είναι προσβάσιμο μέσω των παραδοσιακών μηχανών αναζήτησης του κυβερνοχώρου, αλλά απαιτεί ειδικό λογισμικό, όπως είναι αυτό του TOR (The Onion Router). Το TOR ανακατευθύνει την κίνηση του χρήστη στο διαδίκτυο, μέσω ενός δικτύου εθελοντών που καλύπτουν την ταυτότητα του χρήστη και τη διεύθυνση IP του. Παρά τον φόβο που υποκινεί το δυσοίωνο όνομά του, ο σκοτεινός ιστός – παραδόξως – στο μεγαλύτερο μέρος του, δεν είναι παράνομος.

Αυτό συμβαίνει γιατί οι συνθήκες χρήσης του ποικίλλουν. Είναι ιδανικό τόσο για όσους θέλουν να παρανομήσουν για κακοηθείς σκοπούς, μέσα από κακόβουλες υπηρεσίες και αγορές, αλλά παράλληλα μπορεί να χρησιμοποιηθεί αθώα, όπως για παράδειγμα πολίτες  καταπιεστικών ή αυταρχικών κυβερνήσεων που χρειάζονται πρόσβαση σε πηγές ειδήσεων που επικρίνουν τις κυβερνήσεις τους και  έχουν αποκλειστεί από τους παραδοσιακούς web browsers ή δημοσιογράφοι που επιθυμούν να κάνουν μία άκρως απόρρητη έρευνα ή και συνέντευξη για να αποκαλύψουν τη διαφθορά. Τα ανώνυμα εργαλεία του dark web για την προστασία της ιδιωτικότητας έχουν υιοθετηθεί από mainstream και τεράστιους οργανισμούς όπως ο New Yorker, ο Guardian και το Facebook. Ωστόσο, παρά τη νομιμότητά του στο μεγαλύτερο ποσοστό, ο καθένας μπορεί να αντιμετωπίσει νομικές συνέπειες κακουργηματικού χαρακτήρα αν το χρησιμοποιήσει για πώληση ή αγορά παράνομων αντικειμένων.

Ο σκοτεινός ιστός έχει ανθίσει χάρη στο bitcoin, το κρυπτονόμισμα στο οποίο βασίζονται οι αγοραπωλησίες επειδή δεν ελέγχεται από καμία Τράπεζα ή Κυβέρνηση και επιτρέπει την πραγματοποίηση μίας αξιόπιστης συναλλαγής με απόλυτη ανωνυμία. Σύμφωνα με έρευνα του pcsteps, το bitcoin έκανε την εμφάνισή του το 1998 από ιδέα του Wei Dai ενώ πρώτη φορά παρατηρείται η πρακτική εφαρμογή του το 2009. «Tο 2009 το Bitcoin έκανε την πρώτη του λειτουργική εμφάνιση, με την κυκλοφορία του πρώτου client ανοιχτού κώδικα, και την δημιουργία των αντίστοιχων Bitcoins.» H αξία του δεν είναι σταθερή και σίγουρα έχει ισχύ σε περιβάλλον αγορών μόνο του dark web, ωστόσο για να αγοράσεις bitcoins πληρώνεις το αντίτιμο σε δολάρια.

Deep web vs Dark Web

Οι όροι Deep Web και Dark Web συχνά συγχέονται και χρησιμοποιούνται εναλλακτικά, όμως δεν έχουν την ίδια σημασία. Οι κύριες διαφορές τους έχουν να κάνουν με α) την πρόσβαση, β) το περιεχόμενο και γ) τη χρήση. Ο βαθύς ιστός, το deep web, περιλαμβάνει όλα τα μέρη του διαδικτύου που δεν είναι προσβάσιμα μέσω των παραδοσιακών μηχανών αναζήτησης, όπως η Google. Αυτό σημαίνει οποιαδήποτε ιστοσελίδα ή σελίδα που απαιτεί πιστοποιήσεις σύνδεσης, συνδρομή ή που απλά δεν είναι ευρετηριασμένη από τις μηχανές αναζήτησης. Οι ιδιωτικές βάσεις δεδομένων οι σελίδες με προστασία κωδικού πρόσβασης, οι συνδρομητικοί ιστότοποι και οι εμπιστευτικές εταιρικές ιστοσελίδες είναι μερικά παραδείγματα του Deep Web. Οι εκτιμήσεις τοποθετούν το μέγεθος του μεταξύ 96% και 99% του διαδικτύου. Μόνο ένα μικρό τμήμα του Διαδικτύου είναι προσβάσιμο μέσω ενός τυπικού προγράμματος περιήγησης Ιστού — γενικά γνωστό ως «καθαρός ιστός».

Αντίθετα, το Dark Web αποτελείται από ένα μικρό τμήμα της Deep Web που είναι σκόπιμα κρυμμένο και απαιτεί ειδικό λογισμικό για πρόσβαση, όπως το Tor. Κανείς δεν γνωρίζει πραγματικά το μέγεθός του, αλλά οι περισσότερες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για περίπου το 5% του συνολικού Διαδικτύου.

Τα πιο… ανεξερεύνητα μονοπάτια

Υπάρχουν πολλοί μύθοι και θρύλοι που περιβάλλουν το dark web, με τον πιο διάσημο και επίμονο από αυτούς να είναι τα “Red Rooms”. Πρόκειται για online “δωμάτια” στα οποία μεταδίδονται live δολοφονίες, βασανισμοί και βιασμοί, τους οποίους μπορεί να “κοντρολάρει” ο χρήστης που θα πληρώσει με bitcoin και τα σχετικά βίντεο αποθηκεύονται μετέπειτα για θέαση. Η ίδια η ύπαρξή τους όμως, αποτελεί αντικείμενο debate – ένας ανυπόστατος διαδικτυακός μύθος μέχρι και σήμερα.

«Νήμα» που έχει ανοιχτεί στο φόρουμ του Reddit με την ερώτηση «Ποιο είναι το πιο άρρωστο και τρομακτικό πράγμα που έχετε δει στο Dark Web;» συγκέντρωσε απαντήσεις από “ένα πέος”, μέχρι “διαφημίσεις ιατρικών υπηρεσιών”. Όσον αφορά το τελευταίο, οι χρήστες ισχυρίζονται ότι έχουν δει αποθήκες γεμάτες από ανθρώπους, σε διαφορετικές χώρες και σε διαφορετικές συνθήκες (από άστεγους που είχαν απαχθεί στη Νέα Υόρκη μέχρι σκλάβους που αγοράστηκαν σε χώρες του τρίτου κόσμου),  οι οποίοι μπορούν να αγοραστούν για  οποιδήποτε ανήθικο ιατρικό πείραμα. “Είναι ένα από τα πιο ενοχλητικά πράγματα που βρήκα εκεί μέσα. Φαίνεται τόσο ρεαλιστικό γιατί ο σκοπός του δεν μοιάζει τόσο κοινός για να είναι μια απάτη σαν τους πληρωμένους εκτελεστές“, δήλωσε ο χρήστης.

Δεκάδες δημοσιογράφοι, άνθρωποι της τεχνολογίας και της κρυπτογράφησης, έχουν μαγευτεί από τον σκοτεινό αυτό κόσμο και έχουν προσπαθήσει πολλές φορές να τον χαρτογραφήσουν. Η δημοσιογράφος Caitlin Dewey, της Washington Post αναφέρει ότι σε σάιτ όπως το Reddit, το 4Chan και το Hidden Wiki συμβαίνει ένα ιδιότυπο αλισβερίσι λογαριασμών από δεύτερο, τρίτο ή τέταρτο χέρι από φερόμενα ως ενεργά (ή και ανενεργά) Red Rooms. Η ίδια τονίζει ότι υπάρχουν αρκετά ασφαλή στοιχεία για την μη ύπαρξη των ειδεχθών σεναρίων που αφορούν τα red rooms και τους πληρωμένους δολοφόνους, με κυρίαρχο από αυτά ότι δεν υπάρχει κάποιο ουσιαστικό απτό στοιχείο.

Η Αυστραλή δημοσιογράφος Eileen Ormsby, δηλώνει ότι το “πιο σκοτεινό υλικό του Dark Web ούτε υπάρχει, αλλά ούτε και υπήρξε ποτέ. Εξαίρεση αποτελεί φυσικά το υλικό παιδικής πορνογραφίας, αλλά αυτό είναι κάτι που αφήνει αδιάφορους όσους ψάχνουν για τον βόρβορο του Dark Web”. Ο Βρετανός ερασιτέχνης κρυπτογράφος, Cthulhu, ανέλυσε τους σερβερς φερόμενων ως πληρωμένων χάκερ και φονιάδων και διαπίστωσε ότι έχουν “κενά” από άποψη ασφάλειας. Κάτι τέτοιο ενισχύει – αν όχι επαληθεύει – την άποψη ότι οι υποτιθέμενοι χάκερς και φονιάδες, είναι τελικά απατεώνες που εισπράττουν τα ποσά για τις υπηρεσίες που προσφέρουν και στη συνέχεια γίνονται καπνός.

Οι κίνδυνοι και οι απειλές

Αν και δεν κυριαρχεί στο σύνολό της, η παράνομη δραστηριότητα ζει σε πολλά μέρη του σκοτεινού ιστού και μπορεί να αποβεί άκρως επικίνδυνοι, αν δεν είτε προσεκτικοί. Το κακόβουλο λογισμικό, η κυβερνητική παρακολούθηση και οι απάτες είναι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι που επιφυλάσσει ο σκοτεινός ιστός.

Το κακόβουλο λογισμικό μπορεί να είναι κρυμμένο σε όλο το φάσμα του σκοτεινού ιστού και να “μολύνει” ανυποψίαστους χρήστες. Ο σκοτεινός ιστός δεν φέρει τα κοινωνικά συμβόλαια που ακολουθούν οι mainstream πάροχοι ιστότοπων για την προστασία των χρηστών. Ως εκ τούτου, οι χρήστες μπορούν να εκτίθενται τακτικά σε ορισμένους τύπους κακόβουλου λογισμικού. Ταυτόχρονα, πολλές τοποθεσίες που βασίζονται στο Tor, μπορούν να εντοπιστούν από αστυνομικές αρχές σε όλο τον κόσμο, γι αυτό υπάρχει σαφής κίνδυνος να γίνει κάποιος κυβερνητικός στόχος για μια απλή επίσκεψη στο dark web. Τέλος, πολλές από τις παράνομες υπηρεσίες ή το υλικό που προσφέρεται – ας μην φτάσουμε στο ακραίο σημείο της παιδικής πορνογραφίας και των πληρωμένων δολοφόνων – όπως η εμπορία ναρκωτικών και όπλων, είναι καθιερωμένες απειλές στη συγκεκριμένη γωνιά του διαδικτύου για εκμετάλλευση και απάτη. Οι χρήστες εκμεταλλεύονται προς όφελός τους τη “μαυρίλα” του ιστού και επιχειρούν ηλεκτρονικές απάτες, από “phishing” τραπεζικών δεδομένων μέχρι κλοπή των προσωπικών πληροφοριών για εκβιασμό.

Παρά την υπερ – δαιμονοποίηση του Dark Web και τον γενικότερο τρόμο που κρύβεται πίσω από το όνομά του, αν κανείς περιηγηθεί στα forums που συζητάνε και αναρωτιούνται για αυτό, θα παρατηρήσει εύκολα, ότι οι άνθρωποι κυριεύονται από περιέργεια για το τι ισχύει πραγματικά και τι όχι, καθώς το μυστήριο που το περιβάλλει – για πολλούς – είναι απλά γοητευτικό. Στον πιο σκοτεινό κυβερνοχώρο, μπορεί κανείς να συναντήσει από εγκληματίες και πράκτορες του FBI μέχρι απλούς φοιτητές και ακτιβιστές. Εκτός από τα πραγματικά ειδεχθή και παράνομα πράγματα που υπάρχουν στο σκοτεινό διαδικτυακό σύμπαν, είναι παράλληλα ένας μυστήριος χώρος που σαγηνεύει τον ανθρώπινο νου, με τον βαθμό της κρυπτογράφησης να δημιουργεί το αίσθημα ασφάλειας σε όσους πραγματικά τον έχουν ανάγκη αλλά και να γοητεύει ταυτόχρονα τους απατεώνες και τους εγκληματίες.